Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Şomutəpə (və ya Şomulutəpə) — Ağstafa rayonu ərazisində qədim yaşayış yeri.
Haqqında
Azərbaycanın şimalında formalaşan Eneolit mədəniyyəti bu abidənin adı ilə bağlıdır. Ağstafaçay dəmir yol stansiyasının şərqində yerləşən yaşayış yerində 1961-1964-cü illərdə 400 kv.m sahədə tədqiqat aparılmışdır. Şomutəpənin məişət-təsərrüfat tikintiləri eyni tikinti qatına aiddir. Araşdırmalar göstərir ki, uçub tökülən binalar tez-tez təmir olunmuşdur.
Şomutəpə sakinləri bir sıra çiy kərpicdən tikilmiş dairəvi formalı evlərdə yaşamışlar. Evlərin divarları bəzən silindrik olmuş, bəzən isə yuxarıya doğru yığılmışdır. Tavan döşəməyə basdırılan xüsusi dirəklə saxlanmışdır. Evlərin bir, bəzən isə iki girişi olmuşdur. Evləri qızdırmaq üçün istifadə edilən ocaqlar divarların dibində yerləşdirilmişdir. Yaşayış binalarının diametri ən çox 3,7 m olmuşdur. Ocaqlar bəzən də həyətdə olmuşdur. Şomutəpənin təsərrüfat binaları da yaşayış evləri kimi dairəvi planlı olmuşdur. Yaşayış evlərinə bitişik olan təsərrüfat binaları bir həyətin ətrafında yerləşmişdir. Bir sözlə, Şomutəpə yaşayış yeri müəyyən ailələrə məxsus olan ayrıca təsərrüfat-məişət komplekslərinin məcmuyundan ibarət olmuşdur. Diametri 3 m olan binalardan yalnız biri yarımqazma tipli olmuşdur. Onun içərisinə girmək üçün xüsusi pilləkən düzəldilmişdir. Şomutəpə yaşayış yerindən taxıl dənləri, daşdan və sümükdən hazırlanmış əmək alətləri, o cümlədən dən daşları, oraq dişləri, sümükdən oraq çərçivəsi, toxalar, sümükdən hazırlanmış qadın fiquru aşkar olunmuşdur. Keramika məmulatı qum qarışıq gildən hazırlanmış, bəzən qırmızı boya ilə örtülmüşdür. Şomutəpədə dördkünc formalı dulus kürəsinin qalıqlarına, bəzi evlərin həyətində isə təsərrüfat quyularına rastlanmışdır.
Şomutəpə yaşayış yeri Uzuntəpədən 40–50 m şimal-qərbdə yerləşən hündür, konusvari təpənin üzərindədir. Onun hündürlüyü 6, diametri 80 m-dir.
İstinadlar
- "Vəli Baxşəli oğlu Baxşəliyev. Azərbaycan arxeologiyası (Ali məktəb tələbələri üçün vəsait). Bakı: Elm, 2007, s. 32 (elektron variant)" (PDF). 2020-01-11 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-01-04.
- Даниелян О.А. Поселения Шомутепе (верхний слой). МКА, IX, Баку, 1980
Xarici keçidlər
- Vəli Baxşəli oğlu Baxşəliyev. Azərbaycan arxeologiyası (Ali məktəb tələbələri üçün vəsait). Bakı: Elm, 2007 Arxivləşdirilib 2020-01-11 at the Wayback Machine
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Somutepe ve ya Somulutepe Agstafa rayonu erazisinde qedim yasayis yeri Mundericat 1 Haqqinda 2 Istinadlar 3 Xarici kecidler 4 Hemcinin baxHaqqindaredakteAzerbaycanin simalinda formalasan Eneolit medeniyyeti bu abidenin adi ile baglidir Agstafacay demir yol stansiyasinin serqinde yerlesen yasayis yerinde 1961 1964 cu illerde 400 kv m sahede tedqiqat aparilmisdir Somutepenin meiset teserrufat tikintileri eyni tikinti qatina aiddir Arasdirmalar gosterir ki ucub tokulen binalar tez tez temir olunmusdur Somutepe sakinleri bir sira ciy kerpicden tikilmis dairevi formali evlerde yasamislar Evlerin divarlari bezen silindrik olmus bezen ise yuxariya dogru yigilmisdir Tavan dosemeye basdirilan xususi direkle saxlanmisdir Evlerin bir bezen ise iki girisi olmusdur Evleri qizdirmaq ucun istifade edilen ocaqlar divarlarin dibinde yerlesdirilmisdir Yasayis binalarinin diametri en cox 3 7 m olmusdur Ocaqlar bezen de heyetde olmusdur Somutepenin teserrufat binalari da yasayis evleri kimi dairevi planli olmusdur Yasayis evlerine bitisik olan teserrufat binalari bir heyetin etrafinda yerlesmisdir Bir sozle Somutepe yasayis yeri mueyyen ailelere mexsus olan ayrica teserrufat meiset komplekslerinin mecmuyundan ibaret olmusdur Diametri 3 m olan binalardan yalniz biri yarimqazma tipli olmusdur Onun icerisine girmek ucun xususi pilleken duzeldilmisdir Somutepe yasayis yerinden taxil denleri dasdan ve sumukden hazirlanmis emek aletleri o cumleden den daslari oraq disleri sumukden oraq cercivesi toxalar sumukden hazirlanmis qadin fiquru askar olunmusdur Keramika memulati qum qarisiq gilden hazirlanmis bezen qirmizi boya ile ortulmusdur Somutepede dordkunc formali dulus kuresinin qaliqlarina bezi evlerin heyetinde ise teserrufat quyularina rastlanmisdir 1 Somutepe yasayis yeri Uzuntepeden 40 50 m simal qerbde yerlesen hundur konusvari tepenin uzerindedir Onun hundurluyu 6 diametri 80 m dir 2 Istinadlarredakte Veli Baxseli oglu Baxseliyev Azerbaycan arxeologiyasi Ali mekteb telebeleri ucun vesait Baki Elm 2007 s 32 elektron variant PDF 2020 01 11 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 01 04 Danielyan O A Poseleniya Shomutepe verhnij sloj MKA IX Baku 1980Xarici kecidlerredakteVeli Baxseli oglu Baxseliyev Azerbaycan arxeologiyasi Ali mekteb telebeleri ucun vesait Baki Elm 2007 Arxivlesdirilib 2020 01 11 at the Wayback MachineHemcinin baxredakte Menbe https az wikipedia org w index php title Somutepe yasayis yeri amp oldid 7556368