fbpx
Wikipedia

Şirinbiyan

Şirinbiyan (lat. Glycyrrhiza glabra) — biyan cinsinə aid bitki növü.

?Şirinbiyan
Glycyrrhiza glabra
Elmi təsnifat
Aləmi:Bitkilər
Şöbə:Örtülütoxumlular
Sinif:İkiləpəlilər
Yarımsinif:Rozidlər
Sıra:Paxlaçiçəklilər
Fəsilə:Paxlakimilər
Cins:Biyan
Növ: Şirinbiyan
Elmi adı
Glycyrrhiza glabra

Vikinövlərdə
sistematika

Şəkil
axtarışı
ITIS  
NCBI  
EOL  
GRIN  
IPNI 
TPL 
Glycyrrhiza glabra

Şirinbiyan bitkisi Paxlalılar fəsiləsinə daxildir. Biyan latın dilində qlisseraza deməkdir. Lüğəti mənası şirin kök deməkdir. Biyan cinsinin dünya florasının tərkibində 18 növü yayılmışdır. Azərbaycanda 8 növünə təsadüf olunur. Bunlardan ən geniş yayılanı şirinbiyandır – Glyeyrrhiza glabra. Bu, çoxillik yarımkol bitki olub, iri yeraltı kök sisteminə malikdir. Ana kökdən yanlara çoxlu xırda yan köklər ayrılır. Biyanı qiymətli edən də məhz bu kök və kökümsovlardakı müxtəlif mənşəli maddələrdir.

Gövdələri düz, azca qol – budaqlı, hündürlüyü 60 – 80, bəzən də 100 sm – ə çatır. Kökləri şaxələnəndir. Əsas kökü şaquli vəziyyətdə torpağın 2 – 7 m dərinliyində olur. Kökün yan pöhrələrindən yan gövdələr və köklər əmələ gəlir. Köklər tünd – qəhvəyi, kökümsovları isə tünd – sarı və limonu – sarı rəngdə olub, yerin səthinə yaxınlaşdıqca bozarır. Yarpaqlarında 7 – 9 yarpaqcıq vardır. Tacı solğun bənövşəyidir. May – iyun aylarında çiçəkləyir, iyul – sentyabr aylarında isə meyvə verir.

Öz yaşıl rəgini bütün yay boyu, sentyabra qədər saxlayır. Böyük sahələrdə bəzən cəngəlliklər əmələ gətirir. Həmin bitkiyə, eləcə də çayır, yovşan, dəvətikanı və dəvəayağı ( süpürgə ) bitən sahələrdə rast gəlmək olur.

Müalicəvi təsiri

Şirinbiyanın müalicəvi təsiri hələ çox qədimdən insanlara məlum olmuşdur. Hazırkı dövrdə şirinbiyandan hazırlanan preparatlardan bronxit, göy öskürək, vərəm, mədə yaraları, zəhərlənmə əleyhinə, xüsusən ət və göbələk zəhərlənmələrinə qarşı istifadə olunur. Şirinbiyan kökündən hazırlanmış cövhəri içərkən orqanizm cavanlaşır. Bundan başqa, ondan ilanvurma, əqrəbsancma, quduzluq əleyhinə də istifadə olunur. Şirinbiyandan maddələr mübadiləsinin nizama salınmasında, iflic – sinir xəstəliklərinin müalicəsində istifadə edilir. Şirinbiyan kökündən elmi təbabətdə sirop və müxtəlif qalen preparatları hazırlanır.

Sinonim

  • Glycyrrhiza brachycarpa Boiss.
    • Glycyrrhiza glabra var. caduca X.Y. Li
    • Glycyrrhiza glabra var. glabra
    • Glycyrrhiza glabra subsp. glandulifera (Waldst. & Kit.) Ponert
    • Glycyrrhiza glabra var. glandulifera (Waldst. & Kit.) Regel & Herder
    • Glycyrrhiza glabra var. glandulifera (Waldst. & Kit.) Boiss.
    • Glycyrrhiza glabra var. glandulosa X.Y. Li
    • Glycyrrhiza glabra var. laxifoliolata X.Y. Li
    • Glycyrrhiza glabra var. typica L.
    • Glycyrrhiza glabra var. violacea (Boiss. & Noe) Boiss.
  • Glycyrrhiza glandulifera Waldst. & Kit.
  • Glycyrrhiza hirsuta Pall.
  • Glycyrrhiza pallida Boiss. & Noe
  • Glycyrrhiza pallida Boiss.
  • Glycyrrhiza violacea Boiss. & Noe

İstinadlar

  1. Nurəddin Əliyev. Azərbaycanın dərman bitkiləri və fitoterapiya. Bakı, Elm, 1998.
  2. Elşad Qurbanov. Ali bitkilərin sistematikası, Bakı, 2009.
  3. Şirinbiyan[ölü keçid]

Həmçinin bax


şirinbiyan, glycyrrhiza, glabra, biyan, cinsinə, bitki, növü, glycyrrhiza, glabraelmi, təsnifataləmi, bitkilərşöbə, örtülütoxumlularsinif, ikiləpəliləryarımsinif, rozidlərsıra, paxlaçiçəklilərfəsilə, paxlakimilərcins, biyannöv, elmi, adıglycyrrhiza, glabraviki. Sirinbiyan lat Glycyrrhiza glabra 1 biyan cinsine aid bitki novu 2 SirinbiyanGlycyrrhiza glabraElmi tesnifatAlemi BitkilerSobe OrtulutoxumlularSinif IkilepelilerYarimsinif RozidlerSira PaxlaciceklilerFesile PaxlakimilerCins BiyanNov SirinbiyanElmi adiGlycyrrhiza glabraVikinovlerdesistematikaSekilaxtarisiITIS 26718NCBI 49827EOL 703239GRIN 17820IPNI 496941 1TPL ild 7886Glycyrrhiza glabra Sirinbiyan bitkisi Paxlalilar fesilesine daxildir Biyan latin dilinde qlisseraza demekdir Lugeti menasi sirin kok demekdir Biyan cinsinin dunya florasinin terkibinde 18 novu yayilmisdir Azerbaycanda 8 novune tesaduf olunur Bunlardan en genis yayilani sirinbiyandir Glyeyrrhiza glabra Bu coxillik yarimkol bitki olub iri yeralti kok sistemine malikdir Ana kokden yanlara coxlu xirda yan kokler ayrilir Biyani qiymetli eden de mehz bu kok ve kokumsovlardaki muxtelif menseli maddelerdir Govdeleri duz azca qol budaqli hundurluyu 60 80 bezen de 100 sm e catir Kokleri saxelenendir Esas koku saquli veziyyetde torpagin 2 7 m derinliyinde olur Kokun yan pohrelerinden yan govdeler ve kokler emele gelir Kokler tund qehveyi kokumsovlari ise tund sari ve limonu sari rengde olub yerin sethine yaxinlasdiqca bozarir Yarpaqlarinda 7 9 yarpaqciq vardir Taci solgun benovseyidir May iyun aylarinda cicekleyir iyul sentyabr aylarinda ise meyve verir Oz yasil regini butun yay boyu sentyabra qeder saxlayir Boyuk sahelerde bezen cengellikler emele getirir Hemin bitkiye elece de cayir yovsan devetikani ve deveayagi supurge biten sahelerde rast gelmek olur Mundericat 1 Mualicevi tesiri 2 Sinonim 3 Istinadlar 4 Hemcinin baxMualicevi tesiri RedakteSirinbiyanin mualicevi tesiri hele cox qedimden insanlara melum olmusdur Hazirki dovrde sirinbiyandan hazirlanan preparatlardan bronxit goy oskurek verem mede yaralari zeherlenme eleyhine xususen et ve gobelek zeherlenmelerine qarsi istifade olunur Sirinbiyan kokunden hazirlanmis covheri icerken orqanizm cavanlasir Bundan basqa ondan ilanvurma eqrebsancma quduzluq eleyhine de istifade olunur Sirinbiyandan maddeler mubadilesinin nizama salinmasinda iflic sinir xesteliklerinin mualicesinde istifade edilir Sirinbiyan kokunden elmi tebabetde sirop ve muxtelif qalen preparatlari hazirlanir 3 Sinonim RedakteGlycyrrhiza brachycarpa Boiss Glycyrrhiza glabra var caduca X Y Li Glycyrrhiza glabra var glabra Glycyrrhiza glabra subsp glandulifera Waldst amp Kit Ponert Glycyrrhiza glabra var glandulifera Waldst amp Kit Regel amp Herder Glycyrrhiza glabra var glandulifera Waldst amp Kit Boiss Glycyrrhiza glabra var glandulosa X Y Li Glycyrrhiza glabra var laxifoliolata X Y Li Glycyrrhiza glabra var typica L Glycyrrhiza glabra var violacea Boiss amp Noe Boiss Glycyrrhiza glandulifera Waldst amp Kit Glycyrrhiza hirsuta Pall Glycyrrhiza pallida Boiss amp Noe Glycyrrhiza pallida Boiss Glycyrrhiza violacea Boiss amp NoeIstinadlar Redakte Nureddin Eliyev Azerbaycanin derman bitkileri ve fitoterapiya Baki Elm 1998 Elsad Qurbanov Ali bitkilerin sistematikasi Baki 2009 Sirinbiyan olu kecid Hemcinin bax RedakteBiyan Ikilepeliler ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title Sirinbiyan amp oldid 5713700, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.