Ümumi hündürlüyü 6 m-ə çatan Şeyx İbrahim türbəsi təbii əhəng daşı ilə planda səkkizbucaqlı şəkildə inşa edilmişdir. Türbənin gövdəsi daşdan tikilsə də, onun günbəzi bişmiş kərpiclə hörülmüşdür. Lakin XX əsrin əvvəllərində təbii və süni dağıntılara məruz qalan günbəzin mərkəzi uçub tökülmüşdür. Sonralar yerli sakinlərin köməyi ilə türbənin yarıuçuq günbəzinə toxunmadan onun üst hissəsini yenidən dəmir-beton günbəzlə örtmüşlər (günbəzin interyerindən onun tavanına baxanda bu vəziyyət aydın görünür). Ancaq bu örtük də təbii suları saxlamadığından, onu da bayır tərəfdən paslanmayan ağ rəngli əlvan metal təbəqə ilə üzləmişlər. Doğrudur, metal təbəqə təbii suları türbənin mərkəzinə ötürmür, lakin abidəni tamamilə müasirləşdirərək onun memarlığına və əvvəlki görümünə xələl gətirir. Belə metal təbəqələrdən Füzuli şəhərindəki Hacı Ələkbər məscidinin və Horadiz kəndindəki Cümə məscidinin dam örtüyündə də istifadə olunmuşdur. El arasında "İbə İbrahim" kimi məşhurlaşan Şeyx İbrahim türbəsinin yalnız künclərində və giriş qapısı yanlarında işlədilmiş daşlar yaxşı cilalanmış, gövdənin digər yerlərində işlədilən daşlar isə öz təbii formasında divara düzülmüşdür. Hündürlüyü 150 m, eni isə 73 sm olan giriş qapı açırımını yuxarıdan yeganə daş bağlayır. Həmin daşın aşağı hissəsinin düz olmasına baxmayaraq onun üst hissəsi yarımdairə şəklində yonulmuşdur. Əlbəttə, qapı boşluğu üzərində belə formalı daşların istifadəsi onun daha da möhkəm olmasına xidmət edir. Qapının soldan yuxarı küncündə qoyulmuş digər sal daş üzərinə ağac altında ayaq üstdə durmuş qadın və yanında at şəkli işlənmişdir. Həmin səviyyədən qapının sağ tərəfindəki sal daş üzərində isə yarıpozulmuş vəziyyətdə, əski əlifba ilə iki sətirdən ibarət kitabə vardır. Kitabədə
"Allahın Rəsulu Məhəmmədə salam. 1042.. Əvəzəli bin Əlimərdan"
sözləri yazılmışdır.
Şeyx İbrahim türbəsi
Çox güman ki, Əvəzəli türbəni tikən ustanın adıdır. Hicri tarixi ilə 1042 rəqəmi isə türbənin tikildiyi tarixi göstərir. Həmin tarixi miladi ilinə çevirdikdə 1632–1633-cü illərə uyğun gəlir. Ehtimal ki, türbəni bərpa edən usta onun əvvəlki tikilmə tarixini göstərən kitabəli daşının yazılarına toxunmadan yenidən onu divara qoymuşdur. Giriş qapısının bütün tərəflərində işlənmiş, həmçinin kitabə yazılmış daşın digər divar daşlarından kəskin surətdə fərqlənməsi bunu bir daha təsdiq edir. Tarixi dəlillərə əsaslanaraq Şeyx İbrahim türbəsi əsrimizin əvvəllərində bərpa olunmadığını, əslində onun, əvvəlki bünövrəsi üzərində yenidən səkkizbucaqlı şəkildə tikildiyini söyləmək olar.
Memarlıq xüsusiyyətləri
Türbə xaricdən səkkizbucaqlı formada olmasına baxmayaraq daxili divarı dairəvi formada hamar şəkildə icra olunmuş və əhəng məhlulu ilə suvamışdır. Buranın işıqlandırılması üçün (türbənin günbəzinə yaxın məsafədə) onun beş tərəfində eyni sayda, kiçik ölçülü (20 x 40 sm) pəncərə qoyulmuşdur. Bu da türbənin daxilini alaqaranlıq işıqlandırmağa imkan verir. Azərbaycanın bir neçə qəbirüstü abidələrindən fərqli olaraq burada Şeyxin məzarı türbənin mərkəzində, döşəmədən 80 sm hündürlüyə malikdir. Qəbirlərin türbə daxilində bu formada yerləşdirilmə həllinə həmin bölgəyə məxsus Horadiz kəndi yaxınlığındakı İmamzadə abidəsində də rast gəlinir. Bu bölgənin orta əsrlərə aid (Babı kəndindəki Şeyx Babı türbəsi, Aşağı Veysəlli kəndindəki Mir Əli və Əhmədallar türbəsi və s.) türbələri isə əksinə ikimərtəbəli olmuş məzarlar isə onun yeraltı hissəsindədir. Şeyx İbrahim türbəsinə daxil olarkən məzarın aşağı tərəfində üzəri ərəb qrafikası ilə yazılar olan bir sal daş parçası diqqəti cəlb edir. Həmin daşın yazılarını M.Nemətova belə oxumuşdur:
""Bissimillah İrrəhman İrrəhim… 1302… Hüseyini Kərkəzi. Məhəmməd, Fatimə, Əli, Həsən, Hüseyn… əl Müzəffər… bəy ibn Şərif bəy".
Şeyxin məzarı
Yazılardan göründüyü kimi, burada Şeyx İbrahimi yada salacaq heç nəyə rast gəlinmir. Yazıların bir qismi hansısa səbəbdən sındırılmış daşın digər parçası üzərində qalmışdır. Buradakı 1302 rəqəmini isə şeyxin ölüm tarixi kimi qəbul etmək olmaz. Çünki bu miladi tarixi ilə 1884–1885-ci illərə uyğun gəlir. Bu tarixlə türbə üzərindəki 1632–1633-cü il tarixlərini müqayisə etdikdə belə çıxır ki, Şeyx İbrahim ölümündən təxminən 252 il qabaq özünə türbə tikdirmişdir. Yerli yaşlı sakinlərin dediyinə görə, sovet hakimiyyəti gələndən sonra türbə ilə birlikdə şeyxin məzarını da dağıtmışlar. Buna əsasən demək olar ki, həmin yazılı daş parçası sonradan qəbrin bərpası zamanı izi itmiş qəbirlərdən birinindir və səhv olaraq bura qoyulmuşdur. Həmin daşın qəbrin aşağı tərəfində əksinə – başıaşağı vəziyyətdə qoyulması da bu fikri bir daha təsdiq edir. Bir neçə il öncə türbənin giriş qapısı tərəfdən çox da böyük olmayan dəhliz tikmişlər. Bu tikili ziyarət üçün türbəyə daxil olanların ayaqqabılarını çıxarması üçündür. Bu əlavə tikilinin də türbənin memarlığına xələl gətirməsi üçündür.
şeyx, ibrahim, türbəsi, füzuli, rayonunun, aşağı, aybasanlı, kəndindəki, qədim, məzarlıqda, ucaldılan, türbə, ölkə, azərbaycan, azərbaycanşəhər, füzuliyerləşir, aşağı, aybasanlı, kəndimemar, əvəzəlitikilmə, tarixi, hicri, tarixi, ilə, 1042, ilazərbaycandakı, t. Seyx Ibrahim turbesi Fuzuli rayonunun Asagi Aybasanli kendindeki qedim mezarliqda ucaldilan turbe Seyx Ibrahim turbesiOlke Azerbaycan AzerbaycanSeher FuzuliYerlesir Asagi Aybasanli kendiMemar EvezeliTikilme tarixi Hicri tarixi ile 1042 ci ilAzerbaycandaki tarixi abidelerin milli qeydiyyatiEhemiyyetiOlke ehemiyyetliSeyx Ibrahim turbesi Mundericat 1 Haqqinda 2 Memarliq xususiyyetleri 3 Seyxin mezari 4 Xarici kecidler 5 Hemcinin bax 6 IstinadlarHaqqinda RedakteUmumi hundurluyu 6 m e catan Seyx Ibrahim turbesi tebii eheng dasi ile planda sekkizbucaqli sekilde insa edilmisdir Turbenin govdesi dasdan tikilse de onun gunbezi bismis kerpicle horulmusdur Lakin XX esrin evvellerinde tebii ve suni dagintilara meruz qalan gunbezin merkezi ucub tokulmusdur Sonralar yerli sakinlerin komeyi ile turbenin yariucuq gunbezine toxunmadan onun ust hissesini yeniden demir beton gunbezle ortmusler gunbezin interyerinden onun tavanina baxanda bu veziyyet aydin gorunur Ancaq bu ortuk de tebii sulari saxlamadigindan onu da bayir terefden paslanmayan ag rengli elvan metal tebeqe ile uzlemisler Dogrudur metal tebeqe tebii sulari turbenin merkezine oturmur lakin abideni tamamile muasirlesdirerek onun memarligina ve evvelki gorumune xelel getirir Bele metal tebeqelerden Fuzuli seherindeki Haci Elekber mescidinin ve Horadiz kendindeki Cume mescidinin dam ortuyunde de istifade olunmusdur El arasinda Ibe Ibrahim kimi meshurlasan Seyx Ibrahim turbesinin yalniz kunclerinde ve giris qapisi yanlarinda isledilmis daslar yaxsi cilalanmis govdenin diger yerlerinde isledilen daslar ise oz tebii formasinda divara duzulmusdur Hundurluyu 150 m eni ise 73 sm olan giris qapi acirimini yuxaridan yegane das baglayir Hemin dasin asagi hissesinin duz olmasina baxmayaraq onun ust hissesi yarimdaire seklinde yonulmusdur Elbette qapi boslugu uzerinde bele formali daslarin istifadesi onun daha da mohkem olmasina xidmet edir Qapinin soldan yuxari kuncunde qoyulmus diger sal das uzerine agac altinda ayaq ustde durmus qadin ve yaninda at sekli islenmisdir Hemin seviyyeden qapinin sag terefindeki sal das uzerinde ise yaripozulmus veziyyetde eski elifba ile iki setirden ibaret kitabe vardir 1 Kitabede Allahin Resulu Mehemmede salam 1042 Evezeli bin Elimerdan sozleri yazilmisdir Seyx Ibrahim turbesi Cox guman ki Evezeli turbeni tiken ustanin adidir Hicri tarixi ile 1042 reqemi ise turbenin tikildiyi tarixi gosterir Hemin tarixi miladi iline cevirdikde 1632 1633 cu illere uygun gelir Ehtimal ki turbeni berpa eden usta onun evvelki tikilme tarixini gosteren kitabeli dasinin yazilarina toxunmadan yeniden onu divara qoymusdur Giris qapisinin butun tereflerinde islenmis hemcinin kitabe yazilmis dasin diger divar daslarindan keskin suretde ferqlenmesi bunu bir daha tesdiq edir Tarixi delillere esaslanaraq Seyx Ibrahim turbesi esrimizin evvellerinde berpa olunmadigini eslinde onun evvelki bunovresi uzerinde yeniden sekkizbucaqli sekilde tikildiyini soylemek olar Memarliq xususiyyetleri RedakteTurbe xaricden sekkizbucaqli formada olmasina baxmayaraq daxili divari dairevi formada hamar sekilde icra olunmus ve eheng mehlulu ile suvamisdir Buranin isiqlandirilmasi ucun turbenin gunbezine yaxin mesafede onun bes terefinde eyni sayda kicik olculu 20 x 40 sm pencere qoyulmusdur Bu da turbenin daxilini alaqaranliq isiqlandirmaga imkan verir Azerbaycanin bir nece qebirustu abidelerinden ferqli olaraq burada Seyxin mezari turbenin merkezinde dosemeden 80 sm hundurluye malikdir Qebirlerin turbe daxilinde bu formada yerlesdirilme helline hemin bolgeye mexsus Horadiz kendi yaxinligindaki Imamzade abidesinde de rast gelinir Bu bolgenin orta esrlere aid Babi kendindeki Seyx Babi turbesi Asagi Veyselli kendindeki Mir Eli ve Ehmedallar turbesi ve s turbeleri ise eksine ikimertebeli olmus mezarlar ise onun yeralti hissesindedir Seyx Ibrahim turbesine daxil olarken mezarin asagi terefinde uzeri ereb qrafikasi ile yazilar olan bir sal das parcasi diqqeti celb edir Hemin dasin yazilarini M Nemetova bele oxumusdur Bissimillah Irrehman Irrehim 1302 Huseyini Kerkezi Mehemmed Fatime Eli Hesen Huseyn el Muzeffer bey ibn Serif bey Seyxin mezari RedakteYazilardan gorunduyu kimi burada Seyx Ibrahimi yada salacaq hec neye rast gelinmir Yazilarin bir qismi hansisa sebebden sindirilmis dasin diger parcasi uzerinde qalmisdir Buradaki 1302 reqemini ise seyxin olum tarixi kimi qebul etmek olmaz Cunki bu miladi tarixi ile 1884 1885 ci illere uygun gelir Bu tarixle turbe uzerindeki 1632 1633 cu il tarixlerini muqayise etdikde bele cixir ki Seyx Ibrahim olumunden texminen 252 il qabaq ozune turbe tikdirmisdir Yerli yasli sakinlerin dediyine gore sovet hakimiyyeti gelenden sonra turbe ile birlikde seyxin mezarini da dagitmislar Buna esasen demek olar ki hemin yazili das parcasi sonradan qebrin berpasi zamani izi itmis qebirlerden birinindir ve sehv olaraq bura qoyulmusdur Hemin dasin qebrin asagi terefinde eksine basiasagi veziyyetde qoyulmasi da bu fikri bir daha tesdiq edir Bir nece il once turbenin giris qapisi terefden cox da boyuk olmayan dehliz tikmisler Bu tikili ziyaret ucun turbeye daxil olanlarin ayaqqabilarini cixarmasi ucundur Bu elave tikilinin de turbenin memarligina xelel getirmesi ucundur Xarici kecidler RedakteFuzuli rayonu Qedim memarliq numunesiHemcinin bax RedakteFuzuli Turbe QarabagIstinadlar Redakte Fuzuli rayonunun tarixi turbeleriMenbe https az wikipedia org w index php title Seyx Ibrahim turbesi amp oldid 6043224, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
