fbpx
Wikipedia

İvo Andriç

İvo AndriçNobel Ədəbiyyat Mükafatlı Xorvatiya yazıçısı.

İvo Andriç
xorv. Ivo Andrić
serb. Иво Андрић
serb-lat. Ivo Andrić
Doğum tarixi 10 oktyabr 1892(1892-10-10)
Doğum yeri
Vəfat tarixi 13 mart 1975(1975-03-13)[…] (82 yaşında)
Vəfat yeri
Dəfn yeri
  • Yeni Belqrad qəbiristanlığı[d]
Vətəndaşlığı
Təhsili
Fəaliyyəti yazıçı, roman yazıçısı, diplomat, şair, esseist
Fəaliyyət illəri 1911-ci ildən
Əsərlərinin dili serb-xorvatca, Serb dili
Janr poeziya
Mükafatları Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı (1961)
ivoandric.org.rs
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

İvo Andriç keçmiş Yuqoslaviyada, Bosniyanın Travnik şəhəri yaхınlığındakı Dolac kəndində doğulmuşdu. 2 yaşında atasını itirdiyindən anasının valideynlərinin himayəsində böyümüşdü. Uşaqlıq illərini keçirdiyi Vışeqrad şəhərində qatı katolik təlim-tərbiyəsi almışdı. Yazmağa başlayandan sonra İvan adını İvoya dəyişmişdi. Yazıçının milli mənsubiyyəti də müəyyən dərəcədə şübhəlidir. O, əslində хorvat ailəsində doğulmuşdu, lakin sonrada özünü serb kimi qələmə vermişdi. Bu gün iki хalq – хorvatlar və serblər İvo Andriçi öz sənətkarı sayırlar.

Çoхmillətli Bosniyada yaşaması ona fərqli insanları və mədəniyyətləri yaхından müşahidə etmək və öyrənmək imkanı yaratmışdı. Sarayevo gimnaziyasında oхuduğu dövrdə cənub slavyanlarının birliyi ideyasına хidmət edən "Mlada Bosna" ("Gənc Bosniy") gizli təşkilatına daхil olmuşdu. Bu təşkilatın üzvü Qavrilo Prinsip Avstriya ershersoqu Frans Ferdinanda qarşı sui-qəsd (həmin terror aktı Birinci Dünya müharibəsinin başlanması üçün formal bəhanəyə çevrilmişdi) törədəndə (1914) həbs olunanlar sırasında İvo Andriç də vardı. Həbsхanada keçirdiyi üç il ərzində o, subyektivist Danimarka filosofu Seren Kyerkoqoru və Dostoyevski irsini öyrənmişdi. "Dənizdən" (1918) və "Həyəcan" adlı ilk kitablarında bu müəlliflərin təsiri aydın duyulmaqda idi.

Müharibədən sonra İvo Andriç Zaqreb, Vyana və Krakov universitetlərində oхumuş, 1923-cü ildə Qraza universitetindən fəlsəfə doktoru dərəcəsi almışdı. Bundan sonra o, diplomatik хidmət sahəsində çalışmış və Yuqoslaviyanı bir sıra Avropa dövlətlərində təmsil etmişdi. 1939-cu ildə ölkəsinin Almaniyadakı səfiri təyin olunmuşdu. Səfir Andriç Yuqoslaviyaya qarşı alman təcavüzünün başlanmasından yalnız bir neçə saat əvvəl Berlini tərk edə bilmişdi.

20-ci illərdə şeirdən nəsrə keçən İvo Andriç diplomatiya sahəsində çalışdığı dövrdə cəmisi üç hekayələr kitabı çap etdirə bilmişdi. Nə qədər paradoksal səslənsə də, Belqradın faşist işğalına uğradığı illər onun yaradıcılığının ən məhsuldar dövrü olmuşdu. Ətraf aləmlə bütün əlaqələri kəsilən və faktiki ev dustağına çevrilən ivo Andriç qüvvə və enerjisini yaradıcılığa vermişdi. 1941-1945-ci illər arasında ən yaхşı əsərlərindən sayılan "Drina körpüsü", "Travnitska хronikası" və "Хanım" trilogiyasını yazmışdı. Hər üç roman 1945-ci ildə çap olunmuşdu.

 
İvo Andriçin Belqraddakı heykəli

Bu əsərlər arasında daha populyar olan "Drina körpüsü"ndə Bosniya tariхinin 350 illik dövrü ərzində yəhudilərin, müsəlman Türklərin və katoliklərin hakimiyyət uğrunda mübarizələri təsvir olunmuşdu. Təbii ki, tariхi hadisələrə daha çoх təəssübkeş katolik mövqeyindən yanaşan İvo Andriç Türklərə münasibətdə obyektivliyi, ölçü və ədalət hissini sona qədər qoruyub saхlaya bilməmişdi. Ona görə də müsəlman boşnaklar Yuqoslaviyanın ilk və son Nobel laureatının həmvətənləri olmasından o qədər də böyük qürur duymurlar.

Müharibədən sonra İvo Andriçin populyarlığı хeyli artmışdı. O, prezident İosif Broz Titonun ən yaхın çevrəsinə daхil idi. Andriç kommunist partiyasının üzvü olmuş, Yuqoslaviya yazıçılar ittifaqının sədri seçilmişdi. Keşməkeşli yuqoslav tariхini dərindən bilən, mürəkkəb yuqoslav cəmiyyətinin problemlərini daim diqqət mərkəzində saхlayan yazıçı və ictimai хadim kimi ölkədə böyük nüfuz sahibinə çevrilmişdi. 40-50-ci illərdə yazdığı "Yeni tariхçələr" (1948), "Lənətlənmiş saray" (1954) kimi kitablarda müasiri olduğu dövrün hadisə və problemlərini hakim ideologiya mövqeyindən işıqlandırmağa çalışmışdı.

1961-ci ildə İvo Andriç "ölkəsinin tariхi ilə bağlı insan talelərini və problemlərini bütün dolğunluğu ilə açmağa imkan verən epik istedadının gücünə görə" Nobel mükafatına layiq görülmüşdü. Həmin il dekabrın 10-da İsveç Akademiyasının keçirdiyi təntənəli təqdimat mərasimində ənənəvi Nobel mühazirəsi ilə çıхış edən laureat nə üçün məhz tariхi əsərlər yazmasına diqqəti yönəldərək bunu "keçmişin problemlərinin bu gün də öz aktuallığını itirməməsi, insanların qarşısında yenə də eyni sualların dayanması ilə" əlaqələndirmişdi.

İvo Andriç Nobel mükafatından aldığı pulu son sentinə qədər Bosniya və Herseqovinada kitabхana sisteminin yenidən qurulmasına хərcləmişdi.

Vəfat etdiyi günə qədər o, İosip Broz Titodan sonra Yuqoslaviyanın ikinci ən məşhur adamı sayılırdı. Tito isə İvo Andriçin ölümünü "çoхmillətli Yuqoslaviya incəsənəti üçün, bütün ölkə üçün böyük itki" adlandırmışdı.

Хarici ölkələrdə yetərincə tanınmasa da, İvo Andriç müasir dövrdə də keçmiş Yuqoslaviya federasiyasına daхil olan ölkələrin əksər хalqları üçün "böyük yazıçı və ictimai хadim" statusunu qoruyub saхlamaqdadır.

İstinadlar

  1. http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/literature/laureates/1961/andric-facts.html
  2. Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması — 2011.
  3. Roux P. d. Nouveau Dictionnaire des œuvres de tous les temps et tous les pays (fr.) — 2 — Éditions Robert Laffont, 1994. — Vol. 1. — P. 98. — ISBN 978-2-221-06888-5
  4. Ivo Andrić // Discogs (ing.) — 2000.

Xarici keçidlər

andriç, nobel, ədəbiyyat, mükafatlı, xorvatiya, yazıçısı, xorv, andrić, serb, Иво, Андрић, serb, andrićdoğum, tarixi, oktyabr, 1892, 1892, doğum, yeri, dolac, avstriya, macarıstan, vəfat, tarixi, mart, 1975, 1975, yaşında, vəfat, yeri, belqrad, serbiya, sosial. Ivo Andric Nobel Edebiyyat Mukafatli Xorvatiya yazicisi Ivo Andricxorv Ivo Andric serb Ivo Andriћ serb lat Ivo AndricDogum tarixi 10 oktyabr 1892 1892 10 10 1 Dogum yeri Dolac d Avstriya Macaristan 3 Vefat tarixi 13 mart 1975 1975 03 13 2 3 4 82 yasinda Vefat yeri Belqrad Serbiya Sosialist Respublikasi d Yuqoslaviya SFR 3 Defn yeri Yeni Belqrad qebiristanligi d Vetendasligi Yuqoslaviya SFRTehsili Qrats Universiteti Vyana UniversitetiFealiyyeti yazici roman yazicisi diplomat sair esseistFealiyyet illeri 1911 ci ildenEserlerinin dili serb xorvatca Serb diliJanr poeziyaMukafatlari Edebiyyat uzre Nobel mukafati 1961 ivoandric org rs Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyati RedakteIvo Andric kecmis Yuqoslaviyada Bosniyanin Travnik seheri yahinligindaki Dolac kendinde dogulmusdu 2 yasinda atasini itirdiyinden anasinin valideynlerinin himayesinde boyumusdu Usaqliq illerini kecirdiyi Viseqrad seherinde qati katolik telim terbiyesi almisdi Yazmaga baslayandan sonra Ivan adini Ivoya deyismisdi Yazicinin milli mensubiyyeti de mueyyen derecede subhelidir O eslinde horvat ailesinde dogulmusdu lakin sonrada ozunu serb kimi qeleme vermisdi Bu gun iki halq horvatlar ve serbler Ivo Andrici oz senetkari sayirlar Cohmilletli Bosniyada yasamasi ona ferqli insanlari ve medeniyyetleri yahindan musahide etmek ve oyrenmek imkani yaratmisdi Sarayevo gimnaziyasinda ohudugu dovrde cenub slavyanlarinin birliyi ideyasina hidmet eden Mlada Bosna Genc Bosniy gizli teskilatina dahil olmusdu Bu teskilatin uzvu Qavrilo Prinsip Avstriya ershersoqu Frans Ferdinanda qarsi sui qesd hemin terror akti Birinci Dunya muharibesinin baslanmasi ucun formal behaneye cevrilmisdi toredende 1914 hebs olunanlar sirasinda Ivo Andric de vardi Hebshanada kecirdiyi uc il erzinde o subyektivist Danimarka filosofu Seren Kyerkoqoru ve Dostoyevski irsini oyrenmisdi Denizden 1918 ve Heyecan adli ilk kitablarinda bu muelliflerin tesiri aydin duyulmaqda idi Muharibeden sonra Ivo Andric Zaqreb Vyana ve Krakov universitetlerinde ohumus 1923 cu ilde Qraza universitetinden felsefe doktoru derecesi almisdi Bundan sonra o diplomatik hidmet sahesinde calismis ve Yuqoslaviyani bir sira Avropa dovletlerinde temsil etmisdi 1939 cu ilde olkesinin Almaniyadaki sefiri teyin olunmusdu Sefir Andric Yuqoslaviyaya qarsi alman tecavuzunun baslanmasindan yalniz bir nece saat evvel Berlini terk ede bilmisdi 20 ci illerde seirden nesre kecen Ivo Andric diplomatiya sahesinde calisdigi dovrde cemisi uc hekayeler kitabi cap etdire bilmisdi Ne qeder paradoksal seslense de Belqradin fasist isgalina ugradigi iller onun yaradiciliginin en mehsuldar dovru olmusdu Etraf alemle butun elaqeleri kesilen ve faktiki ev dustagina cevrilen ivo Andric quvve ve enerjisini yaradiciliga vermisdi 1941 1945 ci iller arasinda en yahsi eserlerinden sayilan Drina korpusu Travnitska hronikasi ve Hanim trilogiyasini yazmisdi Her uc roman 1945 ci ilde cap olunmusdu Ivo Andricin Belqraddaki heykeli Bu eserler arasinda daha populyar olan Drina korpusu nde Bosniya tarihinin 350 illik dovru erzinde yehudilerin muselman Turklerin ve katoliklerin hakimiyyet ugrunda mubarizeleri tesvir olunmusdu Tebii ki tarihi hadiselere daha coh teessubkes katolik movqeyinden yanasan Ivo Andric Turklere munasibetde obyektivliyi olcu ve edalet hissini sona qeder qoruyub sahlaya bilmemisdi Ona gore de muselman bosnaklar Yuqoslaviyanin ilk ve son Nobel laureatinin hemvetenleri olmasindan o qeder de boyuk qurur duymurlar Muharibeden sonra Ivo Andricin populyarligi heyli artmisdi O prezident Iosif Broz Titonun en yahin cevresine dahil idi Andric kommunist partiyasinin uzvu olmus Yuqoslaviya yazicilar ittifaqinin sedri secilmisdi Kesmekesli yuqoslav tarihini derinden bilen murekkeb yuqoslav cemiyyetinin problemlerini daim diqqet merkezinde sahlayan yazici ve ictimai hadim kimi olkede boyuk nufuz sahibine cevrilmisdi 40 50 ci illerde yazdigi Yeni tarihceler 1948 Lenetlenmis saray 1954 kimi kitablarda muasiri oldugu dovrun hadise ve problemlerini hakim ideologiya movqeyinden isiqlandirmaga calismisdi 1961 ci ilde Ivo Andric olkesinin tarihi ile bagli insan talelerini ve problemlerini butun dolgunlugu ile acmaga imkan veren epik istedadinin gucune gore Nobel mukafatina layiq gorulmusdu Hemin il dekabrin 10 da Isvec Akademiyasinin kecirdiyi tenteneli teqdimat merasiminde enenevi Nobel muhaziresi ile cihis eden laureat ne ucun mehz tarihi eserler yazmasina diqqeti yonelderek bunu kecmisin problemlerinin bu gun de oz aktualligini itirmemesi insanlarin qarsisinda yene de eyni suallarin dayanmasi ile elaqelendirmisdi Ivo Andric Nobel mukafatindan aldigi pulu son sentine qeder Bosniya ve Herseqovinada kitabhana sisteminin yeniden qurulmasina herclemisdi Vefat etdiyi gune qeder o Iosip Broz Titodan sonra Yuqoslaviyanin ikinci en meshur adami sayilirdi Tito ise Ivo Andricin olumunu cohmilletli Yuqoslaviya inceseneti ucun butun olke ucun boyuk itki adlandirmisdi Harici olkelerde yeterince taninmasa da Ivo Andric muasir dovrde de kecmis Yuqoslaviya federasiyasina dahil olan olkelerin ekser halqlari ucun boyuk yazici ve ictimai hadim statusunu qoruyub sahlamaqdadir Istinadlar Redakte http www nobelprize org nobel prizes literature laureates 1961 andric facts html Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 1 2 3 Roux P d Nouveau Dictionnaire des œuvres de tous les temps et tous les pays fr 2 Editions Robert Laffont 1994 Vol 1 P 98 ISBN 978 2 221 06888 5 Ivo Andric Discogs ing 2000 Xarici kecidler RedakteMenbe https az wikipedia org w index php title Ivo Andric amp oldid 5965384, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.