İstehzalı proseslər nəzəriyyəsi (ing.Ironic process theory) və ya ağ ayı effekti (ing.white bear effect) – düşüncə və istəyi azaltmaq cəhdi zamanı qadağa olunmuş düşüncənin daha güclə şüurumuza gəlməsi. Effekt müxtəlif psixoloji problemlərə şərait yaradır. İlk dəfə 1987-ci ildə Daniel Veqner tərəfindən verilmişdir.
Veqnerə görə istehzalı effekt insanlar gərgin və sıxılmış vəziyyətdə olduqda özünü daha güclü göstərir.
Bizim laboratoriyamızda müşahidələr istehzalı effekti insan həyatının bir çox sahələrində olduğunu göstərdi. İstehzalı proses biz əhvalımızı idarə etmək istəyərkən özünü göstərir. Əsasən də bu güclü psixoloji yük zamanı baş verir. Hansı adamlar ki, özünü xoşbəxt hiss etmək istəyirlər onlar özlərini bədbəxt hiss edirlər və əksinə. Bu effekt özünü idarə etmək istəyərkən də yaranır. Stressli insanlar özlərini rahat hiss etmək istəyərkən bunun tam əksi baş verir. İstehzalı effekt həmçinin güclü yatmaq arzusu zamanı da müşahidə olunur. Bizim eksperimentlərimizdə güclü musiqi səsi altında tez bir zamanda yatmaq tələb olunan insanlar daha uzun müddətə yuxuya gedirdilər, nəinki yatmağa çalışmayan insanlar. İstehzalı effekt həm də öz hərəkətlərimizi idarə etmək istədiyimiz zaman da yaranır. İştirakçılardan kəfkiri titrəyişdən müəyyən olunmuş istiqamətdə tutmaq tələb olunduğu zaman kəfkir titrəyiş istiqamətində daha çox tərpənirdi. Lakin bu hal tələb olunmayan iştirakçılarda baş vermirdi.
Daniel Veqner
Təcrübə
Harvard Universitetinin psixologiya üzrə professor Daniel Veqner tələbələri yığmış və onları 2 qrupa ayırmışdır. Düşüncə predmeti kimi o ağ ayını seçdi. I qrup tələbələrə ağ ayı haqqında düşünmək tələb olunan zaman II qrup tələbələrə bu haqqda düşünməmək tapşırığı verildi. Hər dəfə eksperiment iştirakçıları ağ ayı haqqda düşündüyü zaman zəngli düyməyə basmalı idilər. Eksperimentin nəticəsində aydın oldu ki, ağ ayı tələbələrin beynində dəqiqədə 1 dəfədən çox canlanır. Məlum oldu ki, qadağa ancaq qadağa olunan predmet haqqına düşünməyə daha çox vadar edir. Düşünmə prosesinə nəzarət etmək, əsas da stress zamanı qadağa olunmuş düşüncəni daha da obsessiv edir. I qrupun iştirakçılarında bu hadisə müşahidə olunmadı.
Mən yüz şey haqqda düşünməyə çalışıram – ağ ayıdan başqa hər şey. Lakin yenidən ağ ayıya qayıdıram. Məsələn: Bu qəhvəyi divarı götürək. Hər dəfə ağ ayı haqqında düşünməmək istəyəndə bu divar haqqında düşünürəm. bir tələbənin ifadəsi
Veqner öz nəticələrini "Journal of Personality and Social Psychology" jurnalında dərc etdirmiş və "istehzalı proseslər" anlayışını daxil etmişdir.
İstinadlar
↑ . Rezonans (azərb.). 17 aprel 2018. 2018-07-12 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 iyul 2018.
Avqust 12, 2021
istehzalı, proseslər, nəzəriyyəsi, ironic, process, theory, ayı, effekti, white, bear, effect, düşüncə, istəyi, azaltmaq, cəhdi, zamanı, qadağa, olunmuş, düşüncənin, daha, güclə, şüurumuza, gəlməsi, effekt, müxtəlif, psixoloji, problemlərə, şərait, yaradır, də. Istehzali prosesler nezeriyyesi ing Ironic process theory ve ya ag ayi effekti ing white bear effect dusunce ve isteyi azaltmaq cehdi zamani qadaga olunmus dusuncenin daha gucle suurumuza gelmesi Effekt muxtelif psixoloji problemlere serait yaradir Ilk defe 1987 ci ilde Daniel Veqner terefinden verilmisdir 1 Veqnere gore istehzali effekt insanlar gergin ve sixilmis veziyyetde olduqda ozunu daha guclu gosterir 1 Bizim laboratoriyamizda musahideler istehzali effekti insan heyatinin bir cox sahelerinde oldugunu gosterdi Istehzali proses biz ehvalimizi idare etmek isteyerken ozunu gosterir Esasen de bu guclu psixoloji yuk zamani bas verir Hansi adamlar ki ozunu xosbext hiss etmek isteyirler onlar ozlerini bedbext hiss edirler ve eksine Bu effekt ozunu idare etmek isteyerken de yaranir Stressli insanlar ozlerini rahat hiss etmek isteyerken bunun tam eksi bas verir Istehzali effekt hemcinin guclu yatmaq arzusu zamani da musahide olunur Bizim eksperimentlerimizde guclu musiqi sesi altinda tez bir zamanda yatmaq teleb olunan insanlar daha uzun muddete yuxuya gedirdiler neinki yatmaga calismayan insanlar Istehzali effekt hem de oz hereketlerimizi idare etmek istediyimiz zaman da yaranir Istirakcilardan kefkiri titreyisden mueyyen olunmus istiqametde tutmaq teleb olundugu zaman kefkir titreyis istiqametinde daha cox terpenirdi Lakin bu hal teleb olunmayan istirakcilarda bas vermirdi 1 Daniel VeqnerTecrube RedakteHarvard Universitetinin psixologiya uzre professor Daniel Veqner telebeleri yigmis ve onlari 2 qrupa ayirmisdir Dusunce predmeti kimi o ag ayini secdi I qrup telebelere ag ayi haqqinda dusunmek teleb olunan zaman II qrup telebelere bu haqqda dusunmemek tapsirigi verildi Her defe eksperiment istirakcilari ag ayi haqqda dusunduyu zaman zengli duymeye basmali idiler Eksperimentin neticesinde aydin oldu ki ag ayi telebelerin beyninde deqiqede 1 defeden cox canlanir Melum oldu ki qadaga ancaq qadaga olunan predmet haqqina dusunmeye daha cox vadar edir Dusunme prosesine nezaret etmek esas da stress zamani qadaga olunmus dusunceni daha da obsessiv edir I qrupun istirakcilarinda bu hadise musahide olunmadi 1 Men yuz sey haqqda dusunmeye calisiram ag ayidan basqa her sey Lakin yeniden ag ayiya qayidiram Meselen Bu qehveyi divari goturek Her defe ag ayi haqqinda dusunmemek isteyende bu divar haqqinda dusunurem 1 bir telebenin ifadesi Veqner oz neticelerini Journal of Personality and Social Psychology jurnalinda derc etdirmis ve istehzali prosesler anlayisini daxil etmisdir 1 Istinadlar Redakte 1 2 3 4 5 6 Ag ayi effekti Rezonans azerb 17 aprel 2018 2018 07 12 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 6 iyul 2018 Menbe https az wikipedia org w index php title Istehzali prosesler nezeriyyesi amp oldid 5712465, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
