fbpx
Wikipedia

İsmayıl ibn Yəsar

September 01, 2021

İsmayıl ibn Yəsar (?-744/749) — VII-VIII əsr Iran Fars şairi.

İsmayıl ibn Yəsar
İsmayıl ibn Yəsar

Nizami adına Ədəbiyyat Muzeyinin binasının pəncərəsində İsmayıl ibn Yəsar rəsmi
Doğum tarixi VII əsr
Doğum yeri Mədinə
Vəfat tarixi 744 və ya 749
Vətəndaşlığı
Milliyyəti Iranli
Uşağı oğlu Məhəmməd
Fəaliyyəti VII-VIII əsrlər
Əsərlərinin dili Ərəb dili

Həyatı

VII-VIII əsrlərdə yaşayıb yaratmağına və öz dövrünün məşhur şairi olmasına baxmayaraq, orta əsr mənbələrində onun adı nadir hallarda çəkilir. Əbul-Fərəc əl-İsfəhaninin "Nəğmələr Kitabı" sayəsində müasir ərəbşünaslar İsmayıl ibn Yəsarın zəngin irsi haqqında zəruri məlumat verilir.

İbn Quteybə İsmayıl ibn Yəsarı köklü azərbaycanlı kimi təqdim etmişdir. Ərəbşünas alim, professor Malik Mahmudov mütəfəkkirin milli mənsubiyyəti haqqında qeyd edirdi ki, İbn Qüteybə (828-889) İsmayıl ibn Yəsarın əslən Azərbaycandan olduğunu yazmışdır. Müasir tədqiqatçılardan ərəb alimi Əhməd Əmin və fars tədqiqatçısı Zabihulla Safa heç bir əsasları olmadan İsmayıl ibn Yəsarı fars şairlərinin siyahısına daxil etmişlər. Məhəmmədəli Tərbiyət isə onun azərbaycan şairi olduğunu təsdiqləmişdir.

Ülkər Zakirqızı şairin etnik mənşəyindən bəhs edərkən yazmışdır: İsmayıl ibn Yəsarı Azərbaycandan olduğunu göstərən mənbə və tədqiqatlar da vardır. İbn Quteybənin (828-889) “Şeir və şairlər” (“الشعر و الشعراء”) əsərində şairin Azərbaycandan olduğunu bildirmişdir. Filoloqun bu fikrini əsas götürən tədqiqatlar da vardır. Məşhur alman şərqşünası Karl Brokkelman “Ərəb ədəbiyyatı tarixi” (“تاريخ الادب العربي”) və ərəb alimi Ömər Fərrux “Ərəb ədəbiyyatı tarixi” (“تاريخ الادب العربي”) əsərlərində İbn Quteybənin fikirlərini əsas götürərək şairin Azərbaycandan olduğunu qeyd etmişlər.

İsmayıl ibn Yəsarın anadan olma tarixi barəsində mənbələrdə heç bir məlumat verilməsə də, ibn Qüteybə və əl-Mərzubani onun Mədinə şəhərində doğulduğunu qeyd etmişdir. Malik Mahmudov yazmışdır: ""Nəğmələr kitabı"nda söylənilir ki, Əbdul Malik ibn Mərvan xilafətin başına keçdikdən sonra (685-705) İsmayıl ibn Yəssar Urva əz-Zubeyrə ilə ona mədhiyyələr həsr etmiş və onun ardıcıllarına çevrilmişlər." M.Mahmudov İsmayıl ibn Yəssarın artıq 685-ci ildə tanınmış şair olduğu qənaətinə gəlmişdir.

G.Baxşəliyevanın monoqrafiyasında əl-İsfəhaninin dedikləri sözbəsöz tərcümə olunmuşdur: "Mənim əmim Musab ibn Abdullah əz-Zubeyrdən eşitdiklərini mənə danışmışdır: İsmayıl ibn Yəsar ən-Nisan Zubeyrilərin tərəfdaşlarından olan Qureyş qəbiləsinin Bani Tay ibn Mərva qolunun məvalisi olmuşdur. Hakimiyyət Əbdul-Malik ibn Mərvana keçdikdən sonra şair Urva ib Zubeyr ilə onun yanına getmiş və sülaləsinin xəlifələrini tərifləməyə başlamışlar. O, çox yaşamış, Əməvilər sülaləsinin son xəlifəsinə kimi görmüşdür, lakin Abbasilərin hakimiyyətinə kimi yaşamamışdır. Möhkəm sağlamlığa, xoş xarici görünüşə malik olmuş, zarafat etməyi sevmiş, gözəl şeirlər yazmış, Urva ibn Zubeyrin himayəsində yaşamışdır."

Professor Malik Mahmudov İsmayıl ibn Yəsarın nəslinin şairlər nəsli olduğunu, mənbələrdə onun iki qardaşının, Məhəmməd adında oğlundan bəhs edildiyini bildirmişdir. Tədqiqatçı həmin şairlərin şüubiyyə hərəkatının tərəfdarları olduğunu yazmışdır.

İsmayıl ibn Yəssar zəngin poetik ənənələr mühitində böyümüş, üzün ömür sürmüş və son illərini Xəlifə II Mərvanın (744-749) hakimiyyəti illərində keçirmişdir.

əsrlər ve şirler

Onun bir şeiri:

رب خال متوج لی و عم ماجد مجتدی کریم النصاب

انما سمی الفوارس بالفر سِ مضاهاة رفعة الانساب

فاترکی الفخر یا امام علینا و اترکی الجور و انطقی بالصواب

و اسألی ان جهلت عنا و عنکم کیف کنا فی سالف الاحقاب

اذ نربی بناتنا و تدسو نَ سفاهاً بناتکم فی التراب

Tərcümə:

Bir neçə Şahzada əmim və əmim var.

"Favars" sözü hörmətli irqimizdən üstün olmaq üçün adımızdan (Fars) yaranmışdır.

İndi ey imam (imam ümumi mənada adresdir), qürur duymayın və bizə zülm etməyə imkan verməyin və bizə doğru və düzgün danışın.

Keçmişimizdən (iranlılardan) və özünüzdən (ərəblərdən) xəbərsizsinizsə, bilin ki, biz də, siz də oldunuz.

Qızlarımızı böyütdük, qızlarınızı (qəbirdə diri-diri) dəfn etdiniz.


Onun başqa bir şeiri:

انی وجدک ما عودی بذی خور

عندالحفاظ و لاحوضی بهمدوم اصلی کریم و مجدی لایقاس به

ولی لسان کحد السیف مسموم احمی به مجد اقوام ذوی حسب

من کل قرم بتاج الملک معموم جحاجح ساده بلج مرازبه

جرد عتاق مسامیح مطاعیم من مثل کسری و سابور الجنود معا

والهرمزان لفجر او لتعظیم

Tərcümə:

Sənin əcdadına and içirəm ki, şərəfimi qorumaq üçün biz deyiləm!

Böyük köklərim var və izzətimi başqaları ilə müqayisə etmək olmaz! Dilim də qılıncın sərtliyi qədər zəhərlidir.

Bu dil ilə mən hamısı böyük və taclı hökmdar olan orijinal (İran) nəslinin şərəfini dəstəkləyirəm.

Açıq komandirlər və rəislər, sərhədçilər, qabaqcıllar, seçilən xeyirxah və qonaqpərvər insanlar

Xosrov (Anuşhirvan), Şapur və Hormozan kimi kimlər tərif və gərginliyə layiqdirlər!

İstinadlar

  1. Abu’l-Faraj Eṣfahānī, Ketāb al-āḡānī IV, Beirut, 1956.
  2. Brocklemann, GAL I, p. 60; S. I, p. 95.
  3. http://www.iranicaonline.org/articles/esmail-b-yasar-nesai
  4. https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-3/ismail-b-yasar-COM_32593
  5. Malik Mahmudov. Ərəbcə yazmış azərbaycanlı şair və ədiblər (VII-XII əsrlər). Bakı, 1983
  6. ÜLKƏR ZAKİRQIZI (MƏMMƏDOVA). İSMAYIL İBN YƏSARIN POETİK İRSİ VƏ ETNİK MƏNŞƏYİ
  7. Malik Mahmudov. Ərəbcə yazmış azərbaycanlı şair və ədiblər (VII-XII əsrlər). Bakı, 1983, səh.53
  8. Abonavas Poems. 1988. Daralmaktab Berot. Frist Edition.
  9. Ayati, A. 1970. Shuubiyya. Monthly Education and Training.40(4):6-9.

Həmçinin bax

Xarici keçidlər

September 01, 2021
ismayıl, yəsar, məqaləni, vikiləşdirmək, lazımdır, lütfən, məqaləni, ümumvikipediya, redaktə, qaydalarına, uyğun, şəkildə, tərtib, edin, viii, əsr, iran, fars, şairi, nizami, adına, ədəbiyyat, muzeyinin, binasının, pəncərəsində, rəsmidoğum, tarixi, əsrdoğum, y. Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Ismayil ibn Yesar 744 749 VII VIII esr Iran Fars sairi 1 2 3 4 Ismayil ibn YesarIsmayil ibn YesarNizami adina Edebiyyat Muzeyinin binasinin penceresinde Ismayil ibn Yesar resmiDogum tarixi VII esrDogum yeri MedineVefat tarixi 744 ve ya 749Vetendasligi Emeviler xilafetiMilliyyeti IranliUsagi oglu MehemmedFealiyyeti VII VIII esrlerEserlerinin dili Ereb dili Mundericat 1 Heyati 2 esrler ve sirler 3 Istinadlar 4 Hemcinin bax 5 Xarici kecidlerHeyati RedakteVII VIII esrlerde yasayib yaratmagina ve oz dovrunun meshur sairi olmasina baxmayaraq orta esr menbelerinde onun adi nadir hallarda cekilir Ebul Ferec el Isfehaninin Negmeler Kitabi sayesinde muasir erebsunaslar Ismayil ibn Yesarin zengin irsi haqqinda zeruri melumat verilir Ibn Quteybe Ismayil ibn Yesari koklu azerbaycanli kimi teqdim etmisdir Erebsunas alim professor Malik Mahmudov mutefekkirin milli mensubiyyeti haqqinda qeyd edirdi ki Ibn Quteybe 828 889 Ismayil ibn Yesarin eslen Azerbaycandan oldugunu yazmisdir Muasir tedqiqatcilardan ereb alimi Ehmed Emin ve fars tedqiqatcisi Zabihulla Safa hec bir esaslari olmadan Ismayil ibn Yesari fars sairlerinin siyahisina daxil etmisler Mehemmedeli Terbiyet ise onun azerbaycan sairi oldugunu tesdiqlemisdir 5 Ulker Zakirqizi sairin etnik menseyinden behs ederken yazmisdir Ismayil ibn Yesari Azerbaycandan oldugunu gosteren menbe ve tedqiqatlar da vardir Ibn Quteybenin 828 889 Seir ve sairler الشعر و الشعراء eserinde sairin Azerbaycandan oldugunu bildirmisdir Filoloqun bu fikrini esas goturen tedqiqatlar da vardir Meshur alman serqsunasi Karl Brokkelman Ereb edebiyyati tarixi تاريخ الادب العربي ve ereb alimi Omer Ferrux Ereb edebiyyati tarixi تاريخ الادب العربي eserlerinde Ibn Quteybenin fikirlerini esas goturerek sairin Azerbaycandan oldugunu qeyd etmisler 6 Ismayil ibn Yesarin anadan olma tarixi baresinde menbelerde hec bir melumat verilmese de ibn Quteybe ve el Merzubani onun Medine seherinde doguldugunu qeyd etmisdir 7 Malik Mahmudov yazmisdir Negmeler kitabi nda soylenilir ki Ebdul Malik ibn Mervan xilafetin basina kecdikden sonra 685 705 Ismayil ibn Yessar Urva ez Zubeyre ile ona medhiyyeler hesr etmis ve onun ardicillarina cevrilmisler M Mahmudov Ismayil ibn Yessarin artiq 685 ci ilde taninmis sair oldugu qenaetine gelmisdir G Baxseliyevanin monoqrafiyasinda el Isfehaninin dedikleri sozbesoz tercume olunmusdur Menim emim Musab ibn Abdullah ez Zubeyrden esitdiklerini mene danismisdir Ismayil ibn Yesar en Nisan Zubeyrilerin terefdaslarindan olan Qureys qebilesinin Bani Tay ibn Merva qolunun mevalisi olmusdur Hakimiyyet Ebdul Malik ibn Mervana kecdikden sonra sair Urva ib Zubeyr ile onun yanina getmis ve sulalesinin xelifelerini teriflemeye baslamislar O cox yasamis Emeviler sulalesinin son xelifesine kimi gormusdur lakin Abbasilerin hakimiyyetine kimi yasamamisdir Mohkem saglamliga xos xarici gorunuse malik olmus zarafat etmeyi sevmis gozel seirler yazmis Urva ibn Zubeyrin himayesinde yasamisdir Professor Malik Mahmudov Ismayil ibn Yesarin neslinin sairler nesli oldugunu menbelerde onun iki qardasinin Mehemmed adinda oglundan behs edildiyini bildirmisdir Tedqiqatci hemin sairlerin suubiyye herekatinin terefdarlari oldugunu yazmisdir Ismayil ibn Yessar zengin poetik eneneler muhitinde boyumus uzun omur surmus ve son illerini Xelife II Mervanin 744 749 hakimiyyeti illerinde kecirmisdir esrler ve sirler RedakteOnun bir seiri رب خال متوج لی و عم ماجد مجتدی کریم النصابانما سمی الفوارس بالفر س مضاهاة رفعة الانسابفاترکی الفخر یا امام علینا و اترکی الجور و انطقی بالصوابو اسألی ان جهلت عنا و عنکم کیف کنا فی سالف الاحقاباذ نربی بناتنا و تدسو ن سفاها بناتکم فی الترابTercume Bir nece Sahzada emim ve emim var Favars sozu hormetli irqimizden ustun olmaq ucun adimizdan Fars yaranmisdir Indi ey imam imam umumi menada adresdir qurur duymayin ve bize zulm etmeye imkan vermeyin ve bize dogru ve duzgun danisin Kecmisimizden iranlilardan ve ozunuzden ereblerden xebersizsinizse bilin ki biz de siz de oldunuz Qizlarimizi boyutduk qizlarinizi qebirde diri diri defn etdiniz Onun basqa bir seiri انی وجدک ما عودی بذی خورعندالحفاظ و لاحوضی بهمدوم اصلی کریم و مجدی لایقاس بهولی لسان کحد السیف مسموم احمی به مجد اقوام ذوی حسبمن کل قرم بتاج الملک معموم جحاجح ساده بلج مرازبهجرد عتاق مسامیح مطاعیم من مثل کسری و سابور الجنود معاوالهرمزان لفجر او لتعظیمTercume Senin ecdadina and icirem ki serefimi qorumaq ucun biz deyilem Boyuk koklerim var ve izzetimi basqalari ile muqayise etmek olmaz Dilim de qilincin sertliyi qeder zeherlidir Bu dil ile men hamisi boyuk ve tacli hokmdar olan orijinal Iran neslinin serefini destekleyirem Aciq komandirler ve reisler serhedciler qabaqcillar secilen xeyirxah ve qonaqperver insanlarXosrov Anushirvan Sapur ve Hormozan kimi kimler terif ve gerginliye layiqdirler 8 9 Istinadlar Redakte Abu l Faraj Eṣfahani Ketab al aḡani IV Beirut 1956 Brocklemann GAL I p 60 S I p 95 http www iranicaonline org articles esmail b yasar nesai https referenceworks brillonline com entries encyclopaedia of islam 3 ismail b yasar COM 32593 Malik Mahmudov Erebce yazmis azerbaycanli sair ve edibler VII XII esrler Baki 1983 ULKER ZAKIRQIZI MEMMEDOVA ISMAYIL IBN YESARIN POETIK IRSI VE ETNIK MENSEYI Malik Mahmudov Erebce yazmis azerbaycanli sair ve edibler VII XII esrler Baki 1983 seh 53 Abonavas Poems 1988 Daralmaktab Berot Frist Edition Ayati A 1970 Shuubiyya Monthly Education and Training 40 4 6 9 Hemcinin bax RedakteAzerbaycan edebiyyatiXarici kecidler RedakteMenbe https az wikipedia org w index php title Ismayil ibn Yesar amp oldid 5530732, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.