Orta dağ qurşağından başlayaraq Ardıcdağ, Küküdağ, Aracıqdağ və Zəngəzur silsiləsinin subalp qurşağının meşə talalarında, kolluqlarda və çəmənlərdə tək-tək və ya kiçik talalar şəklində rast gəlinir.
Bitdiyi yer
Meşə talaları, kolluq və çəmənlərdir.
Təbii ehtiyatı
Məhdud sahələrdə rast gəldiyindən ehtiyatı azdır.
Çoxalması
Toxumladır.
Bioloji xüsusiyyətləri
Çoxillik bitkidir, gövdəsinin hündürlüyü 15-35 sm-ə çatır, çəpinə kökümsovu və çoxsaylı yoğun ağ məftilvarı kökləri vardır. Bütün bitki zəif inkişaf etmiş kiçik tükcüklərlə örtülmüşdür. Yarpaqları yumurtavari, yaxud yumurtavari - uzunsovdur, qırışlıdır, yuxarı hissədə dəyirmidir, kütdür, kənarları aydın olmayan xırda dişciklidir, tədricən qanadlı və dişcikli saplağa doğru daralır, uzunluğu yarpaq ayasına bərabərdir. Yarpaq ayası 3 - 21 sm uzunluqda, 2- 8 sm enindədir. Çiçək qrupu 3 - 16 çiçəklidir. Meyvə yetişən zaman yuxarıya dartılmış və uzanandır. Kasacığı çiçəkləmə dövründə enli zəngşəkillidir, şişkindir və solğun yaşıldır, 10–20 mm uzunluqdadır, 5 qabırğalı və 5 iti oval - üçbucaqlı dişciklidir, kasacığın uzunluğunun 1/3 -nə bərabərdir. Tacı borulu olub solğundur, kasacığa bərabərdir, yaxud ondan uzundur və əyilmiş parlaq sarı çıxıntılıdır və 12 mm diametrindədir. Qutucuğu enli ovalşəkillidir, kasacıqdan 2 dəfə qısadır. Toxumu yumurtavaridir, aydın seçilməyən budaqlı qabırğalıdır, bütün səthi nöqtəli təpəciklidir, tamamilə qaradır, 1-1,5 mm uzunluqdadır. Aprel-iyun aylarında çiçəkləyir və may-iyun aylarında meyvə verir. Əhali tərəfindən dərman bitkisi kimi çiçəkləmə fazasında kütləvi toplanılır. Bəzək və dərman bitkisidir. Mezofitdir. Mərkəzi Asiya coğrafi areal tipinə daxildir.
Təbii ehtiyatının dəyişilməsi səbəbləri
Növ sayının və populyasiyalarının az olmasına səbəb ekoloji və antropogen amillərin məhdudlaşdırıcı təsiridir. Əhali onu dərman bitkisi kimi çiçəkləmə fazasında kütləvi toplayır.
Becərilməsi
Məlumat yoxdur.
Qəbul edilmiş qorunma tədbirləri
Naxçıvan MR-in Qırmızı Kitabına yeni daxil edildiyindən mühafizə tədbirləri hazırlanmamışdır.
Zəruri qorunma tədbirləri
Populyasiyları nisbətən təhdid altında olduğundan, təhlükə altına düşə bilən növ kimi akad. Həsən Əliyev adına Zəngəzur Milli Parkı və Arpaçay Dövlət Təbiət Yasaqlığı ərazisində yayıldığı əsas sahələr xüsusi nəzarət altına alınmaqla mühafizə olunmalıdır.
İstinadlar
Nurəddin Əliyev. Azərbaycanın dərman bitkiləri və fitoterapiya. Bakı, Elm, 1998.
Elşad Qurbanov. Ali bitkilərin sistematikası, Bakı, 2009.
Talıbov T.H., İbrahimov Ə.Ş. Naxçıvan Muxtar Respublikasının Qırmızı kitabı (ali sporlu, çılpaqtoxumlu və örtülütoxumlu bitkilər) cild II. 2009
Dekabr 07, 2021
irikasacıq, novruzgülü, primula, macrocalyx, novruzçiçəyi, cinsinə, bitki, növü, primula, macrocalyxelmi, təsnifataləmi, bitkilərşöbə, örtülütoxumlularsinif, ikiləpəlilərsıra, erikaçiçəklilərfəsilə, novruzçiçəyikimilərcins, novruzçiçəyinöv, elmi, adıprimula, m. Irikasaciq novruzgulu lat Primula macrocalyx 1 novruzciceyi cinsine aid bitki novu 2 3 Irikasaciq novruzguluPrimula macrocalyxElmi tesnifatAlemi BitkilerSobe OrtulutoxumlularSinif IkilepelilerSira ErikaciceklilerFesile NovruzciceyikimilerCins NovruzciceyiNov Irikasaciq novruzguluElmi adiPrimula macrocalyx BungeVikinovlerdesistematikaSekilaxtarisiNCBI 486441EOL 5506648GRIN 29651IPNI 702229 1TPL kew 2565217 Mundericat 1 Statusu 2 Yayilmasi 3 Bitdiyi yer 4 Tebii ehtiyati 5 Coxalmasi 6 Bioloji xususiyyetleri 7 Tebii ehtiyatinin deyisilmesi sebebleri 8 Becerilmesi 9 Qebul edilmis qorunma tedbirleri 10 Zeruri qorunma tedbirleri 11 IstinadlarStatusu RedakteLower Risk LR b Near Threatened NT Yayilmasi RedakteOrta dag qursagindan baslayaraq Ardicdag Kukudag Araciqdag ve Zengezur silsilesinin subalp qursaginin mese talalarinda kolluqlarda ve cemenlerde tek tek ve ya kicik talalar seklinde rast gelinir Bitdiyi yer RedakteMese talalari kolluq ve cemenlerdir Tebii ehtiyati RedakteMehdud sahelerde rast geldiyinden ehtiyati azdir Coxalmasi RedakteToxumladir Bioloji xususiyyetleri RedakteCoxillik bitkidir govdesinin hundurluyu 15 35 sm e catir cepine kokumsovu ve coxsayli yogun ag meftilvari kokleri vardir Butun bitki zeif inkisaf etmis kicik tukcuklerle ortulmusdur Yarpaqlari yumurtavari yaxud yumurtavari uzunsovdur qirislidir yuxari hissede deyirmidir kutdur kenarlari aydin olmayan xirda disciklidir tedricen qanadli ve discikli saplaga dogru daralir uzunlugu yarpaq ayasina beraberdir Yarpaq ayasi 3 21 sm uzunluqda 2 8 sm enindedir Cicek qrupu 3 16 ciceklidir Meyve yetisen zaman yuxariya dartilmis ve uzanandir Kasacigi cicekleme dovrunde enli zengsekillidir siskindir ve solgun yasildir 10 20 mm uzunluqdadir 5 qabirgali ve 5 iti oval ucbucaqli disciklidir kasacigin uzunlugunun 1 3 ne beraberdir Taci borulu olub solgundur kasaciga beraberdir yaxud ondan uzundur ve eyilmis parlaq sari cixintilidir ve 12 mm diametrindedir Qutucugu enli ovalsekillidir kasaciqdan 2 defe qisadir Toxumu yumurtavaridir aydin secilmeyen budaqli qabirgalidir butun sethi noqteli tepeciklidir tamamile qaradir 1 1 5 mm uzunluqdadir Aprel iyun aylarinda cicekleyir ve may iyun aylarinda meyve verir Ehali terefinden derman bitkisi kimi cicekleme fazasinda kutlevi toplanilir Bezek ve derman bitkisidir Mezofitdir Merkezi Asiya cografi areal tipine daxildir Tebii ehtiyatinin deyisilmesi sebebleri RedakteNov sayinin ve populyasiyalarinin az olmasina sebeb ekoloji ve antropogen amillerin mehdudlasdirici tesiridir Ehali onu derman bitkisi kimi cicekleme fazasinda kutlevi toplayir Becerilmesi RedakteMelumat yoxdur Qebul edilmis qorunma tedbirleri RedakteNaxcivan MR in Qirmizi Kitabina yeni daxil edildiyinden muhafize tedbirleri hazirlanmamisdir Zeruri qorunma tedbirleri RedaktePopulyasiylari nisbeten tehdid altinda oldugundan tehluke altina duse bilen nov kimi akad Hesen Eliyev adina Zengezur Milli Parki ve Arpacay Dovlet Tebiet Yasaqligi erazisinde yayildigi esas saheler xususi nezaret altina alinmaqla muhafize olunmalidir Istinadlar Redakte Nureddin Eliyev Azerbaycanin derman bitkileri ve fitoterapiya Baki Elm 1998 Elsad Qurbanov Ali bitkilerin sistematikasi Baki 2009 Talibov T H Ibrahimov E S Naxcivan Muxtar Respublikasinin Qirmizi kitabi ali sporlu cilpaqtoxumlu ve ortulutoxumlu bitkiler cild II 2009 Menbe https az wikipedia org w index php title Irikasaciq novruzgulu amp oldid 5366704, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
