Çalkandular(чалканцы) — Rusiya Federasiyasının Altay Muxtar Respublikasında, Kurmaç-Baigol, Suronaş, Maysk, Biyka, Çuika, Turaçak rayonu və Qorno-Altaysk şəhərində kompakt yaşayan azsaylı türkdilli xalqdır.
Çalkandular, Çalkandılar və ya Çalkanlar Rusiyanın cənub bölgəsindəki Altay Respublikasında yaşayan Türk xalqlarından Altayların 850 nəfərlik qəbiləsidir. UNESCO-ya görə dilləri və mədəniyyətləri yox olmaq təhlükəsi qarşısındadır.
Adlandırma
Biy çayı qolu olan Lebed çayı sahilində yaşadıqlarından keçmişdə kökü qədim kuğu sözündən olan Kuu-kiji və ya Lebed Tatarları adlanırdılar. “Kuu” xüsusilə Tıva Respublikasında “kuular” soyadını daşıyan bir sülalə olaraq bilinir. Çalkandular “Kuular” ilə bağlantıları vardır.
Coğrafiya
Çalkandular əsasən Altay Reespublikasının Turaçaq rayonunda , Kurmaç-Baygöl ilə Suronaş kəndlərində, bir hissəsi isə Biyka, İtkuç kəndlərində, çox az hissəsi isə Çoyskiy rayonunda yaşayırlar.
Əhali
2002-ci ilin məlumatlarına görə sayları 855 nəfərdir və bunların ancaq 539 nəfəri çalkanduca danışa bilir.
Boyları
Salkanıq və Sakşılıq olmaq üzrə iki qola ayrılırlar.
Dil
Çalkanduların dili çalkanduca altaycanın şimali altay qrupu ləhçəsinə aiddir və bu qrupdakı tıva və kubandıların ləhçələrinə oxşayır. Bütün çalkanduların iki dili olub rusca da danışırlar. Çalkandu dili 2000-ci ildə Rusiya Federasiyasında azsaylı xalq dili statusunu almış və Rusiya xalqlarının qırmızı kitabına daxil edilmişdir. O vaxtdan sonra Altaycadan ayrı müstəqil bir dil olaraq qəbul edilir.
İstinadlar
Figen Güner Dilek (2008), Altay Türklerinde akrabalık, Ahmet B. Ercilasun Armağanı, Akçağ Basım Yayım Pazarlama A.Ş., Ankara
"Dilleri ve Kültürleri Yok Olma Tehlikesine Maruz Türk Toplulukları" (türk. ). www.sonseslerduyulmadan.hacettepe.edu.tr. 2019-10-29 tarixində .
. 2012-10-20 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-29.
Avqust 12, 2021
çalkandular, чалканцы, rusiya, federasiyasının, altay, muxtar, respublikasında, kurmaç, baigol, suronaş, maysk, biyka, çuika, turaçak, rayonu, qorno, altaysk, şəhərində, kompakt, yaşayan, azsaylı, türkdilli, xalqdır, sayları, yaşadığı, ərazilərdili, çalkanduca. Calkandular chalkancy Rusiya Federasiyasinin Altay Muxtar Respublikasinda Kurmac Baigol Suronas Maysk Biyka Cuika Turacak rayonu ve Qorno Altaysk seherinde kompakt yasayan azsayli turkdilli xalqdir CalkandularSaylari ve yasadigi erazilerDili Calkanduca Altaycanin lehcesi Dini Tengricilik OrtodokslukQohumlulugu Kumandilar Tubalar Altaylar Telengitler TeleutlerMenseyi turk Mundericat 1 Calkandular 2 Adlandirma 3 Cografiya 4 Ehali 5 Boylari 6 Dil 7 IstinadlarCalkandular RedakteCalkandular Calkandilar ve ya Calkanlar 1 Rusiyanin cenub bolgesindeki Altay Respublikasinda yasayan Turk xalqlarindan Altaylarin 850 neferlik qebilesidir UNESCO ya gore dilleri ve medeniyyetleri yox olmaq tehlukesi qarsisindadir 2 3 Adlandirma RedakteBiy cayi qolu olan Lebed cayi sahilinde yasadiqlarindan kecmisde koku qedim kugu sozunden olan Kuu kiji ve ya Lebed Tatarlari adlanirdilar Kuu xususile Tiva Respublikasinda kuular soyadini dasiyan bir sulale olaraq bilinir Calkandular Kuular ile baglantilari vardir Cografiya RedakteCalkandular esasen Altay Reespublikasinin Turacaq rayonunda Kurmac Baygol ile Suronas kendlerinde bir hissesi ise Biyka Itkuc kendlerinde cox az hissesi ise Coyskiy rayonunda yasayirlar 4 Ehali Redakte2002 ci ilin melumatlarina gore saylari 855 neferdir 5 ve bunlarin ancaq 539 neferi calkanduca danisa bilir Boylari RedakteSalkaniq ve Saksiliq olmaq uzre iki qola ayrilirlar Dil RedakteCalkandularin dili calkanduca altaycanin simali altay qrupu lehcesine aiddir ve bu qrupdaki tiva ve kubandilarin lehcelerine oxsayir Butun calkandularin iki dili olub rusca da danisirlar Calkandu dili 2000 ci ilde Rusiya Federasiyasinda azsayli xalq dili statusunu almis ve Rusiya xalqlarinin qirmizi kitabina daxil edilmisdir O vaxtdan sonra Altaycadan ayri musteqil bir dil olaraq qebul edilir 6 Istinadlar Redakte Figen Guner Dilek 2008 Altay Turklerinde akrabalik Ahmet B Ercilasun Armagani Akcag Basim Yayim Pazarlama A S Ankara Dilleri ve Kulturleri Yok Olma Tehlikesine Maruz Turk Topluluklari turk www sonseslerduyulmadan hacettepe edu tr 2019 10 29 tarixinde arxivlesdirilib The Chelkan Language ing http lingsib iea ras ru 2019 10 29 tarixinde arxivlesdirilib The Chelkan Language ing http lingsib iea ras ru 2019 10 29 tarixinde arxivlesdirilib The Chelkan Language ing http lingsib iea ras ru 2019 10 29 tarixinde arxivlesdirilib Arxivlenmis suret 2012 10 20 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 10 29 Menbe https az wikipedia org w index php title Calkandular amp oldid 5710535, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
