Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Çerkessk (rus. Черкесск) — Rusiya Federasiyasının Qaraçay-Çerkesiya Respublikasında şəhər.
| Çerkessk | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Черкесск Черкесск Черкесск | |||||
 | |||||
| |||||
| Ölkə | |||||
| Tarixi və coğrafiyası | |||||
| Əsası qoyulub | 1825 | ||||
| Sahəsi |
| ||||
| Mərkəzin hündürlüyü | 530 m | ||||
| Saat qurşağı | | ||||
| Əhalisi | |||||
| Əhalisi |
| ||||
| Rəsmi dili | |||||
| Rəqəmsal identifikatorlar | |||||
| Telefon kodu | +7 8782 | ||||
| Poçt indeksi | 369000–369016 | ||||
| Digər | |||||
| cherkessk09.ru | |||||
| | |||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Tarixi
Tarixi Batalpaşa (rus. Баталпашинск), müasir adı Çerkessk olan şəhər Qaraçay-Çərkəz Muxtar vilayətinin inzibati mərkəzidir. (Qaraçay türkləri özlərinə "qaraçaylı" deyirlər).
1787-1791-ci illər Rus-Türk müharibəsi tam şiddəti ilə qızışmaqda idi. Torpaq üzərində qurban gedən şəhidlərlə birlikdə qəsbkarlara da məzar olan İsmayıl qalasının zəbt olunduğu vaxt (1790) Kuban nəhri də qanla ləbələb axırdı. Bir-birini təqib edən Qafqaz müharibələri şəraitində genişlənən rus işğalından yaxa qurtarmaq istəyən Qafqaz xalqlarının yardım tələbiylə Osmanlı dövləti 1789-cu ildə Battal paşa komandanlığı altında Qara dəniz sahillərinə 30 minlik qüvvə çıxarmışdı. Budur, şücaətli Batal paşa Anapadan üzü yuxarı Kuban boyunca hərəkətə keçmişdir. II Yekaterinanın 10-15 il əvvəl Qara dəniz boyunca yerləşdirdiyi kazaklar Kuban sahillərində qafqazlıların qarşısını kəsdilər. Sərəsgər Batal Paşa qan içində üzən bu bəlalı yerlərdən keçərək Kabardaya daxil olmaq, burda üsyana qalxan yerli xalqları toplayıb ordusuna daxil etmək və birlikdə istilaçıları öz torpaqlarından qovub çıxarmaq istədi. Lakin "Yunan projesi" deyə fitnəkar bir plan hazırlayan II Yekaterina Qafqaza böyük qüvvə yeritmişdi. Anapaya geri çəkilən Batal paşa qüvvələri məğlub edilir, paşa özü isə əsir düşür. Bundan az sonra isə Batal paşanın oğlunun da cəbhədə əsir düşdüyünü və Rusiyanın içərilərinə yola salındığını Kutuzovun cəbhədən II Yekaterinaya göndərdiyi 20 yanvar 1791-ci il tarixli relyasiyadan öyrənirik. Bu faktların Yekaterinanın nəzərinə qabarıq şəkildə çatdırılması Batal paşanın Rusiya üçün necə və hansı təhlükəni yaratdığını göstərir.
Batal paşa qəsəbəsi illərdən bəri saxladığı adını da itirir. Müharibə qurtarar-qurtarmaz burada yerləşdirilən kazaklar qəsəbəni kazak stanitsasına çevirirlər və rus dili tələffüzünə uyğun olaraq onu Batalpaşinsk adlandırırlar. 1930-1937-ci illər arası Sulimov şəhəri, 1939-cu ildən Çerkessk (Çərkəz şəhəri) adlanır.
İndi şəhər yaxınlığında "Batal paşa gölləri" adında torpağın əsil adı saxlanılır. Qəhrəmanın adı da həmişə tarıxlərdə sərəsgər Batal paşa kimi anılır.
İstinadlar
- Знания, Большая российская энциклопедия (rus.). 2022.
Mənbə
- Minaxanım Təkləli. Türk kitabı. Unudulan tarix. Dəyişdirilən adlar, Bakı, Nurlar, 2009
Xarici keçidlər
 | Şəhər ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Cerkessk rus Cherkessk Rusiya Federasiyasinin Qaracay Cerkesiya Respublikasinda seher CerkesskCherkessk Cherkessk CherkesskBayraq Gerb44 13 20 sm e 42 03 27 s u Olke RusiyaTarixi ve cografiyasiEsasi qoyulub 1825Sahesi 69 8 km Merkezin hundurluyu 530 mSaat qursagi UTC 03 00EhalisiEhalisi 123 100 nef 1 yanvar 2021 Resmi dili Abazin dili Qaracay balkar dili Noqay dili Kabardin cerkez dili rus diliReqemsal identifikatorlarTelefon kodu 7 8782Poct indeksi 369000 369016Digercherkessk09 ruXeriteni goster gizle Cerkessk Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiTarixi Batalpasa rus Batalpashinsk muasir adi Cerkessk olan seher Qaracay Cerkez Muxtar vilayetinin inzibati merkezidir Qaracay turkleri ozlerine qaracayli deyirler 1787 1791 ci iller Rus Turk muharibesi tam siddeti ile qizismaqda idi Torpaq uzerinde qurban geden sehidlerle birlikde qesbkarlara da mezar olan Ismayil qalasinin zebt olundugu vaxt 1790 Kuban nehri de qanla lebeleb axirdi Bir birini teqib eden Qafqaz muharibeleri seraitinde genislenen rus isgalindan yaxa qurtarmaq isteyen Qafqaz xalqlarinin yardim telebiyle Osmanli dovleti 1789 cu ilde Battal pasa komandanligi altinda Qara deniz sahillerine 30 minlik quvve cixarmisdi Budur sucaetli Batal pasa Anapadan uzu yuxari Kuban boyunca herekete kecmisdir II Yekaterinanin 10 15 il evvel Qara deniz boyunca yerlesdirdiyi kazaklar Kuban sahillerinde qafqazlilarin qarsisini kesdiler Seresger Batal Pasa qan icinde uzen bu belali yerlerden kecerek Kabardaya daxil olmaq burda usyana qalxan yerli xalqlari toplayib ordusuna daxil etmek ve birlikde istilacilari oz torpaqlarindan qovub cixarmaq istedi Lakin Yunan projesi deye fitnekar bir plan hazirlayan II Yekaterina Qafqaza boyuk quvve yeritmisdi Anapaya geri cekilen Batal pasa quvveleri meglub edilir pasa ozu ise esir dusur Bundan az sonra ise Batal pasanin oglunun da cebhede esir dusduyunu ve Rusiyanin icerilerine yola salindigini Kutuzovun cebheden II Yekaterinaya gonderdiyi 20 yanvar 1791 ci il tarixli relyasiyadan oyrenirik Bu faktlarin Yekaterinanin nezerine qabariq sekilde catdirilmasi Batal pasanin Rusiya ucun nece ve hansi tehlukeni yaratdigini gosterir Batal pasa qesebesi illerden beri saxladigi adini da itirir Muharibe qurtarar qurtarmaz burada yerlesdirilen kazaklar qesebeni kazak stanitsasina cevirirler ve rus dili teleffuzune uygun olaraq onu Batalpasinsk adlandirirlar 1930 1937 ci iller arasi Sulimov seheri 1939 cu ilden Cerkessk Cerkez seheri adlanir Indi seher yaxinliginda Batal pasa golleri adinda torpagin esil adi saxlanilir Qehremanin adi da hemise tarixlerde seresger Batal pasa kimi anilir IstinadlarZnaniya Bolshaya rossijskaya enciklopediya rus 2022 MenbeMinaxanim Tekleli Turk kitabi Unudulan tarix Deyisdirilen adlar Baki Nurlar 2009Xarici kecidler Seher ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin