| Bolqarıstan–Kürdüstan Regionu münasibətləri | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| | |||||
Bolqarıstan–Kürdüstan Regionu münasibətləri — Bolqarıstan Respublikası ilə Kürdüstan Regionu arasındakı mövcud ikitərəfli əlaqələr. Bolqarıstan 2014-cü ildən Ərbildə yerləşən ticarət ofisi vasitəsilə Kürdüstan Regionunda təmsil olunur, Kürdüstan Regionunun isə Bolqarıstanda nümayəndəliyi yoxdur. 2012-ci ildə Kürdüstan Prezidenti Məsud Bərzani Bolqarıstana rəsmi səfər etmiş, Bolqarıstan Prezidenti Rosen Plevneliyev və Baş naziri Boyko Borisov ilə görüşmüşdür. 2017-ci ilin may ayında prezident Bərzani Bolqarıstanda rəsmi səfərdə olan prezident Boyko Borisov ilə görüşmüşdür.
Erkən əlaqələr
| ]1959-cu ildə Bolqarıstan və İraq iraqlı tələbələrin Bolqarıstanda təhsil almasına icazə verən mədəni müqavilə imzalamışdılar. Orada 190 İraq kürdü təhsil alırdı. 1960-cı illərin əvvəllərində Bolqarıstan hökuməti kürdlərin hüquqlarını dəstəklədiyini bəyan etmişdir. Bu, kürdlərin mövcud olmaq, öz milli mədəniyyətlərini tətbiq etmək və inkişaf etdirmək hüququna malik olduğunu nəzərdə tuturdu. Kürd lideri Mustafa Bərzani 1960-cı ildə Bolqarıstana səfər etmişdir.
Bolqarıstan İraq hökuməti ilə İraqın daha geniş kürd əhalisi arasında əlaqələrin yaxşılaşdırılmasına dəstəyini ifadə etmişdir. Bolqarıstan hökuməti 2 noyabr 1963-cü ildə Bağdad hakimiyyəti ilə sülh yolu ilə həllini ifadə edən kürd bəyannaməsini xoş qarşılamışdır. 1970-ci illərin əvvəllərində Georgi Andreyevin başçılıq etdiyi nümayəndə heyətinin Kürdüstana səfəri ilə başlayan Kürdüstan Regionu ilə Bolqarıstan arasında əlaqələr güclənmişdir. Nümayəndə heyəti Mustafa Bərzani ilə görüşmüşdür. Bərzani burada qeyd etmişdir ki, Bolqarıstan və digər sosialist Avropa ölkələrinin Kürdüstan Regionu ilə sağlam əlaqələri var. 1970-ci ilin iyulunda partiya katibi Həbib Kərimin başçılıq etdiyi Kürdüstan Demokrat Partiyasının nümayəndə heyəti dəvəti ilə Sofiyaya səfər etmiş, Vətən Cəbhəsindən Qruda Atanasovun başçılıq etdiyi nümayəndə heyəti isə həmin ilin oktyabrında Mustafa Bərzanini ziyarət etmək üçün Kürdüstan Regionuna səfər etmişdir. 1972-ci ilin aprelində keçirilən Vətən Cəbhəsi qurultayında KDP nümayəndə heyəti də iştirak etmiş və burada nümayəndə heyətinin rəhbəri Darik Kamil Akrayi iki "ölkə" arasında antiimperializm əsasında əlaqələri genişləndirməyə çalışdıqlarını söyləmişdir. 1972-ci ilin oktyabrında nümayəndə heyəti İraqa getmiş və Kürdüstan Regionunda Kürdüstan Demokratik Partiyası ilə görüş təşil etmişdir. Bu dövrdə Bolqarıstan kürd tələbələrə təqaüd verməyə davam etmiş və bununla da kürdlərin azadlıq mübarizəsinə rəhbərlik edəcək kürd ziyalılarının yaradılmasına dəstək vermişdir. Bolqarıstan tarixçisi Nadiya Filipovanın fikrinə görə, İraqdakı kürd müqaviməti Şərq bloku üçün əsas məsələ deyildi.
Əlaqələrin gücləndirilməsi
| ]2008-ci ildə Kürdüstan Regionu İraqın razılığı olmadan Bolqarıstandan atıcı silah və sursat idxal etmişdir. Kürd rəsmiləri Kürdüstanın islamçılarla mübarizə aparmaq üçün silaha ehtiyacı olduğunu iddia etmişdir, lakin Bolqarıstan daşınma ilə bağlı şərh verməkdən imtina etmişdir. Daha sonra Xarici İşlər Nazirliyinin sözçüsü Draqovest Draqanov bu əməliyyatın nə vaxtsa baş verdiyini təkzib etmişdir. Eynilə Kürdüstan hökuməti də bunu təkzib etmişdir. 2012-ci ildə Bolqarıstan Baş nazirinin müavini xüsusilə maliyyə, mədəniyyət və kənd təsərrüfatı sahələrində əməkdaşlığı inkişaf etdirmək üçün Kürdüstana səfər etmişdir. 2013-cü ildə Bolqarıstan Xarici İşlər naziri Ərbildə Kürdüstan Baş naziri Neçirvan Bərzanini ziyarət etmişdir. 2014-cü ildə Bolqarıstanın İqtisadiyyat və Energetika nazirinin müavini Krassin Dimitrov ikitərəfli əlaqələri gücləndirmək və regionda Bolqarıstanın konsulluğunun açılmasına yol açmaq üçün Ərbilə səfər etmişdir. Həmin ilin sonunda, 2014-cü ilin yayında İŞİD İraqı işğal edən zaman Bolqarıstan "Peşmərgə"yə hərbi yardım göndərmək qərarına gəlmişdir. Yardım 6 milyon lev dəyərində avtomat və patronlardan ibarət olmuşdur. 2015-ci ildə Kürdüstan Regionu Xarici İşlər naziri Fələh Mustafa Bolqarıstan Xarici iUşlər naziri ilə ""də görüşərək əlaqələri dərinləşdirmək iradəsini ifadə etmişdir. Mustafa və Mitov "GLOBSEC 2016" sərgisində də görüş keçirmişdir.
Qeydlər
| ]- Kürdüstan Regionu ifadəsi İraqın şimalında muxtar kürd regionunu nəzərdə tutsa da, İraq Kürdüstanı İraqın kürd ərazisini nəzərdə tutan coğrafi termindir. İraq Kürdüstanının çox hissəsi Kürdüstan Regionunda birləşsə də, onlar eyni deyillər.
İstinadlar
| ]- "Trade and Economic Section of the Embassy of the Republic of Bulgaria". 26 aprel 2017 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 aprel 2017.
- "President Barzani on Official Visit to Bulgaria". 30 mart 2012. 26 aprel 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 aprel 2017.
- "Barzanî li Bulgaristanê referanduma serxwebûnê kire rojev" (Kurdish). Rudaw. 25 may 2017. 29 may 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 may 2017.
- Bulgaria Today - 8. Sofia Press Agency. 1959. səh. 27.
- Anna Krasteva. Имиграцията в България (Bulgarian). 2005. səh. 141.
- Nadya Filipova / Надя Филипова. Българската дипломация в Египет, Сирия и Ирак във врем. 2008. səh. 160.
- Dimitŭr Konstantinov Kosev. Bŭlgariia v sveta ot drevnostta do nashi dni / България в света от древността до наши дни (Bulgarian). Bŭlgarsko istorichesko druzhestvo. 1979. 472–475.
- "Kurds in N. Iraq Receive Arms From Bulgaria". Washington Post. 23 noyabr 2008. 27 avqust 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 aprel 2017.
- "Bulgaria 'Didn't Sell Arms to Kurd Rebels'". BalkanInsight. 24 noyabr 2008. İstifadə tarixi: 13 aprel 2017.
- "Bulgaria and Kurdish Government Deny Arms Sales Deal". Kurdishaspect. 24 noyabr 2008. 3 yanvar 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 aprel 2017.
- "Head of DFR welcomes Bulgarian Deputy PM". DFR. 9 may 2012. İstifadə tarixi: 13 aprel 2017.[ölü keçid][ölü keçid]
- "Българският външен министър похвали Иракски Кюрдистан" (Bulgarian). Novinite. 20 aprel 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 aprel 2017.
- "Bulgaria determined to solidify their presence in Kurdistan". DFR. 14 aprel 2014. İstifadə tarixi: 13 aprel 2017.[ölü keçid][ölü keçid]
- "България е изпратила на кюрдите в Ирак автомати и патрони за 6 млн. лева" (Bulgarian). mediapool.bg. 30 sentyabr 2014. 8 iyun 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 aprel 2017.
- "Kurdistan Region and Bulgaria seek to strengthen ties". DFR. 21 iyun 2015. İstifadə tarixi: 13 aprel 2017.[ölü keçid][ölü keçid]
- "Minister Mustafa concludes three-day visit to Slovakia". Kurdistan Regional Government in Poland. 18 aprel 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 aprel 2017.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediya azad ensiklopediya Bolqaristan Kurdustan Regionu munasibetleri Bolqaristan Bolqaristan Kurdustan Regionu munasibetleri Bolqaristan Respublikasi ile Kurdustan Regionu arasindaki movcud ikiterefli elaqeler Bolqaristan 2014 cu ilden Erbilde yerlesen ticaret ofisi vasitesile Kurdustan Regionunda temsil olunur Kurdustan Regionunun ise Bolqaristanda numayendeliyi yoxdur 2012 ci ilde Kurdustan Prezidenti Mesud Berzani Bolqaristana resmi sefer etmis Bolqaristan Prezidenti Rosen Plevneliyev ve Bas naziri Boyko Borisov ile gorusmusdur 2017 ci ilin may ayinda prezident Berzani Bolqaristanda resmi seferde olan prezident Boyko Borisov ile gorusmusdur Erken elaqeler span 1959 cu ilde Bolqaristan ve Iraq iraqli telebelerin Bolqaristanda tehsil almasina icaze veren medeni muqavile imzalamisdilar Orada 190 Iraq kurdu tehsil alirdi 1960 ci illerin evvellerinde Bolqaristan hokumeti kurdlerin huquqlarini desteklediyini beyan etmisdir Bu kurdlerin movcud olmaq oz milli medeniyyetlerini tetbiq etmek ve inkisaf etdirmek huququna malik oldugunu nezerde tuturdu Kurd lideri Mustafa Berzani 1960 ci ilde Bolqaristana sefer etmisdir Bolqaristan Iraq hokumeti ile Iraqin daha genis kurd ehalisi arasinda elaqelerin yaxsilasdirilmasina desteyini ifade etmisdir Bolqaristan hokumeti 2 noyabr 1963 cu ilde Bagdad hakimiyyeti ile sulh yolu ile hellini ifade eden kurd beyannamesini xos qarsilamisdir 1970 ci illerin evvellerinde Georgi Andreyevin basciliq etdiyi numayende heyetinin Kurdustana seferi ile baslayan Kurdustan Regionu ile Bolqaristan arasinda elaqeler guclenmisdir Numayende heyeti Mustafa Berzani ile gorusmusdur Berzani burada qeyd etmisdir ki Bolqaristan ve diger sosialist Avropa olkelerinin Kurdustan Regionu ile saglam elaqeleri var 1970 ci ilin iyulunda partiya katibi Hebib Kerimin basciliq etdiyi Kurdustan Demokrat Partiyasinin numayende heyeti deveti ile Sofiyaya sefer etmis Veten Cebhesinden Qruda Atanasovun basciliq etdiyi numayende heyeti ise hemin ilin oktyabrinda Mustafa Berzanini ziyaret etmek ucun Kurdustan Regionuna sefer etmisdir 1972 ci ilin aprelinde kecirilen Veten Cebhesi qurultayinda KDP numayende heyeti de istirak etmis ve burada numayende heyetinin rehberi Darik Kamil Akrayi iki olke arasinda antiimperializm esasinda elaqeleri genislendirmeye calisdiqlarini soylemisdir 1972 ci ilin oktyabrinda numayende heyeti Iraqa getmis ve Kurdustan Regionunda Kurdustan Demokratik Partiyasi ile gorus tesil etmisdir Bu dovrde Bolqaristan kurd telebelere teqaud vermeye davam etmis ve bununla da kurdlerin azadliq mubarizesine rehberlik edecek kurd ziyalilarinin yaradilmasina destek vermisdir Bolqaristan tarixcisi Nadiya Filipovanin fikrine gore Iraqdaki kurd muqavimeti Serq bloku ucun esas mesele deyildi Elaqelerin guclendirilmesi span 2008 ci ilde Kurdustan Regionu Iraqin raziligi olmadan Bolqaristandan atici silah ve sursat idxal etmisdir Kurd resmileri Kurdustanin islamcilarla mubarize aparmaq ucun silaha ehtiyaci oldugunu iddia etmisdir lakin Bolqaristan dasinma ile bagli serh vermekden imtina etmisdir Daha sonra Xarici Isler Nazirliyinin sozcusu Draqovest Draqanov bu emeliyyatin ne vaxtsa bas verdiyini tekzib etmisdir Eynile Kurdustan hokumeti de bunu tekzib etmisdir 2012 ci ilde Bolqaristan Bas nazirinin muavini xususile maliyye medeniyyet ve kend teserrufati sahelerinde emekdasligi inkisaf etdirmek ucun Kurdustana sefer etmisdir 2013 cu ilde Bolqaristan Xarici Isler naziri Erbilde Kurdustan Bas naziri Necirvan Berzanini ziyaret etmisdir 2014 cu ilde Bolqaristanin Iqtisadiyyat ve Energetika nazirinin muavini Krassin Dimitrov ikiterefli elaqeleri guclendirmek ve regionda Bolqaristanin konsullugunun acilmasina yol acmaq ucun Erbile sefer etmisdir Hemin ilin sonunda 2014 cu ilin yayinda ISID Iraqi isgal eden zaman Bolqaristan Pesmerge ye herbi yardim gondermek qerarina gelmisdir Yardim 6 milyon lev deyerinde avtomat ve patronlardan ibaret olmusdur 2015 ci ilde Kurdustan Regionu Xarici Isler naziri Feleh Mustafa Bolqaristan Xarici iUsler naziri ile de goruserek elaqeleri derinlesdirmek iradesini ifade etmisdir Mustafa ve Mitov GLOBSEC 2016 sergisinde de gorus kecirmisdir Qeydler span Kurdustan Regionu ifadesi Iraqin simalinda muxtar kurd regionunu nezerde tutsa da Iraq Kurdustani Iraqin kurd erazisini nezerde tutan cografi termindir Iraq Kurdustaninin cox hissesi Kurdustan Regionunda birlesse de onlar eyni deyiller Istinadlar span Trade and Economic Section of the Embassy of the Republic of Bulgaria 26 aprel 2017 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 13 aprel 2017 President Barzani on Official Visit to Bulgaria 30 mart 2012 26 aprel 2017 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 19 aprel 2017 Barzani li Bulgaristane referanduma serxwebune kire rojev Kurdish Rudaw 25 may 2017 29 may 2017 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 25 may 2017 Bulgaria Today 8 Sofia Press Agency 1959 seh 27 Anna Krasteva Imigraciyata v Blgariya Bulgarian 2005 seh 141 Nadya Filipova Nadya Filipova Blgarskata diplomaciya v Egipet Siriya i Irak vv vrem 2008 seh 160 Dimitŭr Konstantinov Kosev Bŭlgariia v sveta ot drevnostta do nashi dni Blgariya v sveta ot drevnostta do nashi dni Bulgarian Bŭlgarsko istorichesko druzhestvo 1979 472 475 Kurds in N Iraq Receive Arms From Bulgaria Washington Post 23 noyabr 2008 27 avqust 2017 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 13 aprel 2017 Bulgaria Didn t Sell Arms to Kurd Rebels BalkanInsight 24 noyabr 2008 Istifade tarixi 13 aprel 2017 Bulgaria and Kurdish Government Deny Arms Sales Deal Kurdishaspect 24 noyabr 2008 3 yanvar 2011 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 13 aprel 2017 Head of DFR welcomes Bulgarian Deputy PM DFR 9 may 2012 Istifade tarixi 13 aprel 2017 olu kecid olu kecid Blgarskiyat vnshen ministr pohvali Irakski Kyurdistan Bulgarian Novinite 20 aprel 2021 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 18 aprel 2017 Bulgaria determined to solidify their presence in Kurdistan DFR 14 aprel 2014 Istifade tarixi 13 aprel 2017 olu kecid olu kecid Blgariya e izpratila na kyurdite v Irak avtomati i patroni za 6 mln leva Bulgarian mediapool bg 30 sentyabr 2014 8 iyun 2019 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 13 aprel 2017 Kurdistan Region and Bulgaria seek to strengthen ties DFR 21 iyun 2015 Istifade tarixi 13 aprel 2017 olu kecid olu kecid Minister Mustafa concludes three day visit to Slovakia Kurdistan Regional Government in Poland 18 aprel 2021 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 14 aprel 2017 Kateqoriyalar Bolqaristanin ikiterefli elaqeleriKurdustan Regionunun xarici siyaseti
