Qazaxıstanda din—Müxtəlif sorğulara görə, Qazaxıstan vətəndaşlarının əksəriyyəti, ilk növbədə etnik Qazaxıstan, qeyri-denim Müsəlman , digərləri isə Sünniliyə meyil edirlər. Hənəfi məktəbi, ənənəvi olaraq əhalisinin 63,6% -ni təşkil edən etnik qazaxlar, eyni zamanda etnik özbəklər, uyğurlar və tatarlar. 1% -dən az hissəsi Şəfiiliyin (ilk növbədə Çeçenlər) və Şiə nin bir hissəsidir..Təxminən Qazaxıstanda 2300 dən çox məscid fəaliyyət göstərir..Qurban Bayramı milli bayram olaraq tanınıb..Qazaxıstan əhalisinin 25% -dən az hissəsi ənənəvi olaraq etnik ruslar, ukraynalılar və belaruslardan ibarət olan rus pravoslavlardır. Digər xristian qruplarına Katoliklər, Protestant daxildir.Həmçinin ölkədə Baptist, , Lüteranlar, , Metodizm, və Yeddinci gün Adventistləri), Yehovanın Şahidləri və Mormonlara rast gəlmək mümkündür .Cəmi 265 qeydiyyatdan keçmiş pravoslav kilsəsi, 93 katolik kilsəsi və 543 protestant kilsəsi və ibadət evi var..Yulian təqviminə görə Rus Pravoslav qaydasında göstərilən Milad da Qazaxıstanda milli bayram olaraq qəbul edilir.Qeydiyyata alınan digər dini qruplara Yəhudilik, Bəhai İnam, Hinduizm, Buddizm daxildir. Ölkə çox millətli, uzun tolerantlıq və dünyəvilik ənənəsinə malikdir..Lakin əhali bəzən azsaylı dini qruplara və prozelitizm edən qruplara qarşı ehtiyatlı olur..Vətəndaşların ailə üzvləri bu cür qruplara qoşulduqdan sonra hakimiyyət orqanlarına şikayət etdikləri barədə bir neçə məlumat var..Hökümətin "ənənəvi" hesab etdiyi dörd dini qrupun rəhbərləri - İslam, Rus Pravoslavlığı, Katoliklik və Yəhudilik - digər dini qrupların daima sevmədikləri ümumi qəbul və dözümlülük barədə məlumat verdilər.
Tarixi
| ]Ölkə tarixən müxtəlif dinlərə sahib müxtəlif etnik qruplara ev sahibliyi etmişdir. Digər cəmiyyətlərə qarşı dözümsüzlük qazax mədəniyyətinin bir mövzusuna çevrildi. Müstəqil bir respublikanın qurulması, SSRİ-nin dağılmasından sonra, insanların həyatının hər sahəsində çox dəyişikliklər başlamışdır. Əhalinin dindarlığı, hər hansı bir mədəni şəxsiyyətin vacib hissəsi kimi dinamik dəyişikliklərə də məruz qalmışdır.
Baptist Kilsələr tez-tez basqın edilir. Bu, kilsə üzvlərinin özlərini qeydiyyata almadan toplaşması, ölkənin tələbidir. Qeyd etməyən hər kəsin polis tərəfindən basqın edilməsi riski. Ancaq nəinki qanunu pozanlara sərt münasibət göstərilir..2 may 2017-ci ildə Qazaxıstanın paytaxtı Astanada bir məhkəmə, 61 yaşlı ər və üç oğul atasına, dinc Müqəddəs Kitab təhsili işlərinə görə 5 il həbs cəzası verdi. Teymur Əhmədov, Yehova Şahidlərinin üzvüdür. Məhkəmə onun təbliğ və tədris səylərini "dini ixtilafa sövq" və "dini üstünlüyü müdafiə etmək" adlandırdı. Bundan əlavə, hakim cənab Əhmədovun İncil təhsili fəaliyyətində iştirakına üç illik qadağa qoyub. Cənab Əhmədovun tibbi problemləri nəzərə alınmadı, çünki qanaxma şişinin müalicəsini tələb etdi və tələb etdiyi tibbi yardımdan məhrum edildi. Onilliklər boyunca sıxışdırılmış mədəniyyətdən sonra xalq öz etnik kimliyini - qismən din vasitəsilə nümayiş etdirməyə böyük ehtiyac hiss edirdi. Kəmiyyət tədqiqatları göstərir ki, yeni qanunların qəbulundan sonrakı ilk illərdə dini inanclara qoyulan hər hansı bir məhdudiyyətdən imtina edən və konfessiya azadlığı elan edilən ölkədə vətəndaşların dini fəaliyyətində böyük bir sıçrayış yaşandı. Bir neçə il ərzində yüzlərlə məscid, sinaqoq, kilsə və digər dini quruluşlar tikildi. Bütün təmsil olunan dinlər üzvlərin sayının və imkanlarının artmasından bəhrələndi. Müstəqillikdən əvvəl olmayan bir çox etiraf yüzlərlə insana müraciət edərək ölkəyə axışdı. Hökumət bu fəaliyyətə dəstək verdi və bütün dini təşkilatlar və onların ardıcılları arasında bərabərliyi təmin etmək üçün əlindən gələni etdi. 1990-cı illərin sonlarında dindarlığın bir qədər azalması baş verdi. 2008-ci ilin iyununda baxılan din qanunu layihəsi, din azadlığı və insan hüquqlarının ümumi standartlarına cavab vermək niyyətinin olub-olmaması ilə bağlı beynəlxalq narahatlığı artırdı.
Müxtəlif etniklərin dinləri
| ]| Etniklər | İslam | Xristianlıq | İudaizm | Buddizm | Digər | Ateizm | Naməlum |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Cəmi | 70.20% | 26.32% | 0.03% | 0.09% | 0.02% | 2.82% | 0.51% |
| Qazax | 98.22% | 0.39% | 0.02% | 0.01% | 0.12% | 0.98% | 0.26% |
| Rus | 0.43% | 92.64% | 0.04% | 0.02% | 0.03% | 6.09% | 0.75% |
| Özbək | 99.05% | 0.39% | 0.01% | 0.01% | 0.02% | 0.37% | 0.16% |
| Ukraynalı | 0.94% | 90.74% | 0.03% | 0.01% | 0.02% | 7.31% | 0.94% |
| Uyğur | 98.35% | 0.51% | 0.02% | 0.01% | 0.03% | 0.61% | 0.47% |
| Tatar | 79.57% | 10.24% | 0.02% | 0.03% | 0.06% | 8.11% | 1.97% |
| Alman | 1.58% | 81.59% | 0.05% | 0.04% | 0.11% | 13.96% | 2.68% |
| Koreyalı | 5.24% | 49.35% | 0.21% | 11.40% | 0.14% | 28.51% | 5.16% |
| Türk | 99.13% | 0.30% | 0.01% | 0.01% | 0.02% | 0.33% | 0.21% |
| Azərbaycanlı | 94.81% | 2.51% | 0.02% | 0.02% | 0.03% | 1.86% | 0.76% |
| Belarus | 0.79% | 90.16% | 0.04% | 0.01% | 0.03% | 7.82% | 1.15% |
| Dunqan | 98.93% | 0.37% | 0.01% | 0.03% | 0.04% | 0.34% | 0.28% |
| Kürd | 98.28% | 0.53% | 0.03% | 0.02% | 0.02% | 0.74% | 0.38% |
| Tacik | 97.78% | 0.91% | 0.01% | 0.02% | 0.08% | 0.85% | 0.35% |
| Polyak | 0.69% | 90.07% | 0.04% | 0.01% | 0.13% | 7.30% | 1.76% |
| Çeçen | 93.69% | 2.99% | 0.02% | 0.01% | 0.05% | 2.08% | 1.16% |
| Qırğız | 96.67% | 0.89% | 0.03% | 0.03% | 0.02% | 1.51% | 0.86% |
| Digər | 34.69% | 52.32% | 0.82% | 0.91% | 0.13% | 8.44% | 2.69% |
İstinadlar
| ]- "Arxivlənmiş surət". 26 dekabr 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 mart 2020.
- "Итоги переписи населения Республики Казахстан 2009 года". 28 iyun 2010 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 iyun 2010.. stat.kz. 4 February 2010.
- Kazakhstan – International Religious Freedom Report 2010 U.S. Department of State. Retrieved on 13 January 2011.
- "Religious Situation Review in Kazakhstan". 14 oktyabr 2017 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 mart 2020.
- Islam in Kazakhstan Arxivləşdirilib 2009-09-18 at the Wayback Machine Retrieved on 2009-09-07.
- "Arxivlənmiş surət". 16 noyabr 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 mart 2020.
- "Arxivlənmiş surət". 23 noyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 mart 2020.
- Bayram, Mushfig. "KAZAKHSTAN: Restrictive draft Religion Law to reach full parliament tomorrow". Forum 18. 10 iyun 2008. 19 iyul 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 iyun 2009.
Həmçinin bax
| ]Xarici keçidlər
| ]wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediya azad ensiklopediya Qazaxistanda din Muxtelif sorgulara gore Qazaxistan vetendaslarinin ekseriyyeti ilk novbede etnik Qazaxistan qeyri denim Muselman digerleri ise Sunniliye meyil edirler Henefi mektebi enenevi olaraq ehalisinin 63 6 ni teskil eden etnik qazaxlar eyni zamanda etnik ozbekler uygurlar ve tatarlar 1 den az hissesi Sefiiliyin ilk novbede Cecenler ve Sie nin bir hissesidir Texminen Qazaxistanda 2300 den cox mescid fealiyyet gosterir Qurban Bayrami milli bayram olaraq taninib Qazaxistan ehalisinin 25 den az hissesi enenevi olaraq etnik ruslar ukraynalilar ve belaruslardan ibaret olan rus pravoslavlardir Diger xristian qruplarina Katolikler Protestant daxildir Hemcinin olkede Baptist Luteranlar Metodizm ve Yeddinci gun Adventistleri Yehovanin Sahidleri ve Mormonlara rast gelmek mumkundur Cemi 265 qeydiyyatdan kecmis pravoslav kilsesi 93 katolik kilsesi ve 543 protestant kilsesi ve ibadet evi var Yulian teqvimine gore Rus Pravoslav qaydasinda gosterilen Milad da Qazaxistanda milli bayram olaraq qebul edilir Qeydiyyata alinan diger dini qruplara Yehudilik Behai Inam Hinduizm Buddizm daxildir Olke cox milletli uzun tolerantliq ve dunyevilik enenesine malikdir Lakin ehali bezen azsayli dini qruplara ve prozelitizm eden qruplara qarsi ehtiyatli olur Vetendaslarin aile uzvleri bu cur qruplara qosulduqdan sonra hakimiyyet orqanlarina sikayet etdikleri barede bir nece melumat var Hokumetin enenevi hesab etdiyi dord dini qrupun rehberleri Islam Rus Pravoslavligi Katoliklik ve Yehudilik diger dini qruplarin daima sevmedikleri umumi qebul ve dozumluluk barede melumat verdiler Tarixi span Olke tarixen muxtelif dinlere sahib muxtelif etnik qruplara ev sahibliyi etmisdir Diger cemiyyetlere qarsi dozumsuzluk qazax medeniyyetinin bir movzusuna cevrildi Musteqil bir respublikanin qurulmasi SSRI nin dagilmasindan sonra insanlarin heyatinin her sahesinde cox deyisiklikler baslamisdir Ehalinin dindarligi her hansi bir medeni sexsiyyetin vacib hissesi kimi dinamik deyisikliklere de meruz qalmisdir Baptist Kilseler tez tez basqin edilir Bu kilse uzvlerinin ozlerini qeydiyyata almadan toplasmasi olkenin telebidir Qeyd etmeyen her kesin polis terefinden basqin edilmesi riski Ancaq neinki qanunu pozanlara sert munasibet gosterilir 2 may 2017 ci ilde Qazaxistanin paytaxti Astanada bir mehkeme 61 yasli er ve uc ogul atasina dinc Muqeddes Kitab tehsili islerine gore 5 il hebs cezasi verdi Teymur Ehmedov Yehova Sahidlerinin uzvudur Mehkeme onun teblig ve tedris seylerini dini ixtilafa sovq ve dini ustunluyu mudafie etmek adlandirdi Bundan elave hakim cenab Ehmedovun Incil tehsili fealiyyetinde istirakina uc illik qadaga qoyub Cenab Ehmedovun tibbi problemleri nezere alinmadi cunki qanaxma sisinin mualicesini teleb etdi ve teleb etdiyi tibbi yardimdan mehrum edildi Onillikler boyunca sixisdirilmis medeniyyetden sonra xalq oz etnik kimliyini qismen din vasitesile numayis etdirmeye boyuk ehtiyac hiss edirdi Kemiyyet tedqiqatlari gosterir ki yeni qanunlarin qebulundan sonraki ilk illerde dini inanclara qoyulan her hansi bir mehdudiyyetden imtina eden ve konfessiya azadligi elan edilen olkede vetendaslarin dini fealiyyetinde boyuk bir sicrayis yasandi Bir nece il erzinde yuzlerle mescid sinaqoq kilse ve diger dini quruluslar tikildi Butun temsil olunan dinler uzvlerin sayinin ve imkanlarinin artmasindan behrelendi Musteqillikden evvel olmayan bir cox etiraf yuzlerle insana muraciet ederek olkeye axisdi Hokumet bu fealiyyete destek verdi ve butun dini teskilatlar ve onlarin ardicillari arasinda beraberliyi temin etmek ucun elinden geleni etdi 1990 ci illerin sonlarinda dindarligin bir qeder azalmasi bas verdi 2008 ci ilin iyununda baxilan din qanunu layihesi din azadligi ve insan huquqlarinin umumi standartlarina cavab vermek niyyetinin olub olmamasi ile bagli beynelxalq narahatligi artirdi Muxtelif etniklerin dinleri span Etnikler Islam Xristianliq Iudaizm Buddizm Diger Ateizm NamelumCemi 70 20 26 32 0 03 0 09 0 02 2 82 0 51 Qazax 98 22 0 39 0 02 0 01 0 12 0 98 0 26 Rus 0 43 92 64 0 04 0 02 0 03 6 09 0 75 Ozbek 99 05 0 39 0 01 0 01 0 02 0 37 0 16 Ukraynali 0 94 90 74 0 03 0 01 0 02 7 31 0 94 Uygur 98 35 0 51 0 02 0 01 0 03 0 61 0 47 Tatar 79 57 10 24 0 02 0 03 0 06 8 11 1 97 Alman 1 58 81 59 0 05 0 04 0 11 13 96 2 68 Koreyali 5 24 49 35 0 21 11 40 0 14 28 51 5 16 Turk 99 13 0 30 0 01 0 01 0 02 0 33 0 21 Azerbaycanli 94 81 2 51 0 02 0 02 0 03 1 86 0 76 Belarus 0 79 90 16 0 04 0 01 0 03 7 82 1 15 Dunqan 98 93 0 37 0 01 0 03 0 04 0 34 0 28 Kurd 98 28 0 53 0 03 0 02 0 02 0 74 0 38 Tacik 97 78 0 91 0 01 0 02 0 08 0 85 0 35 Polyak 0 69 90 07 0 04 0 01 0 13 7 30 1 76 Cecen 93 69 2 99 0 02 0 01 0 05 2 08 1 16 Qirgiz 96 67 0 89 0 03 0 03 0 02 1 51 0 86 Diger 34 69 52 32 0 82 0 91 0 13 8 44 2 69 Istinadlar span Arxivlenmis suret 26 dekabr 2016 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 29 mart 2020 Itogi perepisi naseleniya Respubliki Kazahstan 2009 goda 28 iyun 2010 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 1 iyun 2010 stat kz 4 February 2010 Kazakhstan International Religious Freedom Report 2010 U S Department of State Retrieved on 13 January 2011 Religious Situation Review in Kazakhstan 14 oktyabr 2017 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 29 mart 2020 Islam in Kazakhstan Arxivlesdirilib 2009 09 18 at the Wayback Machine Retrieved on 2009 09 07 Arxivlenmis suret 16 noyabr 2018 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 29 mart 2020 Arxivlenmis suret 23 noyabr 2020 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 29 mart 2020 Bayram Mushfig KAZAKHSTAN Restrictive draft Religion Law to reach full parliament tomorrow Forum 18 10 iyun 2008 19 iyul 2022 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 5 iyun 2009 Hemcinin bax span Xarici kecidler span Kateqoriya Qazaxistanda din
