Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Qida sənayesi — ərzaq məhsullarının istehsalı, emalı, qablaşdırılması, paylanması və satışı ilə məşğul olan qlobal bir sektordur. Bu sənaye kənd təsərrüfatından başlayan və son istehlakçının qida məhsulunu əldə etməsi ilə bitən mürəkkəb bir tədarük zəncirini əhatə edir. Qida sənayesi həm iqtisadiyyatın əsas sektoru, həm də insanların sağlamlıq və rifahına birbaşa təsir edən həyati bir sahədir.
Qida sənayesi yalnız insanların qidalanmasını təmin etməklə kifayətlənmir, həm də iqtisadiyyatın güclənməsinə, sosial rifahın artırılmasına və qlobal problemlərin həllinə töhfə verir.
Əsas alt sektorları
Taxıl, tərəvəz, meyvə, ət, balıq və süd məhsulları kimi təməl ərzaq məhsullarının yetişdirilməsi və istehsalı. Ərzaq məhsullarının istehsal prosesindən keçərək işlənmiş qidaya çevrilməsi (məsələn, buğdadan un istehsalı, süd məhsullarından pendir hazırlanması). Qidanın saxlanılma müddətini uzatmaq və onu istehlakçılar üçün cəlbedici etmək üçün qablaşdırma texnologiyaları. Qida məhsullarının istehsal müəssisəsindən mağazalara, restoranlara və ya istehlakçılara çatdırılması. Supermarketlər, mağazalar və ya bazarlar vasitəsilə qida məhsullarının satışa çıxarılması. Hazır qida məhsullarının istehlakı üçün xidmətlərin (restoranlar, kafe, fast food şəbəkələri) təmin edilməsi.
Əhəmiyyəti
Qida sənayesi dünya üzrə ən böyük iqtisadi sektorlardan biridir və milyonlarla insanı işlə təmin edir. Sənaye, insanların sağlam qidaya çıxışını təmin edərək, cəmiyyətin sağlamlığına birbaşa təsir edir. Yeni emal texnologiyaları, biotexnologiya və qida istehsalındakı innovasiyalar sənayeni irəli aparır.
Texnoloji yeniliklər
Məhsulların daha dəqiq emalı, keyfiyyətin izlənməsi və çatdırılma prosesində süni zəka texnologiyalarının istifadəsi. Genetik modifikasiya ilə daha davamlı və məhsuldar bitkilərin yetişdirilməsi. Ət məhsullarına alternativ olaraq bitki əsaslı proteinlər və laboratoriyada istehsal olunan ət məhsulları populyarlaşır. Ətraf mühitə təsiri azaldan bioloji parçalana bilən materiallardan istifadə.
Azərbaycanda qida sənayesi
Taxıl, pambıq, çay, meyvə, tərəvəz, süd və ət məhsulları əsas məhsullar arasındadır. Son illərdə Azərbaycan hökuməti kənd təsərrüfatı və qida sənayesinə xüsusi diqqət ayırır, ixrac imkanlarını artırır və yerli istehsalı təşviq edir. Fındıq, meyvə, şərab və digər qida məhsulları əsas ixrac mallarını təşkil edir. Yerli qida sənayesində müasir avadanlıq və texnologiyalardan istifadə artır.
İstinadlar
- Parmeggiani, Lougi, redaktor??? // Encyclopædia of Occupational Health and Safety (3rd). Geneva: International Labour Office. 1983. ISBN .
- Hickel, Jason. The divide : a brief guide to global inequality and its solutions. London. 2017. ISBN . OCLC 984907212.
- "Industry". Food Standards Agency (UK). 2012-06-05 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-12-09.
- "Food market structures: Overview". Economic Research Service (USDA). 2024-07-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-11-29.
- Mbow, C.; Rosenzweig, C.; Barioni, L. G.; Benton, T.; və b. Chapter 5: Food Security (PDF) // IPCC SRCCL, 2019. 2019. 2019-12-20 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2024-11-29.
- "Macroeconomy" (PDF). FAO.org. The Food and Agriculture Organization of the United Nations. 24 December 2012 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 15 May 2015.
- "Labour" (PDF). FAO.org. The Food and Agriculture Organization of the United Nations. 1 May 2015 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 15 May 2015.
- Brody, Howard. "Professional medical organizations and commercial conflicts of interest: ethical issues". Annals of Family Medicine. 8 (4). 1 August 2016: 354–358. doi:10.1370/afm.1140. ISSN 1544-1717. PMC 2906531. PMID 20644191.
- "I'm An Agronomist!". Imanagronomist.net. 16 November 2017 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 May 2013.
- Gray, Allison; Hinch, Ronald. A Handbook of Food Crime: Immoral and Illegal Practices in the Food Industry and What to Do About Them. Policy Press. 1 October 2019. 371–. ISBN .
- Booth, Sue; Coveney, John, Booth, Sue; Coveney, John (redaktorlar ), "'Big Food'—The Industrial Food System", Food Democracy: From consumer to food citizen, SpringerBriefs in Public Health (ingilis), Singapore: Springer, 2015, 3–11, doi:10.1007/978-981-287-423-8_2, ISBN , İstifadə tarixi: 26 November 2020
- Stuckler, David; Nestle, Marion. "Big Food, Food Systems, and Global Health". PLOS Medicine (ingilis). 9 (6). 19 June 2012: e1001242. doi:10.1371/journal.pmed.1001242. ISSN 1549-1676. PMC 3378592. PMID 22723746.
Ədəbiyyat
- Nelson, Scott Reynolds. Oceans of Grain: How American Wheat Remade the World (2022) excerpt
- Nestle, M. Food Politics: How the Food Industry Influences Nutrition and Health. California Studies in Food and Culture. University of California Press. 2013. ISBN . 534 pages.
- Vasconcellos, J.A. Quality Assurance for the Food Industry: A Practical Approach. CRC Press. 2003. ISBN . 448 pages.
- Kress-Rogers, E.; Brimelow, C.J.B. Instrumentation and Sensors for the Food Industry. Woodhead Publishing Series in Food Science, Technology and Nutrition. Woodhead. 2001. ISBN . 836 pages.
- Traill, B.; Pitts, E. Competitiveness in the Food Industry. Springer. 1998. ISBN . 301 pages.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qida senayesi erzaq mehsullarinin istehsali emali qablasdirilmasi paylanmasi ve satisi ile mesgul olan qlobal bir sektordur Bu senaye kend teserrufatindan baslayan ve son istehlakcinin qida mehsulunu elde etmesi ile biten murekkeb bir tedaruk zencirini ehate edir Qida senayesi hem iqtisadiyyatin esas sektoru hem de insanlarin saglamliq ve rifahina birbasa tesir eden heyati bir sahedir Qida senayesi yalniz insanlarin qidalanmasini temin etmekle kifayetlenmir hem de iqtisadiyyatin guclenmesine sosial rifahin artirilmasina ve qlobal problemlerin helline tohfe verir Esas alt sektorlariTaxil terevez meyve et baliq ve sud mehsullari kimi temel erzaq mehsullarinin yetisdirilmesi ve istehsali Erzaq mehsullarinin istehsal prosesinden kecerek islenmis qidaya cevrilmesi meselen bugdadan un istehsali sud mehsullarindan pendir hazirlanmasi Qidanin saxlanilma muddetini uzatmaq ve onu istehlakcilar ucun celbedici etmek ucun qablasdirma texnologiyalari Qida mehsullarinin istehsal muessisesinden magazalara restoranlara ve ya istehlakcilara catdirilmasi Supermarketler magazalar ve ya bazarlar vasitesile qida mehsullarinin satisa cixarilmasi Hazir qida mehsullarinin istehlaki ucun xidmetlerin restoranlar kafe fast food sebekeleri temin edilmesi EhemiyyetiQida senayesi dunya uzre en boyuk iqtisadi sektorlardan biridir ve milyonlarla insani isle temin edir Senaye insanlarin saglam qidaya cixisini temin ederek cemiyyetin saglamligina birbasa tesir edir Yeni emal texnologiyalari biotexnologiya ve qida istehsalindaki innovasiyalar senayeni ireli aparir Texnoloji yeniliklerMehsullarin daha deqiq emali keyfiyyetin izlenmesi ve catdirilma prosesinde suni zeka texnologiyalarinin istifadesi Genetik modifikasiya ile daha davamli ve mehsuldar bitkilerin yetisdirilmesi Et mehsullarina alternativ olaraq bitki esasli proteinler ve laboratoriyada istehsal olunan et mehsullari populyarlasir Etraf muhite tesiri azaldan bioloji parcalana bilen materiallardan istifade Azerbaycanda qida senayesiTaxil pambiq cay meyve terevez sud ve et mehsullari esas mehsullar arasindadir Son illerde Azerbaycan hokumeti kend teserrufati ve qida senayesine xususi diqqet ayirir ixrac imkanlarini artirir ve yerli istehsali tesviq edir Findiq meyve serab ve diger qida mehsullari esas ixrac mallarini teskil edir Yerli qida senayesinde muasir avadanliq ve texnologiyalardan istifade artir IstinadlarParmeggiani Lougi redaktor Encyclopaedia of Occupational Health and Safety 3rd Geneva International Labour Office 1983 ISBN 9221032892 Hickel Jason The divide a brief guide to global inequality and its solutions London 2017 ISBN 978 1 78515 112 5 OCLC 984907212 Industry Food Standards Agency UK 2012 06 05 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2010 12 09 Food market structures Overview Economic Research Service USDA 2024 07 24 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2024 11 29 Mbow C Rosenzweig C Barioni L G Benton T ve b Chapter 5 Food Security PDF IPCC SRCCL 2019 2019 2019 12 20 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 2024 11 29 Macroeconomy PDF FAO org The Food and Agriculture Organization of the United Nations 24 December 2012 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 15 May 2015 Labour PDF FAO org The Food and Agriculture Organization of the United Nations 1 May 2015 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 15 May 2015 Brody Howard Professional medical organizations and commercial conflicts of interest ethical issues Annals of Family Medicine 8 4 1 August 2016 354 358 doi 10 1370 afm 1140 ISSN 1544 1717 PMC 2906531 PMID 20644191 I m An Agronomist Imanagronomist net 16 November 2017 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2 May 2013 Gray Allison Hinch Ronald A Handbook of Food Crime Immoral and Illegal Practices in the Food Industry and What to Do About Them Policy Press 1 October 2019 371 ISBN 978 1 4473 5628 8 Booth Sue Coveney John Booth Sue Coveney John redaktorlar Big Food The Industrial Food System Food Democracy From consumer to food citizen SpringerBriefs in Public Health ingilis Singapore Springer 2015 3 11 doi 10 1007 978 981 287 423 8 2 ISBN 978 981 287 423 8 Istifade tarixi 26 November 2020 Stuckler David Nestle Marion Big Food Food Systems and Global Health PLOS Medicine ingilis 9 6 19 June 2012 e1001242 doi 10 1371 journal pmed 1001242 ISSN 1549 1676 PMC 3378592 PMID 22723746 EdebiyyatNelson Scott Reynolds Oceans of Grain How American Wheat Remade the World 2022 excerpt Nestle M Food Politics How the Food Industry Influences Nutrition and Health California Studies in Food and Culture University of California Press 2013 ISBN 978 0 520 95506 6 534 pages Vasconcellos J A Quality Assurance for the Food Industry A Practical Approach CRC Press 2003 ISBN 978 0 203 49810 1 448 pages Kress Rogers E Brimelow C J B Instrumentation and Sensors for the Food Industry Woodhead Publishing Series in Food Science Technology and Nutrition Woodhead 2001 ISBN 978 1 85573 560 6 836 pages Traill B Pitts E Competitiveness in the Food Industry Springer 1998 ISBN 978 0 7514 0431 9 301 pages