Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İran—Oman münasibətləri — İran və Oman arasında iki tərəfli diplomatik münasibətlər.
| İran—Oman münasibətləri | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| |||||
Tarix
1960-70-ci illərdə İran Dofar qiyamı zamanı Omana hərbi yardım göstərir. İran-İraq müharibəsi (1980-88) dövründə İran və İraq atəşkəs razılaşmasını imzalamaq üçün Maskatda gizli danışıqlar aparmışlar. Razılaşmanın imzalanmamasına baxmayaraq danışıqlar tərəflər arasında inamsızlığın azalması ilə nəticələnir. 1988-ci ildən sonra Oman İran və İngiltərə, İran və Səudiyyə Ərəbistanı arasında diplomatik münasibətləri bərpa etmək üçün vasitəçi kimi çıxış edir. Son onilliklərdə Omanın İranla ənənəvi olaraq yaxşı münasibətləri İranın Fars körfəzindəki neft tankerlərinə hücumları və İranın Hörmüz boğazı sahillərində Çin istehsalı olan HY-2 raket buraxıcılarını yerləşdirməsi ilə bir qədər pozulur. Buna cavab olaraq Oman Sultanlığı İran ərazisindən cəmi altmış kilometr məsafədə yerləşən Musandam valiliyində hərbi varlığını artırmışdır. İran düşmən olmasa da, Oman üçün bir nömrəli strateji təhlükədir. Oman hökuməti İranla qarşıdurma təhlükəsinin diplomatik danışıqlar yolu ilə azaldıla biləcəyinə inanır. Bu səbəbdən Oman ABŞ və İranla münasibətlərində balanslaşdırılmış xarici siyasət yürütməyə çalışır. Oman Xarici İşlər Nazirliyi Sultanlığın Vaşinqton ilə Tehran arasında İranın nüvə proqramı ilə bağlı böhranın həllinə kömək edəcək birbaşa danışıqlara ümid etdiyini açıqlamışdır. Oman İranın nüvə proqramının tamamilə mülki yönümlü olduğuna dair açıqlamalarına şübhə etmək üçün bir səbəb olmadığını vurğulayır. Oman səlahiyyətliləri İrana səfərlər edir. Oman polisi və hərbçiləri qanunsuz mühacirət, qaçaqmalçılıq və narkotik qaçaqçılığının qarşısını almaq kimi qarşılıqlı maraq doğuran mövzularda iranlı həmkarları ilə açıq əlaqə kanalları saxlayır. İran vətəndaşlarının Omana səyahətini diqqətlə izləyir. Ümumiyyətlə ölkələr arasında ikitərəfli əməkdaşlıq məhduddur. İqtisadi və ticari əlaqələr minimaldır. Lakin ölkələrin ikitərəfli münasibətlərini gücləndirməyə çalışdıqlarına dair əlamətlər var. İran Ommanla turizm, ticarət və hərbi əlaqələr qurmağa çalışır. Oman hökuməti bu təşəbbüslərə ehtiyatla da olsa müsbət cavab verir.
Ticarət
2017-ci ilin ilk 9 ayında ölkələr arasındakı ticarət həcmi təqribən 390 milyon dollar təşkil edib. İran Omana 200 milyon ABŞ dolları dəyərində 700.000 tondan çox dəmir və polad ixrac edir. İranın Omana ixracatı: qatran, mis, neft kimyası, qida, meyvə, tərəvəz və tikinti materialları. İran Omanın 11-ci ən böyük ticarət ortağıdır. Ölkələr arasında ticarət dövriyyəsi 2013-cü ildən 2016-cı ilədək əhəmiyyətli artım göstərmişdir: 148 milyon ABŞ dollarından 540 milyon ABŞ dollarına qədər.
İstinadlar
- "Oman - Foreign Relations". 2016-11-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-11-20.
- "Oman - Foreign Relations". 2018-05-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-11-20.
- "Why Iran and Oman are strengthening relations". 2018-05-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-11-20.
- "Iran, Oman resolute to grow banking relations - Mehr News Agency". 2020-11-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-11-20.
- "Iran-Oman Non-Oil Trade Tops $390m in 9 Months | Financial Tribune". 2020-10-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-11-20.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Iran Oman munasibetleri Iran ve Oman arasinda iki terefli diplomatik munasibetler Iran Oman munasibetleri Iran OmanTarix1960 70 ci illerde Iran Dofar qiyami zamani Omana herbi yardim gosterir Iran Iraq muharibesi 1980 88 dovrunde Iran ve Iraq ateskes razilasmasini imzalamaq ucun Maskatda gizli danisiqlar aparmislar Razilasmanin imzalanmamasina baxmayaraq danisiqlar terefler arasinda inamsizligin azalmasi ile neticelenir 1988 ci ilden sonra Oman Iran ve Ingiltere Iran ve Seudiyye Erebistani arasinda diplomatik munasibetleri berpa etmek ucun vasiteci kimi cixis edir Son onilliklerde Omanin Iranla enenevi olaraq yaxsi munasibetleri Iranin Fars korfezindeki neft tankerlerine hucumlari ve Iranin Hormuz bogazi sahillerinde Cin istehsali olan HY 2 raket buraxicilarini yerlesdirmesi ile bir qeder pozulur Buna cavab olaraq Oman Sultanligi Iran erazisinden cemi altmis kilometr mesafede yerlesen Musandam valiliyinde herbi varligini artirmisdir Iran dusmen olmasa da Oman ucun bir nomreli strateji tehlukedir Oman hokumeti Iranla qarsidurma tehlukesinin diplomatik danisiqlar yolu ile azaldila bileceyine inanir Bu sebebden Oman ABS ve Iranla munasibetlerinde balanslasdirilmis xarici siyaset yurutmeye calisir Oman Xarici Isler Nazirliyi Sultanligin Vasinqton ile Tehran arasinda Iranin nuve proqrami ile bagli bohranin helline komek edecek birbasa danisiqlara umid etdiyini aciqlamisdir Oman Iranin nuve proqraminin tamamile mulki yonumlu olduguna dair aciqlamalarina subhe etmek ucun bir sebeb olmadigini vurgulayir Oman selahiyyetlileri Irana seferler edir Oman polisi ve herbcileri qanunsuz muhaciret qacaqmalciliq ve narkotik qacaqciliginin qarsisini almaq kimi qarsiliqli maraq doguran movzularda iranli hemkarlari ile aciq elaqe kanallari saxlayir Iran vetendaslarinin Omana seyahetini diqqetle izleyir Umumiyyetle olkeler arasinda ikiterefli emekdasliq mehduddur Iqtisadi ve ticari elaqeler minimaldir Lakin olkelerin ikiterefli munasibetlerini guclendirmeye calisdiqlarina dair elametler var Iran Ommanla turizm ticaret ve herbi elaqeler qurmaga calisir Oman hokumeti bu tesebbuslere ehtiyatla da olsa musbet cavab verir Ticaret2017 ci ilin ilk 9 ayinda olkeler arasindaki ticaret hecmi teqriben 390 milyon dollar teskil edib Iran Omana 200 milyon ABS dollari deyerinde 700 000 tondan cox demir ve polad ixrac edir Iranin Omana ixracati qatran mis neft kimyasi qida meyve terevez ve tikinti materiallari Iran Omanin 11 ci en boyuk ticaret ortagidir Olkeler arasinda ticaret dovriyyesi 2013 cu ilden 2016 ci iledek ehemiyyetli artim gostermisdir 148 milyon ABS dollarindan 540 milyon ABS dollarina qeder Istinadlar Oman Foreign Relations 2016 11 03 tarixinde Istifade tarixi 2020 11 20 Oman Foreign Relations 2018 05 27 tarixinde Istifade tarixi 2020 11 20 Why Iran and Oman are strengthening relations 2018 05 22 tarixinde Istifade tarixi 2020 11 20 Iran Oman resolute to grow banking relations Mehr News Agency 2020 11 28 tarixinde Istifade tarixi 2020 11 20 Iran Oman Non Oil Trade Tops 390m in 9 Months Financial Tribune 2020 10 24 tarixinde Istifade tarixi 2020 11 20