Qurşun Cami (tərcümədə "qurğuşun məscidi" mənasını verir) — XIV əsrə aid olunan krım tatarlarının keçmiş məscidi. Starıy Krım şəhərində yerləşir. Hal hazırda xarabalıqlar qalıb. Rusiyanın mədəni irsi statusuna malikdir.
Qurşun Cami | |
---|---|
Qurşun Cami | |
| |
Yerləşməsi | |
Ölkə | |
Şəhər | Starıy Krım |
Memarlıq | |
Vəziyyəti | xarabalıq |
|
Tarixi
Məscidin qalıqları rəssam İvan Ayvazovskinin keçmiş mülki ərazisində yerləşir. "Qurğuşun məscidi" adı ola bilsin onunla bağlıdır ki, məscidin inşası zamanı üzlük daşları qurğuşun səddləri ilə bitişdirilmişdir və ya günbəzin qurğuşun örtüyü səbəbindən belə adlandırılmışdır.
Övliya Çələbinin məlumatlarına görə, məscid 1396-cı ildə Timur Qutluq xanın qız nəvəsi Bay Buqla Hatunun göstərişi ilə tikilmişdir və öncəki illərdə təkyə (dərvişlərin iqamətgahı) hesab olunurdu. 1398-ci ildə məhəllə məscidinə çevrildi.
Arxitekturası
Tikilinin plan quruluşu düzbucaqlıdır (12.5 × 17.5 m). İnşa zamanı əhəngli məhlul əsasında yırtıq (qaba) daş və kvadrat kərpicdən istifadə edilmişdir. Məscidin girişi portal şəklində qurulmuşdur. Bu məscidin əhəmiyyətli memarlıq xüsusiyyəti qərb və şərq divarlarını gücləndirən cüt daş kontrforslardır, bayır divarını möhkəmləndirən belə şaquli çıxıntılar 1125-ci ildə Qahirədə inşa edilən Əl-Akmar məscidində də istifadə olunmuşdur. Digər kontrfors cənub divar tərəfdə mehrabın taxçasında yerləşir. Bu taxça əvvəlcə düzbucaqlı idi, lakin sonra çoxbucaqlı halına gələrək formasını dəyişdi. Minarə şimal-şərq küncdə yerləşirdi. Məscidin içərisi müxtəlif ölçülü iki hissəyə bölünmüşdü: günbəzlə örtülmüş mehrabı olan geniş kvadrat formalı otağ (10.5 × 10.6 m) və üç yarımdairəvi qübbə ilə örtülmüş kiçik düzbucaqlı şimal otağı (10.5 × 4.5 m).
İstinadlar
- "Общий список объектов культурного наследия Крыма". monuments-crimea.ru. 2016-03-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-03-15.
- Историческое наследие Крыма 2020-06-30 at the Wayback Machine, Выпуски 17-20. 2007
- От Онона к Темзе. Чингисиды и их западные соседи 2020-06-27 at the Wayback Machine. М.: Издательский дом Марджани, 2013.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qursun Cami tercumede qurgusun mescidi menasini verir XIV esre aid olunan krim tatarlarinin kecmis mescidi Stariy Krim seherinde yerlesir Hal hazirda xarabaliqlar qalib Rusiyanin medeni irsi statusuna malikdir Qursun CamiQursun CamiYerlesmesiOlke UkraynaSeher Stariy KrimMemarliqVeziyyeti xarabaliqQursun CamiTarixiMescidin qaliqlari ressam Ivan Ayvazovskinin kecmis mulki erazisinde yerlesir Qurgusun mescidi adi ola bilsin onunla baglidir ki mescidin insasi zamani uzluk daslari qurgusun seddleri ile bitisdirilmisdir ve ya gunbezin qurgusun ortuyu sebebinden bele adlandirilmisdir Ovliya Celebinin melumatlarina gore mescid 1396 ci ilde Timur Qutluq xanin qiz nevesi Bay Buqla Hatunun gosterisi ile tikilmisdir ve onceki illerde tekye dervislerin iqametgahi hesab olunurdu 1398 ci ilde mehelle mescidine cevrildi ArxitekturasiTikilinin plan qurulusu duzbucaqlidir 12 5 17 5 m Insa zamani ehengli mehlul esasinda yirtiq qaba das ve kvadrat kerpicden istifade edilmisdir Mescidin girisi portal seklinde qurulmusdur Bu mescidin ehemiyyetli memarliq xususiyyeti qerb ve serq divarlarini guclendiren cut das kontrforslardir bayir divarini mohkemlendiren bele saquli cixintilar 1125 ci ilde Qahirede insa edilen El Akmar mescidinde de istifade olunmusdur Diger kontrfors cenub divar terefde mehrabin taxcasinda yerlesir Bu taxca evvelce duzbucaqli idi lakin sonra coxbucaqli halina gelerek formasini deyisdi Minare simal serq kuncde yerlesirdi Mescidin icerisi muxtelif olculu iki hisseye bolunmusdu gunbezle ortulmus mehrabi olan genis kvadrat formali otag 10 5 10 6 m ve uc yarimdairevi qubbe ile ortulmus kicik duzbucaqli simal otagi 10 5 4 5 m Istinadlar Obshij spisok obektov kulturnogo naslediya Kryma monuments crimea ru 2016 03 27 tarixinde Istifade tarixi 2017 03 15 Istoricheskoe nasledie Kryma 2020 06 30 at the Wayback Machine Vypuski 17 20 2007 Ot Onona k Temze Chingisidy i ih zapadnye sosedi 2020 06 27 at the Wayback Machine M Izdatelskij dom Mardzhani 2013