Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Bataqlıq qurucası (lat. Gnaphalium uliginosum) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin quruca cinsinə aid bitki növü.
| Bataqlıq qurucası | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: Növ: Bataqlıq qurucası | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Botaniki xarakteristikası
Birillik bitkidir. Kökləri nazik və mildir. Gövdəsi nazik (1 mm) hündürlüyü 5-15 (30) sm, adətən əsasından budaqlanan, azca qalxan, topaşəkilli, keçəyəbənzər sarımtıl tükcüklüdür. Yarpaqları sarımtıl tükcüklü, növbəli, kürəkşəkilli-xətti olub, əsası daralmışdır. Səbət çiçək qrupunda toplanmaqla, uzunluğu 4 mm, eşilmiş möhkəm dəstələrdən ibarət olub, budağın sonunda yerləşmişdir. Burulmuş yarpaqları qonur, kənarları pərdəyəbənzər haşiyəlidir. Bütün çiçəkləri borulu, sarımtıl olub, 8-10 səbətdən ibarətdir. Zəif iyli olub, şortəhər dadlıdır. Yolların, kanalların kənarlarında, gilli çay kənarlarında, alaqotu olan yerlərdə, göl və bataqlıqlarda yayılmışdır. Bitki çiçəkləyən dövrdə (iyul-avqust) yetüstü, kök hissələri toplanılmalıdır. Xammal kölgəli yerlərdə 3-5 sm qalınlığında sərilməli, yaxşı ventiliyasiyalı çardax, naveslərdə və ya 40оС temperaturda quruducu şkafda qurudulmalıdır. Quru xammalın çıxım faizi 25-30%-dir. Quru yerlərdə, qablaşdırılmış kisələrdə saxlanılır. Saxlanılma müddəti 3 ildir.
Tərkibi və təsiri
Tərkibində flavonoidlər 0,2%, karotinoidlər (55 mq%), aşı maddələri, rütubət 13%, kül 20%, üzvü birləşmələr 2%, efir yağı və mineral birləşmələr isə 2%-dir. Əsas bioloji aktiv maddələri flavonoidlərdir: qnafalozid A və B, 7-О-skutelyarin qlükozid, 6-metoksiqlüteolin və onun qlükozidləri aiddir. Hipotenziv və yarasağaldıcı dərmandır. Tərkibində flavonoidlər (qnaflazoid A və B) aşı maddələri, efir yağları və karotinoidlər vardır. Hipotenziv təsir göstərərək, periferik damarları genişləndirir və ürəyin ritmini seyrəldir. Yağından yanıq və yaraların epiteli toxumasını tez bir zamanda bərpa etmək üçün istifadə edilir.
Bitkinin dəmləməsindən hipertoniyanın başlanğıc dövrlərində damar genişləndirici vasitə kimi tətbiq edilir. Cövhər və dəmləməsi hiperkinetik tipli qan dövranında yüksək nəticə göstərir. Hipertoniya xəstəliyində β-adrenoblakatr təsir göstərərək yüksək təzyiqi endirir. Mədə və onikibarmağın xora xəstəliyində, qastritdə cövhərindən istifadə edilir. Kəskin və xroniki enteritdə, kolitdə, bakterial və amöb dezinteriyasında çox yaxşı kömək edir. Postdezinterial disfunksiyalarda, proktogen qəbizliklərdə və tenezmlərdə müalicəvi imalə edilir.
Sinonimləri
Homotipik sinonimləri
- Dasyanthus uliginosus (L.) Bubani
- Filaginella uliginosa (L.) Opiz
- Filago uliginosa (L.) Link
- Gnaphalium ramosum Lam.
Heterotipik sinonimləri
- Filaginella baicalensis (Kirp. & Kuprian.) Czerep.
- Filaginella kasachstanica (Kirp. & Kuprian.) Tzvelev
- Filaginella lasiocarpa (Ledeb.) Opiz
- Filaginella malzii Opiz
- Filaginella mandshurica (Kirp. & Kuprian.) Czerep.
- Filaginella nuda Opiz
- Filaginella tranzschelii (Kirp.) Holub
- Filaginella uliginosa subsp. kasachstanica (Kirp. & Kuprian.) Holub
- Filago pilularis Link
- Gnaphalium aquaticum Mill.
- Gnaphalium baicalense Kirp. & Kuprian.
- Gnaphalium castaneum Gilib.
- Gnaphalium humifusum Paill. ex Nyman
- Gnaphalium kasachstanicum Kirp. & Kuprian.
- Gnaphalium laevissimum Schur
- Gnaphalium mandshuricum Kirp. & Kuprian.
- Gnaphalium nudum Hoffm. ex J.F.Gmel.
- Gnaphalium prostratum A.Huet ex Nyman
- Gnaphalium ruricola H.S.Pak
- Gnaphalium thomsonii Hook.f.
- Gnaphalium tomentosum Hoffm. ex J.F.Gmel.
- Gnaphalium tranzschelii Kirp.
- Gnaphalium uliginosum f. condensatum Domin
- Gnaphalium uliginosum var. glabrum Wahlenb.
- Gnaphalium uliginosum var. laeve Corb.
- Gnaphalium uliginosum var. lasiocarpum Ledeb.
- Gnaphalium uliginosum var. muricatum Cariot
- Gnaphalium uliginosum var. nudum (Hoffm. ex J.F.Gmel.) Lej.
- Gnaphalium uliginosum var. nudum (Hoffm. ex J.F.Gmel.) Hartm.
- Gnaphalium uliginosum subsp. nudum (Hoffm. ex J.F.Gmel.) Nyman
- Gnaphalium uliginosum var. pilulare W.D.J.Koch
- Gnaphalium uliginosum var. tomentosum Beck
- Gnaphalium wirtgenii Nyman
- Gnaphalodes evacinum Sond.
- Helichrysum uliginosum Moench
İstinadlar
- Linnæi C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 2. S. 856.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bataqliq qurucasi lat Gnaphalium uliginosum bitkiler aleminin astracicekliler destesinin murekkebcicekliler fesilesinin quruca cinsine aid bitki novu Bataqliq qurucasiElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Klad AsteridsKlad Deste AstraciceklilerFesile MurekkebciceklilerYarimfesile AsteroideaeTriba Cins QurucaNov Bataqliq qurucasiBeynelxalq elmi adiGnaphalium uliginosum L 1753Sekil axtarisiITIS 502816NCBI 702247EOL 484959Botaniki xarakteristikasiBirillik bitkidir Kokleri nazik ve mildir Govdesi nazik 1 mm hundurluyu 5 15 30 sm adeten esasindan budaqlanan azca qalxan topasekilli keceyebenzer sarimtil tukcukludur Yarpaqlari sarimtil tukcuklu novbeli kureksekilli xetti olub esasi daralmisdir Sebet cicek qrupunda toplanmaqla uzunlugu 4 mm esilmis mohkem destelerden ibaret olub budagin sonunda yerlesmisdir Burulmus yarpaqlari qonur kenarlari perdeyebenzer hasiyelidir Butun cicekleri borulu sarimtil olub 8 10 sebetden ibaretdir Zeif iyli olub sorteher dadlidir Yollarin kanallarin kenarlarinda gilli cay kenarlarinda alaqotu olan yerlerde gol ve bataqliqlarda yayilmisdir Bitki cicekleyen dovrde iyul avqust yetustu kok hisseleri toplanilmalidir Xammal kolgeli yerlerde 3 5 sm qalinliginda serilmeli yaxsi ventiliyasiyali cardax naveslerde ve ya 40oS temperaturda quruducu skafda qurudulmalidir Quru xammalin cixim faizi 25 30 dir Quru yerlerde qablasdirilmis kiselerde saxlanilir Saxlanilma muddeti 3 ildir Terkibi ve tesiriTerkibinde flavonoidler 0 2 karotinoidler 55 mq asi maddeleri rutubet 13 kul 20 uzvu birlesmeler 2 efir yagi ve mineral birlesmeler ise 2 dir Esas bioloji aktiv maddeleri flavonoidlerdir qnafalozid A ve B 7 O skutelyarin qlukozid 6 metoksiqluteolin ve onun qlukozidleri aiddir Hipotenziv ve yarasagaldici dermandir Terkibinde flavonoidler qnaflazoid A ve B asi maddeleri efir yaglari ve karotinoidler vardir Hipotenziv tesir gostererek periferik damarlari genislendirir ve ureyin ritmini seyreldir Yagindan yaniq ve yaralarin epiteli toxumasini tez bir zamanda berpa etmek ucun istifade edilir Bitkinin demlemesinden hipertoniyanin baslangic dovrlerinde damar genislendirici vasite kimi tetbiq edilir Covher ve demlemesi hiperkinetik tipli qan dovraninda yuksek netice gosterir Hipertoniya xesteliyinde b adrenoblakatr tesir gostererek yuksek tezyiqi endirir Mede ve onikibarmagin xora xesteliyinde qastritde covherinden istifade edilir Keskin ve xroniki enteritde kolitde bakterial ve amob dezinteriyasinda cox yaxsi komek edir Postdezinterial disfunksiyalarda proktogen qebizliklerde ve tenezmlerde mualicevi imale edilir SinonimleriHomotipik sinonimleri Dasyanthus uliginosus L Bubani Filaginella uliginosa L Opiz Filago uliginosa L Link Gnaphalium ramosum Lam Heterotipik sinonimleri Filaginella baicalensis Kirp amp Kuprian Czerep Filaginella kasachstanica Kirp amp Kuprian Tzvelev Filaginella lasiocarpa Ledeb Opiz Filaginella malzii Opiz Filaginella mandshurica Kirp amp Kuprian Czerep Filaginella nuda Opiz Filaginella tranzschelii Kirp Holub Filaginella uliginosa subsp kasachstanica Kirp amp Kuprian Holub Filago pilularis Link Gnaphalium aquaticum Mill Gnaphalium baicalense Kirp amp Kuprian Gnaphalium castaneum Gilib Gnaphalium humifusum Paill ex Nyman Gnaphalium kasachstanicum Kirp amp Kuprian Gnaphalium laevissimum Schur Gnaphalium mandshuricum Kirp amp Kuprian Gnaphalium nudum Hoffm ex J F Gmel Gnaphalium prostratum A Huet ex Nyman Gnaphalium ruricola H S Pak Gnaphalium thomsonii Hook f Gnaphalium tomentosum Hoffm ex J F Gmel Gnaphalium tranzschelii Kirp Gnaphalium uliginosum f condensatum Domin Gnaphalium uliginosum var glabrum Wahlenb Gnaphalium uliginosum var laeve Corb Gnaphalium uliginosum var lasiocarpum Ledeb Gnaphalium uliginosum var muricatum Cariot Gnaphalium uliginosum var nudum Hoffm ex J F Gmel Lej Gnaphalium uliginosum var nudum Hoffm ex J F Gmel Hartm Gnaphalium uliginosum subsp nudum Hoffm ex J F Gmel Nyman Gnaphalium uliginosum var pilulare W D J Koch Gnaphalium uliginosum var tomentosum Beck Gnaphalium wirtgenii Nyman Gnaphalodes evacinum Sond Helichrysum uliginosum MoenchIstinadlarLinnaei C Species Plantarum lat Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas 1753 C 2 S 856 Hemcinin bax