İsgəndərin Nüşabə ilə görüşməsi — 1545–1550-ci illərdə hazırlanmış Nizami Gəncəvinin "Xəmsə" əlyazmasına Mirzə Əli tərəfindən çəkilmiş rəsm əsəridir. Əsərin daxil olsuğu əlyazması saxlanılır.
İsgəndərin Nüşabə ilə görüşməsi | ||
---|---|---|
| ||
Rəssam | Mirzə Əli | |
Tarixi | 1545-1550 | |
Saxlanıldığı yer |
Mövzu
Nizaminin "İsgəndərnamə" poemasında, İsgəndər eşidir ki, Bərdədə Nüşabə adlı bir qadın padşahdır. O, öz sarayında yalnız qadınları saxlayır və kişiləri yanına buraxmır. İsgəndərin elçisi adı ilə şəxsən Nüşabənin yanına gələn İsgəndər padşah hüzurunda baş əymir, qılıncını açmır, çox cəsarətlə və ötkəm danışır. Bu zaman Nüşabə duyur ki, qarşısında dayanan elçi yox, İsgəndərin özüdür. O, deyir:
![]() | Ey cəsur padşah, eşq olsun sənə! Elçilik edirsən özün-özünə. | ![]() |
Makedoniyalılarla düşmən olmaq istəməyən Nüşabə simvolik ziyafət düzəldib , İsgəndərə yemək əvəzinə daş-qaş təklif edir. İsgəndərin
![]() | Düzmüsən süfrəmə almaz, yaqut, dürr Daş-qaş yeyilərmi, bu nə deməkdir? | ![]() |
Sualına Nüşabə cavab verir ki,
![]() | Daşın ki, boğaza yolu yox daha, Faydasız yaramaz böylə daş üçün Bu qədər vuruşmaq, çırpışmaq neçin? | ![]() |
Nüşabənin bu dərin mənalı, müdrik sözləri İsgəndərə təsir edir, onu müharibədən uzaqlaşdırır.
Təsviri
Rəssam öz əsərində ibrətamiz süjetin incəliyini dərk edib onu məharətlə miniatür dilinə çevirmiş, mətnə uyğun olaraq, Nüşabənin ətrafında yalnız qadınlardan ibarət saray əhli təsvir etmişdir. Şəklin mərkəzində, ornamentlərlə bəzədilmiş tağ altında qızılbaş papaqlı İsgəndər və Nüşabə əyləşmişlər. Onların qarşısında verilən üç cariyənin əlində daş-qaşla dolu camlar var. Nüşabə camlardan birini İsgəndərə təqdim edir.
Əsas epizodu əks etdirən kompozisiyadan kənarda yeddi nəfərdən ibarət musiqiçilər dəstəsi və eşik ağası görünür.
Tədqiqi
N. Zamanovun fikrincə, "miniatürün ümumi kompozisiya həlli, fondakı saray təsvirlərinin memarlıq formaları, çiçəklər, qadın personajların başındakı bəzəklər, musiqi alətləri, geyimlər və sair detallar, Mirzə Əlinin "Xosrovun Barbedin musiqisini dinləməsi" (1539–1543) miniatürünün ümumi təfərrüatı ilə səsləşir." Tədqiqatçı qeyd edir ki, bu miniatürdəki personaj və ayrı-ayrı detalların müqayisəsi, xüsusən yaranma tarixlərindəki kiçik fərqlər, onun Mirzə Əlinin fırçasının məhsulu olduğunu güman etməyə imkan verir.
İstinadlar
- "Manuscript of the Khamsa (Quintet) of Nizami". lacma.org. LACMA. 2020-08-09 tarixində . İstifadə tarixi: 9 sentyabr 2017.
- Gəncəvi, Nizami. İsgəndərnamə (Şərəfnamə) (II nəşr). Bakı. 1964. 202.
- Gəncəvi, Nizami. İsgəndərnamə (Şərəfnamə) (II nəşr). Bakı. 1964. 203.
- Zamanov, 1981. səh. 67
Ədəbiyyat
- Zamanov, Nadir. Nizami poeziyası və təsviri sənət (Azərbaycan SSR EA Memarlıq və İncəsənət İnstitutu). Bakı: Elm. 1981. səh. 190.
- Керимов, К. Султан Мухаммед и его школа (Azərbaycan SSR EA Memarlıq və İncəsənət İnstitutu). Москва. 1970. səh. 190.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Isgenderin Nusabe ile gorusmesi 1545 1550 ci illerde hazirlanmis Nizami Gencevinin Xemse elyazmasina Mirze Eli terefinden cekilmis resm eseridir Eserin daxil olsugu elyazmasi saxlanilir Isgenderin Nusabe ile gorusmesiRessam Mirze EliTarixi 1545 1550Saxlanildigi yerMovzuNizaminin Isgendername poemasinda Isgender esidir ki Berdede Nusabe adli bir qadin padsahdir O oz sarayinda yalniz qadinlari saxlayir ve kisileri yanina buraxmir Isgenderin elcisi adi ile sexsen Nusabenin yanina gelen Isgender padsah huzurunda bas eymir qilincini acmir cox cesaretle ve otkem danisir Bu zaman Nusabe duyur ki qarsisinda dayanan elci yox Isgenderin ozudur O deyir Ey cesur padsah esq olsun sene Elcilik edirsen ozun ozune Makedoniyalilarla dusmen olmaq istemeyen Nusabe simvolik ziyafet duzeldib Isgendere yemek evezine das qas teklif edir Isgenderin Duzmusen sufreme almaz yaqut durr Das qas yeyilermi bu ne demekdir Sualina Nusabe cavab verir ki Dasin ki bogaza yolu yox daha Faydasiz yaramaz boyle das ucun Bu qeder vurusmaq cirpismaq necin Nusabenin bu derin menali mudrik sozleri Isgendere tesir edir onu muharibeden uzaqlasdirir TesviriRessam oz eserinde ibretamiz sujetin inceliyini derk edib onu meharetle miniatur diline cevirmis metne uygun olaraq Nusabenin etrafinda yalniz qadinlardan ibaret saray ehli tesvir etmisdir Seklin merkezinde ornamentlerle bezedilmis tag altinda qizilbas papaqli Isgender ve Nusabe eylesmisler Onlarin qarsisinda verilen uc cariyenin elinde das qasla dolu camlar var Nusabe camlardan birini Isgendere teqdim edir Esas epizodu eks etdiren kompozisiyadan kenarda yeddi neferden ibaret musiqiciler destesi ve esik agasi gorunur TedqiqiN Zamanovun fikrince miniaturun umumi kompozisiya helli fondaki saray tesvirlerinin memarliq formalari cicekler qadin personajlarin basindaki bezekler musiqi aletleri geyimler ve sair detallar Mirze Elinin Xosrovun Barbedin musiqisini dinlemesi 1539 1543 miniaturunun umumi teferruati ile seslesir Tedqiqatci qeyd edir ki bu miniaturdeki personaj ve ayri ayri detallarin muqayisesi xususen yaranma tarixlerindeki kicik ferqler onun Mirze Elinin fircasinin mehsulu oldugunu guman etmeye imkan verir Istinadlar Manuscript of the Khamsa Quintet of Nizami lacma org LACMA 2020 08 09 tarixinde Istifade tarixi 9 sentyabr 2017 Gencevi Nizami Isgendername Serefname II nesr Baki 1964 202 Gencevi Nizami Isgendername Serefname II nesr Baki 1964 203 Zamanov 1981 seh 67EdebiyyatZamanov Nadir Nizami poeziyasi ve tesviri senet Azerbaycan SSR EA Memarliq ve Incesenet Institutu Baki Elm 1981 seh 190 Kerimov K Sultan Muhammed i ego shkola Azerbaycan SSR EA Memarliq ve Incesenet Institutu Moskva 1970 seh 190