Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Çəmən kəpənəyi (lat. Loxostege sticticalis L.) — Ön qanadları bozumtul-qəhvəyi rəngdə olub, üzərində müxtəlif naxışlar olur.
| Çəmən kəpənəyi | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||
| Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Ranqsız: Tipüstü: Ranqsız: Ranqsız: Tip: ???: Çəmən kəpənəyi | ||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
Quruluşu
Ön qanadları bozumtul-qəhvəyi rəngdə olub, üzərində müxtəlif naxışlar olur. Sakit halda kəpənəyin qanadları üçbucaq formasını alır. Tırtılı yaşılımtıl bozdur. Beli üzərində bütün bədən boyu aydın seçılən tutqun zolaq vardır. Yan tərəflərdən uzanan zolaqlar arası ilə dalğavari yaşılımtıl sarı zolaqlar gedir. Qarıncıq ziyilcikləri ( 6 ədəd ) üzərindən əsası qara və iki konsentrik ağ zolaqla çevrələnmiş çıxır. Başı qaradır. Uzunluğu 25-mm-dir. Pup halına keçən zaman tırtılın toxuduğu barama kisə şəkilli olub, uzunluğu 20-70mm-ə çatır. Çəmən kəpənəyi Azərbaycanda 3- 4 nəsil verir.
İnkişafı
Iri yaşlı tırtıllar ipək saplardan hazırladıqları baramalar içərisində torpağın üst səthində qışlayır. Tırtıllar 300 şaxtaya dözə bilir. Yazda birinci nəslin kəpənəkləri orta gündəlik temperatur +150C olduqda uçmağa başlayır. Normal yaşayan kəpənək 400-ə qədər yumurta qoya bilir. Əksər hallarda isə kəpənəklər nəsil vermir. Belə nəsilsizliyə yaz və payız aylarında, havaların quraq keçməsi və çiçəkli bitkilərin az olması zamanı təsadüf edilir. Kəpənəklər müxtılif yabanı bitkilər və ağacların çiçək nektarı ilə qidalanır. Yumurtalar bir çox yabanı və mədəni bitkilərin yarpaqları üzərinə qoyulur. Qoyulmuş yumurtalardan 3-5 gündən sonra tırtıllar çıxmağa başlayır. Bu tırtıllar bitkilərin yerüstü hissələrini- yarpaqları, çiçəkləri bəzi hallarda isə hətta meyvələri və gövdələri ilə qidalanır. Hava şəraitindən asılı olaraq tırtıllar 2-3 həftə inkişaf edir və bu dövürdə beş yaç keçirir, sonra puplaşır ki, bunlardan yeni nəslin kəpənəkləri uçur.
Yayılması
Çəmən kəpənəyi Azərbaycanın dağətəyi və aran rayonlarında yayılıb vaxtaşırı çoxalır və bir çox mədəni bitkilərə, günəbaxana, qarğıdalıya, yoncaya, pambığa, çuğundura, tərəvəz və bostan bitkilərinə və s.zərər vurur.
Ədəbiyyat
- S.R.Məmmədova, B.B.Xəlilov Kənd təsərrüfatı entomologiyası. 1986
- S.R.Məmmədova, B.B.Xəlilov Meyvə və subtropik bitkilərin zərərvericiləri 1974
- N.H.Səmədov Taxıl böcəkləri və onlarla mübarizə tədbirləri, 1964
İstinadlar
- N.H.Səmədov Taxıl böcəkləri və onlarla mübarizə tədbirləri, 1964
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Cemen kepeneyi lat Loxostege sticticalis L On qanadlari bozumtul qehveyi rengde olub uzerinde muxtelif naxislar olur Cemen kepeneyiElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz AmorpheaRanqsiz Ranqsiz Ranqsiz Ranqsiz FilozoaAlem HeyvanlarYarimalem EumetazoylarKlad Klad IkitereflisimmetriyalilarKlad Ranqsiz IlkagizlilarTipustu TuleyenlerRanqsiz PanarthropodaRanqsiz Tip Bugumayaqlilar Cemen kepeneyiBeynelxalq elmi adiLoxostege sticticalis L 1761Sekil axtarisiNCBI 481309EOL 443035QurulusuOn qanadlari bozumtul qehveyi rengde olub uzerinde muxtelif naxislar olur Sakit halda kepeneyin qanadlari ucbucaq formasini alir Tirtili yasilimtil bozdur Beli uzerinde butun beden boyu aydin secilen tutqun zolaq vardir Yan tereflerden uzanan zolaqlar arasi ile dalgavari yasilimtil sari zolaqlar gedir Qarinciq ziyilcikleri 6 eded uzerinden esasi qara ve iki konsentrik ag zolaqla cevrelenmis cixir Basi qaradir Uzunlugu 25 mm dir Pup halina kecen zaman tirtilin toxudugu barama kise sekilli olub uzunlugu 20 70mm e catir Cemen kepeneyi Azerbaycanda 3 4 nesil verir InkisafiIri yasli tirtillar ipek saplardan hazirladiqlari baramalar icerisinde torpagin ust sethinde qislayir Tirtillar 300 saxtaya doze bilir Yazda birinci neslin kepenekleri orta gundelik temperatur 150C olduqda ucmaga baslayir Normal yasayan kepenek 400 e qeder yumurta qoya bilir Ekser hallarda ise kepenekler nesil vermir Bele nesilsizliye yaz ve payiz aylarinda havalarin quraq kecmesi ve cicekli bitkilerin az olmasi zamani tesaduf edilir Kepenekler muxtilif yabani bitkiler ve agaclarin cicek nektari ile qidalanir Yumurtalar bir cox yabani ve medeni bitkilerin yarpaqlari uzerine qoyulur Qoyulmus yumurtalardan 3 5 gunden sonra tirtillar cixmaga baslayir Bu tirtillar bitkilerin yerustu hisselerini yarpaqlari cicekleri bezi hallarda ise hetta meyveleri ve govdeleri ile qidalanir Hava seraitinden asili olaraq tirtillar 2 3 hefte inkisaf edir ve bu dovurde bes yac kecirir sonra puplasir ki bunlardan yeni neslin kepenekleri ucur YayilmasiCemen kepeneyi Azerbaycanin dageteyi ve aran rayonlarinda yayilib vaxtasiri coxalir ve bir cox medeni bitkilere gunebaxana qargidaliya yoncaya pambiga cugundura terevez ve bostan bitkilerine ve s zerer vurur EdebiyyatS R Memmedova B B Xelilov Kend teserrufati entomologiyasi 1986 S R Memmedova B B Xelilov Meyve ve subtropik bitkilerin zerervericileri 1974 N H Semedov Taxil bocekleri ve onlarla mubarize tedbirleri 1964IstinadlarN H Semedov Taxil bocekleri ve onlarla mubarize tedbirleri 1964