Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Aktivləşmə enerjisi — kimyəvi reaksiya zamanı toqquşan molekulların malik olduqları enerjiyə deyilir. Əksər kimyəvi reaksiyaların sürəti temperatur artdıqca artır. XIX əsrin 80-ci illlərin əvvəlində Hollandiya fiziki və kimyaçısı Yakob Vant-Hoff göstərdi ki, əksər kimyəvi reaksiyaların sürəti hər 10 °C qaldırdıqda 2–4 dəfə artır.
Arreniusun təklifi
1889-cu ildə İsveç alimi Svante Arrenius bir çox kimyaçıların o zaman aldığı nəticələri ümumiləşdirərək reaksiyanın sürət sabitinin temperaturdan asılılığını təklif etdi:
Burada K — sürət sabiti; A – hər bir reaksiya üçün xarakterik olan sabit əmsal; R — universial qaz sabiti; T – mütləq şkalada temperatur (mütləq temperatur); E4- Arrenius tərəfindən aktivləşmə enerjisi adlandırılan və hər bir reaksiya üçün xarakterik olan enerjidir.
Arrenius fərz edirdi ki, toqquşma zamanı bütün molekullar reaksiyaya girmir, yalnız verilmiş temperaturda lazımi miqdarda enerjiyə malik molekullar reaksiyaya girir. Bu enerji aktivləşmə enerjisi adlanır və C/mol ilə ölçülür. Temperatur nə qədər yüksək olarsa, bir o qədər çox molekul bu enerjiyə malik olur və reaksiyaya girmək qabiliyyəti müvafiq olaraq yüksək olur.
Ea-nın qiyməti nə qədər az olarsa, verilmiş temperaturda bir o qədər çox molekul reaksiyaya girir, Ea=0 olduqda hər bir toqquşma reaksiyaya səbəb olur; bu halda reaksiyanın sürəti vahid həcmdə vahid zamanda toqquşmaların sayına bərabərdir.
İstinadlar
- M. Abbasov, S. Məşədibəyova, R. İbadov. Təbiət elmləri lüğəti, Bakı 2006, səh. 9
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Aktivlesme enerjisi kimyevi reaksiya zamani toqqusan molekullarin malik olduqlari enerjiye deyilir Ekser kimyevi reaksiyalarin sureti temperatur artdiqca artir XIX esrin 80 ci illlerin evvelinde Hollandiya fiziki ve kimyacisi Yakob Vant Hoff gosterdi ki ekser kimyevi reaksiyalarin sureti her 10 C qaldirdiqda 2 4 defe artir Arreniusun teklifi1889 cu ilde Isvec alimi Svante Arrenius bir cox kimyacilarin o zaman aldigi neticeleri umumilesdirerek reaksiyanin suret sabitinin temperaturdan asililigini teklif etdi k Ae Ea RT displaystyle k Ae E a RT Burada K suret sabiti A her bir reaksiya ucun xarakterik olan sabit emsal R universial qaz sabiti T mutleq skalada temperatur mutleq temperatur E4 Arrenius terefinden aktivlesme enerjisi adlandirilan ve her bir reaksiya ucun xarakterik olan enerjidir Arrenius ferz edirdi ki toqqusma zamani butun molekullar reaksiyaya girmir yalniz verilmis temperaturda lazimi miqdarda enerjiye malik molekullar reaksiyaya girir Bu enerji aktivlesme enerjisi adlanir ve C mol ile olculur Temperatur ne qeder yuksek olarsa bir o qeder cox molekul bu enerjiye malik olur ve reaksiyaya girmek qabiliyyeti muvafiq olaraq yuksek olur Ea nin qiymeti ne qeder az olarsa verilmis temperaturda bir o qeder cox molekul reaksiyaya girir Ea 0 olduqda her bir toqqusma reaksiyaya sebeb olur bu halda reaksiyanin sureti vahid hecmde vahid zamanda toqqusmalarin sayina beraberdir IstinadlarM Abbasov S Mesedibeyova R Ibadov Tebiet elmleri lugeti Baki 2006 seh 9