Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qarayazı düzü və ya Qarayazı çölü — Azərbaycanın Qazax rayonu Qazangöl düzü ilə ərazisində Kür çayı arasında yerləşən düz.
| Qarayazı düzü | |
|---|---|
| Coğrafiyası | |
| Çay | Kür |
| Yerləşməsi | |
| Ölkə |  Azərbaycan |
| Rayon | Qazax rayonu |
| | |
Ümumi məlumat
Toponimikası
Qarayazı düzünün adı "çöl, geniş düzənlik" mənasını verən qədim türk sözü "yazı" və Azərbaycan dilindən olan "qara" sözünün birləşməsindən əmələ gəlib. Azərbaycan ərazisində "yazı" hissəcikli toponimlərə daha çox rast gəlinir. Məsələn: Ağyazı, Ağcayazı və digərləri
Coğrafiyası
Sahəsi 421 km² olub, qərbdə Gürcüstan Respublikası ərazisinədək davam edir. Qarayazı düzü qərbdə enli (12–16 km) olub, şərq istiqamətində tədricən daralaraq (1–2 km) paz şəklində Kür çayı ilə Ortaqaş-Quyruqençi tirəsi arasına daxil olur. Şimal-şərq maili hissədə yarğan və qobulara rast gəlmək olur.
Buradakı yeraltı sular çox dərində deyildir. Onlar qarasu bulaqları şəklində üzə çıxır. Bu sular yüksək debitli olub, təsərrüfatın müəyyən sahələrində (əkinçilikdə, maldarlıqda) istifadə oluna bilər.
Əsasən şabalıdı torpaqlar üzərində inkişaf etmiş quru çöl bitkiləri (taxıl, müxtəlif ot və yovşan quruplaşması) hakimdir. Kür çayının sahilində 2–6 km enində rütubətli allüvial-tuqay və allüvial-çəmən torpaqları üzərində tuqay meşələri yayılmışdır. Qarayazı düzündə suni suvarma nəticəsində taxılçılıq , pambıqçılıq, bağçılıq və bostançılıq geniş inkişaf etmişdir.
Qarayazı düzünün daxilində bir-birindən fərqlənən iki yarımrayon: Qarayazı və Kürsahili tuqay meşələri yarımrayonları ayrılır.
İqlimi
Qarayazı düzünün iqlimi quru subtropik olub, isti yayı və mülayim qışı ilə fərqlənir. Orta illik temperaturu 9–120-dir. Orta illik yağıntıların miqdarı 350–400 mm olub, əsasən yaz və payız aylarında düşür.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Гарајазы дүзү // Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası: [10 ҹилддә]. III ҹилд: Гајыбов—Елдаров. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1979. С. 58.
- M. A. Müseyibov, M. Ə. Süleymanov Ceyrançöl alçaq dağlığının təbii landşaftı Bakı 1975
- Coğrafiya və təbii resurslar jurnalı № 2, Bakı 2015
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qarayazi duzu ve ya Qarayazi colu Azerbaycanin Qazax rayonu Qazangol duzu ile erazisinde Kur cayi arasinda yerlesen duz Qarayazi duzuCografiyasiCay KurYerlesmesi41 21 10 sm e 45 13 38 s u Olke AzerbaycanRayon Qazax rayonuQarayazi duzuUmumi melumatToponimikasi Qarayazi duzunun adi col genis duzenlik menasini veren qedim turk sozu yazi ve Azerbaycan dilinden olan qara sozunun birlesmesinden emele gelib Azerbaycan erazisinde yazi hissecikli toponimlere daha cox rast gelinir Meselen Agyazi Agcayazi ve digerleri Cografiyasi Sahesi 421 km olub qerbde Gurcustan Respublikasi erazisinedek davam edir Qarayazi duzu qerbde enli 12 16 km olub serq istiqametinde tedricen daralaraq 1 2 km paz seklinde Kur cayi ile Ortaqas Quyruqenci tiresi arasina daxil olur Simal serq maili hissede yargan ve qobulara rast gelmek olur Buradaki yeralti sular cox derinde deyildir Onlar qarasu bulaqlari seklinde uze cixir Bu sular yuksek debitli olub teserrufatin mueyyen sahelerinde ekincilikde maldarliqda istifade oluna biler Esasen sabalidi torpaqlar uzerinde inkisaf etmis quru col bitkileri taxil muxtelif ot ve yovsan quruplasmasi hakimdir Kur cayinin sahilinde 2 6 km eninde rutubetli alluvial tuqay ve alluvial cemen torpaqlari uzerinde tuqay meseleri yayilmisdir Qarayazi duzunde suni suvarma neticesinde taxilciliq pambiqciliq bagciliq ve bostanciliq genis inkisaf etmisdir Qarayazi duzunun daxilinde bir birinden ferqlenen iki yarimrayon Qarayazi ve Kursahili tuqay meseleri yarimrayonlari ayrilir Iqlimi Qarayazi duzunun iqlimi quru subtropik olub isti yayi ve mulayim qisi ile ferqlenir Orta illik temperaturu 9 120 dir Orta illik yagintilarin miqdari 350 400 mm olub esasen yaz ve payiz aylarinda dusur Hemcinin baxYazi duzu Qarayazi Dovlet Tebiet QoruguIstinadlarGaraјazy dүzү Azerbaycan Sovet Ensiklopediyasi 10 ҹilddә III ҹild Gaјybov Eldarov Baky Azәrbaјҹan Sovet Ensiklopediјasynyn Bash Redaksiјasy Bash redaktor Ҹ B Guliјev 1979 S 58 M A Museyibov M E Suleymanov Ceyrancol alcaq dagliginin tebii landsafti Baki 1975 Cografiya ve tebii resurslar jurnali 2 Baki 2015