fbpx
Wikipedia

Mustafa Məmmədov

Mustafa Yusif oğlu Məmmədov (9 yanvar 1921(1921-01-09), Qaraqaya9 iyun 2001(2001-06-09), Sumqayıt) — II və III dərəcəli “Şöhrət” ordeni mükafatçısı, Böyük Vətən müharibəsi veteranı.

Mustafa Məmmədov
Mustafa Yusif oğlu Məmmədov
Doğum tarixi 9 yanvar 1921(1921-01-09)
Doğum yeri
Vəfat tarixi 9 iyun 2001(2001-06-09) (80 yaşında)
Vəfat yeri
Vətəndaşlığı

Həyatı

Mustafa Məmmədov 9 yanvar 1921-ci ildə Qərbi Azərbaycanın (İndiki Ermənistanın) Gəncə quberniyasının Qazax qəzasının Dilliçan nahiyəsinin Qaraqoyunlu dərəsinin Qararaya kəndində doğulub. Böyük Vətən müharibəsi başlayanda könüllü olaraq cəbhəyə yollanıb. 77-ci Azərbaycan diviziyasının tərkibində döyüş yolu keçib. Novorossiysk, Kerç uğrunda gedən qanlı döyüşlərdə iştirak edib.

Hərbi fəaliyyəti

Novorossiysk - Qara dənizdə Rusiyanın ən böyük müdafiə şəhəri idi. Bu şəhər Qara dənizin ən rahat dəniz körfəzlərindən birində yerləşir. 1941-ci ilin noyabr ayının ortalarında alman-faşist qoşunları Sevastopol istisna olmaqla, bütün Krımı ələ keçirmişdi. Ali Baş Komandanlığın 16 noyabr 1941-ci il tarixli qərarı ilə Novorossiysk Sevastopolun ərzaq təminatı bazası müəyyən edilmişdir. Faşistlər Novorossiysk şəhərinin mühüm strateji əhəmiyyətini nəzərə alaraq, qısa müddətdə limanı məhv etmək və mühasirəyə almağı planlamışdılar.

225 gün sahəsi 30 kvadrat kilometr olan bu plasdarmada qanlı döyüşlər davam edib. Bu ərazini onlarca artilleriya və minaatan batareyası atəşə tuturdu. "Kiçik torpaq" düşmənin böyük qüvvələrini özünə zəncirləyib və 1943-cü ildə onun qoşunlarının darmadağın edilməsində böyük rol oynayıb. Sentyabrın 9-dan 10-na keçən gecə Mustafa Məmmədov uzun müddətdir gözlənilən, uzun aylar davam edən mühasirədən sonra Novorossiyskə hücumda iştirak etməyə hazırlaşırdı.

Şəxsi heyət məsuliyyətli vəzifəni yerinə yetirməli idi: ilk hücum üçün bir yol açmaq lazım idi. O zaman ordunun siyasi bölməsinin rəisi Leonid İliç Brejnev döyüşçülər qarşısında çıxış edərək onları həvəsləndirib.

“Bu çıxış həlledici döyüşə ilham verən, əsgərlərin ürəyinə yatan sözlər idi. Bu, bizə yeni qüvvə və düşməni mümkün qədər tez əzmək arzusu bəxş edən ruhlandırıcı söhbət idi”, - deyə uzun illər sonra öz uşaqlarına Mustafa Məmmədov bildirib.

Həmin gün əsgərlər tərəfindən qəhrəmanlıq möcüzələri göstərilib. Faşistlər bu şiddətli müqavimət qarşısında tab gətirə bilməyiblər.

Döyüşlərin birində əsgər Məmmədov ağır yaralanıb. Gelendjikdəki bir səhra xəstəxanasında əməliyyat olunub. Sağaldıqdan sonra yenə də cəbhəyə gedib və yenidən 77-ci Azərbaycan diviziyasının bir hissəsi olaraq qərbə doğru zəfər yürüşünü davam etdirib.

Onun çoxlu şiddətli döyüşləri olub. O, müharibədə üç dəfə yaralanıb, lakin hər dəfə ölüm ondan yan keçib. Bir anda bir neçə adam ölüb, Məmmədov isə kontuziya olub. Yenidən hospitalda müalicə olunub və sonra döyüşə qayıdıb.

Ən şiddətli döyüşlərdən biri Macarıstan və Çexoslovakiyanın sərhədindəki “Podzamok” qalası uğurunda olub. Bir-birinin ardınca faşistlər hücum edib, lakin bütün bunlar uğursuz olub. Almanlar təhlükəsiz bir yerdə gizləniblər. Bu zaman bölük komandiri dörd cəsarətli əsgəri çağırıb. Onların aralarında Mustafa Məmməmdov da olub. Arxadan düşməni gizlincə girib zərərsizləşdirmələri lazım idi. Faşistlər onları o zaman görsə idilər, bütün zərbəni öz üzərlərinə götürməli olacaqmışlar. Cəsur dörd nəfər əsgər tapşırığın öhdəsindən məharətlə gəlib. Sovet qoşunları, düşmənə aman vermədən, alınmaz qalanı alıblar. Uğurla başa çatan əməliyyata görə cəsur dörd nəfər əsgər III dərəcəli “Şöhrət” ordeni ilə təltif edilib. Bir neçə ay sonra sıravi Mustafa Məmmədov başqa bir mükafat - II dərəcəli “Şöhrət” ordeni təqdim edilib. Bir az sonra “Böyük Vətən müharibəsi” ordeni və biri də “Qafqazın müdafiəsinə görə” medalı daxil olmaqla altı medala layiq görülüb. Qələbə gününü Almaniyanın Maqdeburq şəhərində qarşılayıb.

Mustafa Yusif oğlu Məmmədov 2001-ci ilin 09 iyununda Sumqayıtda dünyasını dəyişib. Onun altı (Yusif, Qurban, Məcnun, Hökumə, Rafael və Ramiz) övladı olub. Onun böyük qardaşı Məhəmməd Məmmədov da İkinci Dünya müharibəsində iştirak edərək yaralanıb. Sağaldıqdan sonra ikinci dəfə müharibəyə gedib. Lakin döyüşdə həlak olub. Rostovdakı Qardaşlıq məzarlığında dəfn olunub. Mustafa Məmmədov böyük qardaşı Məhəmmədin üç övladını öz himayəsinə götürüb. Bu gün Mustafa Məmmədovun övladları Azərbaycanda və xarici ölkələrdə müxtəlif sahələrdə çalışaraq ictimai-siyasi, sosial-mədəni həyatda və diaspor işində fəallıq göstərirlər.

İctimai fəaliyyəti

Müharibə qurtardıqdan sonra dogma el-obasına qayıdıb, məktəbdə müəllim işləyib. Qazax Dövlət Müəllimlər İnstitutunu bitirib.

Mustafa Məmmədov 1955-ci ildə həyatını gənclik şəhəri Sumqayıtla bağlayıb və 1 yanvar 1970-ci ilə qədər Sumqayıt Boruyayma zavodunda yayıcı işləyib. 2 il 49 saylı OTPM-da tərbiyəçi müəllim, sonralar isə şəhər mənzil istismar idarəsində texniki nəzarətci işləmişdir. İşə vicdanlı münasibət göstərdiyinə görə 11 dəfə fəxri fərmanlarla təltif olunub.

Həyatı boyu ictimai işlərlə məşğul olub. Partiya işçisi olub. Hətta təqaüddə olarkən Müstafa Məmmədov çalışmaqda davam edib, Veteran təşkilatına rəhbərlik edib, ağsaqqalların sədri olub. Böyük Vətən müharibəsində Qələbənin 40-cı ildönümündə Sumqayıtda məhz ona yeni “Əbədi məşəl” abidəsinin alovunu yandırmaq tapşırılıb. Sumqayıtda Leonid İliç Brejnevin 75 illiyi münasibətilə ad gününə təbrik teleqramını Kremlə məhz o göndərib.

Mükafatları

  • III dərəcəli “Şöhrət” ordeni
  • II dərəcəli “Şöhrət” ordeni
  • “Böyük Vətən müharibəsi” ordeni
  • “Qafqazın müdafiəsinə görə” medalı daxil olmaqla altı medal

İstinadlar

  1. F.Hüseynzadə (26-02-2021). "Şücaətilə əbədiyaşar veteran" (azərb.). news12.az. İstifadə tarixi: 2021-02-27.[ölü keçid]
  2. Доцент Курского Юго-Западного государственного университета Гасым Керимов (23-02-2021). "ВСЕ ЛЮДИ РАЗНЫХ НАЦИОНАЛЬНОСТЕЙ ДОЛЖНЫ ЖИТЬ В МИРЕ И ПОДДЕРЖИВАТЬ ДРУГ ДРУГА" (rus). avrasiya.net. İstifadə tarixi: 2021-02-27.
  3. "Дружба всех народов" (rus). birlik16.ru. 21.08.2017. İstifadə tarixi: 2021-02-27.

Ədəbiyyat

  • “Sumqayıt və sumqayıtlılar”. Bakı. 1999.
  • “Azərbaycan Böyük Vətən müharibəsi illərində”. Kursk. 2020.

mustafa, məmmədov, mustafa, yusif, oğlu, məmmədov, yanvar, 1921, 1921, qaraqaya, iyun, 2001, 2001, sumqayıt, dərəcəli, şöhrət, ordeni, mükafatçısı, böyük, vətən, müharibəsi, veteranı, mustafa, yusif, oğlu, məmmədovdoğum, tarixi, yanvar, 1921, 1921, doğum, yeri. Mustafa Yusif oglu Memmedov 9 yanvar 1921 1921 01 09 Qaraqaya 9 iyun 2001 2001 06 09 Sumqayit II ve III dereceli Sohret ordeni mukafatcisi Boyuk Veten muharibesi veterani Mustafa MemmedovMustafa Yusif oglu MemmedovDogum tarixi 9 yanvar 1921 1921 01 09 Dogum yeri Qaraqaya Cemberek rayonuVefat tarixi 9 iyun 2001 2001 06 09 80 yasinda Vefat yeri Sumqayit AzerbaycanVetendasligi SSRI Azerbaycan Mundericat 1 Heyati 1 1 Herbi fealiyyeti 1 2 Ictimai fealiyyeti 2 Mukafatlari 3 Istinadlar 4 EdebiyyatHeyati RedakteMustafa Memmedov 9 yanvar 1921 ci ilde Qerbi Azerbaycanin Indiki Ermenistanin Gence quberniyasinin Qazax qezasinin Dillican nahiyesinin Qaraqoyunlu deresinin Qararaya kendinde dogulub Boyuk Veten muharibesi baslayanda konullu olaraq cebheye yollanib 77 ci Azerbaycan diviziyasinin terkibinde doyus yolu kecib Novorossiysk Kerc ugrunda geden qanli doyuslerde istirak edib 1 Herbi fealiyyeti Redakte Novorossiysk Qara denizde Rusiyanin en boyuk mudafie seheri idi Bu seher Qara denizin en rahat deniz korfezlerinden birinde yerlesir 1941 ci ilin noyabr ayinin ortalarinda alman fasist qosunlari Sevastopol istisna olmaqla butun Krimi ele kecirmisdi Ali Bas Komandanligin 16 noyabr 1941 ci il tarixli qerari ile Novorossiysk Sevastopolun erzaq teminati bazasi mueyyen edilmisdir Fasistler Novorossiysk seherinin muhum strateji ehemiyyetini nezere alaraq qisa muddetde limani mehv etmek ve muhasireye almagi planlamisdilar 225 gun sahesi 30 kvadrat kilometr olan bu plasdarmada qanli doyusler davam edib Bu erazini onlarca artilleriya ve minaatan batareyasi atese tuturdu Kicik torpaq dusmenin boyuk quvvelerini ozune zencirleyib ve 1943 cu ilde onun qosunlarinin darmadagin edilmesinde boyuk rol oynayib Sentyabrin 9 dan 10 na kecen gece Mustafa Memmedov uzun muddetdir gozlenilen uzun aylar davam eden muhasireden sonra Novorossiyske hucumda istirak etmeye hazirlasirdi 2 Sexsi heyet mesuliyyetli vezifeni yerine yetirmeli idi ilk hucum ucun bir yol acmaq lazim idi O zaman ordunun siyasi bolmesinin reisi Leonid Ilic Brejnev doyusculer qarsisinda cixis ederek onlari heveslendirib Bu cixis helledici doyuse ilham veren esgerlerin ureyine yatan sozler idi Bu bize yeni quvve ve dusmeni mumkun qeder tez ezmek arzusu bexs eden ruhlandirici sohbet idi deye uzun iller sonra oz usaqlarina Mustafa Memmedov bildirib Hemin gun esgerler terefinden qehremanliq mocuzeleri gosterilib Fasistler bu siddetli muqavimet qarsisinda tab getire bilmeyibler Doyuslerin birinde esger Memmedov agir yaralanib Gelendjikdeki bir sehra xestexanasinda emeliyyat olunub Sagaldiqdan sonra yene de cebheye gedib ve yeniden 77 ci Azerbaycan diviziyasinin bir hissesi olaraq qerbe dogru zefer yurusunu davam etdirib Onun coxlu siddetli doyusleri olub O muharibede uc defe yaralanib lakin her defe olum ondan yan kecib Bir anda bir nece adam olub Memmedov ise kontuziya olub Yeniden hospitalda mualice olunub ve sonra doyuse qayidib En siddetli doyuslerden biri Macaristan ve Cexoslovakiyanin serhedindeki Podzamok qalasi ugurunda olub Bir birinin ardinca fasistler hucum edib lakin butun bunlar ugursuz olub Almanlar tehlukesiz bir yerde gizlenibler Bu zaman boluk komandiri dord cesaretli esgeri cagirib Onlarin aralarinda Mustafa Memmemdov da olub Arxadan dusmeni gizlince girib zerersizlesdirmeleri lazim idi Fasistler onlari o zaman gorse idiler butun zerbeni oz uzerlerine goturmeli olacaqmislar Cesur dord nefer esger tapsirigin ohdesinden meharetle gelib Sovet qosunlari dusmene aman vermeden alinmaz qalani aliblar Ugurla basa catan emeliyyata gore cesur dord nefer esger III dereceli Sohret ordeni ile teltif edilib Bir nece ay sonra siravi Mustafa Memmedov basqa bir mukafat II dereceli Sohret ordeni teqdim edilib Bir az sonra Boyuk Veten muharibesi ordeni ve biri de Qafqazin mudafiesine gore medali daxil olmaqla alti medala layiq gorulub Qelebe gununu Almaniyanin Maqdeburq seherinde qarsilayib 3 Mustafa Yusif oglu Memmedov 2001 ci ilin 09 iyununda Sumqayitda dunyasini deyisib Onun alti Yusif Qurban Mecnun Hokume Rafael ve Ramiz ovladi olub Onun boyuk qardasi Mehemmed Memmedov da Ikinci Dunya muharibesinde istirak ederek yaralanib Sagaldiqdan sonra ikinci defe muharibeye gedib Lakin doyusde helak olub Rostovdaki Qardasliq mezarliginda defn olunub Mustafa Memmedov boyuk qardasi Mehemmedin uc ovladini oz himayesine goturub Bu gun Mustafa Memmedovun ovladlari Azerbaycanda ve xarici olkelerde muxtelif sahelerde calisaraq ictimai siyasi sosial medeni heyatda ve diaspor isinde fealliq gosterirler Ictimai fealiyyeti Redakte Muharibe qurtardiqdan sonra dogma el obasina qayidib mektebde muellim isleyib Qazax Dovlet Muellimler Institutunu bitirib Mustafa Memmedov 1955 ci ilde heyatini genclik seheri Sumqayitla baglayib ve 1 yanvar 1970 ci ile qeder Sumqayit Boruyayma zavodunda yayici isleyib 2 il 49 sayli OTPM da terbiyeci muellim sonralar ise seher menzil istismar idaresinde texniki nezaretci islemisdir Ise vicdanli munasibet gosterdiyine gore 11 defe fexri fermanlarla teltif olunub 3 Heyati boyu ictimai islerle mesgul olub Partiya iscisi olub Hetta teqaudde olarken Mustafa Memmedov calismaqda davam edib Veteran teskilatina rehberlik edib agsaqqallarin sedri olub Boyuk Veten muharibesinde Qelebenin 40 ci ildonumunde Sumqayitda mehz ona yeni Ebedi mesel abidesinin alovunu yandirmaq tapsirilib Sumqayitda Leonid Ilic Brejnevin 75 illiyi munasibetile ad gunune tebrik teleqramini Kremle mehz o gonderib 3 Mukafatlari RedakteIII dereceli Sohret ordeni II dereceli Sohret ordeni Boyuk Veten muharibesi ordeni Qafqazin mudafiesine gore medali daxil olmaqla alti medalIstinadlar Redakte F Huseynzade 26 02 2021 Sucaetile ebediyasar veteran azerb news12 az Istifade tarixi 2021 02 27 olu kecid Docent Kurskogo Yugo Zapadnogo gosudarstvennogo universiteta Gasym Kerimov 23 02 2021 VSE LYuDI RAZNYH NACIONALNOSTEJ DOLZhNY ZhIT V MIRE I PODDERZhIVAT DRUG DRUGA rus avrasiya net Istifade tarixi 2021 02 27 1 2 3 Druzhba vseh narodov rus birlik16 ru 21 08 2017 Istifade tarixi 2021 02 27 Edebiyyat Redakte Sumqayit ve sumqayitlilar Baki 1999 Azerbaycan Boyuk Veten muharibesi illerinde Kursk 2020 Menbe https az wikipedia org w index php title Mustafa Memmedov amp oldid 5944609, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.