Aydar göl (özb. Aydar ko‘li, Айдар кўли; Haydar ko‘li, Ҳайдар кўли) — Özbəkistanın şimal-şərqində yerləşən böyük axarsız göl. Arnasay göllər sisteminə daxil olan süni sututar.
Aydar gölü | |
---|---|
| |
Ümumi məlumatlar | |
Mütləq hündürlüyü | 241 m |
Eni | 15 km |
Uzunluğu |
|
Sahəsi |
|
Yerləşməsi | |
Ölkə | |
| |
![]() |
1960-cı illərin əvvəlində Sırdərya çayının qarşısı kəsildi. Eyni zamanda Şardarin SES inşa edildi. Su səviyyəsini nəzarətdə saxlamaq məqsədi ilə şlüzlər quraşdırıldı. Ancaq 1969-cu ildə güclü daşıqın baş verdi və şlüzləri açdılar. Məhs bəndin su buraxmaq səviyyəsi aşağı idi. 1969-cu ilin fevralından 1970-ci ilin fevralınadək Sirdaryanın illik axınının (21 km³) 60% -i Şardara su anbarından Arnasay ovalığına yönəldilmişdir. Nəticədə Aydar gölü meydana gəldi. 1969-cu ildən bəri Aydar göl mütəmadi olaraq Sirdaryanın suyunu Şardara su anabarından axıdılan suyu əldə edir. Beləliklə Arnasay ovalığı tədricən su ilə dolduruldu və bölgədəki ikinci ən böyük göl (Aral dənizinin qurumasından sonra) formalaşdı.
2005-ci ildə Aydar gölünün su həcmi 44,3 km³-ə çatdı. 2006-cı ildə gölün sahəsi 3478 km², uzunluğu 160 km və eni 34.8 km idi. Gölün maksimal dərinliyi 33 metr, orta dərinliyi isə 12,5 metrdir. Aydar göldə suyun minerallaşması litrə cəmi 2 qram idi (2 ‰). Gölün dəniz səviyyəsindən hündürlüyü 241 metrdir.
Gölə bir çox balıq növləri, o cümlədən adi çəki, sudak, çapaq, naqqa, xəşəm, qılıncbalıq, ilan başı gətirildi - indi bu balıqlar balıq ovu üçün əsas rol oynayır. Göl sistemində ildə 760-2000 ton balıq tutulur (1994-2001-ci illər statistikasına görə).
Aydar gölünün faunasında yetərincə su quşları üstünlük təşkil edir. Quşlar əsasən Aral dənizindən uçub gəlir.
Aydar göl insanların yaşadığı bölgədən uzaqdır. Göl ətrafında cəmi 345 ailə yaşayır (təxminən 1760 nəfər).
Aydar göl bölgəsi balıqçılıq, heyvandarlıq, turizm və gələcəkdə atom elektrik stansiyalarının inşası üçün böyük potensiala malikdir. Göl qışda donmur.
Xarici keçidlər
- Айдаркуль. Информация и фотографии.
- Информация для туристов
- Красивые фотографии Айдаркуля.
İstinadlar
- GEOnet Names Server. 2018.
- "Экспедиционное обследование Айдаро-Арнасайской системы озер в период с 21 сентября по 5 октября 2011 года, Ташкент, 2011" (PDF). 2017-08-02 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2020-06-03.
- "Возможности для туризма на Айдаркуле | Аба Сайох". 2017-02-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-06-03.
- "История и культура Узбекистана (9 дней / 8 ночей) / Содис". 2016-03-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-06-03.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Aydar gol ozb Aydar ko li Ajdar kyli Haydar ko li Ҳajdar kyli Ozbekistanin simal serqinde yerlesen boyuk axarsiz gol Arnasay goller sistemine daxil olan suni sututar Aydar goluUmumi melumatlarMutleq hundurluyu 241 mEni 15 kmUzunlugu 250 kmSahesi 3 000 km Yerlesmesi40 55 sm e 66 45 s u Olke OzbekistanAydar golu Vikianbarda elaqeli mediafayllar 1960 ci illerin evvelinde Sirderya cayinin qarsisi kesildi Eyni zamanda Sardarin SES insa edildi Su seviyyesini nezaretde saxlamaq meqsedi ile sluzler qurasdirildi Ancaq 1969 cu ilde guclu dasiqin bas verdi ve sluzleri acdilar Mehs bendin su buraxmaq seviyyesi asagi idi 1969 cu ilin fevralindan 1970 ci ilin fevralinadek Sirdaryanin illik axininin 21 km 60 i Sardara su anbarindan Arnasay ovaligina yoneldilmisdir Neticede Aydar golu meydana geldi 1969 cu ilden beri Aydar gol mutemadi olaraq Sirdaryanin suyunu Sardara su anabarindan axidilan suyu elde edir Belelikle Arnasay ovaligi tedricen su ile dolduruldu ve bolgedeki ikinci en boyuk gol Aral denizinin qurumasindan sonra formalasdi 2005 ci ilde Aydar golunun su hecmi 44 3 km e catdi 2006 ci ilde golun sahesi 3478 km uzunlugu 160 km ve eni 34 8 km idi Golun maksimal derinliyi 33 metr orta derinliyi ise 12 5 metrdir Aydar golde suyun minerallasmasi litre cemi 2 qram idi 2 Golun deniz seviyyesinden hundurluyu 241 metrdir Gole bir cox baliq novleri o cumleden adi ceki sudak capaq naqqa xesem qilincbaliq ilan basi getirildi indi bu baliqlar baliq ovu ucun esas rol oynayir Gol sisteminde ilde 760 2000 ton baliq tutulur 1994 2001 ci iller statistikasina gore Aydar golunun faunasinda yeterince su quslari ustunluk teskil edir Quslar esasen Aral denizinden ucub gelir Aydar gol insanlarin yasadigi bolgeden uzaqdir Gol etrafinda cemi 345 aile yasayir texminen 1760 nefer Aydar gol bolgesi baliqciliq heyvandarliq turizm ve gelecekde atom elektrik stansiyalarinin insasi ucun boyuk potensiala malikdir Gol qisda donmur Xarici kecidlerAjdarkul Informaciya i fotografii Informaciya dlya turistov Krasivye fotografii Ajdarkulya IstinadlarGEOnet Names Server 2018 Ekspedicionnoe obsledovanie Ajdaro Arnasajskoj sistemy ozer v period s 21 sentyabrya po 5 oktyabrya 2011 goda Tashkent 2011 PDF 2017 08 02 tarixinde PDF Istifade tarixi 2020 06 03 Vozmozhnosti dlya turizma na Ajdarkule Aba Sajoh 2017 02 01 tarixinde Istifade tarixi 2020 06 03 Istoriya i kultura Uzbekistana 9 dnej 8 nochej Sodis 2016 03 02 tarixinde Istifade tarixi 2020 06 03