fbpx
Wikipedia

Göy Mələkləri məbədi

Göy Mələkləri MəbədiErmənistan respublikası Üçkilsə rayonunun ərazisində, İrəvanÜçkilsə yolunun 18 – ci kilometrliyində, Üçkilsə şəhəri yaxınlığında yerləşən erməni məbədi.

Göy Mələkləri məbədi
Զուարթնոց
Zvartnots
Kafedralın dövrümüzə çatmış xarabalıqları
Kafedralın memar Toromanyan tərəfindən bərpa edilmiş təsviri
40°09′51″ şm. e. 44°20′13″ ş. u.
Ölkə  Ermənistan
Şəhər Üçkilsə
Yerləşir Armavir mərzi
Aidiyyatı EQK
Sifarişçi Katolikos III Nerses
Tikilmə tarixi 643-652
Üslubu Erməni memarlığı
Material tuf, süngərdaşı və dəvəgözü daşı
Vəziyyəti xarabalıqları qalıb
Rəsmi adı: Cathedral and Churches of Echmiatsin and the Archaeological Site of Zvartnots
TipiMədəni
Kriteriyaii, iii
Təyin edilib2000
İstinad nöm.1011
DövlətErmənistan
RegionQərbi Asiya
Ermənistanda qeydiyyata alınmış abidələr
İstinad nöm.4.2/13
KateqoriyaMəbəd
ƏhəmiyyətiDünya əhəmiyyətli
Göy Mələkləri məbədi
Kafedralın planı
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarixi

Məbəd VII əsrin II yarısında katolikos III Nerses tərəfindən inşa etdirilmişdir. Məbədin inşasına 642 – ci ildə başlanmışdır. Alban tarixçisi Moisey Kalankatlı məbədin hələ tamamlanmasına rəğmən artıq 653 – cü ildən ibadətə açılmasını bildirir. 653659 – cu illərdə Nerses Dvində olduğundan, məbədin inşaat işlərinə Anastas Akarratsi rəhbərlik etmişdir. Lakin ərəblərin Dvinə yaxınlaşması və Bizans qüvvələri ilə Ərəb Xilafəti arasında toqquşmaların çoxalmasından sonra III Nerses Dvindən Göy Mələkləri məbədinə qayıtmışdır.

Lakin X əsrdə bina uçaraq dağılmış və bir daha bərpa olunmamışdır. Bununla belə X əsrdə güclənən Ani çarlığının hökmdarı I Qagik Baqratuninin saray memarlı Memar Trdat Göy Mələkləri məbədinə oxşar ikinci bir məbədi qədim Ani şəhərində inşa etdirmişdir. Tarixi mənbələrdə Qaqikaşen adıyla anılan bu məbədin də taleyi Göy mələkləri məbədinin taleyinə oxşamış və o da tezliklə uçaraq dağılmışdır.

Hazırda ermənilərin Zvartnos adlandırdıqları məbədin ətrafındakı yaşayış yerlərinə ilk ermənilərin gəlişi XVI – XVII əsrlərdə, kütləvi gəlişi isə XIX yüzilin əvvəllərinə təsadüf edir.

Arxeoloji tədqiqatlar

Məbədin xarabalıqlarında 19011907 – ci illərdə arxeoloqlar tərəfindən arxeoloji tədqiqatlar aparılmağa başlanmışdır. Vardapet Kacik Dadyanın rəhbərlik etdiyi bu ilk qazıntılarda məbədin qalıqları aşkarlanara üzə çıxarılmış, saray binası və şərab emalatxanası aşkarlanmışdır.

Bundan başqa burdan tapılan 2,7 m hündürlüyündə daş sütun üzərindəki Urartu çarı I Rusaya (e.ə. 740 – 714) məxsus 47 sətir mixi yazılı kitabə bu məbədin hansısa qədim bir məbədin yerində ucaldılmasını güman etməyi imkan vermişdir.

Memarlıq xüsusiyyətləri

Binanın memarlıq quruluşu mürəkkəb struktura malik olub üç yaruslu olmuşdur. İlkin görünüş 1905 – ci ildə məbəd ərazisində aparılan arxeoloji tədqiqatlarda birbaşa iştirak etmiş Toros Toromanyan tərəfindən bərpa edilmişdir. Lakin bəzi tədqiqatçılat (S. Mnatsakanyan və A. Kuznetsov kimi) Toromanyanın bərpa layihəsini qəbul etməyərək əlavə plan işləmişlər. Toromanyanın layihəsinə fikir bildirən Kuznetsov həmin layihəni "memarlıq baxımından məntiqsiz" adlandırmışdır.

Məbədin mozaik tərtibatlı interyeri və tetrakonxları inşa zamanı yunan memarlığından təsirlənmələri sübut edir. Abidə 2000 – ci ildə Üçkilsə abidələri ilə birgə UNESCO – nun Ümumdünya İrsi siyahısına daxil edilmişdir..

İstinadlar

  1. Stepanyan, A. and H. Sargsyan. "Զվարթնոց" (Zvartnots). Soviet Armenian Encyclopedia. vol. iii. Yerevan, Armenian SSR: Armenian Academy of Sciences, 1977, pp. 707-710
  2. Maranci, Christina. "Byzantium through Armenian Eyes: Cultural Appropriation and the Church of Zuart'noc'". Gesta, vol. 40, No. 2. (2001), p. 109.
  3. Maranci. "Byzantium through Armenian Eyes", p. 118.
  4. Ə. Ələkbərli – Qədim türk-oğuz yurdu – "Ermənistan", Bakı, 1994, səh 165
  5. Б. Б. Пиатровский – Урарту (Древнейшее государство Закавкаэъя), Ленинград, 1939, ст 33
  6. Kuzentsov, A. Тектoникa и Конструкция Центричecких Здaний. Moscow, 1951, pp. 110-114
  7. http://whc.unesco.org/fr/list/1011 (#bare_url_missing_title). (#parameter_ignored_suggest); (#parameter_ignored_suggest).

Həmçinin bax

göy, mələkləri, məbədi, göy, mələkləri, məbədi, ermənistan, respublikası, üçkilsə, rayonunun, ərazisində, irəvan, üçkilsə, yolunun, kilometrliyində, üçkilsə, şəhəri, yaxınlığında, yerləşən, erməni, məbədi, Զուարթնոցzvartnotskafedralın, dövrümüzə, çatmış, xarab. Goy Melekleri Mebedi Ermenistan respublikasi Uckilse rayonunun erazisinde Irevan Uckilse yolunun 18 ci kilometrliyinde Uckilse seheri yaxinliginda yerlesen ermeni mebedi Goy Melekleri mebediԶուարթնոցZvartnotsKafedralin dovrumuze catmis xarabaliqlariKafedralin memar Toromanyan terefinden berpa edilmis tesviri40 09 51 sm e 44 20 13 s u Olke ErmenistanSeher UckilseYerlesir Armavir merziAidiyyati EQKSifarisci Katolikos III NersesTikilme tarixi 643 652Uslubu Ermeni memarligiMaterial tuf sungerdasi ve devegozu dasiVeziyyeti xarabaliqlari qalibUNESCO Umumdunya IrsiResmi adi Cathedral and Churches of Echmiatsin and the Archaeological Site of ZvartnotsTipiMedeniKriteriyaii iiiTeyin edilib2000Istinad nom 1011DovletErmenistanRegionQerbi AsiyaErmenistanda qeydiyyata alinmis abidelerIstinad nom 4 2 13KateqoriyaMebedEhemiyyetiDunya ehemiyyetliGoy Melekleri mebediKafedralin plani Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Tarixi 2 Arxeoloji tedqiqatlar 3 Memarliq xususiyyetleri 4 Istinadlar 5 Hemcinin baxTarixi RedakteMebed VII esrin II yarisinda katolikos III Nerses terefinden insa etdirilmisdir Mebedin insasina 642 ci ilde baslanmisdir Alban tarixcisi Moisey Kalankatli mebedin hele tamamlanmasina regmen artiq 653 cu ilden ibadete acilmasini bildirir 1 653 659 cu illerde Nerses Dvinde oldugundan mebedin insaat islerine Anastas Akarratsi rehberlik etmisdir Lakin ereblerin Dvine yaxinlasmasi ve Bizans quvveleri ile Ereb Xilafeti arasinda toqqusmalarin coxalmasindan sonra III Nerses Dvinden Goy Melekleri mebedine qayitmisdir 2 Lakin X esrde bina ucaraq dagilmis ve bir daha berpa olunmamisdir Bununla bele X esrde guclenen Ani carliginin hokmdari I Qagik Baqratuninin saray memarli Memar Trdat Goy Melekleri mebedine oxsar ikinci bir mebedi qedim Ani seherinde insa etdirmisdir Tarixi menbelerde Qaqikasen adiyla anilan bu mebedin de taleyi Goy melekleri mebedinin taleyine oxsamis ve o da tezlikle ucaraq dagilmisdir 3 Hazirda ermenilerin Zvartnos adlandirdiqlari mebedin etrafindaki yasayis yerlerine ilk ermenilerin gelisi XVI XVII esrlerde kutlevi gelisi ise XIX yuzilin evvellerine tesaduf edir 4 Arxeoloji tedqiqatlar RedakteMebedin xarabaliqlarinda 1901 1907 ci illerde arxeoloqlar terefinden arxeoloji tedqiqatlar aparilmaga baslanmisdir Vardapet Kacik Dadyanin rehberlik etdiyi bu ilk qazintilarda mebedin qaliqlari askarlanara uze cixarilmis saray binasi ve serab emalatxanasi askarlanmisdir Bundan basqa burdan tapilan 2 7 m hundurluyunde das sutun uzerindeki Urartu cari I Rusaya e e 740 714 mexsus 47 setir mixi yazili kitabe bu mebedin hansisa qedim bir mebedin yerinde ucaldilmasini guman etmeyi imkan vermisdir 5 Memarliq xususiyyetleri RedakteBinanin memarliq qurulusu murekkeb struktura malik olub uc yaruslu olmusdur Ilkin gorunus 1905 ci ilde mebed erazisinde aparilan arxeoloji tedqiqatlarda birbasa istirak etmis Toros Toromanyan terefinden berpa edilmisdir 1 Lakin bezi tedqiqatcilat S Mnatsakanyan ve A Kuznetsov kimi Toromanyanin berpa layihesini qebul etmeyerek elave plan islemisler Toromanyanin layihesine fikir bildiren Kuznetsov hemin layiheni memarliq baximindan mentiqsiz adlandirmisdir 6 Mebedin mozaik tertibatli interyeri ve tetrakonxlari insa zamani yunan memarligindan tesirlenmeleri subut edir Abide 2000 ci ilde Uckilse abideleri ile birge UNESCO nun Umumdunya Irsi siyahisina daxil edilmisdir 7 Goy Melekleri Mebedinin qaliqlari Istinadlar Redakte 1 2 Stepanyan A and H Sargsyan Զվարթնոց Zvartnots Soviet Armenian Encyclopedia vol iii Yerevan Armenian SSR Armenian Academy of Sciences 1977 pp 707 710 Maranci Christina Byzantium through Armenian Eyes Cultural Appropriation and the Church of Zuart noc Gesta vol 40 No 2 2001 p 109 Maranci Byzantium through Armenian Eyes p 118 E Elekberli Qedim turk oguz yurdu Ermenistan Baki 1994 seh 165 B B Piatrovskij Urartu Drevnejshee gosudarstvo Zakavkaeya Leningrad 1939 st 33 Kuzentsov A Tektonika i Konstrukciya Centricheckih Zdanij Moscow 1951 pp 110 114 http whc unesco org fr list 1011 bare url missing title parameter ignored suggest parameter ignored suggest Hemcinin bax RedakteAzerbaycanlilarin Qerbi Azerbaycandan deportasiyasi Menbe https az wikipedia org w index php title Goy Melekleri mebedi amp oldid 6190174, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.