fbpx
Wikipedia

Yohan Kristian Dal

September 16, 2021

Yohan Kristian Dal(norv. Johan Christian Klausson Dahl; 24 fevral 1788, Bergen — 14 oktyabr 1857, Drezden) — Norveç boyakarı, qrafiki, Norveç milli peyzajının yaradıcısı.

Yohan Kristian Dal
norv. Johan Christian Klausson Dahl
Doğum adı Johan Christian Claussen Dahl
Doğum tarixi
Doğum yeri
Vəfat tarixi (69 yaşında)
Vəfat yeri
Dəfn yeri
  • Eliasfriedhof, Dresden[d]
  • Sankt Jacobs cemetery[d]
Vətəndaşlığı
Fəaliyyəti rəssam, professor
Təhsili
  • Danimarka Kral İncəsənət Akademiyası[d]
Janrı peyzaj
Mükafatları
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

Norveç rəssamlıq məktəbinin banisi hesab edilən Yohan Kristian Dal (1788-1857) kasıb ailədə böyüdüyünə görə uşaqlıqda yaxşı təhsil ala bilməmişdir, amma onun çox istedadlı olduğunu görən yerli dyaçok (dyaçok- provaslavlarda ruhani rütbəsi olmayan kilsə xadiminə deyilir) Yohana pulsuz dərs deməyə başlayır. Dyaçok elə fikirləşirdi ki, Yohan da böyüyəndə onun kimi kilsədə işləyəcək, keşiş olacaq, amma Yohan ancaq rəsm çəkmək istəyirdi, başqa heç nə. Bunu görən dyaçok gənc Yohanın rəsm dərsləri almasının qeydinə qalır. Bir müddət keçdikdən sonra 15 yaşlı Yohan öz dövrünün tanınmış rəssamı Yohan Georg Müllerin yanına gedib 1803-1809-cu illər ərzində ondan dərs alır.

Yohan Kristian Dal 1809-cu ilə kimi Bergendə tanınmış rəssam Yohan Georg Müllerin yanında fərdi dərslər almışdır. Bundan sonra o, artıq müstəqqil formada işləməyə başlamış və çəkdiyi rəsmlər Bergenin varlı adamları tərəfindən müsbət qiymətləndirilmişdir. Amma bu onun üçün az idi, Yohan ali təhsil almaq istəyirdi. Odur ki, Bergen kafedral məktəbinin müəllimi Lüder Sagen Y.K.Dalın Kopenhagen İncəsənət Akademiyasında təhsilini davam etdirməsi üçün şəhərin varlı ailələrindən ianə toplamağa başlayır. Beləliklə, 1811-ci ildə Yohan Kristian Dal zəmanət məktubu ilə birlikdə Danimarkanın paytaxtı Kopenhagenə gedir.

Akademiyaya daxil olduqdan sonra Yohan Dal öz üzərində durmadan çalışır və günü-gündən inkişaf edirdi. O, bu illər ərzində çoxlu dostlar əldə etmişdi. Onlardan biri də realizm janrında mahir bilgilərə məxsus olan rəssam K.B. Ekesberg idi. Yohanın yaradıcılığında Ekesbergin təsiri çox böyükdür.

7 il Kopengahen İncəsənət Akademiyasında təhsil alan Y.K.Dal XVII əsr Holland mənzərə janrının bütün sirrlərinə yiyələnir. Akademiyanı bitirdikdən sonra Y.K. Dal xarici ölkələrə səfər etməyi planlaşdırır.

Yohan Kristian Dal 1812-ci ildən Kopenhagendə keçirilən müxtəlif sərgilərdə iştirak etməyə başlamışdı, amma onun Danimarka şahzədəsi Kristian Frederiklə olan tanışlığı 1815-ci ildən başlamışdır. Belə ki, həmin ildə Kopenhagendə keçirilmiş sərgidə 13 rəsm əsəri ilə iştirak edən Yohan Dal şahzadə Kristian Frederikin təəssüratlarında dərin iz buraxa bilir və rəssamın böyük sənətinə valeh olan Danimarka şahzadəsi o gündən sonra daimi olaraq Yohan Kristian Dala himayədarlıq etməyə başlayır.

Yohan Kristian Dal 1820-ci ildə Danimarka şahzadəsi Frederikin dəvəti ilə İtaliyanın Neapol şəhərinə yola düşür. 10 ay Neapolda qaldıqdan sonra 1821-ci ilin fevral ayında o, İtalyanın paytaxtı Romaya səfər edir. Burda o, bir sıra muzeyləri, sərgi salonlarını, tarixi-mədəniyyət yerlərini gəzib dolaşır və dünya görüşünü daha da inkişaf etdirir. İtaliyada olarkən o, çoxlu sayda eskizlər və rəsmlər çəkir. Ən əsası, o, öz dövrünə görə İtaliyada yaşayan və çox tanınmış heykəltəraş, skandinavilyalı olan Bertel Turvaldsenlə tanış olur. 1821-ci ilin iyun ayında Yohan Dal İtalyanı tərk edib Drezdenə gəlir. 1824-cü ildə Yohan Kristian Dal Drezden İncəsənət Akademiyasında professor kimi fəaliyyətə başlayır. 1826-cı ildə Yohan bir sıra xarici ölkələrə səfər edir və çoxlu sayda rəsmlər çəkir. İndi o demək olar ki yaradıcılıqda və karyerasında hər şeyə nail olmuşdu, bircə niskili tez-tez vətəni Norveçə gedib orda yaradıcılığını davam etdirmək idi.

1818-ci ildə Norveç rəssamlıq məktəbinin banisi, mənzərə janrının mahir ustası, tanınmış rəssam Yohan Kristian Dal Kopenhagen İncəsənət Akademiyasında təhsilini başa vurub Almaniyanın Drezden şəhərinə gəlir. Onun fikri belə idi ki, əvvəl İsveçrəyə getsin, ordan da İtaliyaya səfər etsin, ən sonda isə Danimarkaya qayıdıb orda yaşasın, amma tale belə gətirdi ki o, həmişəlik olaraq Drezdendə qalası oldu. Drezden şəhəri o vaxtlar Avropanın ən zəngin tarixi-mədəniyyət mərkəzlərindən biri idi və odur ki, burda olarkən Yohan Dal bir-birinin ardınca sərfəli sifarişlər alır və get-gedə tanınmağa, məşhurlaşmağa başlayırdı. O, çox keçmir ki, rəssam Kaspar Devid Fridrix ilə dostlaşır və Fridrix onun konsultantına çevrilir. Qeyd edim ki, K.D.Fridrix də Kopenhagen İncəsənət Akademiyasını bitirmişdi. 2 ildən sonra Yohan Dal baronessa Emili fon Blokla ailə qurur və həmin ildə də, yəni 1820-ci ildə onlar İtaliyaya səyahət edirlər. Bu səhayəti yeni ailə qurmuş cütlüklər üçün Danimarka şahzadəsi Frederik təşkil etmişdi. Şahzadə şəxsən özü onları Neapol şəhərinə dəvət etmişdi.

Yohan Kristian Dal müəyyən fasilələrlə, 1834, 1839, 1844 və 1850-ci illərdə Norveçə səfər etmiş və onu qeyd edim ki, vətənində çəkdiyi rəsmlərinin sayı kifayət qədərdir. O, Norveçin müxtəlif yerlərindəki müxtəlif fəsillərdə təbiətin bəxş etdiyi rəngarəng görüntüləri məharətlə kətan üzərinə köçürə bilmişdir.

İlk dəfə olaraq Yohan Dal Norveçin müxtəlif şəhərlərində fəaliyyət göstərən rəssamları bir yerə yığıb onların cəmiyyətini yaratmışdır. Bundan başqa o, hal-hazırda Osloda (o vaxt bu şəhər Kristianiya adlanırdı) fəaliyyət göstərən Milli Qalereyanın da yaradılmasının başlıca təşəbbüskarlarından biridir. Hal-hazırda onun əsərlərinin əksəriyyəti məhz həmin Qalereyada (Milli İncəsənət, Arxitektura və Dizayn Muzeyi ) qorunub saxlanılır. Yohan Kristian Dalın gördükləri işlər bununla bitmir. 1837-ci ildə o, Norveçdəki taxtadan tikilmiş kilsələr haqda öz hesabına kitab nəşr etdirmişdir. Bundan başqa o, Bergendəki Hokonshallen sarayının kral zalının yenidən bərpası üzərində çalışmışdır. Qeyd edim ki, bu saray vaxtılə Bergen krallarına məxsus imiş. Yohan Dal eyni zamanda Norveçin Tronhaym şəhərində yerləşən Nidarros kilsəsinin bərpa edilməsi sahəsində də xeyli işlər görmüşdür. 1844-cü ildə isə o, Norveç Tarixi-Memarlıq Abidələri Assosiasiyası”nın yaradılmasında əlindən gələni etmişdir.

Norveç rəssamlıq məktəbinin banisi Yohan Kristian Dalın 69 illik həyat yoluna baxdıqda görərik ki, o, bəxtigətirən və şanslı bir adam olmuşdur. Allaha çox inanan Yohan hər zaman düşünürdü ki, əgər yaradıcı qüvvə istəsə o bütün uğurlana nail olacaq, amma onun ailə həyatının uğuru çox az sürdü, cəmi 7 il… 32 yaşında, yəni 1820-ci ildə evlənən Yohan Kristian Dal 39 yaşında dul qalır. Həyat yoldaşı baronessa Emili fon Blok dördüncü uşağını dünyaya gətirəndə vəfat edir və Yohan Kristian Dalı 4 balaca uşaqla tənha qoyub gedir… Qayğısız və diqqətsiz qalan uşaqlardan ikisi 2 ildən sonra xəstələnib vəfat edirlər. İlk həyat yoldaşının vəfatından 3 il sonra, 1830-cu ildə Yohan Kristian Dal yenidən evlənir. Bu dəfə o, öz tələbəsi Amali fon Bassevitslə ailə qurur. Tale elə gətirir ki, Amali ilk uşağını dünyaya gətirərkən həyatla vidalaşır. Hələ bu azmış kimi onun dünyaya gətirdiyi körpə də bir müddətdən sonra vəfat edir. Bir-birinin ardınca baş vermiş bədbəxt hadisələr rəssamı güclü depressiyaya salır. O, bir müddət heç nə çəkmir. Amma onun 2 uşağı hələ sağ idi, Karolin və Siqvald. Onları böyütmək lazım idi. Aylarla fasilə verdiyi ən sevimli işinə qayıtmaq asan olmadı. Və Yohan Kristian Dal uzun müddətli fasilədən sonra yenidən fırçasını əlinə aldı. 1857-ci ilin 17 oktyabr tarixində Yohan Kristian Dalın həyat şamı söndü. O, Drezdendəki evində qısa sürən xəstəlikdən sonra tənhalıqda vəfat etdi. Vəfatından 5 il sonra Norveçin Bergen şəhərində, rəssamın doğma vətənində ona heykəl qoydular. Heykəlin müəllifi norveçli heykəltəraş Ambrosia Tonnesen idi. 77 ildən sonra isə 1934-cü ildə onun qalıqlarını Drezdendən Bergenə gətirib öz vətənində yenidən torpağa tapşırdılar, Müqəddəs Yakob kilsəsinin qəbiristanlığında.

Mükafatları

Yohan Kristian Dal Norveç kralı tərəfindən Müqəddəs Olav Şərəf Nişanı Ordeninə, həmçinin İsveç kralı tərəfindən Vaza Şərəf Nişanı Ordeninə və eyni zamanda Danimarka kralı tərəfindən Danimarka Bayrağı Şərəf Nişanı Ordeninə layiq görülmüşdür. Beləliklə o, Skandinaviyanın 3 ən böyük mükafatının hamısına layiq görülmüşdü.

  1. ↑ Даль Юхан Кристиан Клаусен // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
  2. http://www.1st-art-gallery.com/Johan-Christian-Clausen-Dahl/Johan-Christian-Clausen-Dahl-oil-paintings-2.html
  3. ↑ Norsk kunstnerleksikon (норв.)
  4. Eliasfriedhof, Dresden

September 16, 2021
yohan, kristian, norv, johan, christian, klausson, dahl, fevral, 1788, bergen, oktyabr, 1857, drezden, norveç, boyakarı, qrafiki, norveç, milli, peyzajının, yaradıcısı, norv, johan, christian, klausson, dahldoğum, adı, johan, christian, claussen, dahldoğum, ta. Yohan Kristian Dal norv Johan Christian Klausson Dahl 24 fevral 1788 Bergen 14 oktyabr 1857 Drezden Norvec boyakari qrafiki Norvec milli peyzajinin yaradicisi Yohan Kristian Dalnorv Johan Christian Klausson DahlDogum adi Johan Christian Claussen DahlDogum tarixi 24 fevral 1788Dogum yeri Bergen Bergen Municipality d Norvec 1 Vefat tarixi 17 oktyabr 1857 69 yasinda Vefat yeri Drezden Saksoniya Almaniya ittifaqi 1 2 Defn yeri Eliasfriedhof Dresden d 3 4 Sankt Jacobs cemetery d 3 Vetendasligi NorvecFealiyyeti ressam professorTehsili Danimarka Kral Incesenet Akademiyasi d Janri peyzajMukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyati RedakteNorvec ressamliq mektebinin banisi hesab edilen Yohan Kristian Dal 1788 1857 kasib ailede boyuduyune gore usaqliqda yaxsi tehsil ala bilmemisdir amma onun cox istedadli oldugunu goren yerli dyacok dyacok provaslavlarda ruhani rutbesi olmayan kilse xadimine deyilir Yohana pulsuz ders demeye baslayir Dyacok ele fikirlesirdi ki Yohan da boyuyende onun kimi kilsede isleyecek kesis olacaq amma Yohan ancaq resm cekmek isteyirdi basqa hec ne Bunu goren dyacok genc Yohanin resm dersleri almasinin qeydine qalir Bir muddet kecdikden sonra 15 yasli Yohan oz dovrunun taninmis ressami Yohan Georg Mullerin yanina gedib 1803 1809 cu iller erzinde ondan ders alir Yohan Kristian Dal 1809 cu ile kimi Bergende taninmis ressam Yohan Georg Mullerin yaninda ferdi dersler almisdir Bundan sonra o artiq musteqqil formada islemeye baslamis ve cekdiyi resmler Bergenin varli adamlari terefinden musbet qiymetlendirilmisdir Amma bu onun ucun az idi Yohan ali tehsil almaq isteyirdi Odur ki Bergen kafedral mektebinin muellimi Luder Sagen Y K Dalin Kopenhagen Incesenet Akademiyasinda tehsilini davam etdirmesi ucun seherin varli ailelerinden iane toplamaga baslayir Belelikle 1811 ci ilde Yohan Kristian Dal zemanet mektubu ile birlikde Danimarkanin paytaxti Kopenhagene gedir Akademiyaya daxil olduqdan sonra Yohan Dal oz uzerinde durmadan calisir ve gunu gunden inkisaf edirdi O bu iller erzinde coxlu dostlar elde etmisdi Onlardan biri de realizm janrinda mahir bilgilere mexsus olan ressam K B Ekesberg idi Yohanin yaradiciliginda Ekesbergin tesiri cox boyukdur 7 il Kopengahen Incesenet Akademiyasinda tehsil alan Y K Dal XVII esr Holland menzere janrinin butun sirrlerine yiyelenir Akademiyani bitirdikden sonra Y K Dal xarici olkelere sefer etmeyi planlasdirir Yohan Kristian Dal 1812 ci ilden Kopenhagende kecirilen muxtelif sergilerde istirak etmeye baslamisdi amma onun Danimarka sahzedesi Kristian Frederikle olan tanisligi 1815 ci ilden baslamisdir Bele ki hemin ilde Kopenhagende kecirilmis sergide 13 resm eseri ile istirak eden Yohan Dal sahzade Kristian Frederikin teessuratlarinda derin iz buraxa bilir ve ressamin boyuk senetine valeh olan Danimarka sahzadesi o gunden sonra daimi olaraq Yohan Kristian Dala himayedarliq etmeye baslayir Yohan Kristian Dal 1820 ci ilde Danimarka sahzadesi Frederikin deveti ile Italiyanin Neapol seherine yola dusur 10 ay Neapolda qaldiqdan sonra 1821 ci ilin fevral ayinda o Italyanin paytaxti Romaya sefer edir Burda o bir sira muzeyleri sergi salonlarini tarixi medeniyyet yerlerini gezib dolasir ve dunya gorusunu daha da inkisaf etdirir Italiyada olarken o coxlu sayda eskizler ve resmler cekir En esasi o oz dovrune gore Italiyada yasayan ve cox taninmis heykelteras skandinavilyali olan Bertel Turvaldsenle tanis olur 1821 ci ilin iyun ayinda Yohan Dal Italyani terk edib Drezdene gelir 1824 cu ilde Yohan Kristian Dal Drezden Incesenet Akademiyasinda professor kimi fealiyyete baslayir 1826 ci ilde Yohan bir sira xarici olkelere sefer edir ve coxlu sayda resmler cekir Indi o demek olar ki yaradiciliqda ve karyerasinda her seye nail olmusdu birce niskili tez tez veteni Norvece gedib orda yaradiciligini davam etdirmek idi 1818 ci ilde Norvec ressamliq mektebinin banisi menzere janrinin mahir ustasi taninmis ressam Yohan Kristian Dal Kopenhagen Incesenet Akademiyasinda tehsilini basa vurub Almaniyanin Drezden seherine gelir Onun fikri bele idi ki evvel Isvecreye getsin ordan da Italiyaya sefer etsin en sonda ise Danimarkaya qayidib orda yasasin amma tale bele getirdi ki o hemiselik olaraq Drezdende qalasi oldu Drezden seheri o vaxtlar Avropanin en zengin tarixi medeniyyet merkezlerinden biri idi ve odur ki burda olarken Yohan Dal bir birinin ardinca serfeli sifarisler alir ve get gede taninmaga meshurlasmaga baslayirdi O cox kecmir ki ressam Kaspar Devid Fridrix ile dostlasir ve Fridrix onun konsultantina cevrilir Qeyd edim ki K D Fridrix de Kopenhagen Incesenet Akademiyasini bitirmisdi 2 ilden sonra Yohan Dal baronessa Emili fon Blokla aile qurur ve hemin ilde de yeni 1820 ci ilde onlar Italiyaya seyahet edirler Bu sehayeti yeni aile qurmus cutlukler ucun Danimarka sahzadesi Frederik teskil etmisdi Sahzade sexsen ozu onlari Neapol seherine devet etmisdi Yohan Kristian Dal mueyyen fasilelerle 1834 1839 1844 ve 1850 ci illerde Norvece sefer etmis ve onu qeyd edim ki veteninde cekdiyi resmlerinin sayi kifayet qederdir O Norvecin muxtelif yerlerindeki muxtelif fesillerde tebietin bexs etdiyi rengareng goruntuleri meharetle ketan uzerine kocure bilmisdir Ilk defe olaraq Yohan Dal Norvecin muxtelif seherlerinde fealiyyet gosteren ressamlari bir yere yigib onlarin cemiyyetini yaratmisdir Bundan basqa o hal hazirda Osloda o vaxt bu seher Kristianiya adlanirdi fealiyyet gosteren Milli Qalereyanin da yaradilmasinin baslica tesebbuskarlarindan biridir Hal hazirda onun eserlerinin ekseriyyeti mehz hemin Qalereyada Milli Incesenet Arxitektura ve Dizayn Muzeyi qorunub saxlanilir Yohan Kristian Dalin gordukleri isler bununla bitmir 1837 ci ilde o Norvecdeki taxtadan tikilmis kilseler haqda oz hesabina kitab nesr etdirmisdir Bundan basqa o Bergendeki Hokonshallen sarayinin kral zalinin yeniden berpasi uzerinde calismisdir Qeyd edim ki bu saray vaxtile Bergen krallarina mexsus imis Yohan Dal eyni zamanda Norvecin Tronhaym seherinde yerlesen Nidarros kilsesinin berpa edilmesi sahesinde de xeyli isler gormusdur 1844 cu ilde ise o Norvec Tarixi Memarliq Abideleri Assosiasiyasi nin yaradilmasinda elinden geleni etmisdir Norvec ressamliq mektebinin banisi Yohan Kristian Dalin 69 illik heyat yoluna baxdiqda gorerik ki o bextigetiren ve sansli bir adam olmusdur Allaha cox inanan Yohan her zaman dusunurdu ki eger yaradici quvve istese o butun ugurlana nail olacaq amma onun aile heyatinin uguru cox az surdu cemi 7 il 32 yasinda yeni 1820 ci ilde evlenen Yohan Kristian Dal 39 yasinda dul qalir Heyat yoldasi baronessa Emili fon Blok dorduncu usagini dunyaya getirende vefat edir ve Yohan Kristian Dali 4 balaca usaqla tenha qoyub gedir Qaygisiz ve diqqetsiz qalan usaqlardan ikisi 2 ilden sonra xestelenib vefat edirler Ilk heyat yoldasinin vefatindan 3 il sonra 1830 cu ilde Yohan Kristian Dal yeniden evlenir Bu defe o oz telebesi Amali fon Bassevitsle aile qurur Tale ele getirir ki Amali ilk usagini dunyaya getirerken heyatla vidalasir Hele bu azmis kimi onun dunyaya getirdiyi korpe de bir muddetden sonra vefat edir Bir birinin ardinca bas vermis bedbext hadiseler ressami guclu depressiyaya salir O bir muddet hec ne cekmir Amma onun 2 usagi hele sag idi Karolin ve Siqvald Onlari boyutmek lazim idi Aylarla fasile verdiyi en sevimli isine qayitmaq asan olmadi Ve Yohan Kristian Dal uzun muddetli fasileden sonra yeniden fircasini eline aldi 1857 ci ilin 17 oktyabr tarixinde Yohan Kristian Dalin heyat sami sondu O Drezdendeki evinde qisa suren xestelikden sonra tenhaliqda vefat etdi Vefatindan 5 il sonra Norvecin Bergen seherinde ressamin dogma veteninde ona heykel qoydular Heykelin muellifi norvecli heykelteras Ambrosia Tonnesen idi 77 ilden sonra ise 1934 cu ilde onun qaliqlarini Drezdenden Bergene getirib oz veteninde yeniden torpaga tapsirdilar Muqeddes Yakob kilsesinin qebiristanliginda Mukafatlari RedakteYohan Kristian Dal Norvec krali terefinden Muqeddes Olav Seref Nisani Ordenine hemcinin Isvec krali terefinden Vaza Seref Nisani Ordenine ve eyni zamanda Danimarka krali terefinden Danimarka Bayragi Seref Nisani Ordenine layiq gorulmusdur Belelikle o Skandinaviyanin 3 en boyuk mukafatinin hamisina layiq gorulmusdu 1 2 Dal Yuhan Kristian Klausen Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorova 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 http www 1st art gallery com Johan Christian Clausen Dahl Johan Christian Clausen Dahl oil paintings 2 html 1 2 Norsk kunstnerleksikon norv Eliasfriedhof DresdenMenbe https az wikipedia org w index php title Yohan Kristian Dal amp oldid 5518167, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.