Yeni Sibir adaları (saxaСаҥа Сибиир арыылара) — Rusiyaya məxsus arxipelaq, Şimal Buzlu okeanınında, Laptevlər dənizi ilə Şərqi Sibir dənizi arasında yerləşən arxipelaq. Arxipelaq Yakutiyanın Bulunski ulusu ərazisinə daxildir. Arxipelaqın sahəsi 38,4 min. km²təşkil edir. Yeni Sibir adaları Ust-Lena Dövlət təbiət qoruğunun ərazisinə daxil edilmişdir.
Adalar haqqında ilk məlumat XVIII əsrin əvvələrində Yakov Permyakov məlumat vermişdir. Lena çayı ilə hərəkət edərək Kolıma çayına getmək istərkən adaları aşkarlayır. 1712-ci ildə Vaqin Merkuriy ilk dəfə Böyül Lyaxovsi adasında olmuşdur.
Geologiya, coğrafiya, iqlim
Yeni Sibir adaları. İyun, 2002
Adaların səthinə fikir verdikdə onun əsasən qranit təbəqəsindən və qayalıqlardan ibarət olduğunu görmək olar. Arxipelaqın üzəri qalın buzlarla örtülüdür. Yay aylarında buz qatının bir hissəsi əriyərək çılpaq səthi açıq aydın göstərir. Bu zaman buradan Mamont, Tüklü kərgədan, Vəhşi at və digər canlıların qalıqları aşkarlanmışdır. Arxipelaqın ən hündür nöqtəsi 426 metr təşkil edir (Bannetta adası). Adalarda arktik iqlim hakimdir. Qış noyabrdan aprelə qədər davam edir. Qış 9 ay davam edir. Yanvar ayında temperatur −28°, −31 °S təşkil edir. Orta illik yağıntının miqdarl 77 mm-dir. Avqust ayında yağıntının miqdarı 18 mm olur. Arxipelaqın ən iri çayı Balıtaxdır. Adaları səthi göllər və bataqlıqlarla zəngindir.
Flora və fauna
Arxipelaqa daxil adaların üzəri əsasən tundra arktik bitkiləri ilə örtülü olur. Burada çiçəkləyən bitkilərdən Qütb laləsi, Qaymaqçiçəyi, Daşdələn, Yastıqotu kimi bitkilər yayılmışdır. Məməlilərdən: Şimal maralı, Qütb tülküsü, Lemminq, Ağ ayı. Quşlardan isə arxipelaqda Qütb bayquşu, Ağ kәklik kimilərini göstərmək olar. Yay dönəmində adalarda qazlar, ördəklər və digər köçəri quşlara rast gəlmək olar. Adalara yaxın ərazilərdə Qağayılar, Qaqar, Təmizçilər kimi quşlar yaşayır. Arxipelaqın ərazisində vaxtı ilə Qütb tülküsü ovu həyata keçirilirdi.
2012-ci ildə Yeni Sibir adalarında (Kotelnıy) Rusiya hərbi qüvvələrinin təlimləri baş vermişdir. 2013-ci ildən hərbiçilər adaya texnika yerləşdirdilər. 2014-ci ilin Rusiya hökuməti tərəfindən Artikada hərbi bazanın yaradılması haqqında sənədi təsdiqləmişdir
Qışlama
Sovet dönəmindən əvvəl və sovet dönəmində arxipelaqın adalarında müvəqqəti yerləşim yerləri mövcud olmuşdur:
Kotelnıy — Аmbardax, Bхаk Karqa, «Bunqe» qütb stansiyası, «Anqu (Anji)» dayanacağı; (hazırda isə «Sannikov» stansiyası fəaliyyət göstərir )
Rusiya Coğrafiya xəritəsi. PKО"Kartoqrafiya".-М.1998
Lenta.ru: Rusiya: Siyasət: Rusiya Arktikada daimi hərbi baza yaradır
к юго-западу от о. Столбовой ( Xəritə S-53_54 2013-05-04 at the Wayback Machine)
Ədəbiyyat
Новосибирские острова. Сб. ст., Л., 1963; Советская Арктика, М., 1970.
Mənbə
Topoqrafik xəritə
Avqust 01, 2021
yeni, sibir, adaları, saxa, Саҥа, Сибиир, арыылара, rusiyaya, məxsus, arxipelaq, şimal, buzlu, okeanınında, laptevlər, dənizi, ilə, şərqi, sibir, dənizi, arasında, yerləşən, arxipelaq, arxipelaq, yakutiyanın, bulunski, ulusu, ərazisinə, daxildir, arxipelaqın, . Yeni Sibir adalari saxa Saҥa Sibiir aryylara Rusiyaya mexsus arxipelaq Simal Buzlu okeanininda Laptevler denizi ile Serqi Sibir denizi arasinda yerlesen arxipelaq Arxipelaq Yakutiyanin Bulunski ulusu erazisine daxildir Arxipelaqin sahesi 38 4 min km teskil edir 1 Yeni Sibir adalari Ust Lena Dovlet tebiet qorugunun erazisine daxil edilmisdir Yeni Sibir adalarisaxa Saҥa Sibiir aryylaraUmumi melumatlarEn boyuk adasi Kotelni ada Umumi sahesi 38400 km Hundur noqtesi 426 mEhalisi 0 nefer 2014 cu il Yerlesmesi75 16 00 sm e 145 15 00 s u Olkeler Rusiya RusiyaSaxa SaxaAkvatoriya Simal Buzlu okeanYeni Sibir adalariYeni Sibir adalariYeni Sibir adalari Yakutiya Vikianbarda elaqeli mediafayllarArxipelaq uc adalar qrupundan ibaretdir Lyaxovski adalari Anju adalari ve De Lonq adalari Mundericat 1 Tarixi 2 Geologiya cografiya iqlim 3 Flora ve fauna 4 Daimi fealiyyet gosteren herbi baza 5 Qislama 6 Arxipelaqa daxil adalar 7 Iatinadlar 8 Edebiyyat 9 MenbeTarixi Redakte Adalar haqqinda ilk melumat XVIII esrin evvelerinde Yakov Permyakov melumat vermisdir Lena cayi ile hereket ederek Kolima cayina getmek isterken adalari askarlayir 1712 ci ilde Vaqin Merkuriy ilk defe Boyul Lyaxovsi adasinda olmusdur Geologiya cografiya iqlim Redakte Yeni Sibir adalari Iyun 2002 Adalarin sethine fikir verdikde onun esasen qranit tebeqesinden ve qayaliqlardan ibaret oldugunu gormek olar Arxipelaqin uzeri qalin buzlarla ortuludur Yay aylarinda buz qatinin bir hissesi eriyerek cilpaq sethi aciq aydin gosterir Bu zaman buradan Mamont Tuklu kergedan Vehsi at ve diger canlilarin qaliqlari askarlanmisdir Arxipelaqin en hundur noqtesi 426 metr teskil edir Bannetta adasi Adalarda arktik iqlim hakimdir Qis noyabrdan aprele qeder davam edir Qis 9 ay davam edir Yanvar ayinda temperatur 28 31 S teskil edir Orta illik yagintinin miqdarl 77 mm dir Avqust ayinda yagintinin miqdari 18 mm olur Arxipelaqin en iri cayi Balitaxdir Adalari sethi goller ve bataqliqlarla zengindir Flora ve fauna RedakteArxipelaqa daxil adalarin uzeri esasen tundra arktik bitkileri ile ortulu olur Burada cicekleyen bitkilerden Qutb lalesi Qaymaqciceyi Dasdelen Yastiqotu kimi bitkiler yayilmisdir Memelilerden Simal marali Qutb tulkusu Lemminq Ag ayi Quslardan ise arxipelaqda Qutb bayqusu Ag kәklik kimilerini gostermek olar Yay doneminde adalarda qazlar ordekler ve diger koceri quslara rast gelmek olar Adalara yaxin erazilerde Qagayilar Qaqar Temizciler kimi quslar yasayir Arxipelaqin erazisinde vaxti ile Qutb tulkusu ovu heyata kecirilirdi Kotelniy adasinda 1933 ci ilde Qutb stansiyasi fealiyyet gosterirdi Daimi fealiyyet gosteren herbi baza Redakte2012 ci ilde Yeni Sibir adalarinda Kotelniy Rusiya herbi quvvelerinin telimleri bas vermisdir 2013 ci ilden herbiciler adaya texnika yerlesdirdiler 2014 ci ilin Rusiya hokumeti terefinden Artikada herbi bazanin yaradilmasi haqqinda senedi tesdiqlemisdir 2 Qislama RedakteSovet doneminden evvel ve sovet doneminde arxipelaqin adalarinda muveqqeti yerlesim yerleri movcud olmusdur Kotelniy Ambardax Bhak Karqa Bunqe qutb stansiyasi Anqu Anji dayanacagi hazirda ise Sannikov stansiyasi fealiyyet gosterir Yeni Sibir Biruli Boyuk qislama yeri Boyuk Lyaxovski Kicik qislama yeri Kicik Lyaxovski Federovski Mixaylova Arxipelaqa daxil adalar RedakteBastin Tas Belkovski Bennetta Boyuk Lyaxovski Vilkinski Qenrietta Jannetta Jeleznyakova Joxova Zatoplyaemiy 3 Kotelniy Kicik Lyaxovski Matar Nnosniy Neizmesniy Yeni Sibir Pisadniy Skritiy Stolbovoy Strijeva Tas Ari Usuk Karqa Xotolox Xopto Terer YayaIatinadlar Redakte Rusiya Cografiya xeritesi PKO Kartoqrafiya M 1998 Lenta ru Rusiya Siyaset Rusiya Arktikada daimi herbi baza yaradir k yugo zapadu ot o Stolbovoj Xerite S 53 54 Arxivlesdirilib 2013 05 04 at the Wayback Machine Edebiyyat RedakteNovosibirskie ostrova Sb st L 1963 Sovetskaya Arktika M 1970 Menbe RedakteTopoqrafik xeriteMenbe https az wikipedia org w index php title Yeni Sibir adalari amp oldid 5708543, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
.jpg.html){kind=link}
