Yakut inəyi (saxaынах) — Saxa Respublikası ərazisində yayılmış mal-qara cinsidir. Alçaq böyü və az çəkisi ilə fərqlənir. İbtidai öküzdən törəyən Monqol mal-qara qrupundan çıxmışdır.
Yakut inəyi.
Təsviri
Cins Uzaq Şimalın sərt şəraitində ətlik və südlük istiqamətli maldarlığın Yakut mədəniyyətinin əsasını təşkil etmişdir. 1929-cu ildə məhsuldarlığı artırmaq üçün, gətirilən xolmoqorsk və simmental cinsləri tərəfindən cinsin kütləvi assimilyasiyasına başlanıldı. Hal-hazırda, mal-qara sürüləri yalnız Even-Bıtantay uluslarında, fərdi kəndli, kolxoz təsərrüfatlarında və Novosibirsk Elmi Tədqiqat Kənd Təsərrüfatı İnstitutununda qorunub saxlanılmışdır.
Şimal-şərqi Asiyanın Yakut kolonizasiyasının 6-7 əsrləri ərzində Mərkəzi Yakutiyadan gələn cins heyvandarlıq sahəsi şimal və şimal-şərq istiqamətlərində geniş yayılaraq Yana, İndigirka və Kolıma çaylarının aşağı hövzələrinə çatır.
Hal-hazırda inkişaf etmiş heyvandarlıq mərkəzləri zəngin yay otlaqları ilə məşhur olan Mərkəzi Saxa ovalığıdır.
Yakut inəkləri son dərəcə yüksək dözümlülük xüsusiyyətləri ilə xarakterizə olunur. Xüsusilə qışın -40 ° C temperaturda sağ qalması nümunələrinə rast gəlinir.
Yakutiyada bu cinsdən olan mal-qara -50 ° C temperaturda suvarıldıqda hər hansı donma hadisəsi müşahidə edilmir. Bir yetkin inək ildə 2236 litrə qədər süd istehsal edir. Südün orta yağ tərkibi təxminən 5.6 % (bəzi nümunələrdə 11% -ə qədər) olur. Müqayisə üçün qeyd etmək lazımdır ki, Xolmoqorsk inəklərinin südünün orta yağ tərkibi cəmi 3,7% -dir.
Çağdaş vəziyyəti
Bu gün ümumi sayı 2,5 min başdan çox deyil. 2 mindən çoxu Even-Bıtantay ulusundadır (Yakutiyanın Arktik zonası). ABŞ-a məxsus Aleut arxipelaqının Çirikov adasında qismən vəhşi formada olan qarışmış Yakut cinsindən təxminən 2 min baş iribuynuzlu mal-qara saxlanılmışdır. Yakut mal-qarasının 18-ci əsrdə Rusiya-Amerika şirkəti tərəfindən Çirikov və Vozneseniya adalarına gətirildiyi müəyyən edilir. Rus kolonistlərini süd və kəsmik istehsal etmək məqsədini güdürlər. XX əsrdə ABŞ-ın materik hissəsindən Şorthorn, Angus və digər mal-qara cinsləri Çirikov adasına gətirilir. Ancaq burada böyük bir heyvandarlıq mərkəzi qurmaq planı, qismən adanın iqliminin maldarlıq məhsuldarlığına təsirinin düzgün qiymətləndirilməməsi səbəbindən uğursuz olur və nəticədə insanlar adanı tərk etməli olur.
Artıq XXI əsrdə aparılan genetik tədqiqatlar göstərdi ki, hazırda Çirikovda olan mal-qara Şimali Amerikaya Britaniya adalarından gətirilən Hereford cinsindən və Yakut mal-qarasından ibarətdir. Eyni zamanda 12 qrupa bölünmüş mal-qara içərisində genetik diversifikasiyanın hələ də böyük olduğu və tam qarışmasının başa çatmadığı qeyd olunur. Torpağın eroziyası və adanın subarktik çəmənliklərinin aşağı məhsuldarlığı səbəbindən Çirikov ada mal-qarası nəsli kəsilmə təhlükəsi qarşısındadır. Alyaska ştatı bu mal-qaranı başqa yerlərə köçürmək üçün bir proqram hazırlanmışdır. Lakin bu mal-qaranın uzun müddət tam təcrid olunması və yoluxucu xəstəliklərə qarşı aşağı müqavimət göstərdiyinə dair narahatlıqlar səbəbindən proqram yenidən baxılmaq üçün geri qaytarılmışdır.
İstinadlar
Компания якутских коров «разработала план» выживания в тайге
yakut, inəyi, saxa, ынах, saxa, respublikası, ərazisində, yayılmış, qara, cinsidir, alçaq, böyü, çəkisi, ilə, fərqlənir, ibtidai, öküzdən, törəyən, monqol, qara, qrupundan, çıxmışdır, təsviri, redaktəcins, uzaq, şimalın, sərt, şəraitində, ətlik, südlük, istiqa. Yakut ineyi saxa ynah Saxa Respublikasi erazisinde yayilmis mal qara cinsidir Alcaq boyu ve az cekisi ile ferqlenir Ibtidai okuzden toreyen Monqol mal qara qrupundan cixmisdir Yakut ineyi Tesviri RedakteCins Uzaq Simalin sert seraitinde etlik ve sudluk istiqametli maldarligin Yakut medeniyyetinin esasini teskil etmisdir 1929 cu ilde mehsuldarligi artirmaq ucun getirilen xolmoqorsk ve simmental cinsleri terefinden cinsin kutlevi assimilyasiyasina baslanildi Hal hazirda mal qara suruleri yalniz Even Bitantay uluslarinda ferdi kendli kolxoz teserrufatlarinda ve Novosibirsk Elmi Tedqiqat Kend Teserrufati Institutununda qorunub saxlanilmisdir Simal serqi Asiyanin Yakut kolonizasiyasinin 6 7 esrleri erzinde Merkezi Yakutiyadan gelen cins heyvandarliq sahesi simal ve simal serq istiqametlerinde genis yayilaraq Yana Indigirka ve Kolima caylarinin asagi hovzelerine catir Hal hazirda inkisaf etmis heyvandarliq merkezleri zengin yay otlaqlari ile meshur olan Merkezi Saxa ovaligidir Yakut inekleri son derece yuksek dozumluluk xususiyyetleri ile xarakterize olunur Xususile qisin 40 C temperaturda sag qalmasi numunelerine rast gelinir 1 Yakutiyada bu cinsden olan mal qara 50 C temperaturda suvarildiqda her hansi donma hadisesi musahide edilmir Bir yetkin inek ilde 2236 litre qeder sud istehsal edir Sudun orta yag terkibi texminen 5 6 bezi numunelerde 11 e qeder olur Muqayise ucun qeyd etmek lazimdir ki Xolmoqorsk ineklerinin sudunun orta yag terkibi cemi 3 7 dir 2 Cagdas veziyyeti RedakteBu gun umumi sayi 2 5 min basdan cox deyil 2 minden coxu Even Bitantay ulusundadir Yakutiyanin Arktik zonasi ABS a mexsus Aleut arxipelaqinin Cirikov adasinda qismen vehsi formada olan qarismis Yakut cinsinden texminen 2 min bas iribuynuzlu mal qara saxlanilmisdir Yakut mal qarasinin 18 ci esrde Rusiya Amerika sirketi terefinden Cirikov ve Vozneseniya adalarina getirildiyi mueyyen edilir Rus kolonistlerini sud ve kesmik istehsal etmek meqsedini gudurler XX esrde ABS in materik hissesinden Sorthorn Angus ve diger mal qara cinsleri Cirikov adasina getirilir Ancaq burada boyuk bir heyvandarliq merkezi qurmaq plani qismen adanin iqliminin maldarliq mehsuldarligina tesirinin duzgun qiymetlendirilmemesi sebebinden ugursuz olur ve neticede insanlar adani terk etmeli olur Artiq XXI esrde aparilan genetik tedqiqatlar gosterdi ki hazirda Cirikovda olan mal qara Simali Amerikaya Britaniya adalarindan getirilen Hereford cinsinden ve Yakut mal qarasindan ibaretdir Eyni zamanda 12 qrupa bolunmus mal qara icerisinde genetik diversifikasiyanin hele de boyuk oldugu ve tam qarismasinin basa catmadigi qeyd olunur Torpagin eroziyasi ve adanin subarktik cemenliklerinin asagi mehsuldarligi sebebinden Cirikov ada mal qarasi nesli kesilme tehlukesi qarsisindadir Alyaska stati bu mal qarani basqa yerlere kocurmek ucun bir proqram hazirlanmisdir Lakin bu mal qaranin uzun muddet tam tecrid olunmasi ve yoluxucu xesteliklere qarsi asagi muqavimet gosterdiyine dair narahatliqlar sebebinden proqram yeniden baxilmaq ucun geri qaytarilmisdir Istinadlar Redakte Kompaniya yakutskih korov razrabotala plan vyzhivaniya v tajge Comments tolstyakov Istifade tarixi 2016 10 13 Menbe https az wikipedia org w index php title Yakut ineyi amp oldid 6180951, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
