Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Bu məqaləni lazımdır. |
Yadlaşma anlayışı- Marksın nəzəriyyəsinin xüsusilə başlanğıc mərhələsində bariz bir prioritetə və əhəmiyyətə malikdir.
Haqqında
Marksın ilkin yazılarında bu prioriteti və yadlaşma anlayışının müxtəlif məzmunlarda görmək olar. 1844-cü il Əlyazmalarını və Alman İdeologiyasını bu nöqtədə xatırlanmağa dəyər. İki cür yadlaşmadan danışmaq olar, Marksın bu çalışmalarında. Bunlardan birincisi təbiətdən qopma mənasındakı yadlaşma: insan, təbiətdən qoparaq mədəni-ictimai sahədə özünə ikinci bir təbiət qurmaq mənasında, təbiətə yadlaşır. Bu insan olması açıqlayan keyfiyyətinə müsbət qarşılanan yadlaşmadır, müəyyən bir müddət olaraq başa düşülür. İkinci yadlaşma isə, şəxsən kapitalist bazarın və kapitalist ictimai sistemin yaratdığı yadlaşmadır. Bunun nəticəsi kimi insan öz təbiətinə yadlaşır.
Beləliklə insan özünə, öz əməyinə, münasibətlərinə, dünyaya və həyata yadlaşır. Kapitalist bazarın bir elementi olaraq işləyən mexanizmlərdən biri halına gəlir. Aydın olduğu kimi yadlaşma nəzəriyyəsinin Marksın İnsanın təbiəti anlayışı yaxından əlaqəsi vardır. Marksın işlərinin sonrakı dönəmlərində (məsələn Kapitala gəlindiyində) bu anlayışı istifadə etmədiyi görülür, amma bununla birlikdə bu anlayışın ehtiva etdiyi perspektivi bir şəkildə davam etdirdiyi deyilə bilər. Əmtəə fetişizmi nosyonunun bir mənada insanın öz təbiətinə yadlaşmasının maddi təməlini ya da strukturunu açıqlamağa çalışdığını söyləmək yanlış olmaz.
Marksın ilkin əsərlərində, yadlaşma (Alm.: Entfremdung) təbii olaraq bir-birinə aid olan şeylərin ayrılmasını və ya balanslı bir uyğunlaşma içərisində olan şeylər arasındakı ziddiyyəti ifadə edər. Bu anlayışın ən önəmli istifadəsində, anlayış insanların insan təbiətinin hallarına yadlaşmasına istinad olur.
Marks yadlaşmanın kapitalizmin sistematik bir nəticəsi olduğunu nəzərdə tutmaqdadır. Nəzəriyyəsi Feuerbach'ın, Allahın insanların xarakterlərini yadlaştırdığı düşüncəsini müzakirə etdiyi Xristianlığın Özü (1841) əsərinə əsaslanır. Stirner bu analizi The Ego and Its Own - Ego və Özü (1844) çalışmasında 'insanlığın' fərd üçün bir yadlaşma idealı olduğunu açıqlayaraq daha irəli aparmış, ancaq Marks Alman İdeologiyasında (1845) onu tənqid etmişdir.
İstinadlar
Xarici keçidlər
- Karl Marks: Yadlaşma
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Yadlasma anlayisi Marksin nezeriyyesinin xususile baslangic merhelesinde bariz bir prioritete ve ehemiyyete malikdir HaqqindaMarksin ilkin yazilarinda bu prioriteti ve yadlasma anlayisinin muxtelif mezmunlarda gormek olar 1844 cu il Elyazmalarini ve Alman Ideologiyasini bu noqtede xatirlanmaga deyer Iki cur yadlasmadan danismaq olar Marksin bu calismalarinda Bunlardan birincisi tebietden qopma menasindaki yadlasma insan tebietden qoparaq medeni ictimai sahede ozune ikinci bir tebiet qurmaq menasinda tebiete yadlasir Bu insan olmasi aciqlayan keyfiyyetine musbet qarsilanan yadlasmadir mueyyen bir muddet olaraq basa dusulur Ikinci yadlasma ise sexsen kapitalist bazarin ve kapitalist ictimai sistemin yaratdigi yadlasmadir Bunun neticesi kimi insan oz tebietine yadlasir Belelikle insan ozune oz emeyine munasibetlerine dunyaya ve heyata yadlasir Kapitalist bazarin bir elementi olaraq isleyen mexanizmlerden biri halina gelir Aydin oldugu kimi yadlasma nezeriyyesinin Marksin Insanin tebieti anlayisi yaxindan elaqesi vardir Marksin islerinin sonraki donemlerinde meselen Kapitala gelindiyinde bu anlayisi istifade etmediyi gorulur amma bununla birlikde bu anlayisin ehtiva etdiyi perspektivi bir sekilde davam etdirdiyi deyile biler Emtee fetisizmi nosyonunun bir menada insanin oz tebietine yadlasmasinin maddi temelini ya da strukturunu aciqlamaga calisdigini soylemek yanlis olmaz Marksin ilkin eserlerinde yadlasma Alm Entfremdung tebii olaraq bir birine aid olan seylerin ayrilmasini ve ya balansli bir uygunlasma icerisinde olan seyler arasindaki ziddiyyeti ifade eder Bu anlayisin en onemli istifadesinde anlayis insanlarin insan tebietinin hallarina yadlasmasina istinad olur Marks yadlasmanin kapitalizmin sistematik bir neticesi oldugunu nezerde tutmaqdadir Nezeriyyesi Feuerbach in Allahin insanlarin xarakterlerini yadlastirdigi dusuncesini muzakire etdiyi Xristianligin Ozu 1841 eserine esaslanir Stirner bu analizi The Ego and Its Own Ego ve Ozu 1844 calismasinda insanligin ferd ucun bir yadlasma ideali oldugunu aciqlayaraq daha ireli aparmis ancaq Marks Alman Ideologiyasinda 1845 onu tenqid etmisdir IstinadlarXarici kecidlerKarl Marks Yadlasma