Xəbər budaq cümləsi baş cümlənin əvəzlik-qəliblə ifadə olunmuş xəbərini izah edir və ismi xəbərin suallarına (kimdir? nədir? nədəndir? nə oldu? necədir? və s.) cavab verir. Xəbər budaq cümləsində işlənən əvəzlik-qəliblər bunlardır: odur, budur, o idi, bu idi, elədir, belədir, eləsən, beləsən, oradadır, buradadır, burası idi, orasındadır, onun üçündür, bunun üçündür . Baş cümlənin xəbəri, əsasən, ismi xəbərli olur.
Xəbər budaq cümləsində əvəzlik-qəlib, demək olar ki, həmişə işlənir. Əlaqə vasitəsindən asılı olaraq, xəbər budaq cümləsində baş cümlə budaq cümlədən əvvəl və sonra işlənə bilər.
Baş cümlənin əvvəl gəldiyi xəbər budaq cümlələrində əlaqə vasitəsi intonasiya və tabelilik bağlayıcısı olur. Məs: Tələbim bu oldu ki, mərkəzdən yoxlama gəlsin. Elə məsələnin mühüm cəhəti oradadır ki, insanlar bir çox şeyləri bilmirlər. Bizim rəyimiz belədir, kəndin yolları bərbad gündədir. İlk iki cümlə tabelilik bağlayıcısı, digəri isə intonasiya vasitəsi ilə əlaqələnib. Belə cümlələri sadələşdirdikdə budaq cümlə baş cümlədəki əvəzlik-qəlibin yerində işlənir. Məs: Tələbim mərkəzdən yoxlamanın gəlməyidir. Bixim rəyimiz kəndin yollarının bərbad gündə olmağıdır.
Budaq cümlənin əvvəl gəldiyi cümlələrdə əlaqə vasitəsi bağlayıcı söz olur. Bəzən isə bağlayıcı sözlə bərabər, cümlədə -sa² şəkilçisi də əlaqə vasitəsi ola bilər. Məs: Əvvəllər kim idi, indi də odur. Hər kim tez gəlsə, bu yer onundur. Belə cümlələr sadələşən zaman birinci gələn budaq cümlə, baş cümlədəki əvəzlik-qəlibi əvəz edir. Verilmiş nümunələri sadələşdirək: İndi də əvvəlki kimidir. Bu yer tez gələnindir.
Xəbər budaq cümləli tabeli mürəkkəb cümlələrinin aşağıdakı forması da olur: Birlik harada, dirilik orada. Niyyətin hara idi, mənzilin də oradır. Hamı necə, sən də elə.
Xəbər budaq cümlələri
Elə məsələnin mühüm cəhəti də oradadır ki, o zamanlar iş çox idi.
Vəziyyət elə idi ki, bu sirri Mehmandan gizlətmək olmazdı.
Hamı necə, sən də elə.
Hər kim yüz il yaşamasa, günah onun özündədir.(O.S)
Səhvimiz orada okub ki, yazdığımızın altına qol qoymamışıq.(Ə.V)
Ailəmiz haradadır, kiçik qardaşım da oradadır.
Kim sənə axmaq deyirsə, axmaq onun özüdür.
Niyyətin hara, mənzilin də ora.
Hava isinən kimi məsləhət bu oldu ki, yaz əkininə başlasınlar.
Axırda muzdu o oldu ki, xan gözlərini çıxartdırdı.(Koroğlu).
xəbər, budaq, cümləsi, baş, cümlənin, əvəzlik, qəliblə, ifadə, olunmuş, xəbərini, izah, edir, ismi, xəbərin, suallarına, kimdir, nədir, nədəndir, oldu, necədir, cavab, verir, ndə, işlənən, əvəzlik, qəliblər, bunlardır, odur, budur, elədir, belədir, eləsən, bel. Xeber budaq cumlesi bas cumlenin evezlik qelible ifade olunmus xeberini izah edir ve ismi xeberin suallarina kimdir nedir nedendir ne oldu necedir ve s cavab verir Xeber budaq cumlesinde islenen evezlik qelibler bunlardir odur budur o idi bu idi eledir beledir elesen belesen oradadir buradadir burasi idi orasindadir onun ucundur bunun ucundur Bas cumlenin xeberi esasen ismi xeberli olur Xeber budaq cumlesinde evezlik qelib demek olar ki hemise islenir Elaqe vasitesinden asili olaraq xeber budaq cumlesinde bas cumle budaq cumleden evvel ve sonra islene biler Bas cumlenin evvel geldiyi xeber budaq cumlelerinde elaqe vasitesi intonasiya ve tabelilik baglayicisi olur Mes Telebim bu oldu ki merkezden yoxlama gelsin Ele meselenin muhum ceheti oradadir ki insanlar bir cox seyleri bilmirler Bizim reyimiz beledir kendin yollari berbad gundedir Ilk iki cumle tabelilik baglayicisi digeri ise intonasiya vasitesi ile elaqelenib Bele cumleleri sadelesdirdikde budaq cumle bas cumledeki evezlik qelibin yerinde islenir Mes Telebim merkezden yoxlamanin gelmeyidir Bixim reyimiz kendin yollarinin berbad gunde olmagidir Budaq cumlenin evvel geldiyi cumlelerde elaqe vasitesi baglayici soz olur Bezen ise baglayici sozle beraber cumlede sa sekilcisi de elaqe vasitesi ola biler Mes Evveller kim idi indi de odur Her kim tez gelse bu yer onundur Bele cumleler sadelesen zaman birinci gelen budaq cumle bas cumledeki evezlik qelibi evez edir Verilmis numuneleri sadelesdirek Indi de evvelki kimidir Bu yer tez gelenindir Xeber budaq cumleli tabeli murekkeb cumlelerinin asagidaki formasi da olur Birlik harada dirilik orada Niyyetin hara idi menzilin de oradir Hami nece sen de ele Xeber budaq cumleleri RedakteEle meselenin muhum ceheti de oradadir ki o zamanlar is cox idi Veziyyet ele idi ki bu sirri Mehmandan gizletmek olmazdi Hami nece sen de ele Her kim yuz il yasamasa gunah onun ozundedir O S Sehvimiz orada okub ki yazdigimizin altina qol qoymamisiq E V Ailemiz haradadir kicik qardasim da oradadir Kim sene axmaq deyirse axmaq onun ozudur Niyyetin hara menzilin de ora Hava isinen kimi meslehet bu oldu ki yaz ekinine baslasinlar Axirda muzdu o oldu ki xan gozlerini cixartdirdi Koroglu Birlik harada dirilik oradadir Hemcinin bax Redakteyer budaq cumlesi budaq cumleMenbe https az wikipedia org w index php title Xeber budaq cumlesi amp oldid 5082158, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
