Azərbaycan Respublikasının cənub zonasında yerləşən Xırmandalı kəndi Masallı rayonunun şimali -şərq hissəsində yerləşir. Kənd Cəlilabad və Neftçala rayonları ilə həmsərhəddir. Xırmandalı kəndinin iqliminin formalaşmasında Xəzər dənizinin və Talış dağlarının böyük rolu vardır. Xırmandalı kəndinin yayı quraq keçən mülayim -isti iqlimin təsiri altında, qışı isə yumşaq iqlimə malikdir. Cənub -şərqdən və cənubdan daxil olan "Gilavar" qış aylarında havanın mülayimləşməsinə (yumşaq), yayda isə istiliyin və nəmliyin artmasına səbəb olur. Xırmandalı kəndi dəniz səviyyəsindən 10-15 metr aşağıda yerləşir.[Mənbə göstərin]
Tarixi
Masallı rayonunun Xırmandalı kəndinin adı qədim türkdilli Xırmandalı tayfasının adından götürülmüşdür. Oğuz tayfasının Şamlu qoluna mənsub olan bu tayfanın adı mənbələrdə harmandalu/xırmandalı/xərbəndəlu/xudabəndəlu/xarmandalı kimi qeyd olunmuşdur. Orta Asiyada, Cənubi Azərbaycanın Zəncan vilayətində və Anadolu bölgəsində yaşamışlar. XI-XII əsrlərdə bu tayfanın nümayəndələri Qəzvində dövlət yaratmışdılar.XVI əsrdə bu tayfanın bir hissəsi Ərdəbil ərazisində məskunlaşır.Səfəvilər dövlətinin siyasi həyatında mühüm rol oynayan xırmandalılar,I Şah İsmayılın və I Şah Abbasın hakımıyyətə gəlməsındə və dövlətın möhkəmləndırılməsındə göstərdıklərı xıdmətə görə Şahsevənlər adını qazanmışdılar.Tayfa başçılarının Quba xanı Fətəli xana (1758-1789) yazdıqları məktub əsasında onlara Muğandan Şabran- Müşgül ərazisinə kimi yaşamağa icazə verilmışdır.Xırmandalıların bir hissəsi XVIII əsrın 60-70-cı illərində Xəzər dənizinin sahilində- balıq və quş ovu,həm də əkin əkmək, heyvan saxlamaq üçün əlverişli imkanlari olan ərazidə Xırmandalı kəndının əsasını qoyurlar.Kəndin ilk sakinlərindən biri Kələntər Hüseyn olmuşdur.
Kənddə təqribən 1860-1917-ci illərdə Bakı milyonçusu D.L. Mayılova məxsus balıq emalı və satışı şırkəti fəaliyyət göstərmişdir.
1918-cı ildə Muğan kəndlərinə hücum edən rus-erməni birləşmələri Xırmandalı kəndində dinc əhaliyə qarşı qırğinlar törətmişdir.
1918-1919-cu ilin avqust ayına kimi Muğan Sovet Respublikası qurulmuşdur.
1974-cü ildə kəndin ərazisindən Azərbaycan Atabəylər dövləti (1136-1225) dövründə zərb edilmiş pul dəfinəsi aşkar edilmişdir.[Mənbə göstərin]
Müharibə
1941-1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsındə iştirak edənlər: 152 nəfər həlak olan və itkin düşənlər: 73 nəfər.
Qarabağ uğrunda gedən döyüşlərdə şəhid olmuşdur: Abbasov Fədail Abbas oğlu, Qasımov Rüstəm Qənimət oğlu, Qəmbərov Sayıq Şahəli oğlu, Ələsgərov Zaur Əsgər oğlu, Məmmədov Xıdır Məmmədqulu oğlu və Səfərov Abəsəli Ərəstun oğlu
İnfrastrukturu
XX əsrin əvvəllərinə qədər kənddə məktəb olmasa da,savadlı adamları var idi.Kəndin imkanlı adamlari oğlan uşaqlarını din xadimlərinin yanına qoyur,fərdi üsulla təhsil almalarına şərait yaradırdilar. 1923-cü ildə Xırmandalı kəndındə ilk məktəb təşkil olunmuşdur. Məktəb binası kimi kəndin xeyırxah adamlarından olan Abuzər Məşədi Abbas oğlunun(1879-1929)evindən istifadə olunmuşdur.Həmçinin Xırmandalı kəndinin o cümlədən Hacıtəpə və Ərəb kəndərinin kolxoz sədiri və selpo mudiri xeyirxah,alicənab və ziyalı Abı Fərzəliyev olmuşdur.Abı Fərzəliyev öz doğma kəndi olan Xırmandalı üçün də az iş görməyib.O həmçinin 1941-1945-ci illərdə baş vermiş Böyük Vətən müharibəsinin aktiv iştirakçısı olub.Həmçinin Xırmandalı kəndinin digər ziyalı şəxsiyyətləri də mövcuddur.Məsələn.Pedoqoji elmlər namizədi Əsgər Zahidov, yazıçı-jurnalist Nurəddin Ədiloğlu (Muğanlı),filologiya elmləri doktoru Füzuli Bayat,kimya elmləri namizədi Rakif Qasımov,tarix üzrə fəlsəfə doktoru Mürvət Abbasov,kimya elmlər namizədi Ağaşirin Qulıyev,sosiologiya üzrə fəlsəfə doktoru Bədəl Əhmədov, şair Arif Fərzəli və b.Xırmandalının tanınmış ziyalılarındandır.
Bakıda neçə-neçə yaraşıqlı bınaların tikintisinə rəhbərlik etmiş Sosialist Əməyi Qəhrəmanı,Əməkdar İnşaatçı Haçı Mir Məhəmməd Hüseynov Xırmandalı kəndındə anadan olmuşdur.
Kənddə 2 məscid,orta məktəb,tibb məntəqəsi,poçt və ATS binası mədəniyyət evi,muzey fəaliyyət göstər.[Mənbə göstərin]
Don Juan of Persia, a Shiàh Catholic, 1560—1604 By Juan (de Persia), Guy Le Strange
Z.Bünyadov Azərbaycan Atabəyləri dövləti(1136-1225)Bakı 2007
Mürvət Abbasov Xırmandalı faciəsi --"Cənub xəbərləri" qəzeti, 13 mart 2013-cü il
İstinadlar
Azərpoçt. "İndekslər" (azərb.). www.azerpost.az. 2016-04-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-04-19.
Azərbaycan Respublikasının inzibati - erazi bölgüsü. Məlumat toplusu. Bakı - 2013. 488 səh.
Azərbaycan Respublikası əhalisinin siyahıyaalınması 2009-cu il. I cild. Bakı - 2010.
Masallı rayonu ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır.Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
Kənd ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır.Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
Avqust 12, 2021
xırmandalı, masallı, adın, digər, istifadə, formaları, üçün, xırmandalı, xırmandalı, azərbaycan, respublikasının, masallı, rayonunun, inzibati, ərazi, vahidində, kənd, xırmandalı39, ölkə, azərbaycan, azərbaycanrayon, masallı, rayonutarixi, coğrafiyasısaat, qur. Bu adin diger istifade formalari ucun bax Xirmandali Xirmandali Azerbaycan Respublikasinin Masalli rayonunun inzibati erazi vahidinde kend 2 Xirmandali39 09 43 sm e 48 43 03 s u Olke Azerbaycan AzerbaycanRayon Masalli rayonuTarixi ve cografiyasiSaat qursagi UTC 04 00EhalisiEhalisi 4150 2009 neferReqemsal identifikatorlarPoct indeksi AZ4421 1 Xeriteni goster gizle Xirmandali Mundericat 1 Ehalisi 2 Cografiyasi ve iqlimi 3 Tarixi 3 1 Muharibe 4 Infrastrukturu 5 Hemcinin bax 6 Menbe 7 IstinadlarEhalisi RedakteEhalisi 4150 neferdir 3 Cografiyasi ve iqlimi RedakteAzerbaycan Respublikasinin cenub zonasinda yerlesen Xirmandali kendi Masalli rayonunun simali serq hissesinde yerlesir Kend Celilabad ve Neftcala rayonlari ile hemserheddir Xirmandali kendinin iqliminin formalasmasinda Xezer denizinin ve Talis daglarinin boyuk rolu vardir Xirmandali kendinin yayi quraq kecen mulayim isti iqlimin tesiri altinda qisi ise yumsaq iqlime malikdir Cenub serqden ve cenubdan daxil olan Gilavar qis aylarinda havanin mulayimlesmesine yumsaq yayda ise istiliyin ve nemliyin artmasina sebeb olur Xirmandali kendi deniz seviyyesinden 10 15 metr asagida yerlesir Menbe gosterin Tarixi RedakteMasalli rayonunun Xirmandali kendinin adi qedim turkdilli Xirmandali tayfasinin adindan goturulmusdur Oguz tayfasinin Samlu qoluna mensub olan bu tayfanin adi menbelerde harmandalu xirmandali xerbendelu xudabendelu xarmandali kimi qeyd olunmusdur Orta Asiyada Cenubi Azerbaycanin Zencan vilayetinde ve Anadolu bolgesinde yasamislar XI XII esrlerde bu tayfanin numayendeleri Qezvinde dovlet yaratmisdilar XVI esrde bu tayfanin bir hissesi Erdebil erazisinde meskunlasir Sefeviler dovletinin siyasi heyatinda muhum rol oynayan xirmandalilar I Sah Ismayilin ve I Sah Abbasin hakimiyyete gelmesinde ve dovletin mohkemlendirilmesinde gosterdikleri xidmete gore Sahsevenler adini qazanmisdilar Tayfa bascilarinin Quba xani Feteli xana 1758 1789 yazdiqlari mektub esasinda onlara Mugandan Sabran Musgul erazisine kimi yasamaga icaze verilmisdir Xirmandalilarin bir hissesi XVIII esrin 60 70 ci illerinde Xezer denizinin sahilinde baliq ve qus ovu hem de ekin ekmek heyvan saxlamaq ucun elverisli imkanlari olan erazide Xirmandali kendinin esasini qoyurlar Kendin ilk sakinlerinden biri Kelenter Huseyn olmusdur Kendde teqriben 1860 1917 ci illerde Baki milyoncusu D L Mayilova mexsus baliq emali ve satisi sirketi fealiyyet gostermisdir 1918 ci ilde Mugan kendlerine hucum eden rus ermeni birlesmeleri Xirmandali kendinde dinc ehaliye qarsi qirginlar toretmisdir 1918 1919 cu ilin avqust ayina kimi Mugan Sovet Respublikasi qurulmusdur 1974 cu ilde kendin erazisinden Azerbaycan Atabeyler dovleti 1136 1225 dovrunde zerb edilmis pul definesi askar edilmisdir Menbe gosterin Muharibe Redakte 1941 1945 ci iller Boyuk Veten muharibesinde istirak edenler 152 nefer helak olan ve itkin dusenler 73 nefer Qarabag ugrunda geden doyuslerde sehid olmusdur Abbasov Fedail Abbas oglu Qasimov Rustem Qenimet oglu Qemberov Sayiq Saheli oglu Elesgerov Zaur Esger oglu Memmedov Xidir Memmedqulu oglu ve Seferov Abeseli Erestun ogluInfrastrukturu RedakteXX esrin evvellerine qeder kendde mekteb olmasa da savadli adamlari var idi Kendin imkanli adamlari oglan usaqlarini din xadimlerinin yanina qoyur ferdi usulla tehsil almalarina serait yaradirdilar 1923 cu ilde Xirmandali kendinde ilk mekteb teskil olunmusdur Mekteb binasi kimi kendin xeyirxah adamlarindan olan Abuzer Mesedi Abbas oglunun 1879 1929 evinden istifade olunmusdur Hemcinin Xirmandali kendinin o cumleden Hacitepe ve Ereb kenderinin kolxoz sediri ve selpo mudiri xeyirxah alicenab ve ziyali Abi Ferzeliyev olmusdur Abi Ferzeliyev oz dogma kendi olan Xirmandali ucun de az is gormeyib O hemcinin 1941 1945 ci illerde bas vermis Boyuk Veten muharibesinin aktiv istirakcisi olub Hemcinin Xirmandali kendinin diger ziyali sexsiyyetleri de movcuddur Meselen Pedoqoji elmler namizedi Esger Zahidov yazici jurnalist Nureddin Ediloglu Muganli filologiya elmleri doktoru Fuzuli Bayat kimya elmleri namizedi Rakif Qasimov tarix uzre felsefe doktoru Murvet Abbasov kimya elmler namizedi Agasirin Quliyev sosiologiya uzre felsefe doktoru Bedel Ehmedov sair Arif Ferzeli ve b Xirmandalinin taninmis ziyalilarindandir Bakida nece nece yarasiqli binalarin tikintisine rehberlik etmis Sosialist Emeyi Qehremani Emekdar Insaatci Haci Mir Mehemmed Huseynov Xirmandali kendinde anadan olmusdur Kendde 2 mescid orta mekteb tibb menteqesi poct ve ATS binasi medeniyyet evi muzey fealiyyet goster Menbe gosterin Hemcinin bax RedakteJindiKincivoMonidigahMenbe RedakteDon Juan of Persia a Shiah Catholic 1560 1604 By Juan de Persia Guy Le Strange Z Bunyadov Azerbaycan Atabeyleri dovleti 1136 1225 Baki 2007 Murvet Abbasov Xirmandali faciesi Cenub xeberleri qezeti 13 mart 2013 cu ilIstinadlar Redakte Azerpoct Indeksler azerb www azerpost az 2016 04 19 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 04 19 Azerbaycan Respublikasinin inzibati erazi bolgusu Melumat toplusu Baki 2013 488 seh Azerbaycan Respublikasi ehalisinin siyahiyaalinmasi 2009 cu il I cild Baki 2010 Masalli rayonu ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Kend ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title Xirmandali Masalli amp oldid 6078436, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
.svg.html){kind=link}
