Xordalılar 500 milyon il bundan əvvəl əmələ gəlib. Xordalıların qədimliyinə və müxtəlifliyinə baxmayaraq onları birləşdirən ümumilik var:
1.Onların bədəninin əsasını bütöv və ya buğumlu bel sütunu təşkil edir. Buna ox skelet və ya xorda da deyilir.
2.Bu sütunun üstündə boru formalı mərkəzi sinir sistemi yerləşir.
3.Bel sütununun altı ilə həzm borusu uzanır. Bu borunun ön tərəfi ağızla, arxa tərəfi isə anus dəliyi ilə qurtarır. Həzm borusunun ön hissəsi udlaq adlanır. Udlağın yanlarında sıra ilə düzülmüş qəlsəmə yarıqları var. Bu səbəbdən udlaq həm qidalanmada, həm də tənəffüsdə iştirak edir.
4. Həzm borusunun udlaq hissəsinin altında qan-damar sisteminin mərkəzi olan ürək yerləşir, Xordalılar tipinin 43 minə yaxın növü məlumdur.
İkinci bədən boşluğu olan heyvanların ali tipidir. Xordalılar üç yarımtipə bölünür: Başıxordalılar, Tunikalılar (və ya sürfəsixordalılar) və Onurğalılar (kəlləlilər). Xordalılar üçün bütün ömür boyu və ya inkişafın müəyyən dövründə bel telinin — xordanın, onun üstündə sinir borusunun, həzm borusunun, həzm borusunun önündə (udlağın yanlarında) qəlsəmə dəliklərinin, bədənin ön hissəsində xorda və həzm borusu altında qan-damar sisteminin döyünən hissəsi — 'ürəyin' olması xarakterikdir. Xordalılar heyvanlar aləminin ən əsas tipi hesab olunur. Bu tipə 100.000-ə qədər növ daxildir. Xordalılar üçün bir sıra xüsusiyyətlər xarakterikdir. Onların bədəninin əsasını bütöv və ya buğumlu bel sütunu təşkil edir. Buna xorda deyilir. Xorda ox skelet olub, vakuollaşmış hüceyrələrdən ibarətdir. O, primitiv orqanizmlərdə bütün ömrü boyu qalır. Ali orqanizmlərdə isə o, onurğa fəqərələri ilə əvəz olunur.Xordalılar anlayışı onurğalılar və bəzi onurğasızları əhatə edir.Bel sütununun üzərində boru formalı mərkəzi sinir sistemi yerləşir. Bel sütununun altı ilə həzm borusu uzanır. Bu borunun ön tərəfi ağızla, arxa tərəfi isə anus dəliyi ilə bitir. Həzm borusunun ön hissəsi udlaq adlanır. Udlağın yanında sıra ilə düzülmüş qəlsəmə yarıqları var. Bu səbəbdən udlaq həm qidalanmada, həm də tənəffüsdə iştirak edir. Həzm borusunun udlaq hissəsinin altında qan-damar sisteminin mərkəzi olan ürək yerləşir.Sadaladığımız özünəməxsus xüsusiyyətlərlə yanaşı, xordalılar üçün bədənin üçqatlı olması, ikitərəfli simmetriyası, ikinci bədən boşluğu xarakterikdir.
Təsnifatı
Xordalıların 3 yarımtipi məlumdur:
Yarımtiplər
Siniflər
Kəlləsizlər (Acrania və ya Cephalochordata)
Leptokardilər (Leptocardii) sinfi
Qişalılar (Tunicata)
Assidilər (Ascidiacea) sinfi
Lavralar (Lavracea) sinfi
Salplar (Thaliacea) sinfi
Kəlləlilər (Craniata) və ya Onurğalılar (Vertebrata)
xordalılar, chordata, heyvanlar, aləminə, tipdir, chordatachordataneştərçələr, branchiostoma, elmi, təsnifataləmi, heyvanlaryarımaləm, eumetazoylartip, chordataelmi, adıchordata, haeckel, 1874yarımtipləri, sinifləribaşıxordalılar, cephalochordata, kəlləsizlər,. Xordalilar lat Chordata Heyvanlar alemine aid tipdir ChordataChordataNesterceler Branchiostoma Elmi tesnifatAlemi HeyvanlarYarimalem EumetazoylarTip ChordataElmi adiChordata Haeckel 1874Yarimtipleri ve sinifleriBasixordalilar Cephalochordata Kellesizler Acrania Tunikalilar Tunicata Asisidler Ascidiacea Odbedenler Pyrosomida Salplar Salpae Kupeceler Doliolida Apendikulariler Appendicularia Onurgalilar Vertebrata Deyirmiagizlilar Cyclostomata Zirehli baliqlar Placodermi Qigirdaqli baliqlar Chondrichthyes Qelsemeceneliler Acanthodii Sumuklu baliqlar Osteichthyes Suda quruda yasayanlar Amphibia Surunenler Reptilia Quslar Aves Memeliler Mammalia VikinovlerdesistematikaSekilaxtarisiITIS 158852NCBI 7711EOL 694PBDB 273393 Mundericat 1 Umumi xarakteristika 2 Tesnifati 3 Xarici kecidler 4 Hemcinin bax 5 IstinadlarUmumi xarakteristika RedakteXordalilar 500 milyon il bundan evvel emele gelib Xordalilarin qedimliyine ve muxtelifliyine baxmayaraq onlari birlesdiren umumilik var 1 Onlarin bedeninin esasini butov ve ya bugumlu bel sutunu teskil edir Buna ox skelet ve ya xorda da deyilir 2 Bu sutunun ustunde boru formali merkezi sinir sistemi yerlesir 3 Bel sutununun alti ile hezm borusu uzanir Bu borunun on terefi agizla arxa terefi ise anus deliyi ile qurtarir Hezm borusunun on hissesi udlaq adlanir Udlagin yanlarinda sira ile duzulmus qelseme yariqlari var Bu sebebden udlaq hem qidalanmada hem de teneffusde istirak edir 4 Hezm borusunun udlaq hissesinin altinda qan damar sisteminin merkezi olan urek yerlesir Xordalilar tipinin 43 mine yaxin novu melumdur Ikinci beden boslugu olan heyvanlarin ali tipidir Xordalilar uc yarimtipe bolunur Basixordalilar Tunikalilar ve ya surfesixordalilar ve Onurgalilar kelleliler Xordalilar ucun butun omur boyu ve ya inkisafin mueyyen dovrunde bel telinin xordanin onun ustunde sinir borusunun hezm borusunun hezm borusunun onunde udlagin yanlarinda qelseme deliklerinin bedenin on hissesinde xorda ve hezm borusu altinda qan damar sisteminin doyunen hissesi ureyin olmasi xarakterikdir Xordalilar heyvanlar aleminin en esas tipi hesab olunur Bu tipe 100 000 e qeder nov daxildir Xordalilar ucun bir sira xususiyyetler xarakterikdir Onlarin bedeninin esasini butov ve ya bugumlu bel sutunu teskil edir Buna xorda deyilir Xorda ox skelet olub vakuollasmis huceyrelerden ibaretdir O primitiv orqanizmlerde butun omru boyu qalir Ali orqanizmlerde ise o onurga feqereleri ile evez olunur Xordalilar anlayisi onurgalilar ve bezi onurgasizlari ehate edir Bel sutununun uzerinde boru formali merkezi sinir sistemi yerlesir Bel sutununun alti ile hezm borusu uzanir Bu borunun on terefi agizla arxa terefi ise anus deliyi ile bitir Hezm borusunun on hissesi udlaq adlanir Udlagin yaninda sira ile duzulmus qelseme yariqlari var Bu sebebden udlaq hem qidalanmada hem de teneffusde istirak edir Hezm borusunun udlaq hissesinin altinda qan damar sisteminin merkezi olan urek yerlesir Sadaladigimiz ozunemexsus xususiyyetlerle yanasi xordalilar ucun bedenin ucqatli olmasi ikiterefli simmetriyasi ikinci beden boslugu xarakterikdir 1 Tesnifati RedakteXordalilarin 3 yarimtipi melumdur Yarimtipler SiniflerKellesizler Acrania ve ya Cephalochordata Leptokardiler Leptocardii sinfiQisalilar Tunicata Assidiler Ascidiacea sinfiLavralar Lavracea sinfiSalplar Thaliacea sinfiKelleliler Craniata ve ya Onurgalilar Vertebrata Hiperoartiyalar Hyperoartia sinfiMiksinler Myxini sinfiQigirdaqli baliqlar Chondrichthyes sinfiSuauzgecli baliqlar Actinopterygii sinfiPeruzgecli baliqlar Sarcopterygii sinfiSuda quruda yasayanlar Amphibia sinfiSurunenler Reptilia sinfiQuslar Aves sinfiMemeliler Mammalia sinfiXarici kecidler RedakteXordalilar Chordata olu kecid Introduction to the ChordataHemcinin bax RedakteSurunenlerBaliqlarSuda quruda yasayanlarIstinadlar Redakte Dogel Onurgasizlar zoologiyasi Baki 2007Menbe https az wikipedia org w index php title Xordalilar amp oldid 5836045, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
