fbpx
Wikipedia

Xaybulla rayonu

Avqust 12, 2021

Xaybulla rayonu (başq. Хәйбулла районы) — Başqırdıstan Respublikasının ərazisinə daxil olan inzibati rayon.

Rayon
Xaybulla rayonu
Bayraq[d] Gerb

51°51′49″ şm. e. 58°12′38″ ş. u.

Ölkə
Tarixi və coğrafiyası
Yaradılıb 20 avqust 1930
Sahəsi 3911,66 km²
Əhalisi
Əhalisi
Rəsmi sayt
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Rayonun inzibati mərkəzi Akyar kəndidir. Yaşayış məntəqəsi Ufadan 337 km aralıda yerləşir.

Coğrafiyası

 
Xaybulla rayon qumluğu

Xaybulla rayonuBaşqırdıstanın cənub-şərqində yerləşir. Şimaldan Bağqırdıstanın Baymak və Yılayır, qərbdən Ziançur rayonları, cənubdan isə Orenburq vilayəti ilə sərhəddə yerləşir. Rayon Başqırdıstanımn ən quraq regionlarındandır. Burada qış vahə mədəniyyəti yayılmışdı. Rayonun şimal-şərqindən Bolşaya Urtazımka çayı keçir. Şərq ərazisinin yarısı çöllükdür. Burada qara-şorakət torpaqlar yayılmışdır. Qərbində isə meşəçöl və dağ meşələri yayılmışdır.

Tarix

 
Xaybulla rayonunda şəlalə

Xaybulla rayonu 20 avqust 1930-cu ildə Başqırd Muxtar Sovet Sosialist Respublikası kantonları ləğv edərək yerində 48 rayon təşkil etməsi ilə təsis edilmişdir. İlk əvvəllər rayon mərkəzi Xaybulla kəndi olmuşdur. Hazırda isə Akray kəndi adlanır. Rayon 1950-ci illərdə güçlü şəkildə inkişaf edirdi. Bu dövrdən Ufa və Selinski qəsəbələri qalmışdır.

Əhali

Əhalinin sayı
2002 2008 2009 2010 2012 2013
33 072 ▼32 512 ▼32 427 ▲33 398 ▼32 975 ▼32 637
2014 2015 2016 2017
▼32 176 ▼31 735 ▼31 419 ▼31 112

Ümumrusiya siyahıya alınmasına Başqırdıstan Respublikası Xaybulla rayonu ərazisin milli tərkibi: başqırdlar — 77,6 %, ruslar — 17,8 %, digər millər — 4,6 %.

İnzibati-ətazi vahidləri

Ziançurinski ayonunda 14 kənd inzibati vahidliyinə 57 yaşayış məntəqəsi daxildir

İqtisadiyyat

Rayon ərazisində dəmir, qızıl, kvars, tikinti daşı, əhəng, kərpiç xammalı, qum kimi faydalı qazıntılar vardır. Ərazisinin 302,4 min ha əkinə yararlıdır. 82,8 ha ərazi otlaq kimi istifadə edilir. 2015-ci ildə respublika ərazisində ilk günəş elektrik stansiyası olan Buribayev GES istifadəyə verilmişdir ..

Nəqliyyat

Rayonla əlaqə Sibay — Akyar, Yudıbaeva — Akrar — Sara yolu ilə təmin edilir. Əvvəllər Akyarda hava limanı fəaliyyət göstərmişdir.

Sosial sfera

Rayon ərazisində 55 ümumtəhsil mərkəzi, 24 orta məktəb, musiqi məktəbi, 28 kütləvi kitabxana, 48 klub, 4 xəstəxana fəaliyyət göstərir. Burada rus və başqırd dilində «Xaybulla xəbərləri» — «Хәйбулла хәбәрзәре». adlı qəzet buraxılır.

Tanınmış sakinləri

  • Abdulla Kəmaləddinoviç Adiqamov — partiya və dövlət xadimi, Başqırdıstan Respublikasının üzvü.
  • Kayam Həbibrəhmanoviş Axmetşin — Sovet İttifaqı qəhrəmanı.
  • Abraşit İlyasoviç Bikbavov — dövlət və ictimai xadim, Başqırd ordusunun adyudantı.
  • Zaynulla Baqişaey — rusiyalı dövlət və ictimai xadim.
  • Muxamet İdrisov — rəqqas, RSFSR xalq artisti.
  • Yumabay İsyanbayev — musiqiçi, BMSSR xalq artisti.
  • Qaynetdin Mulatov — ilk başqırd dirijor, pedaqoq, BMSSR xalq artisti (1969), RSFSR əməkdar incəsənət xadimi (1980).
  • Minniahmet Mulatov — geoloq-geokimyaçı, geologiya-minerologiya elmlər namizədi (1961).
  • Sergey Çekmaryov (1909/1910—1933) — sovet şairi.
  • Pavel Çumaçenko (1904—1949) — Qırmızı Ulduz ordenli..
  • Qilman Yakupov — Xaybulla rayon KPMİK raynom müavini (1962—1980), Əmək İttifaqı Qəhrəmanı

İstinadlar

  1. Республика Башкортостан. Общая площадь земель муниципального образования
  2. GEOnet Names Server — 2018.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P2326"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1194038"></a>
  3. Численность населения муниципальных образований Республики Башкортостан — 2019. — səh. 62.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q69469949"></a>
  4. Подготовка к проведению всероссийской переписи населения на территории городского округа г. Уфа 2017-05-17 at the Wayback Machine  (rus.)
  5. Численность постоянного населения Российской Федерации по городам, посёлкам городского типа и районам на 1 января 2009 года  (rus.). 2 yanvar 2014 tarixində yoxlanılmışdır. 2 yanvar 2014 tarixində Arxivləşdirilmişdir.
  6. Всероссийская перепись населения 2010 года. Численность населения по населённым пунктам Республики Башкортостан  (rus.). 20 avqust 2014 tarixində yoxlanılmışdır. 20 avqust 2014 tarixində Arxivləşdirilmişdir.
  7. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. — М.: Федеральная служба государственной статистики Росстат, 2013. — 528 с. (Табл. 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов)  (rus.). 16 noyabr 2013 tarixində yoxlanılmışdır. 16 noyabr 2013 tarixində Arxivləşdirilmişdir.
  8. Таблица 33. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года  (rus.). 2 avqust 2014 tarixində yoxlanılmışdır. 2 avqust 2014 tarixində Arxivləşdirilmişdir.
  9. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года  (rus.). 6 avqust 2015 tarixində yoxlanılmışdır. 6 avqust 2015 tarixində Arxivləşdirilmişdir.
  10. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года  (rus.)
  11. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2017 года (31 iyul 2017). 31 iyul 2017 tarixində yoxlanıldı. 31 iyul 2017 tarixində Arxivləşdirildi.
  12. "Итоги Всероссийской переписи населения по Республике Башкортостан" (pdf). Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республике Башкортостан. 2013-03-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-03-05.
  13. Закон Республики Башкортостан «Об изменениях в административно-территориальном устройстве Республики Башкортостан в связи с объединением отдельных сельсоветов и передачей населённых пунктов» (Принят Государственным Собранием — Курултаем Республики Башкортостан 18 ноября 2008 года)
  14. Первая солнечная электростанция начала вырабатывать энергию. Башкирия «обладает высоким уровнем солнечной радиации» // Московский комсомолец, Уфа, 25 ноября 2015 года

Mənbə

  • RAYONUN RƏSMİ SAYTI

Avqust 12, 2021
xaybulla, rayonu, başq, Хәйбулла, районы, başqırdıstan, respublikasının, ərazisinə, daxil, olan, inzibati, rayon, rayonbayraq, gerb51, ölkə, rusiya, tarixi, coğrafiyasıyaradılıb, avqust, 1930sahəsi, 3911, əhalisiəhalisi, nəf, yanvar, 2019, rəsmi, sayt, vikianb. Xaybulla rayonu basq Hәjbulla rajony Basqirdistan Respublikasinin erazisine daxil olan inzibati rayon RayonXaybulla rayonuBayraq d Gerb51 51 49 sm e 58 12 38 s u Olke Rusiya 2 Tarixi ve cografiyasiYaradilib 20 avqust 1930Sahesi 3911 66 1 km EhalisiEhalisi 30 306 nef 1 yanvar 2019 3 Resmi sayt Vikianbarda elaqeli mediafayllarRayonun inzibati merkezi Akyar kendidir Yasayis menteqesi Ufadan 337 km aralida yerlesir Mundericat 1 Cografiyasi 2 Tarix 3 Ehali 4 Inzibati etazi vahidleri 5 Iqtisadiyyat 6 Neqliyyat 7 Sosial sfera 8 Taninmis sakinleri 9 Istinadlar 10 MenbeCografiyasi Redakte Xaybulla rayon qumlugu Xaybulla rayonuBasqirdistanin cenub serqinde yerlesir Simaldan Bagqirdistanin Baymak ve Yilayir qerbden Ziancur rayonlari cenubdan ise Orenburq vilayeti ile serhedde yerlesir Rayon Basqirdistanimn en quraq regionlarindandir Burada qis vahe medeniyyeti yayilmisdi Rayonun simal serqinden Bolsaya Urtazimka cayi kecir Serq erazisinin yarisi collukdur Burada qara soraket torpaqlar yayilmisdir Qerbinde ise mesecol ve dag meseleri yayilmisdir Tarix Redakte Xaybulla rayonunda selale Xaybulla rayonu 20 avqust 1930 cu ilde Basqird Muxtar Sovet Sosialist Respublikasi kantonlari legv ederek yerinde 48 rayon teskil etmesi ile tesis edilmisdir Ilk evveller rayon merkezi Xaybulla kendi olmusdur Hazirda ise Akray kendi adlanir Rayon 1950 ci illerde guclu sekilde inkisaf edirdi Bu dovrden Ufa ve Selinski qesebeleri qalmisdir Ehali RedakteEhalinin sayi 2002 2008 4 2009 5 2010 6 2012 2013 7 33 072 32 512 32 427 33 398 32 975 32 6372014 8 2015 9 2016 10 2017 11 32 176 31 735 31 419 31 112Umumrusiya siyahiya alinmasina Basqirdistan Respublikasi Xaybulla rayonu erazisin milli terkibi basqirdlar 77 6 ruslar 17 8 diger miller 4 6 12 Inzibati etazi vahidleri RedakteZiancurinski ayonunda 14 kend inzibati vahidliyine 57 yasayis menteqesi daxildir 13 Iqtisadiyyat RedakteRayon erazisinde demir qizil kvars tikinti dasi eheng kerpic xammali qum kimi faydali qazintilar vardir Erazisinin 302 4 min ha ekine yararlidir 82 8 ha erazi otlaq kimi istifade edilir 2015 ci ilde respublika erazisinde ilk gunes elektrik stansiyasi olan Buribayev GES istifadeye verilmisdir 14 Neqliyyat RedakteRayonla elaqe Sibay Akyar Yudibaeva Akrar Sara yolu ile temin edilir Evveller Akyarda hava limani fealiyyet gostermisdir Sosial sfera RedakteRayon erazisinde 55 umumtehsil merkezi 24 orta mekteb musiqi mektebi 28 kutlevi kitabxana 48 klub 4 xestexana fealiyyet gosterir Burada rus ve basqird dilinde Xaybulla xeberleri Hәjbulla hәbәrzәre adli qezet buraxilir Taninmis sakinleri RedakteAbdulla Kemaleddinovic Adiqamov partiya ve dovlet xadimi Basqirdistan Respublikasinin uzvu Kayam Hebibrehmanovis Axmetsin Sovet Ittifaqi qehremani Abrasit Ilyasovic Bikbavov dovlet ve ictimai xadim Basqird ordusunun adyudanti Zaynulla Baqisaey rusiyali dovlet ve ictimai xadim Muxamet Idrisov reqqas RSFSR xalq artisti Yumabay Isyanbayev musiqici BMSSR xalq artisti Qaynetdin Mulatov ilk basqird dirijor pedaqoq BMSSR xalq artisti 1969 RSFSR emekdar incesenet xadimi 1980 Minniahmet Mulatov geoloq geokimyaci geologiya minerologiya elmler namizedi 1961 Sergey Cekmaryov 1909 1910 1933 sovet sairi Pavel Cumacenko 1904 1949 Qirmizi Ulduz ordenli Qilman Yakupov Xaybulla rayon KPMIK raynom muavini 1962 1980 Emek Ittifaqi QehremaniIstinadlar Redakte Respublika Bashkortostan Obshaya ploshad zemel municipalnogo obrazovaniya GEOnet Names Server 2018 lt a href https wikidata org wiki Track P2326 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q1194038 gt lt a gt Chislennost naseleniya municipalnyh obrazovanij Respubliki Bashkortostan 2019 seh 62 lt a href https wikidata org wiki Track Q69469949 gt lt a gt Podgotovka k provedeniyu vserossijskoj perepisi naseleniya na territorii gorodskogo okruga g Ufa Arxivlesdirilib 2017 05 17 at the Wayback Machine rus Chislennost postoyannogo naseleniya Rossijskoj Federacii po gorodam posyolkam gorodskogo tipa i rajonam na 1 yanvarya 2009 goda rus 2 yanvar 2014 tarixinde yoxlanilmisdir 2 yanvar 2014 tarixinde Arxivlesdirilmisdir Vserossijskaya perepis naseleniya 2010 goda Chislennost naseleniya po naselyonnym punktam Respubliki Bashkortostan rus 20 avqust 2014 tarixinde yoxlanilmisdir 20 avqust 2014 tarixinde Arxivlesdirilmisdir Chislennost naseleniya Rossijskoj Federacii po municipalnym obrazovaniyam na 1 yanvarya 2013 goda M Federalnaya sluzhba gosudarstvennoj statistiki Rosstat 2013 528 s Tabl 33 Chislennost naseleniya gorodskih okrugov municipalnyh rajonov gorodskih i selskih poselenij gorodskih naselyonnyh punktov selskih naselyonnyh punktov rus 16 noyabr 2013 tarixinde yoxlanilmisdir 16 noyabr 2013 tarixinde Arxivlesdirilmisdir Tablica 33 Chislennost naseleniya Rossijskoj Federacii po municipalnym obrazovaniyam na 1 yanvarya 2014 goda rus 2 avqust 2014 tarixinde yoxlanilmisdir 2 avqust 2014 tarixinde Arxivlesdirilmisdir Chislennost naseleniya Rossijskoj Federacii po municipalnym obrazovaniyam na 1 yanvarya 2015 goda rus 6 avqust 2015 tarixinde yoxlanilmisdir 6 avqust 2015 tarixinde Arxivlesdirilmisdir Chislennost naseleniya Rossijskoj Federacii po municipalnym obrazovaniyam na 1 yanvarya 2016 goda rus Chislennost naseleniya Rossijskoj Federacii po municipalnym obrazovaniyam na 1 yanvarya 2017 goda 31 iyul 2017 31 iyul 2017 tarixinde yoxlanildi 31 iyul 2017 tarixinde Arxivlesdirildi Itogi Vserossijskoj perepisi naseleniya po Respublike Bashkortostan pdf Territorialnyj organ Federalnoj sluzhby gosudarstvennoj statistiki po Respublike Bashkortostan 2013 03 09 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 03 05 Zakon Respubliki Bashkortostan Ob izmeneniyah v administrativno territorialnom ustrojstve Respubliki Bashkortostan v svyazi s obedineniem otdelnyh selsovetov i peredachej naselyonnyh punktov Prinyat Gosudarstvennym Sobraniem Kurultaem Respubliki Bashkortostan 18 noyabrya 2008 goda Pervaya solnechnaya elektrostanciya nachala vyrabatyvat energiyu Bashkiriya obladaet vysokim urovnem solnechnoj radiacii Moskovskij komsomolec Ufa 25 noyabrya 2015 godaMenbe RedakteRAYONUN RESMI SAYTIMenbe https az wikipedia org w index php title Xaybulla rayonu amp oldid 6043997, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.