Xaqan bəy — son Xəzər xaqanları tərəfindən istifadə olunan titullardan biri. Titul iki sözün birləşməsindən yaranıb; «Xaqan» – türkiyerarxiyasındakı ən ali titul və «Bəy» – zadəgan titulu, bəzi mənbələrə görə hərb meydanında xaqandan sonra ən ali vəzifəli şəxs. Xəzərlərdə xaqan-bəydən daha yüksək titul «Xaqan» və ya «Böyük xaqan» idi. Xaqan bəyin bir müavini olurdu – «Hündür xaqan».
Xəzərlərdə hakimiyyət iki şəxs – xaqan və bəy arasında bölünmüşdü. Müasir ərəb tarixşünasları xaqanın tamamilə ruhani rəhbər və ya nominal başçı, bəylərin isə idarəetmə və hərbi səlahiyyətlərə malik bir şəxs olduğunu düşünürlər.
Bu titula ilk dəfə ərəb coğrafiyaşünası Əhməd ibn Fədlanın (922) ilkin məktublarında rast gəlinir. Böyük və kiçik xaqan titullarından türk xaqanlıqlarında geniş şəkildə istifadə edilirdi. Xəzərlərdə bu, ikihakimiyyətliliyin axırıncı mərhələsi idi. Bu dövrdə bəylər hakimiyyəti Bulani sülaləsinin əlindən almışdır. Bəzi tədqiqatçılar retrospektiv şəkildə inanırlar ki, bu iki titulun birləşməsi Xəzər xaqanlığının süqutundan çox keçməmiş gerçəkləşmişdir, çünki o dövrün bir sıra mənbələrində ikihakimiyyətlilik barədə məlumat verilmirdi.
Bəzi mənbələr Xəzər bəylərinə «İşad» (Göytürk hərbi vəzifəsi) və ya «Məlik» (ərəb dilindən – «Kral») olaraq xitab edirlər. Nəzəri baxımdan xaqandan asılı olan bəy gerçəkdə Xəzər xaqanlığının ordusunu və mülki hökumətini idarə edirdi.
Mənbə
Bruk, Kevin Alan (2006). The Jews of Khazaria (2nd ed.). Rowman & Littlefield Publishers, Inc.
Danlop, Duqlas M. (1954). The History of the Jewish Khazars. Prinston: Princeton University Press.
Qolden, Piter B. (1980). Khazar Studies: An Historio-Philological Inquiry into the Origins of the Khazars. Budapeşt: Akademia Kiado.
Omelyan Pritsak, Norman Qolb (1982). Khazarian Hebrew Documents of the Tenth Century. Cornell University Press.
Oktyabr 03, 2021
xaqan, bəy, xəzər, xaqanları, tərəfindən, istifadə, olunan, titullardan, biri, titul, sözün, birləşməsindən, yaranıb, xaqan, türk, iyerarxiyasındakı, titul, bəy, zadəgan, titulu, bəzi, mənbələrə, görə, hərb, meydanında, xaqandan, sonra, vəzifəli, şəxs, xəzərlə. Xaqan bey son Xezer xaqanlari terefinden istifade olunan titullardan biri Titul iki sozun birlesmesinden yaranib Xaqan turk iyerarxiyasindaki en ali titul ve Bey zadegan titulu bezi menbelere gore herb meydaninda xaqandan sonra en ali vezifeli sexs Xezerlerde xaqan beyden daha yuksek titul Xaqan ve ya Boyuk xaqan idi Xaqan beyin bir muavini olurdu Hundur xaqan Xezerlerde hakimiyyet iki sexs xaqan ve bey arasinda bolunmusdu Muasir ereb tarixsunaslari xaqanin tamamile ruhani rehber ve ya nominal basci beylerin ise idareetme ve herbi selahiyyetlere malik bir sexs oldugunu dusunurler Bu titula ilk defe ereb cografiyasunasi Ehmed ibn Fedlanin 922 ilkin mektublarinda rast gelinir Boyuk ve kicik xaqan titullarindan turk xaqanliqlarinda genis sekilde istifade edilirdi Xezerlerde bu ikihakimiyyetliliyin axirinci merhelesi idi Bu dovrde beyler hakimiyyeti Bulani sulalesinin elinden almisdir Bezi tedqiqatcilar retrospektiv sekilde inanirlar ki bu iki titulun birlesmesi Xezer xaqanliginin suqutundan cox kecmemis gerceklesmisdir cunki o dovrun bir sira menbelerinde ikihakimiyyetlilik barede melumat verilmirdi Bezi menbeler Xezer beylerine Isad Goyturk herbi vezifesi ve ya Melik ereb dilinden Kral olaraq xitab edirler Nezeri baximdan xaqandan asili olan bey gercekde Xezer xaqanliginin ordusunu ve mulki hokumetini idare edirdi Menbe RedakteBruk Kevin Alan 2006 The Jews of Khazaria 2nd ed Rowman amp Littlefield Publishers Inc Danlop Duqlas M 1954 The History of the Jewish Khazars Prinston Princeton University Press Qolden Piter B 1980 Khazar Studies An Historio Philological Inquiry into the Origins of the Khazars Budapest Akademia Kiado Omelyan Pritsak Norman Qolb 1982 Khazarian Hebrew Documents of the Tenth Century Cornell University Press Menbe https az wikipedia org w index php title Xaqan bey amp oldid 4703530, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
