Xalisa — Vedibasar mahalının Vedi rayonunda kənd.
Xalisa | |
---|---|
Ölkə | Ermənistan |
Rayon | Vedi rayonu |
Tarixi və coğrafiyası | |
Sahəsi |
|
Mərkəzin hündürlüyü | 820 m |
Saat qurşağı | |
Əhalisi | |
Əhalisi |
|
Rəsmi dili | |
Digər | |
Xalisa | |
Tarixi
Xalisa - İrəvan quberniyasının İrəvan qəzasında, indi Vedi (Ararat) rayonunda kənd. Rayon mərkəzindən 10 km cənub-şərqdə, Vedi çayından ayrılan arxın yanında yerləşir. Qafqazın 5 verstlik xəritəsində qeyd edilmişdir. (Erməni mənbələrində) Erməni əsilli kəndin başqa adının Xalisa Gyuley yurd olduğu göstərilir.
Toponim «dövlət torpağı, dövlətə məxsus olan yer» mənasında işlənən ərəb mənşəli xalisə sözündən əmələ gəlmişdir. Relyef əsasında yaranan sadə toponimdir.
Mədəniyyəti
Xalisa kəndindəki 1925-ci ildən fəaliyyətə başlayan ibtidai məktəb 1934-1935-ci tədris ilində yeni istifadəyə verilən məktəb binasında (Köhnə məktəb) yeddiillik məktəbə çevrilmişdir. Yeddiillik məktəb 1963-1964-cü tədris ilində səkkizillik məktəbə çevrilmişdir.
Əhalisi
Kənddə 1831-ci ildə 149 nəfər, 1873-cü ildə 864 nəfər, 1886-cı ildə 960 nəfər, 1897-ci ildə 1165 nəfər, 1904-cü ildə 957 nəfər, 1914-cü ildə 1053 nəfər, 1916-cı ildə 1159 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır. 1918-ci illərdə azərbaycanlılar ermənilər tərəfindən qırğınlarla qovulmuşlar.
Xaricdən (İran və Türkiyədən) köçürülən ermənilər bu kəndə də yerləşdirilmişdir. İndiki Ermənistanda sovet hakimiyyəti qurulandan sonra azərbaycanlılar öz doğma kəndlərinə dönə bilmişdir. 1922-ci ildə burada 311 nəfər azərbaycanlı, 290 erməni, 1926-cı ildə 331 nəfər azərbaycanlı, 240 nəfər erməni, 1931-ci ildə 588 nəfər azərbaycanlı, 276 erməni, 1972-ci ildə 1500 dən artıq azərbaycanlı, 600-ə qədər erməni yaşamışdır.
1988-ci ilin noyabr-dekabr aylarında azərbaycanlılar tamamilə Ermənistan dövləti tərəfindən tarixi-etnik torpaqlarından deportasiya olundular. İndi burada yalnız ermənilər yaşayır.
Görkəmli şəxsiyyətləri
- Mirələkbər İbrahimov — Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı; Qarabağ müharibəsi şəhidi.
- , (İqtisadiyyat elmləri)üzrə doktor (PhD), Xəzər Universiteti nin müəllimi.
- Süleyman Məmmədov (tarixçi)
İstinadlar
- Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքները (erm.).
- Пагирев Д.Д. Алфавитный указатель к пятиверстной карт Кавказского края, Тифлис, Типография К.П.Казловского, 1913, s.259 (rus.)
- erm. Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831-1931) 2020-09-24 at the Wayback Machine. Հեղինակ: Զավեն Կորկոտյան. Յերեվան: Մելքոնյան ֆոնդի հրատ, 1932.; rus. Население Советской Армении за последние сто лет (1831-1931) 2016-02-29 at the Wayback Machine. Автор: Завен Коркотян. Ереван: Издательство «Мелконян фонд», 1932.; azərb. Son yüzildə Sovet Ermənistanının əhalisi (1831–1931). Müəllif: Zaven Korkotyan. İrəvan: «Melkonyan fond» nəşriyyatı, 1932. s.86
- Ərəb və fars sözləri lüğəti, Bakı, Azərb.SSR Elmlər Akademiyası nəşriyyatı, 1966. s.683
- erm. Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831-1931) 2020-09-24 at the Wayback Machine. Հեղինակ: Զավեն Կորկոտյան. Յերեվան: Մելքոնյան ֆոնդի հրատ, 1932.; rus. Население Советской Армении за последние сто лет (1831-1931) 2016-02-29 at the Wayback Machine. Автор: Завен Коркотян. Ереван: Издательство «Мелконян фонд», 1932.; azərb. Son yüzildə Sovet Ermənistanının əhalisi (1831–1931). Müəllif: Zaven Korkotyan. İrəvan: «Melkonyan fond» nəşriyyatı, 1932. s.86-87, 154-155
Mənbə
- Əziz Ələkbərli, "Qədim türk-oğuz yurdu "Ermənistan"", Bakı, "Sabah", 1994.
- İbrahim Bayramov, "Qərbi Azərbaycanın türk mənşəli toponimləri", Bakı, "Elm", 2002.
- Həbib Rəhimoğlu. "Silinməz adlar, sağalmaz yaralar", Bakı, "Azərnəşr", 1997.
- B.Ə.Budaqov, Q.Ə.Qeybullayev. "Ermənistanda Azərbaycan mənşəli toponimlərin izahlı lüğəti". Bakı, "Oğuz eli", 1998.
- Ermənistan azərbaycanlılarının tarixi coğrafiyası, Bakı, "Gənclik", 1995.
Xarici keçidlər
- [1] 2012-08-24 at the Wayback Machine
- Xalisa 2011-12-20 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Xalisa Vedibasar mahalinin Vedi rayonunda kend Xalisa39 49 00 sm e 44 40 01 s u Olke ErmenistanRayon Vedi rayonuTarixi ve cografiyasiSahesi 15 99 km Merkezin hundurluyu 820 mSaat qursagi UTC 04 00EhalisiEhalisi 1 634 nef 2011 Resmi dili ermeni diliDigerXalisaXeriteni goster gizle XalisaTarixiXalisa Irevan quberniyasinin Irevan qezasinda indi Vedi Ararat rayonunda kend Rayon merkezinden 10 km cenub serqde Vedi cayindan ayrilan arxin yaninda yerlesir Qafqazin 5 verstlik xeritesinde qeyd edilmisdir Ermeni menbelerinde Ermeni esilli kendin basqa adinin Xalisa Gyuley yurd oldugu gosterilir Toponim dovlet torpagi dovlete mexsus olan yer menasinda islenen ereb menseli xalise sozunden emele gelmisdir Relyef esasinda yaranan sade toponimdir MedeniyyetiXalisa kendindeki 1925 ci ilden fealiyyete baslayan ibtidai mekteb 1934 1935 ci tedris ilinde yeni istifadeye verilen mekteb binasinda Kohne mekteb yeddiillik mektebe cevrilmisdir Yeddiillik mekteb 1963 1964 cu tedris ilinde sekkizillik mektebe cevrilmisdir EhalisiKendde 1831 ci ilde 149 nefer 1873 cu ilde 864 nefer 1886 ci ilde 960 nefer 1897 ci ilde 1165 nefer 1904 cu ilde 957 nefer 1914 cu ilde 1053 nefer 1916 ci ilde 1159 nefer azerbaycanli yasamisdir 1918 ci illerde azerbaycanlilar ermeniler terefinden qirginlarla qovulmuslar Xaricden Iran ve Turkiyeden kocurulen ermeniler bu kende de yerlesdirilmisdir Indiki Ermenistanda sovet hakimiyyeti qurulandan sonra azerbaycanlilar oz dogma kendlerine done bilmisdir 1922 ci ilde burada 311 nefer azerbaycanli 290 ermeni 1926 ci ilde 331 nefer azerbaycanli 240 nefer ermeni 1931 ci ilde 588 nefer azerbaycanli 276 ermeni 1972 ci ilde 1500 den artiq azerbaycanli 600 e qeder ermeni yasamisdir 1988 ci ilin noyabr dekabr aylarinda azerbaycanlilar tamamile Ermenistan dovleti terefinden tarixi etnik torpaqlarindan deportasiya olundular Indi burada yalniz ermeniler yasayir Gorkemli sexsiyyetleri Mirelekber Ibrahimov Azerbaycanin Milli Qehremani Qarabag muharibesi sehidi Iqtisadiyyat elmleri uzre doktor PhD Xezer Universiteti nin muellimi Suleyman Memmedov tarixci IstinadlarՀայաստանի 2011 թ մարդահամարի արդյունքները erm Pagirev D D Alfavitnyj ukazatel k pyativerstnoj kart Kavkazskogo kraya Tiflis Tipografiya K P Kazlovskogo 1913 s 259 rus erm Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում 1831 1931 2020 09 24 at the Wayback Machine Հեղինակ Զավեն Կորկոտյան Յերեվան Մելքոնյան ֆոնդի հրատ 1932 rus Naselenie Sovetskoj Armenii za poslednie sto let 1831 1931 2016 02 29 at the Wayback Machine Avtor Zaven Korkotyan Erevan Izdatelstvo Melkonyan fond 1932 azerb Son yuzilde Sovet Ermenistaninin ehalisi 1831 1931 Muellif Zaven Korkotyan Irevan Melkonyan fond nesriyyati 1932 s 86 Ereb ve fars sozleri lugeti Baki Azerb SSR Elmler Akademiyasi nesriyyati 1966 s 683 erm Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում 1831 1931 2020 09 24 at the Wayback Machine Հեղինակ Զավեն Կորկոտյան Յերեվան Մելքոնյան ֆոնդի հրատ 1932 rus Naselenie Sovetskoj Armenii za poslednie sto let 1831 1931 2016 02 29 at the Wayback Machine Avtor Zaven Korkotyan Erevan Izdatelstvo Melkonyan fond 1932 azerb Son yuzilde Sovet Ermenistaninin ehalisi 1831 1931 Muellif Zaven Korkotyan Irevan Melkonyan fond nesriyyati 1932 s 86 87 154 155MenbeEziz Elekberli Qedim turk oguz yurdu Ermenistan Baki Sabah 1994 Ibrahim Bayramov Qerbi Azerbaycanin turk menseli toponimleri Baki Elm 2002 Hebib Rehimoglu Silinmez adlar sagalmaz yaralar Baki Azernesr 1997 B E Budaqov Q E Qeybullayev Ermenistanda Azerbaycan menseli toponimlerin izahli lugeti Baki Oguz eli 1998 Ermenistan azerbaycanlilarinin tarixi cografiyasi Baki Genclik 1995 Xarici kecidler 1 2012 08 24 at the Wayback Machine Xalisa 2011 12 20 at the Wayback Machine