fbpx
Wikipedia

Vudu

Vudu (Benində: Vodun; Haitidə: Vodou; Dominikan Respublikasında: Vudu) — Qərbi Afrika mənsəli animist bir dinidir.

Bu dinə Qərbi Afrika və Mərkəzi Amerikada otuz milyondan çox insanın sitayiş edir. O, 1750-1785-ci illərdə Haitidə meydana gəlsə də ideyasını katoliklikdən və Afrikada yayılmış qədim dini inanclardan götürmüşdür. Bu din özündə müxtəlif tanrılara itaət, onlar üçün heyvanlar qurban vermək və insan ruhunu tamamilə ələ keçirmək mənasını ifadə edir. Fon dilindən vudu, "hər an insan həyatının bütün sahələrinə müdaxilə etmək qüdrətinə malik qorxulu, sirli, gözə-görünməz güc" kimi tərcümə olunur. Bu dinin əsasında şamanizm elementləri ilə yanaşı, möhkəm bünövrəyə malik xüsusi struktur durur.

Vudu dinində tək tanrıya, Bondyeyə sitayiş olunur. O, bəşəriyyətdən uzaq, məlum olmayan məkanda təsəvvür edilir. İnanca görə, ondan aşağıda üç ruhi varlıq mövcuddur:

1) Loa. İnsan həyatını tənzimləyən ruhlar birliyi, bu dünyada təcəssümünü tapan enerjidir. Birlik bədənlə qarşılıqlı fəaliyyətdədir. Ona daxil olur və kömək edir.
2) İlahi Marassa əkizləri. Bir-birinə zidd olan başlanğıcların, məsələn: xeyir və şər, xoşbəxtlik və bədbəxtlik və s. əlaqələndirilməsidir. İtaət etdikdə, onların insana uğur qazanmağa kömək göstərdikləri iddia olunur.
3) Ölmüş insanların ruhları. Bu ruhlar dünyasını dəyişmiş əcdadları tərəfindən hələlik qəbul edilməyən ölmüş insanlara aiddir. Ona görə də ölülərə hörmətsizlik göstərmək təhlükəli hesab olunur.

Vudu dininə görə, insan ruhu iki hissədən ibarətdir: Qros bon anqre və ti bon anqre. Qros bon anqre insana həyat bəxş edən enerjidir. Ti bon anqre isə insanın fərdilik xüsusiyyətinin göstəricisidir.

Dini ayinlər məbədlərdə və ya onların yaxınlığındakı qapalı yerlərdə həyata keçirilir. Rəqs və təbillərdən mütləq şəkildə istifadə olunan mərasimlərə vudu kahinləri rəhbərlik edirlər. Kahin kişi (hounqan) və qadın (mambo) da ola bilər. O, icmanın lideri və mənəvi rəhbəridir. Müalicə etmək, mərasimlərin təşkili və ölmüş insanların ruhlarının çağırışı, gələcəkdən xəbər vermə, cadugərlik, müxtəlif məqsədlər üçün dərman və həblər hazırlamaq kahinlərin funksiyalarına aiddir. Ayinlərə aşağıdakılar daxildir: 1. Əsas mərasimə başlamazdan əvvəl qida qəbul etmək. 2. Şax-şax adlanan uşaq oyuncağı ilə oyun və təbillərdə ifa etmək. 3. Nəğmələr oxumaq. 4. Houqan və yaxud mambo ilə hounsinin (Vudunu yeni qəbul edən) birgə rəqs etməsi. Bu ayin rəqs edənlərdə birinin (adətən bu hounsi olur) loa ilə əlaqə yaratmasınadək davam edir. Bu vaxt ətrafdakılar ona hörmətlə yanaşmalıdırlar. 5. Heyvanların qurban edilməsi (qoyun, keçi, toyuq və s). Loa ilə əlaqə yaratmış şəxs onun aclığını aradan qaldırmaq üçün qurbanın qanının bir hissəsini içməlidir. Daha sonra qurbanın əti bişirilir və mərasim iştirakçılarına paylanılır.

Bu dində magiya və cadugərlik güclü yayılmışdır. Onlar daha çox parçadan düzəldilmiş insan fiquruna bənzər oyuncaqlarla cadu edirlər. Vudu dininin inancına görə, iki müəllim mövcuddur: Bokor (qara keşiş) və Babalavo (ağ keşiş). Belə hesab olunur ki, Bokor Vudu magiyasına qoşulan hər kəsin bəlasıdır. Bokor və Babalavo həm ağ, həm də qara magiyalardan istifadə edirlər. Onlar arasında əsas fərq Bokorun qapalı keşiş olduğu təqdirdə, Babalavonun kömək etmək arzusu ilə çalışan insanlara nisbətən açıq olmasıdır. Vudunu yeni qəbul etmişlərin təlimi ilə hər iki keşiş məşğul olur. Dərslər gizli keçirilir. Dərslərin keçirildiyi cəmiyyət isə Sosiette adlanır. Vudunun sirlərinə təzə yiyələnmişlər gələcəyi deməyi, magik mahnıları ifa etməyi bacarmalı, trans rəqsləri, tanrılarla danışmağı öyrənməli, siqil (tanrı meyvələri) və təbil hazırlamalıdırlar.

Vudu inancında houqanla mambo loa insan bədəninə sahib olma yolunu müəyyənləşdirə bilmək qabiliyyətinə malikdirlər. Onlar vasitəçidirlər, yəni loanı bədənə çağırır və missiyasını bitirdikdən sonra onu vücuddan xaric edirlər.

Vududa canlı insanların zombiləşdirilməsi texnologiyası mövcuddur. Bokor müəyyən ayinlər vasitəsilə insanı ölüm həddinə çatdıra və bir neçə dəqiqədən sonra onu həyata qaytara bilər. Bir çox tədqiqatçılar bu prosesin narkotik maddələrlə yerinə yetirildiyini bildirirlər. Narkotikanın orqanizmdə gedən prosesləri ləngitməsi nəticəsində insan koma vəziyyətinə düşür və beyinin tədricən öz işini bərpa etməsilə oyanan insan heç nəyi xatırlamır və nəticədə vudu cadugərinin oyuncağına çevrilir.

Həqiqətdə isə zombiləşdirmə işinə başlayarkən Bokor müxtəlif heyvan və bitkilərdən hazırlanmış zəhərdən istifadə edir. Lakin cadugərlər ən çox bouqa balığının yağından istifadə edirlər. Bu balığın yağında ən zəhərli maddələrdən sayılan və insanı dərhal iflic edən tetradoksin mövcuddur. Bəzən qurbanın sinir sistemi oyaq vəziyyətdə olur və özünün dəfn mərasiminin şahidi olur. Bir neçə gündən sonra Bokor cəsədi qəbirdən çıxarır və ona hallyusinasiyanı qovan "zombi xiyarı" yedizdirir. Nəticədə, insan yaddaşı və fərdiliyi itmiş şəkildə oyanır. "Asan idarə edilən" belə insanlardan tikinti və kənd təsərrüfatı işlərində ucuz işçi qüvvəsi kimi istifadə olunur.

İstinadlar

Həmçinin bax

Xarici keçidlər

vudu, məqalənin, bəzi, məlumatlarının, mənbəsi, göstərilməmişdir, daha, ətraflı, məlumat, üçün, məqalənin, müzakirə, səhifəsinə, baxa, məqaləyə, uyğun, formada, mənbələr, əlavə, edib, vikipediyanı, zənginləşdirə, bilərsiniz, avqust, 2021, məqaləni, vikiləşdirm. Bu meqalenin bezi melumatlarinin menbesi gosterilmemisdir Daha etrafli melumat ucun meqalenin muzakire sehifesine baxa ve meqaleye uygun formada menbeler elave edib Vikipediyani zenginlesdire bilersiniz avqust 2021 Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Vudu Beninde Vodun Haitide Vodou Dominikan Respublikasinda Vudu Qerbi Afrika menseli animist bir dinidir Bu dine Qerbi Afrika ve Merkezi Amerikada otuz milyondan cox insanin sitayis edir O 1750 1785 ci illerde Haitide meydana gelse de ideyasini katoliklikden ve Afrikada yayilmis qedim dini inanclardan goturmusdur Bu din ozunde muxtelif tanrilara itaet onlar ucun heyvanlar qurban vermek ve insan ruhunu tamamile ele kecirmek menasini ifade edir Fon dilinden vudu her an insan heyatinin butun sahelerine mudaxile etmek qudretine malik qorxulu sirli goze gorunmez guc kimi tercume olunur Bu dinin esasinda samanizm elementleri ile yanasi mohkem bunovreye malik xususi struktur durur Vudu dininde tek tanriya Bondyeye sitayis olunur O beseriyyetden uzaq melum olmayan mekanda tesevvur edilir Inanca gore ondan asagida uc ruhi varliq movcuddur 1 Loa Insan heyatini tenzimleyen ruhlar birliyi bu dunyada tecessumunu tapan enerjidir Birlik bedenle qarsiliqli fealiyyetdedir Ona daxil olur ve komek edir 2 Ilahi Marassa ekizleri Bir birine zidd olan baslangiclarin meselen xeyir ve ser xosbextlik ve bedbextlik ve s elaqelendirilmesidir Itaet etdikde onlarin insana ugur qazanmaga komek gosterdikleri iddia olunur 3 Olmus insanlarin ruhlari Bu ruhlar dunyasini deyismis ecdadlari terefinden helelik qebul edilmeyen olmus insanlara aiddir Ona gore de olulere hormetsizlik gostermek tehlukeli hesab olunur Vudu dinine gore insan ruhu iki hisseden ibaretdir Qros bon anqre ve ti bon anqre Qros bon anqre insana heyat bexs eden enerjidir Ti bon anqre ise insanin ferdilik xususiyyetinin gostericisidir Dini ayinler mebedlerde ve ya onlarin yaxinligindaki qapali yerlerde heyata kecirilir Reqs ve tebillerden mutleq sekilde istifade olunan merasimlere vudu kahinleri rehberlik edirler Kahin kisi hounqan ve qadin mambo da ola biler O icmanin lideri ve menevi rehberidir Mualice etmek merasimlerin teskili ve olmus insanlarin ruhlarinin cagirisi gelecekden xeber verme cadugerlik muxtelif meqsedler ucun derman ve hebler hazirlamaq kahinlerin funksiyalarina aiddir Ayinlere asagidakilar daxildir 1 Esas merasime baslamazdan evvel qida qebul etmek 2 Sax sax adlanan usaq oyuncagi ile oyun ve tebillerde ifa etmek 3 Negmeler oxumaq 4 Houqan ve yaxud mambo ile hounsinin Vudunu yeni qebul eden birge reqs etmesi Bu ayin reqs edenlerde birinin adeten bu hounsi olur loa ile elaqe yaratmasinadek davam edir Bu vaxt etrafdakilar ona hormetle yanasmalidirlar 5 Heyvanlarin qurban edilmesi qoyun keci toyuq ve s Loa ile elaqe yaratmis sexs onun acligini aradan qaldirmaq ucun qurbanin qaninin bir hissesini icmelidir Daha sonra qurbanin eti bisirilir ve merasim istirakcilarina paylanilir Bu dinde magiya ve cadugerlik guclu yayilmisdir Onlar daha cox parcadan duzeldilmis insan fiquruna benzer oyuncaqlarla cadu edirler Vudu dininin inancina gore iki muellim movcuddur Bokor qara kesis ve Babalavo ag kesis Bele hesab olunur ki Bokor Vudu magiyasina qosulan her kesin belasidir Bokor ve Babalavo hem ag hem de qara magiyalardan istifade edirler Onlar arasinda esas ferq Bokorun qapali kesis oldugu teqdirde Babalavonun komek etmek arzusu ile calisan insanlara nisbeten aciq olmasidir Vudunu yeni qebul etmislerin telimi ile her iki kesis mesgul olur Dersler gizli kecirilir Derslerin kecirildiyi cemiyyet ise Sosiette adlanir Vudunun sirlerine teze yiyelenmisler geleceyi demeyi magik mahnilari ifa etmeyi bacarmali trans reqsleri tanrilarla danismagi oyrenmeli siqil tanri meyveleri ve tebil hazirlamalidirlar Vudu inancinda houqanla mambo loa insan bedenine sahib olma yolunu mueyyenlesdire bilmek qabiliyyetine malikdirler Onlar vasitecidirler yeni loani bedene cagirir ve missiyasini bitirdikden sonra onu vucuddan xaric edirler Vududa canli insanlarin zombilesdirilmesi texnologiyasi movcuddur Bokor mueyyen ayinler vasitesile insani olum heddine catdira ve bir nece deqiqeden sonra onu heyata qaytara biler Bir cox tedqiqatcilar bu prosesin narkotik maddelerle yerine yetirildiyini bildirirler Narkotikanin orqanizmde geden prosesleri lengitmesi neticesinde insan koma veziyyetine dusur ve beyinin tedricen oz isini berpa etmesile oyanan insan hec neyi xatirlamir ve neticede vudu cadugerinin oyuncagina cevrilir Heqiqetde ise zombilesdirme isine baslayarken Bokor muxtelif heyvan ve bitkilerden hazirlanmis zeherden istifade edir Lakin cadugerler en cox bouqa baliginin yagindan istifade edirler Bu baligin yaginda en zeherli maddelerden sayilan ve insani derhal iflic eden tetradoksin movcuddur Bezen qurbanin sinir sistemi oyaq veziyyetde olur ve ozunun defn merasiminin sahidi olur Bir nece gunden sonra Bokor cesedi qebirden cixarir ve ona hallyusinasiyani qovan zombi xiyari yedizdirir Neticede insan yaddasi ve ferdiliyi itmis sekilde oyanir Asan idare edilen bele insanlardan tikinti ve kend teserrufati islerinde ucuz isci quvvesi kimi istifade olunur Istinadlar RedakteHemcinin bax RedakteXarici kecidler Redakte Din ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title Vudu amp oldid 4400639, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.