Vindikasiya — (lat.Vindicatio iddia edirəm, tələb edirəm mənasınadır). Mülkiyyət hüququnun müdafiə edilməsi üsulu.
Məzmunu
Bu üsulla mülkiyyətçi öz əmlakını, ona qanunsuz yiyələnmiş özgə şəxsin sahibliyindən tələb edə bilər. İddianın bu forması hələ Qədim Roma hüququnda formalaşmışdı. Vindikasiya iddiası tələb edilən əmlakın mülkiyyət hüququnun hansı növünə aid olması, hansı növünə aid olması, şəxsin həmin əmlaka vicdanlı, yaxud vicdansız yiyələnməsi, onu əvəzli və ya əvəzsiz əldə etməsi halları nəzərə alınmaqla həll edilir.
Vindikasiya iddiası dedikdə, öz əşyası üzərində faktiki sahibliyi itirən mülkiyyətçinin həmin əşyanı naturada özgənin (başqa şəxsin) qanunsuz sahibliyindən geri tələb etməsi başa düşülür.
Vindikasiya iddiasının təyinatı və məqsədi mülkiyyətçinin əşya üzərində itirilmiş sahibliyini bərpa etməkdən ibarətdir; o, əşyanın mülkiyyətçiyə qaytarılmasına nail olmaq məqsədinə xidmət edir. Sahiblik çox vaxt əşyadan istifadə və onun barəsində sərəncam vermək səlahiyyətləri ilə bağlı olduğuna görə vindikasiya iddiası eyni zamanda həmin səlahiyyətləri də müdafiə edir. Deməli, vindikasiya iddiası ilə mülkiyyətçinin üçlük (sərəncam, sahiblik, istifadə) səlahiyyətinin hamısı, başqa sözlə desək, onun əşya üzərində mülkiyyət hüququ bütovlükdə müdafiə olunur.
Vindikasiyanın məzmununu şeyi eyni cinsli, eyni keyfiyyətli başqa şeylə əvəz etmə deyil, şeyə sahibliyin bərpası tələbi təşkil etdiyindən vindikasiya əlaməti yalnız cinsi əlaməti ilə müəyyən edilən, yaxud natura şəklində qalmamış şeylər (məsələn, mübahisəli tikili yeni sahibi tərəfindən sadəcə təmir edilməyib əsaslı şəkildə yenidən inşa olunubsa) haqqında qaldırıla bilməz. Vindikasiya predmeti olmadıqda yalnız vurulmuş zərərin ödənilməsi haqqında öhdəlik-hüququ tələbi qaldırıla bilər.
Hüquq ədəbiyyatında vindikasiya iddiasının predmeti haqqında müxtəlif fikirlər, mülahizələr mövcuddur. Bəzi hüquqşünaslar qeyd edirlər ki, vindikasiya iddiasının predmetini mabahisəli əmlak təşkil edir. Lakin bu fikirlə razilaşmaq olmaz. Belə ki, əmlak mülki hüququn obyekti hesab edildiyindən, mübahisəli əmlak da vindikasiya iddiasının ancaq obyektini təşkil edə bilər. Vindikasiya iddiasının predmeti isə qanunsuz sahiblikdən əmlakın qaytarılması tələbidir. Əgər iddiaçı əmlakın dəyəri məbləğində ona pul konpensasiyası verilməsi tələbi irəli sürürsə, o, öz hüquqlarını müdafiənin dəymiş ziyana görə iddia üsulları ilə təmin edə bilər.
Mülkiyyətçi iddianın predmeti ilə yanaşı olaraq cavabdehə qarşı tələbləri ilə bağlı olan hüquqi faktların əsasını əmlakın sahiblikdən səbəbləri, əmlakın cavabdehə çatması şərtləri, mübahisəli əmlakın naturada olması, iddiaçı ilə cavabdeh arasında tələb olunan əmlaka dair öhdəlik xarakterli əlaqələrin olmaması təşkil edir.
Göstərilən səbəblərin məcmusu ilə mübahisəli məsələyə iddia hüququ və onun vindikasiya iddiası tələb edilməsi imkanları təsdiq olunur. Qeyd etmək lazımdır ki, vindikasiya iddiası irəli sürən təkcə əmlaka və sahiblik imkanından məhrum olmasınını deyil, eyni zamanda bu hüquqi imkanın konkret subyektiv hüquqa əsaslanmasını da sübut etməlidir.
Azərbaycan qanunvericiliyində vindikasiya iddiası
Bir sıra ölkələrdə, o cümlədən Azərbaycan Respublikasında mülkiyyət hüququnun müdafiəsinə dair qaydalar Roma hüququ ənənələrinə əsaslanır. Vindikasiya iddiasını bir çox xarici ölkələrin (Almaniyanın, Kanadanın Kvebek əyalətinin, İspaniyanın, RF-ın, İtaliyanın və s.) qanunvericiliyi də tanıyır. İngilis- amerikan ailəsində bu iddia nəzərdə tutulmur. Bu ailə yalnız sahiblik iddiasını tanıyır. İngilis-amerikan (ümumi) hüququnda məhkəmə əmrləri əşya müdafiəsinin ən geniş paradiqmasını (yunanca “paradeigma”- nümunə) təşkil edir. Bu hüquq sisteminin tarixi inkişaf xüsusiyyətinə görə yalnız mülkiyyət hüququnun müdafiəsi üçün istifadə olunan iddialar ABŞ-da və s. yoxdur. Vindikasiya iddiası roman- german hüquq ailəsinə daxil olan Fransa mülki hüquna da məlum deyil. Fransa Mülki Məcəlləsi onun haqqında normalar nəzərdə tutmur. Lakin vindikasiya iddiası Fransa məhkəmə praktikası və hüquq doktrinası tanıyır.
Həmçinin bax
İstinadlar
Aqşin Quliyev. HÜQUQ ENSİKLOPEDİYASI (Azərbaycan dilində) Bakı, QANUN nəşriyyartı- 2007, səh 1028
У.Маммеи, Е.А.Суханов. Основные положения права собственности. М. 1999, с. 260
Xarici keçidlər
Avqust 30, 2021
vindikasiya, vindicatio, iddia, edirəm, tələb, edirəm, mənasınadır, mülkiyyət, hüququnun, müdafiə, edilməsi, üsulu, mündəricat, məzmunu, azərbaycan, qanunvericiliyində, vindikasiya, iddiası, həmçinin, istinadlar, xarici, keçidlərməzmunu, redaktəbu, üsulla, mül. Vindikasiya lat Vindicatio iddia edirem teleb edirem menasinadir Mulkiyyet huququnun mudafie edilmesi usulu Mundericat 1 Mezmunu 2 Azerbaycan qanunvericiliyinde vindikasiya iddiasi 3 Hemcinin bax 4 Istinadlar 5 Xarici kecidlerMezmunu RedakteBu usulla mulkiyyetci oz emlakini ona qanunsuz yiyelenmis ozge sexsin sahibliyinden teleb ede biler Iddianin bu formasi hele Qedim Roma huququnda formalasmisdi Vindikasiya iddiasi teleb edilen emlakin mulkiyyet huququnun hansi novune aid olmasi hansi novune aid olmasi sexsin hemin emlaka vicdanli yaxud vicdansiz yiyelenmesi onu evezli ve ya evezsiz elde etmesi hallari nezere alinmaqla hell edilir 1 Vindikasiya iddiasi dedikde oz esyasi uzerinde faktiki sahibliyi itiren mulkiyyetcinin hemin esyani naturada ozgenin basqa sexsin qanunsuz sahibliyinden geri teleb etmesi basa dusulur Vindikasiya iddiasinin teyinati ve meqsedi mulkiyyetcinin esya uzerinde itirilmis sahibliyini berpa etmekden ibaretdir o esyanin mulkiyyetciye qaytarilmasina nail olmaq meqsedine xidmet edir Sahiblik cox vaxt esyadan istifade ve onun baresinde serencam vermek selahiyyetleri ile bagli olduguna gore vindikasiya iddiasi eyni zamanda hemin selahiyyetleri de mudafie edir Demeli vindikasiya iddiasi ile mulkiyyetcinin ucluk serencam sahiblik istifade selahiyyetinin hamisi basqa sozle desek onun esya uzerinde mulkiyyet huququ butovlukde mudafie olunur Vindikasiyanin mezmununu seyi eyni cinsli eyni keyfiyyetli basqa seyle evez etme deyil seye sahibliyin berpasi telebi teskil etdiyinden vindikasiya elameti yalniz cinsi elameti ile mueyyen edilen yaxud natura seklinde qalmamis seyler meselen mubahiseli tikili yeni sahibi terefinden sadece temir edilmeyib esasli sekilde yeniden insa olunubsa haqqinda qaldirila bilmez Vindikasiya predmeti olmadiqda yalniz vurulmus zererin odenilmesi haqqinda ohdelik huququ telebi qaldirila biler Huquq edebiyyatinda vindikasiya iddiasinin predmeti haqqinda muxtelif fikirler mulahizeler movcuddur Bezi huquqsunaslar qeyd edirler ki vindikasiya iddiasinin predmetini mabahiseli emlak teskil edir Lakin bu fikirle razilasmaq olmaz Bele ki emlak mulki huququn obyekti hesab edildiyinden mubahiseli emlak da vindikasiya iddiasinin ancaq obyektini teskil ede biler Vindikasiya iddiasinin predmeti ise qanunsuz sahiblikden emlakin qaytarilmasi telebidir Eger iddiaci emlakin deyeri mebleginde ona pul konpensasiyasi verilmesi telebi ireli sururse o oz huquqlarini mudafienin deymis ziyana gore iddia usullari ile temin ede biler Mulkiyyetci iddianin predmeti ile yanasi olaraq cavabdehe qarsi telebleri ile bagli olan huquqi faktlarin esasini emlakin sahiblikden sebebleri emlakin cavabdehe catmasi sertleri mubahiseli emlakin naturada olmasi iddiaci ile cavabdeh arasinda teleb olunan emlaka dair ohdelik xarakterli elaqelerin olmamasi teskil edir Gosterilen sebeblerin mecmusu ile mubahiseli meseleye iddia huququ ve onun vindikasiya iddiasi teleb edilmesi imkanlari tesdiq olunur Qeyd etmek lazimdir ki vindikasiya iddiasi ireli suren tekce emlaka ve sahiblik imkanindan mehrum olmasinini deyil eyni zamanda bu huquqi imkanin konkret subyektiv huquqa esaslanmasini da subut etmelidir Azerbaycan qanunvericiliyinde vindikasiya iddiasi RedakteBir sira olkelerde o cumleden Azerbaycan Respublikasinda mulkiyyet huququnun mudafiesine dair qaydalar Roma huququ enenelerine esaslanir Vindikasiya iddiasini bir cox xarici olkelerin Almaniyanin Kanadanin Kvebek eyaletinin Ispaniyanin RF in Italiyanin ve s qanunvericiliyi de taniyir Ingilis amerikan ailesinde bu iddia nezerde tutulmur Bu aile yalniz sahiblik iddiasini taniyir Ingilis amerikan umumi huququnda mehkeme emrleri esya mudafiesinin en genis paradiqmasini yunanca paradeigma numune teskil edir 2 Bu huquq sisteminin tarixi inkisaf xususiyyetine gore yalniz mulkiyyet huququnun mudafiesi ucun istifade olunan iddialar ABS da ve s yoxdur Vindikasiya iddiasi roman german huquq ailesine daxil olan Fransa mulki huquna da melum deyil Fransa Mulki Mecellesi onun haqqinda normalar nezerde tutmur Lakin vindikasiya iddiasi Fransa mehkeme praktikasi ve huquq doktrinasi taniyir Hemcinin bax RedakteIstinadlar Redakte Aqsin Quliyev HUQUQ ENSIKLOPEDIYASI Azerbaycan dilinde Baki QANUN nesriyyarti 2007 seh 1028 U Mammei E A Suhanov Osnovnye polozheniya prava sobstvennosti M 1999 s 260Xarici kecidler RedakteMenbe https az wikipedia org w index php title Vindikasiya amp oldid 5567218, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
