fbpx
Wikipedia

Vikipediya:Neytral mövqe

Avqust 25, 2021

Bu qayda rəsmi olaraq qəbul edilməmişdir. Qayda hal-hazırda hazırlanma mərhələsindədir.
  • VP:NM

Vikipediyadakı bütün ensiklopedik məzmun neytral mövqedən (NM) yazılmalıdır. Bu etibarlı mənbələr tərəfindən bir mövzu ilə bağlı dərc edilmiş bütün fikirləri ədalətli, qərəzsiz yazmaq deməkdir.

NM, Vikipediyanın və digər Vikimediya layihələrinin əsas prinsipidir. Eyni zamanda Vikipediyanın üç əsas məzmun siyasətindən biridir; digər ikisi "Yoxlanılabilərlik" və "Orijinal tədqiqata yer verilmir" siyasətləridir. Bu siyasətlər Vikipediya məqalələrində məqbul olan material növünü və keyfiyyətini birlikdə müəyyənləşdirir. Bir-birilərilə əlaqəli olduqları üçün bir-birlərindən ayrı təfsir edilməməlidirlər. Redaktorların hər üçü ilə tanış olmaları tövsiyə olunur.

Bu qayda müzakirə edilə bilməz və əsas götürdüyü prinsiplər digər qayda və ya siyasətlərlə və ya konsensus ilə əvəz edilə bilməz.

Neytral mövqe nədir?

Neytral mövqe, müxtəlif etibarlı mənbələri diqqətlə və tənqidi şəkildə təhlil etmək və daha sonra oxucuya bu məlumatları ədalətli və qərəzsiz şəkildə çatdırmağa çalışmaq deməkdir. Vikipediya mübahisələri təsvir edir, ancaq bunlara qarışmır. Redaktorlar, təbii olaraq öz mövqelərinə sahib olsalar da, tam məlumat vermək üçün səy göstərməli və müəyyən tərəfi digər tərəfdən üstün tutmamalıdırlar. Beləliklə, neytral baxış müəyyən baxışların istisna edilməsi demək deyil. Ensiklopediya üçün uyğun olan bitərəflik səviyyəsinə çatmaq üçün aşağıdakı prinsiplərə əməl edin:

  • Fikirləri fakt olaraq bildirməkdən çəkinin. Ümumiyyətlə, məqalələrdə mövzular haqqında söylənən əhəmiyyətli fikirlər haqqında məlumat onsuz da olacaq. Ancaq bu fikirlər Vikipediyada ifadə edilməməlidir. Daha doğrusu, bunlar mətndə müəyyən mənbələrə aid edilməli və ya əsaslandırıldıqda, geniş yayılmış fikirlər kimi təsvir olunmalıdır. Məsələn, bir məqalədə "soyqırım vəhşilikdir" yazılmamalıdır. Ancaq "Bu soyqırım filankəs tərəfindən vəhşilik adlandırılmışdır" yazıla bilər.
  • Mübahisəli iddiaları fakt kimi göstərməkdən çəkinin. Fərqli etibarlı mənbələr bir məsələ ilə bağlı bir-birinə zidd iddialar irəli sürərlərsə, bu iddialara həqiqət kimi yox fikir kimi baxın və onları birbaşa açıqlama kimi təqdim etməyin.
  • Faktları fikir kimi bildirməkdən çəkinin. Etibarlı mənbələr tərəfindən verilən mübahisəsiz faktiki iddialar normal olaraq birbaşa Vikipediyada ifadə olunmalıdır.
  • Mühakiməsiz dilə üstünlük verin. Neytral mövqe onun mövzusuna (ya da etibarlı mənbələrin mövzu ilə bağlı dediklərinə) nə simpatiya edir, nə də onu aşağılayır. Rəyləri və ziddiyyətli fikirləri qərəzsiz bir tonda təqdim edin. Redaktə etməyin. Müəyyən bir nöqteyi-nəzərdən qərəz aşkar edildikdə məqalənin redaktə edilməsi lazımdır.
  • Müxalif fikirlərin nisbi qabarıqlığını göstərin. Bir mövzuya dair müxtəlif fikirlərin verilməsi, bu fikirlərə nisbi dəstək səviyyələrini kifayət qədər əks etdirməsini və yanlış paritet təəssürat yaratmamasını və ya müəyyən bir görüşə həddindən artıq ağırlıq verilməməsini təmin edin.

Neytrallığı təmin etmək

  • Vikipediya:NEYTRALOL

Ümumiyyətlə, mənbəsi olan məlumatları yalnız qərəzli göründüyünə görə silməyin. Bunun əvəzinə, daha neytral bir ton əldə etmək üçün cümləni və ya həmin bölməni yenidən yazmağa çalışın. Qərəzli məlumatlar ümumiyyətlə daha neytral bir perspektiv yaratmaq üçün digər mənbələrə istinad edilən materiallarla balanslaşdırıla bilər, buna görə də bu cür problemlər mümkün olduqda normal redaktə prosesi ilə həll olunmalıdır. Materialı yalnız mətnin səhv yazıldığına və yenidən yazılaraq balanslaşdırıla bilməyəcəyinizə inandığınızda silin. Aşağıdakı bölmələrdə ümumi problemlər barədə xüsusi təlimatlar verilir.

Adlandırma

  • Vikipediya:NEYTRALAD

Bəzi hallarda, bir mövzu üçün istifadə olunan ad qərəzli görünə bilər. Ümumiyyətlə neytral şərtlər üstünlük təşkil etsə də, bu, aydınlığa qarşı balanslaşdırılmalıdır. Bir ad etibarlı mənbələrdə (xüsusən azərbaycan dilində yazılanlarda) geniş istifadə olunursa və bu səbəbdən oxucular tərəfindən daha çox tanınması ehtimalı varsa, bəziləri qərəzli hesab edə bilsə də, istifadə edilə bilər.

Məsələn, geniş istifadə olunan "Boston soyqırımı", "Çaydan günbəzi skandalı" və "Qarındeşən Cek" adları mühakimə edən ad kimi görünsə də, söz mövzusu mövzulara istinad edilməsinin qanuni yollarıdır. Bir mövzu üçün istifadə ediləcək ən yaxşı ad, qeyd olunduğu kontekstdən asılı ola bilər; alternativ adlardan və onların istifadəsi ilə bağlı mübahisələrdən bəhs etmək məqsədəuyğun ola bilər, xüsusən də müzakirə olunan mövzu müzakirə olunan əsas mövzu olduqda.

Bu tövsiyə xüsusilə məqalə adlarına aiddir. Birdən çox söz ümumi istifadədə olmasına baxmayaraq, məqalə adı qaydasına uyğun olaraq məqalənin adı olaraq tək bir ad seçilməlidir. Alternativ adları özündə birləşdirən məqalə başlıqları tövsiyə edilmir. Məsələn, "Derry / Londonderry", "Alüminium / Alüminum" və ya "Düz Dünya (Dəyirmi Dünya)" istifadə edilməməlidir. Bunun əvəzinə, məqalənin özündə alternativ adlar verilməli və uyğun olaraq istiqamətləndirmələr yaradılmalıdır.

Bəzi məqalə adları ad olmaqdansa təsvir xarakterlidir. Təsviri başlıqlar neytral şəkildə ifadə olunmalıdır ki, bir mövzuya və ya əleyhinə bir baxış bucağı göstərməsin və ya məqalənin məzmunu məsələnin müəyyən bir tərəfindəki baxışlarla məhdudlaşmasın (məsələn, "X haqqında tənqidlər" başlıqlı yazı "X haqqında ictimai baxışlar" adlandırıla bilər). Neytral başlıqlar bir çox baxışı və məsuliyyətli məqalə yazmağı təşviq edir.

Məqalə strukturu

Bir məqalənin daxili quruluşu, bitərəfliyi qorumaq və lazımsız çəki kimi problemlərdən qaçınmaq üçün əlavə diqqət tələb edə bilər. Xüsusi məqalə strukturları, bir qayda olaraq qadağan olunmasa da, ümumi olaraq bitərəf olmasına diqqət yetirilməlidir.

Mətnin və ya digər məzmunun fərqli bölmələrə və ya alt hissələrə ayrılması, yalnız məzmunun özünü göstərən baxış bucağına əsaslanaraq, tərəfdarları və əleyhdarları arasında irəli-geri dialoq kimi qeyri-klopedik bir quruluşla nəticələnə bilər. Eyni zamanda əsas mətndəki təfərrüatların "həqiqi" və "mübahisəsiz" göründüyü, digər ayrı materialların isə "mübahisəli" sayıldığı və bu səbəbdən yalan olması ehtimalı ilə açıq bir iyerarxiya yarada bilər. Mübahisələri bir-birinə məhəl qoymayan və ya onlarla mübarizə aparan hissələrə ayırmaqdansa, povestin içinə qataraq daha neytral bir mətn əldə etməyə çalışın.

Lazımi və lazımsız çəki

Bitərəflik məqalələrin və səhifələrin etibarlı mənbələr tərəfindən dərc edilmiş, etibarlı mənbələrdə hər bir baxış bucağının önəmli nisbətində etibarlı mənbələr tərəfindən dərc edilmiş bütün əhəmiyyətli nöqteyi-nəzərləri kifayət qədər təmsil etməsini tələb edir. Lazımi qədər çəki vermək və lazımsız çəki verməkdən çəkinmək o deməkdir ki, məqalələrdə azlığın fikirlərinə daha geniş yayılmış və dəstəklənən fikirlər qədər yer verilməsin.

Ümumiyyətlə, çox kiçik azlığın fikirləri məqalələrə daxil edilməməlidir ("Həmçinin bax" hissəsində o fikirlər haqqındakı məqalələrə keçid verilməsi istisna olmaqla). Məsələn, Yer kürəsi haqqındakı məqalədə Yerin düz olmağı haqqındakı konsepsiyalar, seçilən (amma çox kiçik) azlığın görünüşünü olmasına baxmayaraq, məqalədə birbaşa qeyd edilməyib; bunu etmək lazımsız çəkiyə səbəb olardı.

Həmçinin bax

Avqust 25, 2021
vikipediya, neytral, mövqe, qayda, rəsmi, olaraq, qəbul, edilməmişdir, qayda, hazırda, hazırlanma, mərhələsindədir, qısayolvp, vikipediyadakı, bütün, ensiklopedik, məzmun, neytral, mövqedən, yazılmalıdır, etibarlı, mənbələr, tərəfindən, mövzu, ilə, bağlı, dərc. Bu qayda resmi olaraq qebul edilmemisdir Qayda hal hazirda hazirlanma merhelesindedir QisayolVP NM Vikipediyadaki butun ensiklopedik mezmun neytral movqeden NM yazilmalidir Bu etibarli menbeler terefinden bir movzu ile bagli derc edilmis butun fikirleri edaletli qerezsiz yazmaq demekdir NM Vikipediyanin ve diger Vikimediya layihelerinin esas prinsipidir Eyni zamanda Vikipediyanin uc esas mezmun siyasetinden biridir diger ikisi Yoxlanilabilerlik ve Orijinal tedqiqata yer verilmir siyasetleridir Bu siyasetler Vikipediya meqalelerinde meqbul olan material novunu ve keyfiyyetini birlikde mueyyenlesdirir Bir birilerile elaqeli olduqlari ucun bir birlerinden ayri tefsir edilmemelidirler Redaktorlarin her ucu ile tanis olmalari tovsiye olunur Bu qayda muzakire edile bilmez ve esas goturduyu prinsipler diger qayda ve ya siyasetlerle ve ya konsensus ile evez edile bilmez Mundericat 1 Neytral movqe nedir 2 Neytralligi temin etmek 2 1 Adlandirma 2 2 Meqale strukturu 2 3 Lazimi ve lazimsiz ceki 3 Hemcinin baxNeytral movqe nedir RedakteNeytral movqe muxtelif etibarli menbeleri diqqetle ve tenqidi sekilde tehlil etmek ve daha sonra oxucuya bu melumatlari edaletli ve qerezsiz sekilde catdirmaga calismaq demekdir Vikipediya mubahiseleri tesvir edir ancaq bunlara qarismir Redaktorlar tebii olaraq oz movqelerine sahib olsalar da tam melumat vermek ucun sey gostermeli ve mueyyen terefi diger terefden ustun tutmamalidirlar Belelikle neytral baxis mueyyen baxislarin istisna edilmesi demek deyil Ensiklopediya ucun uygun olan bitereflik seviyyesine catmaq ucun asagidaki prinsiplere emel edin Fikirleri fakt olaraq bildirmekden cekinin Umumiyyetle meqalelerde movzular haqqinda soylenen ehemiyyetli fikirler haqqinda melumat onsuz da olacaq Ancaq bu fikirler Vikipediyada ifade edilmemelidir Daha dogrusu bunlar metnde mueyyen menbelere aid edilmeli ve ya esaslandirildiqda genis yayilmis fikirler kimi tesvir olunmalidir Meselen bir meqalede soyqirim vehsilikdir yazilmamalidir Ancaq Bu soyqirim filankes terefinden vehsilik adlandirilmisdir yazila biler Mubahiseli iddialari fakt kimi gostermekden cekinin Ferqli etibarli menbeler bir mesele ile bagli bir birine zidd iddialar ireli surerlerse bu iddialara heqiqet kimi yox fikir kimi baxin ve onlari birbasa aciqlama kimi teqdim etmeyin Faktlari fikir kimi bildirmekden cekinin Etibarli menbeler terefinden verilen mubahisesiz faktiki iddialar normal olaraq birbasa Vikipediyada ifade olunmalidir Muhakimesiz dile ustunluk verin Neytral movqe onun movzusuna ya da etibarli menbelerin movzu ile bagli dediklerine ne simpatiya edir ne de onu asagilayir Reyleri ve ziddiyyetli fikirleri qerezsiz bir tonda teqdim edin Redakte etmeyin Mueyyen bir noqteyi nezerden qerez askar edildikde meqalenin redakte edilmesi lazimdir Muxalif fikirlerin nisbi qabariqligini gosterin Bir movzuya dair muxtelif fikirlerin verilmesi bu fikirlere nisbi destek seviyyelerini kifayet qeder eks etdirmesini ve yanlis paritet teessurat yaratmamasini ve ya mueyyen bir goruse heddinden artiq agirliq verilmemesini temin edin Neytralligi temin etmek RedakteQisayolVikipediya NEYTRALOL Umumiyyetle menbesi olan melumatlari yalniz qerezli gorunduyune gore silmeyin Bunun evezine daha neytral bir ton elde etmek ucun cumleni ve ya hemin bolmeni yeniden yazmaga calisin Qerezli melumatlar umumiyyetle daha neytral bir perspektiv yaratmaq ucun diger menbelere istinad edilen materiallarla balanslasdirila biler buna gore de bu cur problemler mumkun olduqda normal redakte prosesi ile hell olunmalidir Materiali yalniz metnin sehv yazildigina ve yeniden yazilaraq balanslasdirila bilmeyeceyinize inandiginizda silin Asagidaki bolmelerde umumi problemler barede xususi telimatlar verilir Adlandirma Redakte QisayolVikipediya NEYTRALAD Bezi hallarda bir movzu ucun istifade olunan ad qerezli gorune biler Umumiyyetle neytral sertler ustunluk teskil etse de bu aydinliga qarsi balanslasdirilmalidir Bir ad etibarli menbelerde xususen azerbaycan dilinde yazilanlarda genis istifade olunursa ve bu sebebden oxucular terefinden daha cox taninmasi ehtimali varsa bezileri qerezli hesab ede bilse de istifade edile biler Meselen genis istifade olunan Boston soyqirimi Caydan gunbezi skandali ve Qarindesen Cek adlari muhakime eden ad kimi gorunse de soz movzusu movzulara istinad edilmesinin qanuni yollaridir Bir movzu ucun istifade edilecek en yaxsi ad qeyd olundugu kontekstden asili ola biler alternativ adlardan ve onlarin istifadesi ile bagli mubahiselerden behs etmek meqsedeuygun ola biler xususen de muzakire olunan movzu muzakire olunan esas movzu olduqda Bu tovsiye xususile meqale adlarina aiddir Birden cox soz umumi istifadede olmasina baxmayaraq meqale adi qaydasina uygun olaraq meqalenin adi olaraq tek bir ad secilmelidir Alternativ adlari ozunde birlesdiren meqale basliqlari tovsiye edilmir Meselen Derry Londonderry Aluminium Aluminum ve ya Duz Dunya Deyirmi Dunya istifade edilmemelidir Bunun evezine meqalenin ozunde alternativ adlar verilmeli ve uygun olaraq istiqametlendirmeler yaradilmalidir Bezi meqale adlari ad olmaqdansa tesvir xarakterlidir Tesviri basliqlar neytral sekilde ifade olunmalidir ki bir movzuya ve ya eleyhine bir baxis bucagi gostermesin ve ya meqalenin mezmunu meselenin mueyyen bir terefindeki baxislarla mehdudlasmasin meselen X haqqinda tenqidler basliqli yazi X haqqinda ictimai baxislar adlandirila biler Neytral basliqlar bir cox baxisi ve mesuliyyetli meqale yazmagi tesviq edir Meqale strukturu Redakte Bir meqalenin daxili qurulusu biterefliyi qorumaq ve lazimsiz ceki kimi problemlerden qacinmaq ucun elave diqqet teleb ede biler Xususi meqale strukturlari bir qayda olaraq qadagan olunmasa da umumi olaraq biteref olmasina diqqet yetirilmelidir Metnin ve ya diger mezmunun ferqli bolmelere ve ya alt hisselere ayrilmasi yalniz mezmunun ozunu gosteren baxis bucagina esaslanaraq terefdarlari ve eleyhdarlari arasinda ireli geri dialoq kimi qeyri klopedik bir qurulusla neticelene biler Eyni zamanda esas metndeki teferruatlarin heqiqi ve mubahisesiz gorunduyu diger ayri materiallarin ise mubahiseli sayildigi ve bu sebebden yalan olmasi ehtimali ile aciq bir iyerarxiya yarada biler Mubahiseleri bir birine mehel qoymayan ve ya onlarla mubarize aparan hisselere ayirmaqdansa povestin icine qataraq daha neytral bir metn elde etmeye calisin Lazimi ve lazimsiz ceki Redakte Bitereflik meqalelerin ve sehifelerin etibarli menbeler terefinden derc edilmis etibarli menbelerde her bir baxis bucaginin onemli nisbetinde etibarli menbeler terefinden derc edilmis butun ehemiyyetli noqteyi nezerleri kifayet qeder temsil etmesini teleb edir Lazimi qeder ceki vermek ve lazimsiz ceki vermekden cekinmek o demekdir ki meqalelerde azligin fikirlerine daha genis yayilmis ve desteklenen fikirler qeder yer verilmesin Umumiyyetle cox kicik azligin fikirleri meqalelere daxil edilmemelidir Hemcinin bax hissesinde o fikirler haqqindaki meqalelere kecid verilmesi istisna olmaqla Meselen Yer kuresi haqqindaki meqalede Yerin duz olmagi haqqindaki konsepsiyalar secilen amma cox kicik azligin gorunusunu olmasina baxmayaraq meqalede birbasa qeyd edilmeyib bunu etmek lazimsiz cekiye sebeb olardi Hemcinin bax RedakteVikipediya Vikipediya qaydalari Vikipediya Redakte muharibesiMenbe https az wikipedia org w index php title Vikipediya Neytral movqe amp oldid 6083819, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.