Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Ussuri (Mancur dilində - Qara) — Primorsk diyarı və Xabarovsk diyarı ərazisindən və Çinin ərazisindən axır. Amur çayının sağ qolunu təşkil edir. Çay böyük məsafədə Rusiya və Çin sərhəddindən keçir.
| Ussuri çayı | |
|---|---|
| ᡠᠰᡠᡵᡳ ᡠᠯᠠ 乌苏里江 река Уссури | |
 | |
| Ölkə |  Rusiya |
| Mənbəyi | |
| • Yüksəkliyi | 1682 m |
| Mənsəbi | Amur çayı |
| • Yüksəkliyi | 42 m |
| Uzunluğu | km |
| Su sərfi | 1.150 m³/s |
| Hövzəsinin sahəsi | 193.000 km² |
| | |
| [ru] | 20030700212118100051424 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
1972-ci ildə Ussuri çayı Arxipovka kəndinə qədər YanmutXouza (Yan-Mut-Xouza) adlanırdı. Sonra isə Verxnaya Breevka kəndinə qədər isə Sandaqao, buradan yuxarıya doğru isə Ulaxe adlanır. Ümumilikdə isə çay Ussuri adlandırılmışdır. sonra uzaq şərqdə yerləşən Çin dilində olan coğrafi obyektlərin adı dəyişdirilir
Coğrafiyası
Uzunluğu 897 km, hövzəsinin sahəsi 193 000 km² təşkil edir. Çayın mənbəyi Olqinski rayonu ərazisində yerləşir. Çayın mərkəzində çoxlu sayda kiçik adalar vardır.
Kazakeviçevi kəndi (Xabarovskiy rayonu) ərazisində dayaz Kazakeviçeva axarına tökülür. Burada isə axar Amur axarı adı altında tökülür. Xanka gölü ilə Ussuri çayını birləşdirir. Çayın mərkəzində ən iri ada Kutuzov adasıdır.
Hindrologiyası
Çayın qidalanmasında 60 % yağış, 30-35% qar suları iştirak edir. Musson yağışlarının təsiri ilə yağıntılar əsasən mart-avqust ayları düşür. Orta illik sərfiyyat 143 m³/s təşkil edir. Noyabr ayında çay donur və aprel ayında isə donu açılır.
Qolları
Sol qolları: Arsenevka, Draquçina, , , .
Sağ qolları: , , , Şivki, Bira, Xor, , .
Ussuri hövzəsində olan yaşayış məntəqələri
Rusiya
- Olqinski rayonu ərazisindən keçən hissədə sahilində yaşayış məntəqəsi yoxdur.
- Çuquev rayonu: Topoleviy, İzvilinka, Arxipovka, Bulıqa-Fadeevo, Svetovka, Sokolovka, Novomixaylovka;
- Bikinskiy rayonu: Pokrovka, Vasilevka, Lonçakovo;
- Vyazemski rayonu: Vidnoye, Şeremetovo, Vinoqradovka, Venyakovo, Zabaykalski, Kukelevo;
- Lazo adına rayon: Arquskoye, Nevelskoye;
- Xabarovsk rayonu: Kazakeviçevo;
Çinə aid hövzədə Xutou və Jaoxe yaşayış məntəqələri vardır
Əhəmiyyəti
Çaydan su təhcizatında istifadə edilir. Sahillərinfə meşə tədarükünü həyata keçirən zavod fəaliyyət göstərir. İstər Sovet istərsə Rusiya dönəmində gəmiçilikdə istifadə edilməmişdir.
Tarixi hadisələr
İstinadlar
- "Бохайские топонимы и гидронимы Приморья и их идентификация с современными географическими названиями". 2019-05-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-11-27.
- "Постановление Совета Министров РСФСР № 753 от 29 декабря 1972 г." 2013-12-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-11-27.
- "Указ Президиума Верховного Совета РСФСР от 26 декабря 1972 г. и Постановление Совета Министров РСФСР № 753 от 29 декабря 1972 г." (PDF). 2011-07-17 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2015-11-27.
- "В. К. Арсеньев. По Уссурийскому краю". 2007-01-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-11-27.
- Карта Приморского края, масштаб 1 : 1250000, Главное управление геодезии и картографии МВД СССР, 1958 год, отпечатана Новосибирской картографической фабрикой ГУГК, заказ № 66, тираж 17 500 экз. (цена карты 2 руб. 15 коп. «» деньгами)
Mənbə
- "Государственный водный реестр РФ: Уссури". 2012-11-19 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-08-15.
- Уссури в «Словаре современных географических названий» 2009-02-09 at the Wayback Machine
- Поход отряда Онуфрия Степанова
- Ussuri çayı
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ussuri Mancur dilinde Qara Primorsk diyari ve Xabarovsk diyari erazisinden ve Cinin erazisinden axir Amur cayinin sag qolunu teskil edir Cay boyuk mesafede Rusiya ve Cin serheddinden kecir Ussuri cayiᡠᠰᡠᡵᡳ ᡠᠯᠠ 乌苏里江 reka UssuriOlke RusiyaMenbeyi Yuksekliyi 1682 mMensebi Amur cayi Yuksekliyi 42 mUzunlugu kmSu serfi 1 150 m sHovzesinin sahesi 193 000 km menbeyi mensebiUssuri cayi Rusiyanin fiziki xeritesinde 43 44 02 sm e 134 25 29 s u 48 16 25 sm e 134 43 13 s u ru 20030700212118100051424 Vikianbarda elaqeli mediafayllar 1972 ci ilde Ussuri cayi Arxipovka kendine qeder YanmutXouza Yan Mut Xouza adlanirdi Sonra ise Verxnaya Breevka kendine qeder ise Sandaqao buradan yuxariya dogru ise Ulaxe adlanir Umumilikde ise cay Ussuri adlandirilmisdir sonra uzaq serqde yerlesen Cin dilinde olan cografi obyektlerin adi deyisdirilirCografiyasiUssuri Uzunlugu 897 km hovzesinin sahesi 193 000 km teskil edir Cayin menbeyi Olqinski rayonu erazisinde yerlesir Cayin merkezinde coxlu sayda kicik adalar vardir Kazakevicevi kendi Xabarovskiy rayonu erazisinde dayaz Kazakeviceva axarina tokulur Burada ise axar Amur axari adi altinda tokulur Xanka golu ile Ussuri cayini birlesdirir Cayin merkezinde en iri ada Kutuzov adasidir HindrologiyasiCayin qidalanmasinda 60 yagis 30 35 qar sulari istirak edir Musson yagislarinin tesiri ile yagintilar esasen mart avqust aylari dusur Orta illik serfiyyat 143 m s teskil edir Noyabr ayinda cay donur ve aprel ayinda ise donu acilir QollariSol qollari Arsenevka Draqucina Sag qollari Sivki Bira Xor Ussuri hovzesinde olan yasayis menteqeleriRusiya Olqinski rayonu erazisinden kecen hissede sahilinde yasayis menteqesi yoxdur Cuquev rayonu Topoleviy Izvilinka Arxipovka Buliqa Fadeevo Svetovka Sokolovka Novomixaylovka Bikinskiy rayonu Pokrovka Vasilevka Loncakovo Vyazemski rayonu Vidnoye Seremetovo Vinoqradovka Venyakovo Zabaykalski Kukelevo Lazo adina rayon Arquskoye Nevelskoye Xabarovsk rayonu Kazakevicevo Cine aid hovzede Xutou ve Jaoxe yasayis menteqeleri vardirEhemiyyetiCaydan su tehcizatinda istifade edilir Sahillerinfe mese tedarukunu heyata keciren zavod fealiyyet gosterir Ister Sovet isterse Rusiya doneminde gemicilikde istifade edilmemisdir Tarixi hadiseler1655 ci ilde avropalilar ve onun basinda Onufriya Stepanov cayin axari ile yuxariya qalxmislar 1969 ci ilde SSRI ve Cin arasinda Damansk adasi ugrunda konflikt bas vermisdir 14 may 1991 ci ilde ada uzerinde Cinin hakimiyyeti taninir Istinadlar Bohajskie toponimy i gidronimy Primorya i ih identifikaciya s sovremennymi geograficheskimi nazvaniyami 2019 05 30 tarixinde Istifade tarixi 2015 11 27 Postanovlenie Soveta Ministrov RSFSR 753 ot 29 dekabrya 1972 g 2013 12 03 tarixinde Istifade tarixi 2015 11 27 Ukaz Prezidiuma Verhovnogo Soveta RSFSR ot 26 dekabrya 1972 g i Postanovlenie Soveta Ministrov RSFSR 753 ot 29 dekabrya 1972 g PDF 2011 07 17 tarixinde PDF Istifade tarixi 2015 11 27 V K Arsenev Po Ussurijskomu krayu 2007 01 13 tarixinde Istifade tarixi 2015 11 27 Karta Primorskogo kraya masshtab 1 1250000 Glavnoe upravlenie geodezii i kartografii MVD SSSR 1958 god otpechatana Novosibirskoj kartograficheskoj fabrikoj GUGK zakaz 66 tirazh 17 500 ekz cena karty 2 rub 15 kop dengami Menbe Gosudarstvennyj vodnyj reestr RF Ussuri 2012 11 19 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 08 15 Ussuri v Slovare sovremennyh geograficheskih nazvanij 2009 02 09 at the Wayback Machine Pohod otryada Onufriya Stepanova Ussuri cayiHemcinin baxBoyuk Ussurskiy Damansk adasi