fbpx
Wikipedia

Ussuri çayı

Ussuri (Mancur dilində - Qara) — Primorsk diyarıXabarovsk diyarı ərazisindən və Çinin Xeylunszyan vilayəti ərazisindən axır. Amur çayının sağ qolunu təşkil edir. Çay böyük məsafədə RusiyaÇin sərhəddindən keçir.

Ussuri çayı
Ölkə  Rusiya
Mənbəyi  
 • Yüksəkliyi 1682 m
Mənsəbi Amur çayı
 • Yüksəkliyi 42 m
Uzunluğu km
Su sərfi 1.150 m³/s
Hövzəsinin sahəsi 193.000 km²
DSR[ru] 20030700212118100051424
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

1972-ci ildə Ussuri çayı Arxipovka kəndinə qədər YanmutXouza (Yan-Mut-Xouza) adlanırdı. Sonra isə Verxnaya Breevka kəndinə qədər isə Sandaqao, buradan yuxarıya doğru isə Ulaxe adlanır. Ümumilikdə isə çay Ussuri adlandırılmışdır. Damansk adası konfliktindən sonra uzaq şərqdə yerləşən Çin dilində olan coğrafi obyektlərin adı dəyişdirilir

Coğrafiyası

 
Ussuri

Uzunluğu 897 km, hövzəsinin sahəsi 193 000 km² təşkil edir. Çayın mənbəyi Olqinski rayonu ərazisində yerləşir. Çayın mərkəzində çoxlu sayda kiçik adalar vardır.

Kazakeviçevi kəndi (Xabarovskiy rayonu) ərazisində dayaz Kazakeviçeva axarına tökülür. Burada isə axar Amur axarı adı altında Amur çayına tökülür. Xanka gölü ilə Ussuri çayını Sunqaça çayı birləşdirir. Çayın mərkəzində ən iri ada Kutuzov adasıdır.

Hindrologiyası

Çayın qidalanmasında 60 % yağış, 30-35% qar suları iştirak edir. Musson yağışlarının təsiri ilə yağıntılar əsasən mart-avqust ayları düşür. Orta illik sərfiyyat 143 m³/s təşkil edir. Noyabr ayında çay donur və aprel ayında isə donu açılır.

Qolları

Sol qolları: Arsenevka, Draquçina, Sunqaça, Mulinxe, Naolixe.

Sağ qolları: Juravlevka, Böyük Ussurka, Bikin, Şivki, Bira, Xor, Kiya, Çirki.

Ussuri hövzəsində olan yaşayış məntəqələri

Rusiya

  • Olqinski rayonu ərazisindən keçən hissədə sahilində yaşayış məntəqəsi yoxdur.
  • Çuquev rayonu: Topoleviy, İzvilinka, Arxipovka, Bulıqa-Fadeevo, Svetovka, Sokolovka, Novomixaylovka;
  • Bikinskiy rayonu: Pokrovka, Vasilevka, Lonçakovo;
  • Vyazemski rayonu: Vidnoye, Şeremetovo, Vinoqradovka, Venyakovo, Zabaykalski, Kukelevo;
  • Lazo adına rayon: Arquskoye, Nevelskoye;
  • Xabarovsk rayonu: Kazakeviçevo;

Çinə aid hövzədə Xutou və Jaoxe yaşayış məntəqələri vardır

Əhəmiyyəti

Çaydan su təhcizatında istifadə edilir. Sahillərinfə meşə tədarükünü həyata keçirən zavod fəaliyyət göstərir. İstər Sovet istərsə Rusiya dönəmində gəmiçilikdə istifadə edilməmişdir.

Tarixi hadisələr

  • 1655-ci ildə avropalılar və onun başında Onufriya Stepanov çayın axarı ilə yuxarıya qalxmışlar.
  • 1969-ci ildə SSRİ və Çin arasında Damansk adası uğrunda konflikt baş vermişdir. 14 may 1991-ci ildə ada üzərində Çinin hakimiyyəti tanınır.

İstinadlar

  1. Бохайские топонимы и гидронимы Приморья и их идентификация с современными географическими названиями
  2. Постановление Совета Министров РСФСР № 753 от 29 декабря 1972 г.
  3. Указ Президиума Верховного Совета РСФСР от 26 декабря 1972 г. и Постановление Совета Министров РСФСР № 753 от 29 декабря 1972 г.
  4. В. К. Арсеньев. По Уссурийскому краю
  5. Карта Приморского края, масштаб 1 : 1250000, Главное управление геодезии и картографии МВД СССР, 1958 год, отпечатана Новосибирской картографической фабрикой ГУГК, заказ № 66, тираж 17 500 экз. (цена карты 2 руб. 15 коп. «старыми» деньгами)

Mənbə

  • "Государственный водный реестр РФ: Уссури". 2012-11-19 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-08-15.
  • Уссури в «Словаре современных географических названий» 2009-02-09 at the Wayback Machine
  • Поход отряда Онуфрия Степанова
  • Ussuri çayı

Həmçinin bax

ussuri, çayı, ussuri, mancur, dilində, qara, primorsk, diyarı, xabarovsk, diyarı, ərazisindən, çinin, xeylunszyan, vilayəti, ərazisindən, axır, amur, çayının, sağ, qolunu, təşkil, edir, çay, böyük, məsafədə, rusiya, çin, sərhəddindən, keçir, ölkə, rusiyamənbəy. Ussuri Mancur dilinde Qara 1 Primorsk diyari ve Xabarovsk diyari erazisinden ve Cinin Xeylunszyan vilayeti erazisinden axir Amur cayinin sag qolunu teskil edir Cay boyuk mesafede Rusiya ve Cin serheddinden kecir Ussuri cayiOlke RusiyaMenbeyi Yuksekliyi 1682 mMensebi Amur cayi Yuksekliyi 42 mUzunlugu kmSu serfi 1 150 m sHovzesinin sahesi 193 000 km menbeyi mensebiUssuri cayi Rusiyanin fiziki xeritesinde 43 44 02 sm e 134 25 29 s u 48 16 25 sm e 134 43 13 s u DSR ru 20030700212118100051424 Vikianbarda elaqeli mediafayllar1972 ci ilde Ussuri cayi Arxipovka kendine qeder YanmutXouza Yan Mut Xouza adlanirdi Sonra ise Verxnaya Breevka kendine qeder ise Sandaqao buradan yuxariya dogru ise Ulaxe adlanir Umumilikde ise cay Ussuri adlandirilmisdir Damansk adasi konfliktinden sonra uzaq serqde yerlesen Cin dilinde olan cografi obyektlerin adi deyisdirilir 2 3 4 5 Mundericat 1 Cografiyasi 2 Hindrologiyasi 3 Qollari 4 Ussuri hovzesinde olan yasayis menteqeleri 4 1 Rusiya 5 Ehemiyyeti 6 Tarixi hadiseler 7 Istinadlar 8 Menbe 9 Hemcinin baxCografiyasi Redakte Ussuri Uzunlugu 897 km hovzesinin sahesi 193 000 km teskil edir Cayin menbeyi Olqinski rayonu erazisinde yerlesir Cayin merkezinde coxlu sayda kicik adalar vardir Kazakevicevi kendi Xabarovskiy rayonu erazisinde dayaz Kazakeviceva axarina tokulur Burada ise axar Amur axari adi altinda Amur cayina tokulur Xanka golu ile Ussuri cayini Sunqaca cayi birlesdirir Cayin merkezinde en iri ada Kutuzov adasidir Hindrologiyasi Redakte Cayin qidalanmasinda 60 yagis 30 35 qar sulari istirak edir Musson yagislarinin tesiri ile yagintilar esasen mart avqust aylari dusur Orta illik serfiyyat 143 m s teskil edir Noyabr ayinda cay donur ve aprel ayinda ise donu acilir Qollari RedakteSol qollari Arsenevka Draqucina Sunqaca Mulinxe Naolixe Sag qollari Juravlevka Boyuk Ussurka Bikin Sivki Bira Xor Kiya Cirki Ussuri hovzesinde olan yasayis menteqeleri RedakteRusiya Redakte Olqinski rayonu erazisinden kecen hissede sahilinde yasayis menteqesi yoxdur Cuquev rayonu Topoleviy Izvilinka Arxipovka Buliqa Fadeevo Svetovka Sokolovka Novomixaylovka Bikinskiy rayonu Pokrovka Vasilevka Loncakovo Vyazemski rayonu Vidnoye Seremetovo Vinoqradovka Venyakovo Zabaykalski Kukelevo Lazo adina rayon Arquskoye Nevelskoye Xabarovsk rayonu Kazakevicevo Cine aid hovzede Xutou ve Jaoxe yasayis menteqeleri vardirEhemiyyeti RedakteCaydan su tehcizatinda istifade edilir Sahillerinfe mese tedarukunu heyata keciren zavod fealiyyet gosterir Ister Sovet isterse Rusiya doneminde gemicilikde istifade edilmemisdir Tarixi hadiseler Redakte1655 ci ilde avropalilar ve onun basinda Onufriya Stepanov cayin axari ile yuxariya qalxmislar 1969 ci ilde SSRI ve Cin arasinda Damansk adasi ugrunda konflikt bas vermisdir 14 may 1991 ci ilde ada uzerinde Cinin hakimiyyeti taninir Istinadlar Redakte Bohajskie toponimy i gidronimy Primorya i ih identifikaciya s sovremennymi geograficheskimi nazvaniyami Postanovlenie Soveta Ministrov RSFSR 753 ot 29 dekabrya 1972 g Ukaz Prezidiuma Verhovnogo Soveta RSFSR ot 26 dekabrya 1972 g i Postanovlenie Soveta Ministrov RSFSR 753 ot 29 dekabrya 1972 g V K Arsenev Po Ussurijskomu krayu Karta Primorskogo kraya masshtab 1 1250000 Glavnoe upravlenie geodezii i kartografii MVD SSSR 1958 god otpechatana Novosibirskoj kartograficheskoj fabrikoj GUGK zakaz 66 tirazh 17 500 ekz cena karty 2 rub 15 kop starymi dengami Menbe Redakte Gosudarstvennyj vodnyj reestr RF Ussuri 2012 11 19 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 08 15 Ussuri v Slovare sovremennyh geograficheskih nazvanij Arxivlesdirilib 2009 02 09 at the Wayback Machine Pohod otryada Onufriya Stepanova Ussuri cayiHemcinin bax RedakteBoyuk Ussurskiy Damansk adasiMenbe https az wikipedia org w index php title Ussuri cayi amp oldid 6011789, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.