fbpx
Wikipedia

Tsiqler-Natta katalizatorları

Avqust 12, 2021

Tsiqler-Natta katalizatorları – vinil monomerlərinin polimerləşmə katalizatorlarıdır. Onlar həmçinin stereomüntəzəm polimerlərin alınmasına da imkan verir. Bu katalizatorlar keçid metalların birləşmələrinin (TiCl4, TiCl3, VOCl3 və s.) alkillərlə və II-III qrup metalların halogenalkanları (AlR3, AlR2Cl, MgRCl, ZnR2) ilə qarşılıqlı təsirindən əmələ gələn komplekslərdən ibarətdir. Katalizatorlar polimerləşmə prosesində keçid metalın alkil törəməsi ilə koordinasiya olunur, sonra isə M—C, M—M əlaqəsi üzrə tətbiq olunur.

Tarixi

1990-cı illərə qədər Tsiqler-Natta katalizatiolarının qəqiq təsir mexanizmi axira qədər öyrənilməmiş qalırdı. 2010-cu ildə Tsiqler-Natta katalizatiolarının istifadəsi ilə plastmas, elastomer və rezin istehsalının həcmi 100 milyon tondan artıq olmuşdur.

Növləri

Hal-hazırda Tsiqler-Natta katalizinin 3 növü tətbiq olunur:

  • klassik – titan birləşmələrinin əsasında. Kataliz sokatalizator kimi alüminium üzvi birləşmələrinin iştirakı ilə gedir. Bir qayda olaraq, sokatalizator kimi trietilalüminium Al(C2H5)3 və triizobutilalüminium Al(C4H9)3 götürürlər;
  • metallosen – metallosenlər əsasında (məs., titanosen dixlorid əsasında). Bu halda da sokatalizator tələb olunur, adətən, digər alüminium üzvi birləşmədən – metilalümoksandan (Al(CH3)O)n istifadə olunur;
  • postmetallosen kataliz.

Kəşf tarixi

Titan əsasında katalizatorlar 1953-cü ilin payızında Karl Tsiqlerin rahbərliyi altında bir qrup alman alimi tərəfindən(xüsusilə, onun assisenti Hanz Braylın (Heinz Breil) böyük rolu olmuşdur) kəşf edilmiş və patentləşdirilmişdir. Belə ki, əvvəlcə yüksəkmolekullu polietilenin, , sonra tez bir zamanda propilendən və α-butilendən (1-buten) polimerlərini də sintezini həyata keçirmək məqsədilə patent almaq üçün iddia ərizəsi verilmişdi. İlk zamanlar tapılmış birləşmələr laboratoriyanın yerləşdiyi əraziyə (Mülhaym-Rur) görə “qarışıq myülhaym katalizatorları” adlandırıldı, lakin tezliklə Tsiqler katalizatorları adını aldı. Düzgün sıralı steriomüntəzəm polimerləri, ilk növbədə, α-olefinlər, α-butilen də daxil olmaqla, almaq üçün katalizatorlar Tsiqlerin dostu və 1940-cı illərdən onunla əməkdaşlıq edən italyan Julio Natta[2] tərəfindən istifadə olundu və məsləhətçi qismində çalışdığı Montecatini kompaniyasını Tsiqlerin nəticələrinin istifadə hüququnu almaq üçün inandırdı. Natta təkcə polibutilenin sintezi barədə deyil, hətta steriomüntəzəm – izotaktik – polimerlərin yaradılmasının mümkünlüyü haqqında da məlumat verdi. Tsigler və Natta kəşflərinin prioritetləri və patentləşdirilməsi tarixi çox qarışıq idi və elm adamları arasında mübahisə doğuran bir klassik patent iddiası[3] hesab edilir [4]. Bu nailiyyətlərinə görə Tsigler və Natta 1963-cü ildə Kimya üzrə Nobel mükafatına layiq görülmüşdülər.

Mənbə

  1. Ziegler, H. Breil, E. Holzkamp, H. Martin, Verfahren zur Herstellung von hochmolekularen Polyäthylenen, DBP 973626 (патент заявлен 18.11.1953, получен 14.04.1960)
  2. G. Natta, P. Pino, P. Corradini, F. Danusso, E. Mantica, G. Mazzanti, G. Moraglio, Crystalline high polymers of α-olefins, JAMC, 77(6), 1955, pp. 1708—1710.
  3. H.Martin, Polymers, Patents, Profits: A Classic Case Study for Patent Infighting, Wiley-VCH, 2007, ISBN 3-527-61039-1.
  4. I.Hargittai, A.Comotti, M.Hargittai, Giulio Natta, C&EN (англ.) Feb. 10, 2003, pp. 26-28.

Ədəbiyyat

  1. В.А.Кабанов (гл. ред.), Энциклопедия полимеров, т.3, Советская энциклопедия, 1977, статья «Циглера — Натта катализаторы»
  2. Н.С.Зефиров (гл. ред.), Химическая энциклопедия, т.5, Большая Российская энциклопедия, 1998, статья «Циглера—Натты катализаторы»

İstinadlar

  1. Статья «Виниловая полимеризация Циглера — Натта» на «Макрогалерее» — учебном научно-популярном сайте, разработанном Университетом Южного Миссисипи (англ).
  2. L.Cerruti, Historical and Philosophical Remarks on Ziegler-Natta Catalysts, HYLE — International Journal for Philosophy of Chemistry, 5(1), 1999, pp. 3-41.
  3. G. Wilke, Fifty Years of Ziegler Catalysts: Consequences and Development of an Invention, Angewandte Chemie International Edition, 42(41), 2003, pp. 5000-5008.

Avqust 12, 2021
tsiqler, natta, katalizatorları, vinil, monomerlərinin, polimerləşmə, katalizatorlarıdır, onlar, həmçinin, stereomüntəzəm, polimerlərin, alınmasına, imkan, verir, katalizatorlar, keçid, metalların, birləşmələrinin, ticl4, ticl3, vocl3, alkillərlə, qrup, metall. Tsiqler Natta katalizatorlari vinil monomerlerinin polimerlesme katalizatorlaridir Onlar hemcinin stereomuntezem polimerlerin alinmasina da imkan verir Bu katalizatorlar kecid metallarin birlesmelerinin TiCl4 TiCl3 VOCl3 ve s alkillerle ve II III qrup metallarin halogenalkanlari AlR3 AlR2Cl MgRCl ZnR2 ile qarsiliqli tesirinden emele gelen komplekslerden ibaretdir Katalizatorlar polimerlesme prosesinde kecid metalin alkil toremesi ile koordinasiya olunur sonra ise M C M M elaqesi uzre tetbiq olunur Mundericat 1 Tarixi 2 Novleri 3 Kesf tarixi 4 Menbe 5 Edebiyyat 6 IstinadlarTarixi Redakte1990 ci illere qeder Tsiqler Natta katalizatiolarinin qeqiq tesir mexanizmi axira qeder oyrenilmemis qalirdi 2010 cu ilde Tsiqler Natta katalizatiolarinin istifadesi ile plastmas elastomer ve rezin istehsalinin hecmi 100 milyon tondan artiq olmusdur Novleri RedakteHal hazirda Tsiqler Natta katalizinin 3 novu tetbiq olunur klassik titan birlesmelerinin esasinda Kataliz sokatalizator kimi aluminium uzvi birlesmelerinin istiraki ile gedir Bir qayda olaraq sokatalizator kimi trietilaluminium Al C2H5 3 ve triizobutilaluminium Al C4H9 3 gotururler metallosen metallosenler esasinda mes titanosen dixlorid esasinda Bu halda da sokatalizator teleb olunur adeten diger aluminium uzvi birlesmeden metilalumoksandan Al CH3 O n istifade olunur postmetallosen kataliz Kesf tarixi RedakteTitan esasinda katalizatorlar 1953 cu ilin payizinda Karl Tsiqlerin rahberliyi altinda bir qrup alman alimi terefinden xususile onun assisenti Hanz Braylin Heinz Breil boyuk rolu olmusdur kesf edilmis ve patentlesdirilmisdir Bele ki evvelce yuksekmolekullu polietilenin sonra tez bir zamanda propilenden ve a butilenden 1 buten polimerlerini de sintezini heyata kecirmek meqsedile patent almaq ucun iddia erizesi verilmisdi Ilk zamanlar tapilmis birlesmeler laboratoriyanin yerlesdiyi eraziye Mulhaym Rur gore qarisiq myulhaym katalizatorlari adlandirildi lakin tezlikle Tsiqler katalizatorlari adini aldi Duzgun sirali steriomuntezem polimerleri ilk novbede a olefinler a butilen de daxil olmaqla almaq ucun katalizatorlar Tsiqlerin dostu ve 1940 ci illerden onunla emekdasliq eden italyan Julio Natta 2 terefinden istifade olundu ve meslehetci qisminde calisdigi Montecatini kompaniyasini Tsiqlerin neticelerinin istifade huququnu almaq ucun inandirdi Natta tekce polibutilenin sintezi barede deyil hetta steriomuntezem izotaktik polimerlerin yaradilmasinin mumkunluyu haqqinda da melumat verdi Tsigler ve Natta kesflerinin prioritetleri ve patentlesdirilmesi tarixi cox qarisiq idi ve elm adamlari arasinda mubahise doguran bir klassik patent iddiasi 3 hesab edilir 4 Bu nailiyyetlerine gore Tsigler ve Natta 1963 cu ilde Kimya uzre Nobel mukafatina layiq gorulmusduler Menbe RedakteZiegler H Breil E Holzkamp H Martin Verfahren zur Herstellung von hochmolekularen Polyathylenen DBP 973626 patent zayavlen 18 11 1953 poluchen 14 04 1960 G Natta P Pino P Corradini F Danusso E Mantica G Mazzanti G Moraglio Crystalline high polymers of a olefins JAMC 77 6 1955 pp 1708 1710 H Martin Polymers Patents Profits A Classic Case Study for Patent Infighting Wiley VCH 2007 ISBN 3 527 61039 1 I Hargittai A Comotti M Hargittai Giulio Natta C amp EN angl Feb 10 2003 pp 26 28 Edebiyyat RedakteV A Kabanov gl red Enciklopediya polimerov t 3 Sovetskaya enciklopediya 1977 statya Ciglera Natta katalizatory N S Zefirov gl red Himicheskaya enciklopediya t 5 Bolshaya Rossijskaya enciklopediya 1998 statya Ciglera Natty katalizatory Istinadlar RedakteStatya Vinilovaya polimerizaciya Ciglera Natta na Makrogaleree uchebnom nauchno populyarnom sajte razrabotannom Universitetom Yuzhnogo Missisipi angl L Cerruti Historical and Philosophical Remarks on Ziegler Natta Catalysts HYLE International Journal for Philosophy of Chemistry 5 1 1999 pp 3 41 G Wilke Fifty Years of Ziegler Catalysts Consequences and Development of an Invention Angewandte Chemie International Edition 42 41 2003 pp 5000 5008 Menbe https az wikipedia org w index php title Tsiqler Natta katalizatorlari amp oldid 4574082, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.