Bədənin uzunluğu 110 mm-ə (adətən 80 mm-ə yaxın) çatır. Dərisi hamar və ya xırda ziyillidir. Bədənin bel hissəsinin rəngi zeytuni-qonur, qarınaltı hissə isə sarımtıl olub, xırda tutqun xallara malikdir. Başında olan tünd uzununa zolaqlardan biri gözlərindən keçir və yaxşı nəzərə çarpır. Çoxalma dövründə erkəklərin rəngi daha parlaq olur və peysərdən quyruğunun ucuna qədər daraq əmələ gəlir. Adətən bu hissədə narıncı haşiyəsi və parlaq rəngli göy zolağı olur. Bu üzgəcvari qırış quyruğun əsasında kəsilmir.
Enliyarpaqlı (Hirkan) meşələrində su hövzələrinin ətrafında yaşayır. Yer dəyişməyən oturaq növdür. İri açıq sahələrdən çəkinir. Yazda yaxınlıqda olan xırda şirin su hövzələrinə gedir. Vaxtının əsas hissəsini quruda keçirir, gündüz yıxılmış ağacların qabığı altında, çürük kötüklərdə, daşların altında, meşə döşənəyində və kiçik heyvanların yuvalarında gizlənir. Su hövzələrində bütün gün ərzində fəal olur. Martın sonu - apreldə hava 8 – 10 °C, suda 4 – 7 °C temperatur olanda su hövzələrinə tərəf gedir. Burada tritonlar nigah bəzəyinə düşürlər və 5 - 9 gündən sonra çoxalmağa başlayırlar. Mayalanmadan əvvəl nigah oyunları baş verir və dişi fərdlər sualtı əşyalara və ya suyun dibinə 60 - 700 yumurta qoyur. 14 - 20 gündən sonra sürfələr çıxırlar. Metamorfoz iyundan sentyabra qədər uzanır. Kiçik qruplar halında quruda, xırda heyvan yuvalarında, yarpaq topalarında, zirzəmilərdə və anbarlarda qışlayır. Qışlamaya adətən oktyabrın sonunda gedir. Suda ikiqanadlılarla və onların sürfələrilə, xırda xərçəngkimilərlə, molyusklarla və suda yaşayan xırda onurğasızlarla qidalanır. Quruda soxulcanları, hörümçəkləri, çoxayaqlıları, xırda böcəkləri, kəpənək tırtıllarını və s. yeyir. Düşmənləri bəzi balıqlar, su ilanları, tısbağalar və quşlardır (leylək, vağ və s.). Təbiətdə ömrünün uzunluğu orta hesabla 28 ilə qədərdir. 3 yaşında cinsi yetkinliyə çatır.
Sayı
1974-cü ilə qədər tək-tək fərdləri tapılırdı. 1974-cü ildə Lənkəranda İstisu ətrafında yerləşən kiçik su mənbələrində həmin yarımnövdən 30-a qədər aşkar edilmişdir.
Sayının dəyişilmə səbəbləri
Kiçik su mənbələrinin və bataqlıqların qurudulması, eləcə də çəltik əkilən sahələrin azaldılmasıdır.
Qorunması üçün zəruri tədbirlər
Çoxalma dövründə Lənkəran rayonundakı triton olan xırda su mənbələrini qorumaq.
Azərbaycanın heyvanlar aləmi. III cild, Onurğalılar. Bakı: Elm, 2004, s. 169 - 170;
Велиева З.Д. Экология хвостатых земноводных (Amphibia) юго-востока Азербайджана. – Уч. Зап. АГУ им. С.М.Кирова, сер. биол. наук, 1974, №2, с. 67 - 68;
Алекперов А.М. Земноводные и пресмыкающиеся Азербайджана. Баку: Элм, 1978, с. 15 - 16;
Ананьева Н.Б., Боркин Л.Я., Даревский И.С., Орлов Н.Л.. Земноводные и пресмыкающиеся. Энциклопедия природы России. М.: ABF, 1998, с. 45 – 48. 7.sevin.ru
Azərbaycanın Qırmızı Kitabı, II Cild, Bakı, 2013
Велиева З.Д. Экология хвостатых земноводных (Amphibia) юго-востока Азербайджана. – Уч. Зап. АГУ им. С.М.Кирова, сер. биол. наук, 1974, №2, с. 67 - 68;
İyun 09, 2022
triton, lissotriton, vulgaris, salamandridae, fəsiləsinin, caudata, dəstəsindən, suda, quruda, yaşayanlar, növü, nadir, sayı, azalmaqda, olan, növdür, erkəyielmi, təsnifataləmi, heyvanlartip, xordalılaryarımtip, onurğalılarsinif, suda, quruda, yaşayanlardəstə,. Adi triton lat Lissotriton vulgaris Salamandridae fesilesinin Caudata destesinden suda quruda yasayanlar novu Nadir sayi azalmaqda olan novdur Adi tritonAdi tritonun erkeyiElmi tesnifatAlemi HeyvanlarTip XordalilarYarimtip OnurgalilarSinif Suda quruda yasayanlarDeste QuyruqlularFesile Esl salamandrlarCins Kicik triton Lissotriton Nov Adi tritonBeynelxalq elmi adiLissotriton vulgaris Linnaeus 1758 ArealArealVikinovlerdetesnifatVikianbardasekillerUTMX 668410MBMM 8324HE 333313 Mundericat 1 Qisa tesviri 2 Yayilmasi 3 Yasayis yeri ve Heyat terzi 4 Sayi 5 Sayinin deyisilme sebebleri 6 Qorunmasi ucun zeruri tedbirler 7 Sinonimi 8 Yarimnovleri 9 EdebiyyatQisa tesviri RedakteBedenin uzunlugu 110 mm e adeten 80 mm e yaxin catir Derisi hamar ve ya xirda ziyillidir Bedenin bel hissesinin rengi zeytuni qonur qarinalti hisse ise sarimtil olub xirda tutqun xallara malikdir Basinda olan tund uzununa zolaqlardan biri gozlerinden kecir ve yaxsi nezere carpir Coxalma dovrunde erkeklerin rengi daha parlaq olur ve peyserden quyrugunun ucuna qeder daraq emele gelir Adeten bu hissede narinci hasiyesi ve parlaq rengli goy zolagi olur Bu uzgecvari qiris quyrugun esasinda kesilmir 1 Yayilmasi RedakteAzerbaycanda Triturus vulgaris lantzi Wolt 1914 yarimnovu yasayir Respublikanin cenub serqinde Lenkeran rayonunda yayilmisdir Yasayis yeri ve Heyat terzi RedakteEnliyarpaqli Hirkan meselerinde su hovzelerinin etrafinda yasayir Yer deyismeyen oturaq novdur Iri aciq sahelerden cekinir Yazda yaxinliqda olan xirda sirin su hovzelerine gedir Vaxtinin esas hissesini quruda kecirir gunduz yixilmis agaclarin qabigi altinda curuk kotuklerde daslarin altinda mese doseneyinde ve kicik heyvanlarin yuvalarinda gizlenir Su hovzelerinde butun gun erzinde feal olur Martin sonu aprelde hava 8 10 C suda 4 7 C temperatur olanda su hovzelerine teref gedir 2 Burada tritonlar nigah bezeyine dusurler ve 5 9 gunden sonra coxalmaga baslayirlar Mayalanmadan evvel nigah oyunlari bas verir ve disi ferdler sualti esyalara ve ya suyun dibine 60 700 yumurta qoyur 14 20 gunden sonra surfeler cixirlar Metamorfoz iyundan sentyabra qeder uzanir Kicik qruplar halinda quruda xirda heyvan yuvalarinda yarpaq topalarinda zirzemilerde ve anbarlarda qislayir Qislamaya adeten oktyabrin sonunda gedir Suda ikiqanadlilarla ve onlarin surfelerile xirda xercengkimilerle molyusklarla ve suda yasayan xirda onurgasizlarla qidalanir Quruda soxulcanlari horumcekleri coxayaqlilari xirda bocekleri kepenek tirtillarini ve s yeyir Dusmenleri bezi baliqlar su ilanlari tisbagalar ve quslardir leylek vag ve s Tebietde omrunun uzunlugu orta hesabla 28 ile qederdir 3 yasinda cinsi yetkinliye catir Sayi Redakte1974 cu ile qeder tek tek ferdleri tapilirdi 1974 cu ilde Lenkeranda Istisu etrafinda yerlesen kicik su menbelerinde hemin yarimnovden 30 a qeder askar edilmisdir Sayinin deyisilme sebebleri RedakteKicik su menbelerinin ve bataqliqlarin qurudulmasi elece de celtik ekilen sahelerin azaldilmasidir Qorunmasi ucun zeruri tedbirler RedakteCoxalma dovrunde Lenkeran rayonundaki triton olan xirda su menbelerini qorumaq Sinonimi RedakteTriturus vulgarisYarimnovleri RedakteLissotriton vulgaris ampelensisLissotriton vulgaris graecusLissotriton vulgaris kosswigiLissotriton vulgaris lantziLissotriton vulgaris meridionalisLissotriton vulgaris schmidtlerorumLissotriton vulgaris vulgarisEdebiyyat RedakteAzerbaycanin Qirmizi Kitabi II Cild Baki 2013 Azerbaycanin heyvanlar alemi III cild Onurgalilar Baki Elm 2004 s 169 170 Velieva Z D Ekologiya hvostatyh zemnovodnyh Amphibia yugo vostoka Azerbajdzhana Uch Zap AGU im S M Kirova ser biol nauk 1974 2 s 67 68 Alekperov A M Zemnovodnye i presmykayushiesya Azerbajdzhana Baku Elm 1978 s 15 16 Ananeva N B Borkin L Ya Darevskij I S Orlov N L Zemnovodnye i presmykayushiesya Enciklopediya prirody Rossii M ABF 1998 s 45 48 7 sevin ru Azerbaycanin Qirmizi Kitabi II Cild Baki 2013 Velieva Z D Ekologiya hvostatyh zemnovodnyh Amphibia yugo vostoka Azerbajdzhana Uch Zap AGU im S M Kirova ser biol nauk 1974 2 s 67 68 Menbe https az wikipedia org w index php title Adi triton amp oldid 6091343, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
.jpg.html){kind=link}
