fbpx
Wikipedia

Torpaqların çirklənməsinin monitorinqi

Torpaqların çirklənməsinin monitorinqi — “Ətraf mühit və təbii ehtiyatların dövlət monitorinqinin aparılması qaydaları haqqında” Əsasnaməyə uyğun olaraq həyata keçirilir (Nazirlər Kabinetinin 1 iyul 2004-cü il tarixli, 90 saylı qərarı ilə təsdiq edilmişdir).

Torpaq monitorinq

Torpaqların çirklənməsinin monitorinqi ölkə torpaqlarının çirklənmədən mühafizəsi, onlardan səmərəli istifadəsi üzrə layihələrin hazırlanması və çirklənməyə məruz qalmış ərazilərin rekultivasiyası üzrə müvafiq işlərin görülməsi üçün çirklənmə səviyyəsi haqqında məlumatların əldə edilməsi məqsədilə aparılır.

Gübrələrin kortəbii, heç bir elmi mülahizəyə söykənmədən tətbiq olunduğu sahələrdə torpaqların ekoloji vəziyyəti pisləşməkdə davam edir. Belə ki, torpağın tərkibində olan qida maddələrinin miqdarı müəyyən olunmadan aparılan gübrələmə işi torpaq sahələrində toksiki mühit yaradır. Bu halda torpaqda olan minlərlə mikroorqanizmlər məhv olmaqla yanaşı torpağın bioloji fəallığı azalır, biokimyəvi proseslərin intensivliyi aşağı düşür, nəticədə isə torpaq “cansızlaşır”.

Qeyd olunan cəhəti əkin sahələrində tətbiq olunan digər zəhərli maddələrə də aid etmək olar. Bu səbəbdən torpaqların keyfiyyətinin monitorinqi üzrə əsas istiqamətlərdən biri onların pestisid və herbisidlərlə çirklənməsi sahəsində aparılan müşahidələrdir. Belə mütəmadi müşahidələr Ağdam, Ağdaş, Ağcabədi, Şirvan, Biləsuvar, Bərdə, Göyçay, Gəncə, Cəlilabad, Yevlax, Zərdab, İmişli, Kürdəmir, Quba, Qəbələ, Masallı, Neftçala, Sabirabad, Saatlı, Salyan, Şamaxı, Şəki və Göygöl rayonlarında müxtəlif kənd təsərrüfatı bitkilərinin (pambıq, üzüm, taxıl, tərəvəz, meyvə, yem bitkiləri) əkin sahələrində aparılır. Torpaqların çirklənmə səviyyəsinə DDT, DDE, həmçinin sulfat, nitrat ionlarının qatılıqları, humusun miqdarı, elektrik keçiriciliyi və hidrogen göstəricisi üzrə nəzarət edilir.

Torpaq çirklənməsi

Torpağı çirkləndirən yalnız gübrələr deyil. İri sənaye müəssisələrlərinin ətrafında da torpaqlar çox çirklənir. Torpaqların texnogen tullantılar ilə çirklənməsi üzrə müşahidələr 1980-ci ildən başlayaraq Bakı, GəncəSumqayıt şəhərlərində aparılır. Müşahidələr zamanı torpaqların çirklənmə səviyyəsinə ağır metalların (mis, sink, nikel, qurğuşun, qalay, kobalt, vanadium, alüminium, manqan, xrom) qatılığının təyini ilə nəzarət edilir. Son illər plastik qablardan çox istifadə olunması da torpaqların çirklənməsinə səbəb olur. Plastik tullantılar çürümür, xırda hissəciklərə ayrılaraq uzun illər torpaqda qalır.

Qalereya

Neft çirklənməsi

Torpaqların neft və neft məhsulları ilə çirklənməsi üzrə mütəmadi müşahidələr 1983-cü ildən Abşeron yarımadası, Şirvan, Salyan və Siyəzən rayonlarının ərazilərində aparılır. Torpaqların neft məhsulları ilə çirklənməsi üzrə sistematik müşahidələr Abşeron yarımadasında, neft və qaz çıxarma idarələrinin ərazilərində və onlara yaxın yerləşən yaşayış qəsəbələrində aparılır.

Coğrafiya

Respublikanın müxtəlif fiziki-coğrafi zonalarında torpaqların fon tərkibi ilə bağlı müşahidələr hər ay atmosfer yağıntılarından sonra 21 məntəqədə sulfat, nitrat ionları, elektrik keçiriciliyi və hidrogen göstəricisi üzrə aparılır. Monitorinqlərin nəticələrinə görə hidrogen göstəricisi (pH) yol verilən qatılıq həddini keçmir. Sulfat ionlarının orta illik qatılığı əsasən Neftçala İMHM-Neftçala məntəqəsində yol verilən qatılıq həddindən dəfələrlə çox olmuşdur. Nitrat ionlarının orta illik qatılığı Quba RHM-nin Quba və Qırız məntəqələrində, BAM-Ağstafa, Gəncə RHM–Daşkəsən məntəqələrində bir neçə dəfə sanitar ekoloji normadan çox olduğu müşahidə edilmişdir.

İstinadlar

  1. "Qanunvericilik". 2019-09-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-11-29.

Həmçinin bax

torpaqların, çirklənməsinin, monitorinqi, səhifənin, neytrallığı, şübhə, doğurur, məqalədə, tərəf, tutma, pisləmək, məqsədi, daşıyan, doğruluğu, sübut, edilməyən, fikirlər, olduğu, iddia, edilir, xahiş, olunur, məsələ, ilə, əlaqədar, müzakirələrdə, iştirak, ed. Bu sehifenin neytralligi subhe dogurur Meqalede teref tutma ve ya pislemek meqsedi dasiyan ve dogrulugu subut edilmeyen fikirler oldugu iddia edilir Xahis olunur bu mesele ile elaqedar muzakirelerde istirak edesiniz Torpaqlarin cirklenmesinin monitorinqi Etraf muhit ve tebii ehtiyatlarin dovlet monitorinqinin aparilmasi qaydalari haqqinda Esasnameye uygun olaraq heyata kecirilir Nazirler Kabinetinin 1 iyul 2004 cu il tarixli 90 sayli qerari ile tesdiq edilmisdir 1 Mundericat 1 Torpaq monitorinq 2 Torpaq cirklenmesi 3 Qalereya 4 Neft cirklenmesi 5 Cografiya 6 Istinadlar 7 Hemcinin baxTorpaq monitorinq RedakteTorpaqlarin cirklenmesinin monitorinqi olke torpaqlarinin cirklenmeden muhafizesi onlardan semereli istifadesi uzre layihelerin hazirlanmasi ve cirklenmeye meruz qalmis erazilerin rekultivasiyasi uzre muvafiq islerin gorulmesi ucun cirklenme seviyyesi haqqinda melumatlarin elde edilmesi meqsedile aparilir Gubrelerin kortebii hec bir elmi mulahizeye soykenmeden tetbiq olundugu sahelerde torpaqlarin ekoloji veziyyeti pislesmekde davam edir Bele ki torpagin terkibinde olan qida maddelerinin miqdari mueyyen olunmadan aparilan gubreleme isi torpaq sahelerinde toksiki muhit yaradir Bu halda torpaqda olan minlerle mikroorqanizmler mehv olmaqla yanasi torpagin bioloji fealligi azalir biokimyevi proseslerin intensivliyi asagi dusur neticede ise torpaq cansizlasir Qeyd olunan ceheti ekin sahelerinde tetbiq olunan diger zeherli maddelere de aid etmek olar Bu sebebden torpaqlarin keyfiyyetinin monitorinqi uzre esas istiqametlerden biri onlarin pestisid ve herbisidlerle cirklenmesi sahesinde aparilan musahidelerdir Bele mutemadi musahideler Agdam Agdas Agcabedi Sirvan Bilesuvar Berde Goycay Gence Celilabad Yevlax Zerdab Imisli Kurdemir Quba Qebele Masalli Neftcala Sabirabad Saatli Salyan Samaxi Seki ve Goygol rayonlarinda muxtelif kend teserrufati bitkilerinin pambiq uzum taxil terevez meyve yem bitkileri ekin sahelerinde aparilir Torpaqlarin cirklenme seviyyesine DDT DDE hemcinin sulfat nitrat ionlarinin qatiliqlari humusun miqdari elektrik keciriciliyi ve hidrogen gostericisi uzre nezaret edilir Torpaq cirklenmesi RedakteTorpagi cirklendiren yalniz gubreler deyil Iri senaye muessiselerlerinin etrafinda da torpaqlar cox cirklenir Torpaqlarin texnogen tullantilar ile cirklenmesi uzre musahideler 1980 ci ilden baslayaraq Baki Gence ve Sumqayit seherlerinde aparilir Musahideler zamani torpaqlarin cirklenme seviyyesine agir metallarin mis sink nikel qurgusun qalay kobalt vanadium aluminium manqan xrom qatiliginin teyini ile nezaret edilir Son iller plastik qablardan cox istifade olunmasi da torpaqlarin cirklenmesine sebeb olur Plastik tullantilar curumur xirda hisseciklere ayrilaraq uzun iller torpaqda qalir Qalereya Redakte Vanadium Manqal Kobalt Sink aluminium xromNeft cirklenmesi RedakteTorpaqlarin neft ve neft mehsullari ile cirklenmesi uzre mutemadi musahideler 1983 cu ilden Abseron yarimadasi Sirvan Salyan ve Siyezen rayonlarinin erazilerinde aparilir Torpaqlarin neft mehsullari ile cirklenmesi uzre sistematik musahideler Abseron yarimadasinda neft ve qaz cixarma idarelerinin erazilerinde ve onlara yaxin yerlesen yasayis qesebelerinde aparilir Cografiya RedakteRespublikanin muxtelif fiziki cografi zonalarinda torpaqlarin fon terkibi ile bagli musahideler her ay atmosfer yagintilarindan sonra 21 menteqede sulfat nitrat ionlari elektrik keciriciliyi ve hidrogen gostericisi uzre aparilir Monitorinqlerin neticelerine gore hidrogen gostericisi pH yol verilen qatiliq heddini kecmir Sulfat ionlarinin orta illik qatiligi esasen Neftcala IMHM Neftcala menteqesinde yol verilen qatiliq heddinden defelerle cox olmusdur Nitrat ionlarinin orta illik qatiligi Quba RHM nin Quba ve Qiriz menteqelerinde BAM Agstafa Gence RHM Daskesen menteqelerinde bir nece defe sanitar ekoloji normadan cox oldugu musahide edilmisdir Istinadlar Redakte Qanunvericilik 2019 09 23 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 11 29 Hemcinin bax RedakteCirklenmis torpaqlarin monitorinq novleri Menbe https az wikipedia org w index php title Torpaqlarin cirklenmesinin monitorinqi amp oldid 6686773, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.