| Tetanurae | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||
| Domen: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Tipüstü: Tip: Klad: Yarımtip: İnfratip: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Sinif: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Tetanurae | ||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
| ||||||||
Tetanurae (/ˌtɛtəˈnjuːriː/ və ya "sərt quyruqlar") — Teropod dinozavrlarının əksəriyyətini əhatə edən bir klad. Bu qrupa meqalozauroidlər, allozauroidlər və selurozavrlar (o cümlədən tiranozauroidlər, ornitomimozavrlar, kompsognatidlər və maniraptoranlar, sonuncu isə müasir quşları əhatə edir) daxildir.
Morfologiya
| ]Anatomiya
| ]Tetanuraların iki əsas kəllə morfologiyası var. Birinci kəllə tipi, Allosaurus kimi böyük teropodlarda tipikdir və ceratosavrlarda ümumi olub, tetanuralar üçün primitiv ola bilər. Bu tipdə kəllə hündürlüyündən təxminən üç dəfə uzundur, küt burunlu və tez-tez lakrimal, nasal və frontal sümüklər boyunca buynuzlar və ya dikənlər kimi nəticələnir. İkinci kəllə tipində kəllə daha alçaq və uzundur, daha az işlənmiş kəllə damı və daha uzun burun hissəsi var. Tetanuraların ümumi xüsusiyyətlərinə maksillyar fenestra (antorbital fossada bir açılış), jugal sümüyündə hava boşluğu və maksillyar dişlərin orbitin önündə yerləşməsi daxildir. Arxa kəllə hissəsi tetanuralarda az dəyişikliyə məruz qalır, Spinosauridae istisna olmaqla. Tetanuralarda antorbital diş sırasının olması makropredator (böyük yırtıcı) həyat tərzi ilə əlaqəli ola bilər.
Bədən ölçüsü
| ]Bazal tetanuralar həqiqətən nəhəng bədən ölçülərinə çatan ilk teropodlar idi, həm meqalozauroid, həm də allozauroid taksonlar 1 tondan çox çəkiyə malik idi. Sonrakı kladlarda böyük bədən ölçüsünün ardıcıl görünüşü, ölçü dövrlərinin bir nümunəsini təklif edir, mövcud nəhəng formaların yox olması yeni, daha çox quşabənzər bir teropod qrupunun əvəz edilməsinə imkan verir, sonra isə bu qrup da nəhəng bədən ölçüsünə çevrilir. Lakin eyni paleomühitdə birdən çox nəhəng tetanuranın mövcud olması mümkündür, bəlkə də qidalanma fərqləri ilə. Əksər dinozavr kladlarında bədən ölçüsü zaman keçdikcə Kop qaydasına uyğun olaraq artmağa meyllidir. Selurozavr teropodları bədən ölçüsünün artması nümunəsinə istisna təşkil edir.
İstinadlar
| ]- "Tetanurae". www.ucmp.berkeley.edu. İstifadə tarixi: 3 iyun 2016.
- Carrano, Matthew T.; Benson, Roger B. J.; Sampson, Scott D. "The phylogeny of Tetanurae (Dinosauria: Theropoda)". Journal of Systematic Palaeontology. 10 (2). 1 iyun 2012: 211–300. Bibcode:2012JSPal..10..211C. doi:10.1080/14772019.2011.630927. ISSN 1477-2019.
- Sereno P.C., Wilson J.A., Larsson, H.C.E., Dutheil D.B., & H. Sues. "Early Cretaceous Dinosaurs from the Sahara". Science. 266 (5183). 1994: 267–71. Bibcode:1994Sci...266..267S. doi:10.1126/science.266.5183.267. PMID 17771449.
- "Saurischian monophyly and the origin of birds". Memoirs of the California Academy of Sciences. 8. 1 yanvar 1986. ISSN 0885-4629.
- Hone, D. W. E.; Keesey, T. M.; Pisani, D.; Purvis, A. "Macroevolutionary trends in the Dinosauria: Cope's rule". Journal of Evolutionary Biology. 18 (3). 1 may 2005: 587–595. doi:10.1111/j.1420-9101.2004.00870.x. ISSN 1010-061X. PMID 15842488.
Xarici keçidlər
| ]wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediya azad ensiklopediya TetanuraeElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad AmorpheaKlad ObazoaKlad OpisthokontaKlad HolozoaKlad FilozoaKlad Alem HeyvanlarYarimalem EumetazoylarKlad Klad IkitereflisimmetriyalilarKlad NephrozoaTipustu SonagizlilarTip XordalilarKlad OlfactoresYarimtip OnurgalilarInfratip AgizcenelilerKlad EugnathostomataKlad TeleostomiKlad Sumuklu baliqlarKlad XoanlarKlad RhipidistiaKlad Klad Klad ElpistostegaliaKlad Klad DordayaqlilarKlad ReptiliomorphaKlad Klad Sinif SurunenlerKlad Klad Klad Klad Klad Klad Klad Klad Klad Klad Klad ArxozavrlarKlad Klad Klad Klad Klad Klad DinozavrlarKlad KelezcanaqlilarKlad Klad Klad Klad Klad TetanuraeBeynelxalq elmi adiTetanurae Jacques A Gauthier 1986Sekil axtarisiEOL 4658726FW 53374 Tetanurae ˌtɛteˈnjuːriː ve ya sert quyruqlar Teropod dinozavrlarinin ekseriyyetini ehate eden bir klad Bu qrupa meqalozauroidler allozauroidler ve selurozavrlar o cumleden tiranozauroidler ornitomimozavrlar kompsognatidler ve maniraptoranlar sonuncu ise muasir quslari ehate edir daxildir Morfologiya span Anatomiya span Tetanuralarin iki esas kelle morfologiyasi var Birinci kelle tipi Allosaurus kimi boyuk teropodlarda tipikdir ve ceratosavrlarda umumi olub tetanuralar ucun primitiv ola biler Bu tipde kelle hundurluyunden texminen uc defe uzundur kut burunlu ve tez tez lakrimal nasal ve frontal sumukler boyunca buynuzlar ve ya dikenler kimi neticelenir Ikinci kelle tipinde kelle daha alcaq ve uzundur daha az islenmis kelle dami ve daha uzun burun hissesi var Tetanuralarin umumi xususiyyetlerine maksillyar fenestra antorbital fossada bir acilis jugal sumuyunde hava boslugu ve maksillyar dislerin orbitin onunde yerlesmesi daxildir Arxa kelle hissesi tetanuralarda az deyisikliye meruz qalir Spinosauridae istisna olmaqla Tetanuralarda antorbital dis sirasinin olmasi makropredator boyuk yirtici heyat terzi ile elaqeli ola biler Beden olcusu span Bazal tetanuralar heqiqeten neheng beden olculerine catan ilk teropodlar idi hem meqalozauroid hem de allozauroid taksonlar 1 tondan cox cekiye malik idi Sonraki kladlarda boyuk beden olcusunun ardicil gorunusu olcu dovrlerinin bir numunesini teklif edir movcud neheng formalarin yox olmasi yeni daha cox qusabenzer bir teropod qrupunun evez edilmesine imkan verir sonra ise bu qrup da neheng beden olcusune cevrilir Lakin eyni paleomuhitde birden cox neheng tetanuranin movcud olmasi mumkundur belke de qidalanma ferqleri ile Ekser dinozavr kladlarinda beden olcusu zaman kecdikce Kop qaydasina uygun olaraq artmaga meyllidir Selurozavr teropodlari beden olcusunun artmasi numunesine istisna teskil edir Istinadlar span Tetanurae www ucmp berkeley edu Istifade tarixi 3 iyun 2016 Carrano Matthew T Benson Roger B J Sampson Scott D The phylogeny of Tetanurae Dinosauria Theropoda Journal of Systematic Palaeontology 10 2 1 iyun 2012 211 300 Bibcode 2012JSPal 10 211C doi 10 1080 14772019 2011 630927 ISSN 1477 2019 Sereno P C Wilson J A Larsson H C E Dutheil D B amp H Sues Early Cretaceous Dinosaurs from the Sahara Science 266 5183 1994 267 71 Bibcode 1994Sci 266 267S doi 10 1126 science 266 5183 267 PMID 17771449 Saurischian monophyly and the origin of birds Memoirs of the California Academy of Sciences 8 1 yanvar 1986 ISSN 0885 4629 Hone D W E Keesey T M Pisani D Purvis A Macroevolutionary trends in the Dinosauria Cope s rule Journal of Evolutionary Biology 18 3 1 may 2005 587 595 doi 10 1111 j 1420 9101 2004 00870 x ISSN 1010 061X PMID 15842488 Xarici kecidler span Takson eynilesdirmeleriWikidata Q131391 Wikispecies Tetanurae EoL 4658726 Fossilworks 53374 Lugetler ve ensiklopediyalarBritannica onlayn TaksonomiyaEOLNormativ yoxlamaMicrosoft 2777240474 Kateqoriyalar Elifba sirasina gore heyvanlarDinozavrlarYura dovru dinozavrlariTebasir dovru dinozavrlariGizli kateqoriyalar Imtina edilmis goruntu basliqlarina malik sehifelerVikipediya Kartockasinda yanlis alem gosterilen biologiya meqaleleriVikinovlere istinadi olmayan meqalelerUTMX siz biologiya meqaleleriMBMM siz biologiya meqaleleriTakson sablonu istifade olunan meqalelerTaksonbarda from parametri daxil edilmemis meqaleler
