Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Teoman xan (çin. - 頭曼 ; e. ə. III əsr) — Hunların bilinən ilk hökmdarı.Mete xaqanın atasıdır.
| Teoman | |
|---|---|
| 頭曼 | |
| E.ə. 220 – E.ə. 209 | |
| Sonrakı | Mete xaqan |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | e. ə. III əsr |
| Vəfat tarixi | E.ə. 209 |
| Atası | |
| Uşağı | Mete xaqan |
| Dini | Tenqriçilik |
E.ə. III əsr ərəfələrində yaşayan Teoman ilk böyük Hun hökmdarıdır. Fərqli Türk boyları arasında birliyi təmin edərək, mərkəzi bir idarə qurmuş və beləcə e.ə. 220-ci ildə ilk Hun xaqanı olaraq iş başına keçmişdir. Türk boyları o zamana qədər ən yaxınlıqdakı Çin İmperatorluğuna bir çox axın reallaşdırmışdı, hər nə qədər bu axınlar Çinlilər üçün təhdid kimi görünsə də, Türk boyları heç bir zaman birlikdə hərəkət etmədikləri üçün böyük bir Hun axını olmamışdı. Teoman boyları birləşdirib Hun Dövlətini qurunca bu ən başda Çin olmaq üzrə o dövrdə Orta Asiyadakı bir çox fərqli qrupu və birliyi qorxutdu. Hücumlar zamanı Hunlar Çindən daha əhəmiyyətli torpaqlar ələ keçirmişdi.
Teomanın böyük oğlu olan Mete onun vəliəhdi sayılırdı. Amma Teoman digər arvadına olan bağlılığı üzündən Metenin yerinə bu arvadından olan oğlunu vəliəhd etmək istəyirdi. Mete xaqanlığı verməmək üçün müxtəlif tədbirlər gördü və Teoman isə digər oğlunu taxta çıxarmaq üçün əlindən gələni edirdi. Bütün bunlar Metenin ondan nifrət etməsinə səbəb oldu və Mete taxtı atasından almaq və atası ilə yoldaşından qisas almaq üçün bir ordu topladı. Mete 10,000 nəfərlik ordusu ilə atasının üstünə getdi, Teomanı, Teomanın yoldaşını və bu həyat yoldaşından olan oğlunu öldürdü (e.ə. 209). Beləcə Teomandan sonrakı böyük Türk xaqanı Mete oldu.
Teomanın hökmdarlığı 11 il davam etmişdir (e.ə. 220 - e.ə. 209).
Çin qaynağına görə, Teoman digər oğlunu taxta keçirmək məqsədiylə Meteni Yüeçjilere (Orta Asiya xalqı) girov olaraq göndərir. Daha sonra da Yüeçjiler üzərinə gedər. Bu vəziyyətdə Yüeçjiler Meteni öldürmək istəyirlər ancaq Mete at taparaq onların əlindən qaçmağı bacarır və ölkəsinə geri dönür. Bunun üzərinə atası Teoman da onun cəsarətini təqdir edərək onu orduda bir qrupun başına rəhbər göndərir. Mete əsgərlərini öyrətməyə başlayır və onlara "ovda və döyüşdə mən hara ox atsam, siz də oraya ox atacaqsınız. Mənim ox atdığım yerə ox asmasaz başını kəsərəm" deyə xəbərdarlıq edir. Ovda öz atına ox atır və atmayanların başını kəsər. Sonra bir ov zamanı atasının atına ox atır və əsgərləri də eynisini edərlər. Ən sonunda atası Teoman ilə çıxdığı bir ovda ona nişan alaraq ox atır və digərləri də eynisini edirlər. Beləcə, Teoman öldürülür. Ardından Teomanın yoldaşları və digər tərəfdarları öldürülür.
İstinadlar
| SƏLƏF Bilinmir |  | Tuman E.ə. 220 - E.ə. 209 | | XƏLƏF Mete xaqan |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediyada bu adli diger sexsler haqqinda da meqaleler var bax Teoman ad Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Teoman xan cin 頭曼 e e III esr Hunlarin bilinen ilk hokmdari Mete xaqanin atasidir Teoman頭曼SanyuE e 220 E e 209SonrakiMete xaqanSexsi melumatlarDogum tarixi e e III esrVefat tarixi E e 209AtasiUsagi Mete xaqanDini Tenqricilik E e III esr erefelerinde yasayan Teoman ilk boyuk Hun hokmdaridir Ferqli Turk boylari arasinda birliyi temin ederek merkezi bir idare qurmus ve belece e e 220 ci ilde ilk Hun xaqani olaraq is basina kecmisdir Turk boylari o zamana qeder en yaxinliqdaki Cin Imperatorluguna bir cox axin reallasdirmisdi her ne qeder bu axinlar Cinliler ucun tehdid kimi gorunse de Turk boylari hec bir zaman birlikde hereket etmedikleri ucun boyuk bir Hun axini olmamisdi Teoman boylari birlesdirib Hun Dovletini qurunca bu en basda Cin olmaq uzre o dovrde Orta Asiyadaki bir cox ferqli qrupu ve birliyi qorxutdu Hucumlar zamani Hunlar Cinden daha ehemiyyetli torpaqlar ele kecirmisdi Teomanin boyuk oglu olan Mete onun veliehdi sayilirdi Amma Teoman diger arvadina olan bagliligi uzunden Metenin yerine bu arvadindan olan oglunu veliehd etmek isteyirdi Mete xaqanligi vermemek ucun muxtelif tedbirler gordu ve Teoman ise diger oglunu taxta cixarmaq ucun elinden geleni edirdi Butun bunlar Metenin ondan nifret etmesine sebeb oldu ve Mete taxti atasindan almaq ve atasi ile yoldasindan qisas almaq ucun bir ordu topladi Mete 10 000 neferlik ordusu ile atasinin ustune getdi Teomani Teomanin yoldasini ve bu heyat yoldasindan olan oglunu oldurdu e e 209 Belece Teomandan sonraki boyuk Turk xaqani Mete oldu Teomanin hokmdarligi 11 il davam etmisdir e e 220 e e 209 Cin qaynagina gore Teoman diger oglunu taxta kecirmek meqsediyle Meteni Yuecjilere Orta Asiya xalqi girov olaraq gonderir Daha sonra da Yuecjiler uzerine geder Bu veziyyetde Yuecjiler Meteni oldurmek isteyirler ancaq Mete at taparaq onlarin elinden qacmagi bacarir ve olkesine geri donur Bunun uzerine atasi Teoman da onun cesaretini teqdir ederek onu orduda bir qrupun basina rehber gonderir Mete esgerlerini oyretmeye baslayir ve onlara ovda ve doyusde men hara ox atsam siz de oraya ox atacaqsiniz Menim ox atdigim yere ox asmasaz basini keserem deye xeberdarliq edir Ovda oz atina ox atir ve atmayanlarin basini keser Sonra bir ov zamani atasinin atina ox atir ve esgerleri de eynisini ederler En sonunda atasi Teoman ile cixdigi bir ovda ona nisan alaraq ox atir ve digerleri de eynisini edirler Belece Teoman oldurulur Ardindan Teomanin yoldaslari ve diger terefdarlari oldurulur Istinadlarhttp azens az component k2 item 1115 ilk turk hoekmdar teoman olu kecid SELEF Bilinmir Tuman E e 220 E e 209 XELEF Mete xaqan