Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tengir Ordo – yəni Tenqrinin xalqı. 2005-ci ildə Qırğızıstanın paytaxtı Bişkekdə qırğız millət vəkili tərəfindən qurulan və türkçülüyə əsaslanan təşkilat.
Tengir Ordo | |
|---|---|
| Qurucu | Dastan Sarıqulov |
| Quruluş tarixi | 2005 |
| İdeologiya | Sosial bazar iqtisadiyyatı |
Haqqında
Sovet İttifaqı dağılandan sonra bu rejimdən qurtulan türk xalqları yenidən öz köklərini və milli şəxsiyyətlərini axtarmağa başladılar. Bu inkişaf əvvəlcə Tatarıstanda 1990-cı illərdə, daha sonra Rusiya və Qırğızıstanda meydana gəldi. Tatarıstanda bu hərəkatın adı əvvəlcə "Bizneng yol" (Bizim yolumuz) idi, lakin sonradan "Tengirizm" (Tengrisizm) daha tez-tez eşidilirdi. Zaman keçdikcə Tengrisizm xalq arasında geniş yayılmış bir həvəs olmağı dayandırdı və dövlət tərəfindən dəstəklənməyə və institutlar qurulmağa başladı.
5.000 üzvünün olduğu deyilən Tengir Ordonun hədəfləri tenqriçilik adı verilən islam öncəsi türklərin inanc və mədəniyyətini araşdırmaq və bu təməl üzərinə yeni türk millətçiliyi inşa etməkdir. Orta Asiya türkləri arasında islam öncəsi mədəniyyəti daha yaxşı yayma və daha önəmlisi bir-birinə yadlaşdırılan türk xalqlarını yenidən bir-birinə yaxınlaşdırma məqsədindədir. Qırğızıstanda, xüsusilə aktivdir. Bu günə qədər Qırğızıstanda yox, həmçinin Qazaxıstanda da uğurlu olmuşdurlar. Beləcə, artıq qazax dövlət rəhbəri Nursultan Nazarbayev də eynən bir çox qırğız, tatar və altaylı siyasətçilərin etdiyi kimi tenqriçiliyin əsl türk mədəniyyətinin qaynağı olduğunu nitqlərində tez-tez xatırlatmaqdadır. Bundan əlavə, Azərbaycanda, Türkiyədə, Özbəkistanda, hətta Rusiyaya bağlı Yakutistan və Tataristanda da fəaliyyət halındadırlar. Təşkilatın öndə gedən bəzi digər adları , , T, .
Bu inkişaflara əlavə olaraq Tengricism ilə əlaqəli simvolların Orta Asiya ölkələrinin bayraqlarında və daşlarında geri döndüyü diqqətəlayiqdir. Xüsusilə göyün mavi rəngi və qurd simvolları bugünkü Türk Cümhuriyyətlərinin bayraqlarında.
Yaqutlar yeni doğulmuş Tenqristikizmi "Ayy" adlandırırlar. Ayrıca bəzi ziyalılar və millətçi dairələr arasında "Göktanrısı din" də Tengricilig quyularına maraq artır.
Kitablar
- - Tengir Ordo ()
Həmçinin bax
İstinadlar
- Marat, Erica. "High-Ranking Kyrgyz Official Proposes New National Ideology". Eurasia Daily Monitor. The Jamestown Foundation. 2 (226). 2005-12-06. 2012-09-12 tarixində arxivləşdirilib.
- Marat, Erica. "Kyrgyz Government Unable to Produce New National Ideology". CACI Analyst, Central Asia-Caucasus Institute. 2006-02-22. 2022-02-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-12-13.
- Laruelle, Marlene. "Tengrism: In Search for Central Asia's Spiritual Roots" (pdf). Central Asia-Caucasus Analyst. 8 (6). 2006-03-22: 3–4. 2006-12-07 tarixində arxivləşdirilib (PDF).
- Laruelle, Marlène. "Religious revival, nationalism and the 'invention of tradition': political Tengrism in Central Asia and Tatarstan". . 26 (2). 2007: 203–16. doi:10.1080/02634930701517433. 2022-05-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-06-11.
- Omuraliev, Choiun. Теңирчилик: Улуттук философиянын уңусуна чалгын [Tengrism: National Philosophy] (qırğız). Бишкек: Крон. 1994.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Tengir Ordo yeni Tenqrinin xalqi 2005 ci ilde Qirgizistanin paytaxti Biskekde qirgiz millet vekili Dastan Sariqulov terefinden qurulan ve turkculuye esaslanan teskilat 1 2 3 4 Tengir Ordo Qurucu Dastan Sariqulov Qurulus tarixi 2005 Ideologiya Konservatizm Dunyevilik Sosial bazar iqtisadiyyati Mundericat 1 Haqqinda 2 Kitablar 3 Hemcinin bax 4 Istinadlar 5 Xarici kecidlerHaqqindaredakteSovet Ittifaqi dagilandan sonra bu rejimden qurtulan turk xalqlari yeniden oz koklerini ve milli sexsiyyetlerini axtarmaga basladilar Bu inkisaf evvelce Tataristanda 1990 ci illerde daha sonra Rusiya ve Qirgizistanda meydana geldi Tataristanda bu herekatin adi evvelce Bizneng yol Bizim yolumuz idi lakin sonradan Tengirizm Tengrisizm daha tez tez esidilirdi Zaman kecdikce Tengrisizm xalq arasinda genis yayilmis bir heves olmagi dayandirdi ve dovlet terefinden desteklenmeye ve institutlar qurulmaga basladi 5 000 uzvunun oldugu deyilen Tengir Ordonun hedefleri tenqricilik adi verilen islam oncesi turklerin inanc ve medeniyyetini arasdirmaq ve bu temel uzerine yeni turk milletciliyi insa etmekdir Orta Asiya turkleri arasinda islam oncesi medeniyyeti daha yaxsi yayma ve daha onemlisi bir birine yadlasdirilan turk xalqlarini yeniden bir birine yaxinlasdirma meqsedindedir Qirgizistanda xususile Konversiya Universitetinde aktivdir Bu gune qeder Qirgizistanda yox hemcinin Qazaxistanda da ugurlu olmusdurlar Belece artiq qazax dovlet rehberi Nursultan Nazarbayev de eynen bir cox qirgiz tatar ve altayli siyasetcilerin etdiyi kimi tenqriciliyin esl turk medeniyyetinin qaynagi oldugunu nitqlerinde tez tez xatirlatmaqdadir 5 Bundan elave Azerbaycanda Turkiyede Ozbekistanda hetta Rusiyaya bagli Yakutistan ve Tataristanda da fealiyyet halindadirlar Teskilatin onde geden bezi diger adlari Edil Basaylov Muradbek Imanaliyev Topcubek Turqanaliyev Abdiqani Erkebayevdir Bu inkisaflara elave olaraq Tengricism ile elaqeli simvollarin Orta Asiya olkelerinin bayraqlarinda ve daslarinda geri donduyu diqqetelayiqdir Xususile goyun mavi rengi ve qurd simvollari bugunku Turk Cumhuriyyetlerinin bayraqlarinda Yaqutlar yeni dogulmus Tenqristikizmi Ayy adlandirirlar Ayrica bezi ziyalilar ve milletci daireler arasinda Goktanrisi din de Tengricilig quyularina maraq artir KitablarredakteDastan Sariqulov Tengir Ordo ISBN 9967 21 186 5 Hemcinin baxredakteIstinadlarredakte Marat Erica High Ranking Kyrgyz Official Proposes New National Ideology Eurasia Daily Monitor The Jamestown Foundation 2 226 2005 12 06 2012 09 12 tarixinde arxivlesdirilib Marat Erica Kyrgyz Government Unable to Produce New National Ideology CACI Analyst Central Asia Caucasus Institute 2006 02 22 2022 02 11 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 12 13 Laruelle Marlene Tengrism In Search for Central Asia s Spiritual Roots pdf Central Asia Caucasus Analyst 8 6 2006 03 22 3 4 2006 12 07 tarixinde arxivlesdirilib PDF Laruelle Marlene Religious revival nationalism and the invention of tradition political Tengrism in Central Asia and Tatarstan Central Asian Survey 26 2 2007 203 16 doi 10 1080 02634930701517433 2022 05 18 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 06 11 Omuraliev Choiun Tenirchilik Uluttuk filosofiyanyn unusuna chalgyn Tengrism National Philosophy qirgiz Bishkek Kron 1994 Xarici kecidlerredakte Menbe https az wikipedia org w index php title Tengir Ordo amp oldid 6686017