Tengir Ordo | |
|---|---|
| Qurucu | Dastan Sarıqulov |
| Quruluş tarixi | 2005 |
| İdeologiya | Sosial bazar iqtisadiyyatı |
Tengir Ordo – yəni Tenqrinin xalqı. 2005-ci ildə Qırğızıstanın paytaxtı Bişkekdə qırğız millət vəkili tərəfindən qurulan və türkçülüyə əsaslanan təşkilat.
Haqqında
| ]Sovet İttifaqı dağılandan sonra bu rejimdən qurtulan türk xalqları yenidən öz köklərini və milli şəxsiyyətlərini axtarmağa başladılar. Bu inkişaf əvvəlcə Tatarıstanda 1990-cı illərdə, daha sonra Rusiya və Qırğızıstanda meydana gəldi. Tatarıstanda bu hərəkatın adı əvvəlcə "Bizneng yol" (Bizim yolumuz) idi, lakin sonradan "Tengirizm" (Tengrisizm) daha tez-tez eşidilirdi. Zaman keçdikcə Tengrisizm xalq arasında geniş yayılmış bir həvəs olmağı dayandırdı və dövlət tərəfindən dəstəklənməyə və institutlar qurulmağa başladı.
5.000 üzvünün olduğu deyilən Tengir Ordonun hədəfləri tenqriçilik adı verilən islam öncəsi türklərin inanc və mədəniyyətini araşdırmaq və bu təməl üzərinə yeni türk millətçiliyi inşa etməkdir. Orta Asiya türkləri arasında islam öncəsi mədəniyyəti daha yaxşı yayma və daha önəmlisi bir-birinə yadlaşdırılan türk xalqlarını yenidən bir-birinə yaxınlaşdırma məqsədindədir. Qırğızıstanda, xüsusilə aktivdir. Bu günə qədər Qırğızıstanda yox, həmçinin Qazaxıstanda da uğurlu olmuşdurlar. Beləcə, artıq qazax dövlət rəhbəri Nursultan Nazarbayev də eynən bir çox qırğız, tatar və altaylı siyasətçilərin etdiyi kimi tenqriçiliyin əsl türk mədəniyyətinin qaynağı olduğunu nitqlərində tez-tez xatırlatmaqdadır. Bundan əlavə, Azərbaycanda, Türkiyədə, Özbəkistanda, hətta Rusiyaya bağlı Yakutistan və Tataristanda da fəaliyyət halındadırlar. Təşkilatın öndə gedən bəzi digər adları , , T, .
Bu inkişaflara əlavə olaraq Tengricism ilə əlaqəli simvolların Orta Asiya ölkələrinin bayraqlarında və daşlarında geri döndüyü diqqətəlayiqdir. Xüsusilə göyün mavi rəngi və qurd simvolları bugünkü Türk Cümhuriyyətlərinin bayraqlarında.
Yaqutlar yeni doğulmuş Tenqristikizmi "Ayy" adlandırırlar. Ayrıca bəzi ziyalılar və millətçi dairələr arasında "Göktanrısı din" də Tengricilig quyularına maraq artır.
Kitablar
| ]- - Tengir Ordo ()
Həmçinin bax
| ]İstinadlar
| ]- Marat, Erica. "High-Ranking Kyrgyz Official Proposes New National Ideology". Eurasia Daily Monitor. The Jamestown Foundation. 2 (226). 6 dekabr 2005. 12 sentyabr 2012 tarixində arxivləşdirilib.
- Marat, Erica. "Kyrgyz Government Unable to Produce New National Ideology". CACI Analyst, Central Asia-Caucasus Institute. 22 fevral 2006. 11 fevral 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 dekabr 2019.
- Laruelle, Marlene. "Tengrism: In Search for Central Asia's Spiritual Roots" (pdf). Central Asia-Caucasus Analyst. 8 (6). 22 mart 2006: 3–4. 7 dekabr 2006 tarixində arxivləşdirilib (PDF).
- Laruelle, Marlène. "Religious revival, nationalism and the 'invention of tradition': political Tengrism in Central Asia and Tatarstan". . 26 (2). 2007: 203–16. doi:10.1080/02634930701517433. 18 may 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 iyun 2020.
- Omuraliev, Choiun. Теңирчилик: Улуттук философиянын уңусуна чалгын [Tengrism: National Philosophy] (qırğız). Бишкек: Крон. 1994.
Xarici keçidlər
| ]wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediya azad ensiklopediya Tengir OrdoQurucu Dastan SariqulovQurulus tarixi 2005Ideologiya Konservatizm Dunyevilik Sosial bazar iqtisadiyyati Tengir Ordo yeni Tenqrinin xalqi 2005 ci ilde Qirgizistanin paytaxti Biskekde qirgiz millet vekili terefinden qurulan ve turkculuye esaslanan teskilat Haqqinda span Sovet Ittifaqi dagilandan sonra bu rejimden qurtulan turk xalqlari yeniden oz koklerini ve milli sexsiyyetlerini axtarmaga basladilar Bu inkisaf evvelce Tataristanda 1990 ci illerde daha sonra Rusiya ve Qirgizistanda meydana geldi Tataristanda bu herekatin adi evvelce Bizneng yol Bizim yolumuz idi lakin sonradan Tengirizm Tengrisizm daha tez tez esidilirdi Zaman kecdikce Tengrisizm xalq arasinda genis yayilmis bir heves olmagi dayandirdi ve dovlet terefinden desteklenmeye ve institutlar qurulmaga basladi 5 000 uzvunun oldugu deyilen Tengir Ordonun hedefleri tenqricilik adi verilen islam oncesi turklerin inanc ve medeniyyetini arasdirmaq ve bu temel uzerine yeni turk milletciliyi insa etmekdir Orta Asiya turkleri arasinda islam oncesi medeniyyeti daha yaxsi yayma ve daha onemlisi bir birine yadlasdirilan turk xalqlarini yeniden bir birine yaxinlasdirma meqsedindedir Qirgizistanda xususile aktivdir Bu gune qeder Qirgizistanda yox hemcinin Qazaxistanda da ugurlu olmusdurlar Belece artiq qazax dovlet rehberi Nursultan Nazarbayev de eynen bir cox qirgiz tatar ve altayli siyasetcilerin etdiyi kimi tenqriciliyin esl turk medeniyyetinin qaynagi oldugunu nitqlerinde tez tez xatirlatmaqdadir Bundan elave Azerbaycanda Turkiyede Ozbekistanda hetta Rusiyaya bagli Yakutistan ve Tataristanda da fealiyyet halindadirlar Teskilatin onde geden bezi diger adlari T Bu inkisaflara elave olaraq Tengricism ile elaqeli simvollarin Orta Asiya olkelerinin bayraqlarinda ve daslarinda geri donduyu diqqetelayiqdir Xususile goyun mavi rengi ve qurd simvollari bugunku Turk Cumhuriyyetlerinin bayraqlarinda Yaqutlar yeni dogulmus Tenqristikizmi Ayy adlandirirlar Ayrica bezi ziyalilar ve milletci daireler arasinda Goktanrisi din de Tengricilig quyularina maraq artir Kitablar span Tengir Ordo ISBN 9967 21 186 5 Hemcinin bax span Istinadlar span Marat Erica High Ranking Kyrgyz Official Proposes New National Ideology Eurasia Daily Monitor The Jamestown Foundation 2 226 6 dekabr 2005 12 sentyabr 2012 tarixinde arxivlesdirilib Marat Erica Kyrgyz Government Unable to Produce New National Ideology CACI Analyst Central Asia Caucasus Institute 22 fevral 2006 11 fevral 2022 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 13 dekabr 2019 Laruelle Marlene Tengrism In Search for Central Asia s Spiritual Roots pdf Central Asia Caucasus Analyst 8 6 22 mart 2006 3 4 7 dekabr 2006 tarixinde arxivlesdirilib PDF Laruelle Marlene Religious revival nationalism and the invention of tradition political Tengrism in Central Asia and Tatarstan 26 2 2007 203 16 doi 10 1080 02634930701517433 18 may 2022 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 11 iyun 2020 Omuraliev Choiun Tenirchilik Uluttuk filosofiyanyn unusuna chalgyn Tengrism National Philosophy qirgiz Bishkek Kron 1994 Xarici kecidler span Kateqoriyalar Elifba sirasina gore siyasi partiyalar2005 ci ilde yaranan siyasi partiyalarTeskilatlarTurkculukHerekatlarGizli kateqoriya ISBN sehrli kecidlerinin istifade olundugu sehifeler
