Televizor, televiziya qəbuledicisiq.yun.τῆλε "uzaq" + lat.vīsio "görmə" sözlərindən) — televiziya siqnallarını qəbul və vizual təsvir almaq üçün istifadə olunan qurğudur.
Köhnə Clivia II FER858A markalı alman televizoru, 1956
Müasir tipli LCD televizoru Samsung LE26R41BD
İlk televizor 3 iyul 1928-ci ildə dünyada ABŞ-da satışa çıxarılmışdır. Bu televizorun qiyməti 75 dollar idi.
Televizorda şəkillərin verilməsi monitorda baş verir. TV kartı ilə təchiz olunmuş kompüter də televizor kimi istifadə edilə bilər. Bundan əlavə, kabellə alınmış yüksək tezlikli siqnalları video siqnallara çevirən qurğu televizorun əsas hissəsini təşkil edir. Başqa videosistemlərin qoşulması üçün televizorlarda SCART sistemlərindən, səslərin verilməsi üçün isə dinamiklərdən istifadə olunur.
Şəkillərin rənginə görə qara və rəngli televizorlar olur. Hazırda bütün dünyada demək olar ki, yalnız rəngli televizorlardan istifadə edilir.
Televizorlarda sətirlərin sayına, rənginə, şəkil və səs arasındakı məsafəyə görə fərqlənən müxtəlif şəkil ötürmələrindən istifadə edilir. Rəngli televizorlarda istifadə olunan ötürmələr SECAM, PAL, NTSC-dir. SECAM sistemi keçmiş SSRİ-də və Fransada yaradılmış və tətbiq olunmuşdur. PAL sistemi Qərbi Avropada istifadə edilir. NTSC sistemi Amerika və Yaponiya üçün işlənmişdir. Bu hər üç standart ağ-qara televizorlarda rəngli siqnalların qəbulu üçün nəzərədə tutulmuşdur. İndi bir çox ölkələrdə televiziya ötürmələri üçün rəqəmli sistemlərin tətbiqi həyata keçirilir. Bu yeni sistem şəklin və səs qəbulunun keyfiyyətini artırmağa imkan verir.
Yaranması
Televiziya üzərindəki ilk işlər Con Loqi Beird tərəfindən başlanıb və 1924-cü ildə görünüşü meydana gətirə bilən ilk işləyən nümunəsi konkret olaraq ortaya qoyulub. Lakin bu televiziya tamamilə mexaniki bir sistemlə işləməkdə idi. Televizorların indiki vaxtda istifadə etdiyimiz balonlu televiziya halına gəlməsi Filo Teylor Farnsvorzun təməlini atdığı işlərlə təmin edildi. Bu səbəblə televizoru icad edən hər iki adamın adı xatırlanır.
Televiziya tarixi bundan təxminən 81 il əvvələ söykənir. 13 avqust 1898-ci ildə Şotlandiyanın Helensburq şəhərində anadan olan və burada böyüyən Con Loqi Beird, elektrik mövzusunda çox maraqlı bir uşaq idi. Evinin arxa bağçasında neftlə işləyən generatordan əldə edilən elektriklə bütün evi işıqlandırırdı. Bu ev, eyni zamanda, şəhərdə axşamları işıqlandırılan tək ev olma xüsusiyyətinə malikdir. Elektrik mövzusundakı marağı gün keçdikcə artan Beird, evində bir telefon stansiyası quraraq, çöldəki yoldaşlarıyla danışa bilirdi. Böyüyəndən sonra o, Klayd vadisindəki elektrik şirkətində iş tapdı. Burada bir müddət çalışsa da, sağlamlıq problemləri səbəbiylə işdən ayrılmaq məcburiyyətində qaldı. Bir neçə kiçik işdə çalışdıqdan sonra, 1922-ci ildə vətəni Sussexə geri dönərək təmirçiliyə başladı. Burada qarışıqlıqdan uzaq bir mühitdə özüylə baş-başa qalaraq, xəyalını qurduğu görünüş və səsi elektronik olaraq daşıma fikiri üzərində işə başladı. İlk əvvəl sadə bir tikiş iynəsi, velosiped lampası və bir tənəkə parçası ilə nəsə etməyə çalışan Beird, insanlara xülya kimi görünən bu fikir üzərində getdikcə, artan həyəcanla işə davam edir. Əlindəki qeyri-mümkünlüklərlə çox şey bacara bilməyəcəyini anladığında isə, texnoloji imkanlara daha rahat çata biləcəyi Sohoya köçür və burada bir laboratoriya qurur.
Burada ilk olaraq bir çay qutusu üzərinə yerləşdirdiyi və "televizor" deyə adlandırdığı, tikiş iynəsi, kəsilən karton və biskvit qutusundan ibarət olan qurğusunu işlətməyi bacarır və yandakı sifət görünüşünü meydana gətirir. 25 iyun 1925-ci ildə tarixin ilk televiziya patentini alan Beirdin müvəffəqiyyəti, qısa müddətdə böyük maraqla qarşılanır və "televizor" adını verdiyi icadını ilk dəfə 26 yanvar 1928-ci ildə Krallıq İnstitutuna tanıdır. Görünüşü elektronik olaraq, köçürmə sınaqları da nəticə verir və bundan bir il sonra ilk görünüş yayımını reallaşdırmağı bacarır. Nəticədə, 1929-cu ildə ilk televiziya stansiyasını qurur və o dövr radio nəşri edən BBC ilə razılaşaraq, televiziya verilişləri hazırlamağa başlayır. İlk etapda regional olaraq, məhdud bir sahədə yayımlanan BBC, 1930-cu ildə Amerikada, habelə İngiltərədə rəsmi şəkildə yayıma başlayır. Londonda 20 mini əhatə edən yayımın hesabına, Con Loqi Beird, karyerasının zirvəsinə çatır. O, 14 iyun 1946-cı ildə vəfat edir.
Daha sonralar televizorun elektromaqnit sistemi Filo Teylor Farnsvorz tərəfindən dəyişdirilərək, indiki vaxtda istifadə edilən balonlu televizorlar halına gəlməsində böyük rol oynadı. Hazırda balonlu televiziyaların hamısı "CRT" olaraq adlandırılan bir texnologiyaya malikdir. Bu ekranlarda görünüş meydana gətirmə sistemi yüz minlərlə lampanın bir araya gətirilməsi şəklində tərif edilə bilər. Çünki CRT ekranların səthi yüz minlərlə kiçik nöqtədən meydana gəlib. Bunlara "piksel" adı verilir. Piksellərin hər biri ayrı şəkildə işıqlandırıldığından və hər biri fərqli rəng meydana gətirə bildiyindən, piksellərin müəyyən bir nizamda yanması görünüş meydana gəlməsinin qaynağıdır. CRT ekranlar konus şəklindədir. Konusun dar və iti ucunda elektron tapançası olur. Konusun genələn ağzı düzbucaqlı şəklində olur və bu qisim fosfor təbəqəsiylə əhatələnib. "Anod" və "katod" olaraq adlandırılan terminlər elektronikada müsbət və mənfi qütbləri ifadə edir. Bir batareyanı nümunə kimi göstərsək, müsbət uc anod, mənfi uc katod olur. CRT ekranlarda katod, elektron tapançası içərisində istilənmiş bir filaman: incə tel şəklində iştirak edir. Balonun içi vakuum mühitidir, yəni hava olmur. Katod filamanın istiləşməsiylə elektronlar vakuum daxilində sərbəst hərəkət edə biləcək vəziyyətdədirlər və anod ekran səthiylə olan potensiallar fərqi nəticəsində, elektronlar ekrana doğru şüa dəstəsi halında nizamlanmış şəkildə atılırlar. Ekran səthindəki fosfor təbəqəsilə toqquşan elektronlar parlayaraq, pikselləri işıqlandırır. Yaradılan bu şüa dəstəsi ətrafında tapılan üfüqi və şaquli yerdəyişmə barabanları vasitəsilə ekranın hər nöqtəsi üçün rəng yaradırlar.
Şüa dəstələri elektron tapançasından üç ana rəngdə yayılır. Bunlar "RGB Colors" olaraq bilinən qırmızı (ing. R-red), yaşıl (ing. G-green) və mavi (ing. B-blue) rənglərdir. Bu rənglərin qarışığı ilə təbiətdəki bütün aralıq rənglər yaradılır. Bu rənglərin 100% nisbətində qarışığı ağ rəngi, heç işıq göndərilməməsi, yəni qaranlıq da qara rəngi meydana gətirir. Digər bütün aralıq rənglər isə bu ana rənglərin dəyişik nisbətlərdə qarışığıyla əldə edilir. Şüa dəstəsi ekrandakı fosfor təbəqəsinə göndərilərkən deşikli bir kölgə maskasından keçirlər. Bu maska şüanın yalnız öz rənginə aid olması istənilən yerlərlə toqquşmasını təmin edir. Ekrandakı hər piksel üç alt pikselə ayrılıb və kölgə maskasından süzülərək çox həssas nizamlıqla keçən elektron dəstəsi alt pikselləri ayrı-ayrı işıqlandırırlar. Nəticədə ana piksel, alt piksellərin birləşməsindən yaranan rəngi əks etdirir və televizor ekranında o rəng görünür. Bu hadisə çox yüksək sürətdə olub saniyədə minlərlə dəfə edildiyindən, alınan televiziya siqnalı ekranda real zamanlı olaraq görünüş meydana gəlməsini təmin edir.
Ən böyük televizor
ABŞ-ın "Dallas Cowboys" klubunun stadionunda yerləşdirilən dörd ekranlı televizor dünyanın ən böyük televizoru kimi Ginnesin Rekordlar Kitabına düşüb. "Mitsubishi Electronic" şirkəti tərəfindən layihələndirilərək istehsal olunan bu teleekranın ümumi sahəsi 1058 kvadrat metrdir. Stadionun ən yüksək yerindən asılmış bu televizorun çəkisi isə 600 tondur.
İstinadlar
Çəkisi 600 ton olan televizor[ölü keçid]
Ədəbiyyat
Əliquliyev R.M., Salmanova P.M. İnformasiya cəmiyyəti: maraqlı xronoloji faktlar. Bakı: “İnformasiya Texnologiyaları” nəşriyyatı, 2013, 169 səh.
September 09, 2021
televizor, televiziya, qəbuledicisi, τῆλε, uzaq, vīsio, görmə, sözlərindən, televiziya, siqnallarını, qəbul, vizual, təsvir, almaq, üçün, istifadə, olunan, qurğudur, köhnə, clivia, fer858a, markalı, alman, televizoru, 1956, müasir, tipli, televizoru, samsung, . Televizor televiziya qebuledicisi q yun tῆle uzaq lat visio gorme sozlerinden televiziya siqnallarini qebul ve vizual tesvir almaq ucun istifade olunan qurgudur Kohne Clivia II FER858A markali alman televizoru 1956 Muasir tipli LCD televizoru Samsung LE26R41BD Ilk televizor 3 iyul 1928 ci ilde dunyada ABS da satisa cixarilmisdir Bu televizorun qiymeti 75 dollar idi Televizorda sekillerin verilmesi monitorda bas verir TV karti ile techiz olunmus komputer de televizor kimi istifade edile biler Bundan elave kabelle alinmis yuksek tezlikli siqnallari video siqnallara ceviren qurgu televizorun esas hissesini teskil edir Basqa videosistemlerin qosulmasi ucun televizorlarda SCART sistemlerinden seslerin verilmesi ucun ise dinamiklerden istifade olunur Sekillerin rengine gore qara ve rengli televizorlar olur Hazirda butun dunyada demek olar ki yalniz rengli televizorlardan istifade edilir Televizorlarda setirlerin sayina rengine sekil ve ses arasindaki mesafeye gore ferqlenen muxtelif sekil oturmelerinden istifade edilir Rengli televizorlarda istifade olunan oturmeler SECAM PAL NTSC dir SECAM sistemi kecmis SSRI de ve Fransada yaradilmis ve tetbiq olunmusdur PAL sistemi Qerbi Avropada istifade edilir NTSC sistemi Amerika ve Yaponiya ucun islenmisdir Bu her uc standart ag qara televizorlarda rengli siqnallarin qebulu ucun nezerede tutulmusdur Indi bir cox olkelerde televiziya oturmeleri ucun reqemli sistemlerin tetbiqi heyata kecirilir Bu yeni sistem seklin ve ses qebulunun keyfiyyetini artirmaga imkan verir Mundericat 1 Yaranmasi 2 En boyuk televizor 3 Istinadlar 4 EdebiyyatYaranmasi RedakteTeleviziya uzerindeki ilk isler Con Loqi Beird terefinden baslanib ve 1924 cu ilde gorunusu meydana getire bilen ilk isleyen numunesi konkret olaraq ortaya qoyulub Lakin bu televiziya tamamile mexaniki bir sistemle islemekde idi Televizorlarin indiki vaxtda istifade etdiyimiz balonlu televiziya halina gelmesi Filo Teylor Farnsvorzun temelini atdigi islerle temin edildi Bu sebeble televizoru icad eden her iki adamin adi xatirlanir Televiziya tarixi bundan texminen 81 il evvele soykenir 13 avqust 1898 ci ilde Sotlandiyanin Helensburq seherinde anadan olan ve burada boyuyen Con Loqi Beird elektrik movzusunda cox maraqli bir usaq idi Evinin arxa bagcasinda neftle isleyen generatordan elde edilen elektrikle butun evi isiqlandirirdi Bu ev eyni zamanda seherde axsamlari isiqlandirilan tek ev olma xususiyyetine malikdir Elektrik movzusundaki maragi gun kecdikce artan Beird evinde bir telefon stansiyasi quraraq coldeki yoldaslariyla danisa bilirdi Boyuyenden sonra o Klayd vadisindeki elektrik sirketinde is tapdi Burada bir muddet calissa da saglamliq problemleri sebebiyle isden ayrilmaq mecburiyyetinde qaldi Bir nece kicik isde calisdiqdan sonra 1922 ci ilde veteni Sussexe geri donerek temirciliye basladi Burada qarisiqliqdan uzaq bir muhitde ozuyle bas basa qalaraq xeyalini qurdugu gorunus ve sesi elektronik olaraq dasima fikiri uzerinde ise basladi Ilk evvel sade bir tikis iynesi velosiped lampasi ve bir teneke parcasi ile nese etmeye calisan Beird insanlara xulya kimi gorunen bu fikir uzerinde getdikce artan heyecanla ise davam edir Elindeki qeyri mumkunluklerle cox sey bacara bilmeyeceyini anladiginda ise texnoloji imkanlara daha rahat cata bileceyi Sohoya kocur ve burada bir laboratoriya qurur Burada ilk olaraq bir cay qutusu uzerine yerlesdirdiyi ve televizor deye adlandirdigi tikis iynesi kesilen karton ve biskvit qutusundan ibaret olan qurgusunu isletmeyi bacarir ve yandaki sifet gorunusunu meydana getirir 25 iyun 1925 ci ilde tarixin ilk televiziya patentini alan Beirdin muveffeqiyyeti qisa muddetde boyuk maraqla qarsilanir ve televizor adini verdiyi icadini ilk defe 26 yanvar 1928 ci ilde Kralliq Institutuna tanidir Gorunusu elektronik olaraq kocurme sinaqlari da netice verir ve bundan bir il sonra ilk gorunus yayimini reallasdirmagi bacarir Neticede 1929 cu ilde ilk televiziya stansiyasini qurur ve o dovr radio nesri eden BBC ile razilasaraq televiziya verilisleri hazirlamaga baslayir Ilk etapda regional olaraq mehdud bir sahede yayimlanan BBC 1930 cu ilde Amerikada habele Ingilterede resmi sekilde yayima baslayir Londonda 20 mini ehate eden yayimin hesabina Con Loqi Beird karyerasinin zirvesine catir O 14 iyun 1946 ci ilde vefat edir Daha sonralar televizorun elektromaqnit sistemi Filo Teylor Farnsvorz terefinden deyisdirilerek indiki vaxtda istifade edilen balonlu televizorlar halina gelmesinde boyuk rol oynadi Hazirda balonlu televiziyalarin hamisi CRT olaraq adlandirilan bir texnologiyaya malikdir Bu ekranlarda gorunus meydana getirme sistemi yuz minlerle lampanin bir araya getirilmesi seklinde terif edile biler Cunki CRT ekranlarin sethi yuz minlerle kicik noqteden meydana gelib Bunlara piksel adi verilir Piksellerin her biri ayri sekilde isiqlandirildigindan ve her biri ferqli reng meydana getire bildiyinden piksellerin mueyyen bir nizamda yanmasi gorunus meydana gelmesinin qaynagidir CRT ekranlar konus seklindedir Konusun dar ve iti ucunda elektron tapancasi olur Konusun genelen agzi duzbucaqli seklinde olur ve bu qisim fosfor tebeqesiyle ehatelenib Anod ve katod olaraq adlandirilan terminler elektronikada musbet ve menfi qutbleri ifade edir Bir batareyani numune kimi gostersek musbet uc anod menfi uc katod olur CRT ekranlarda katod elektron tapancasi icerisinde istilenmis bir filaman ince tel seklinde istirak edir Balonun ici vakuum muhitidir yeni hava olmur Katod filamanin istilesmesiyle elektronlar vakuum daxilinde serbest hereket ede bilecek veziyyetdedirler ve anod ekran sethiyle olan potensiallar ferqi neticesinde elektronlar ekrana dogru sua destesi halinda nizamlanmis sekilde atilirlar Ekran sethindeki fosfor tebeqesile toqqusan elektronlar parlayaraq pikselleri isiqlandirir Yaradilan bu sua destesi etrafinda tapilan ufuqi ve saquli yerdeyisme barabanlari vasitesile ekranin her noqtesi ucun reng yaradirlar Sua desteleri elektron tapancasindan uc ana rengde yayilir Bunlar RGB Colors olaraq bilinen qirmizi ing R red yasil ing G green ve mavi ing B blue renglerdir Bu renglerin qarisigi ile tebietdeki butun araliq rengler yaradilir Bu renglerin 100 nisbetinde qarisigi ag rengi hec isiq gonderilmemesi yeni qaranliq da qara rengi meydana getirir Diger butun araliq rengler ise bu ana renglerin deyisik nisbetlerde qarisigiyla elde edilir Sua destesi ekrandaki fosfor tebeqesine gonderilerken desikli bir kolge maskasindan kecirler Bu maska suanin yalniz oz rengine aid olmasi istenilen yerlerle toqqusmasini temin edir Ekrandaki her piksel uc alt piksele ayrilib ve kolge maskasindan suzulerek cox hessas nizamliqla kecen elektron destesi alt pikselleri ayri ayri isiqlandirirlar Neticede ana piksel alt piksellerin birlesmesinden yaranan rengi eks etdirir ve televizor ekraninda o reng gorunur Bu hadise cox yuksek suretde olub saniyede minlerle defe edildiyinden alinan televiziya siqnali ekranda real zamanli olaraq gorunus meydana gelmesini temin edir En boyuk televizor RedakteABS in Dallas Cowboys klubunun stadionunda yerlesdirilen dord ekranli televizor dunyanin en boyuk televizoru kimi Ginnesin Rekordlar Kitabina dusub Mitsubishi Electronic sirketi terefinden layihelendirilerek istehsal olunan bu teleekranin umumi sahesi 1058 kvadrat metrdir Stadionun en yuksek yerinden asilmis bu televizorun cekisi ise 600 tondur 1 Istinadlar Redakte Cekisi 600 ton olan televizor olu kecid Edebiyyat RedakteEliquliyev R M Salmanova P M Informasiya cemiyyeti maraqli xronoloji faktlar Baki Informasiya Texnologiyalari nesriyyati 2013 169 seh Menbe https az wikipedia org w index php title Televizor amp oldid 5971176, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
