Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tandı Uranhay (tuvaca: Таңды Урянхай, monqolca:Tagna Urianhai,rusca: Урянхайский край, ingiliscə: Tannu Uriankhai) – Tuvanın 1914–1921-ci illər aralığında Rusiya imperiyasının himayəsinə qədər adlandırılmış bölgə adı. Tandı Uranhay 1912-ci ilə qədər Tsin sülaləsinin tabeliyində olmuşdur.
| Tandı Uranhay | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Таңды Урянхай | |||||
| |||||
|
| |||||
| Ölkə | Rusiya İmperiyası | ||||
| İnzibati mərkəz | Kızıl | ||||
| Tarixi və coğrafiyası | |||||
| Yaradılıb | 1757 | ||||
| Ləğv edilib | 1911 | ||||
| Əhalisi | |||||
| Əhalisi |
| ||||
 | |||||
| |||||
Haqqında
1912–1913-cü illərdə Çində inqilabdan sonra Tuva bəyləri — Ambın-noyan Kombu-Dorju Şamzı-lama, Gun noyan Buyan Badırqı və digərləri — çarlıq hkumətinə Çin dövlətinə qarşı Rusiya imperiyasının himayəsinə girmə istəyində olduqlarını bildirdilər.
1914-cü ilin aprel ayının 4-də II Nikolay S.D. Sazonova yazdığı cavab məktubunda Tandı Uranhayın 5 bölgəsinin Rusiyaya birləşməsinə razılıq verdiyini bildirdi. O ildən etibarın "Rusiya-Tuva birlikdə" şüari yayılmışdır və 2014-cü ildə bunun 100 illiyi qeyd olunmuşdur.
Daha sonra hakimiyyətin istəyi ilə Tandı Uranhay 7 bölgəyə ayrılmışdır: Beezi, Daa, Maadı, Oyunnar, Salçaktar, Tojular və Çoodular.
XX əsrin əvvəllərində Tandı Uranhay bölgəsi Çarlıq Rusiyası işğalına girmişdir. Lakin sonunda Tuva türkləri Tuva Ulus Respublikası adı ilə müstəqil dövlət qura bilmişdirlər. Lakin SSRİ dövlət başçısını öz tərəflərinə çəkməklə, 1944-cü ildə Tuvanı özlərinə birləşdirmişdirlər.
Uranhaylar özlərini yerinə görə Tufa, Tofa, Tuba, Tuha olaraq adlandırmaqdadırlar. Özləri Uranqar sözünü də bilməkdədirlər və onu saxalar qalın "a" və sağır səs olan "nq" ilə tələffüs etməkdədirlər.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Ц.Цэрэндорж. "Тагна Урианхай" (ing. ). mongoltoli.mn. 2020-12-19 tarixində . İstifadə tarixi: 29 iyun 2020.
- Istoriya Tuvy. Tuva Tarixi, v. 1, səh. 354–55.
- "Tuva şehirler tarihi üzerine bir yazı Белоцарска - Урянхайска - Красного - Кызыл". tuva.asia. 2022-07-24 tarixində . İstifadə tarixi: 29 iyun 2020.
- . gov.tuva.ru. 2014-08-16 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 iyun 2020.
- В. А. Ламина. Tuva tarihi. История Тувы. II. səh. 430. ISBN .
- "Tuva xalq tarixi". shyn.ru. 2021-07-28 tarixində . İstifadə tarixi: 29 iyun 2020.
- Saka Yakutlar , V. L. Şeroşevsky. çeviren: Arif Acaloğlu. İstanbul-2007.Selenge yayınları. səh-43
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Tandi Uranhay tuvaca Tandy Uryanhaj monqolca Tagna Urianhai rusca Uryanhajskij kraj ingilisce Tannu Uriankhai Tuvanin 1914 1921 ci iller araliginda Rusiya imperiyasinin himayesine qeder adlandirilmis bolge adi Tandi Uranhay 1912 ci ile qeder Tsin sulalesinin tabeliyinde olmusdur Tandi UranhayTandy UryanhajBayraq51 41 53 sm e 94 23 24 s u Olke Rusiya ImperiyasiInzibati merkez KizilTarixi ve cografiyasiYaradilib 1757Legv edilib 1911EhalisiEhalisi 60 000 nef Ardicilliq Cin RespublikasiHaqqinda1912 1913 cu illerde Cinde inqilabdan sonra Tuva beyleri Ambin noyan Kombu Dorju Samzi lama Gun noyan Buyan Badirqi ve digerleri carliq hkumetine Cin dovletine qarsi Rusiya imperiyasinin himayesine girme isteyinde olduqlarini bildirdiler 1914 cu ilin aprel ayinin 4 de II Nikolay S D Sazonova yazdigi cavab mektubunda Tandi Uranhayin 5 bolgesinin Rusiyaya birlesmesine raziliq verdiyini bildirdi O ilden etibarin Rusiya Tuva birlikde suari yayilmisdir ve 2014 cu ilde bunun 100 illiyi qeyd olunmusdur Daha sonra hakimiyyetin isteyi ile Tandi Uranhay 7 bolgeye ayrilmisdir Beezi Daa Maadi Oyunnar Salcaktar Tojular ve Coodular XX esrin evvellerinde Tandi Uranhay bolgesi Carliq Rusiyasi isgalina girmisdir Lakin sonunda Tuva turkleri Tuva Ulus Respublikasi adi ile musteqil dovlet qura bilmisdirler Lakin SSRI dovlet bascisini oz tereflerine cekmekle 1944 cu ilde Tuvani ozlerine birlesdirmisdirler Uranhaylar ozlerini yerine gore Tufa Tofa Tuba Tuha olaraq adlandirmaqdadirlar Ozleri Uranqar sozunu de bilmekdedirler ve onu saxalar qalin a ve sagir ses olan nq ile teleffus etmekdedirler Hemcinin baxTuvaTuvalarSibir turkleriIstinadlarC Cerendorzh Tagna Urianhaj ing mongoltoli mn 2020 12 19 tarixinde Istifade tarixi 29 iyun 2020 Istoriya Tuvy Tuva Tarixi v 1 seh 354 55 Tuva sehirler tarihi uzerine bir yazi Belocarska Uryanhajska Krasnogo Kyzyl tuva asia 2022 07 24 tarixinde Istifade tarixi 29 iyun 2020 gov tuva ru 2014 08 16 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 29 iyun 2020 V A Lamina Tuva tarihi Istoriya Tuvy II seh 430 ISBN 5 02 029829 8 Tuva xalq tarixi shyn ru 2021 07 28 tarixinde Istifade tarixi 29 iyun 2020 Saka Yakutlar V L Serosevsky ceviren Arif Acaloglu Istanbul 2007 Selenge yayinlari seh 43