fbpx
Wikipedia

Taha Hüseyn

May 11, 2022

Taha Hüseyn (ərəb. طه حسين; 14 noyabr 1889[…] və ya 15 noyabr 1889, əl-Minya mühafəzəsi[d] – 28 oktyabr 1973[…], Qahirə) — Misir yazıçısı, ədibi və filosofu.

Taha Hüseyn
ərəb. طه حسين
Doğum tarixi 14 noyabr 1889(1889-11-14)[…] və ya 15 noyabr 1889(1889-11-15)
Doğum yeri
  • əl-Minya mühafəzəsi[d], Misir
Vəfat tarixi 28 oktyabr 1973(1973-10-28)[…] (83 yaşında)
Vəfat yeri
Vətəndaşlığı
Təhsili
Fəaliyyəti dilçi, tarixçi, tərcüməçi, yazıçı, ədəbiyyat tənqidçisi, universitet müəllimi[d], siyasətçi, ədəbiyyatşünas, roman yazıçısı
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

O, 1889-cu ildə Nilin sol sahilində yerləşən Məğağə şəhəri yaxınlığındakı kəndlərdən birində dünyaya gəlmişdir. Atası şəkər istehsal edən müəssisədə kiçik məmur vəzifəsində işləyirdi. Ailə çox böyük, dolanışıqları ağır olmuşdur. Taha ailənin yeddinci övladı idi. O, üç yaşında olarkən görmə qabiliyyətini itirmişdir. Buna baxmayaraq, dərin zəkaya malik olması özünü erkən biruzə vermişdir. O, hələ uşaq vaxtından elmə, ədəbiyyata böyük maraq göstərmişdir. Kor uşaq üçün Quran hafizi olmaqdan yaxşı bir sənət bilməyən valideynləri onu kuttəbə göndərirlər. 1902-ci ildə Taha təhsilini davam etdirmək üçün əl-Əzhərə daxil olur. Burada o, dini elmlərlə yanaşı ərəb dili və ədəbiyyatına da böyük maraq yetirir. Əbu Təmmamın "Həmasə"si, Əbu Əli əl-Qalinin Əl-Əmali əsəri onun tez-tez mütaliə etdiyi əsərlər idi. Onun dünyagörüşü ərəb maarifçiliyinin, Məhəmməd Əbdüh, Qasim Əmin kimi mütəfəkkirlərin fikir dünyasının təsiri altda formalaşır.

Təhsili

1908-ci ildə Qahirə universitetinin açılması Misirin mədəni həyatında böyük hadisə oldu.Burada təhsil alan Taha Hüseyn qabaqcıl dünyagörüşlü müəllimlərin, Avropalı alimlərin mühazirələrini dinləyir, Fransa ədəbiyyat və mədəniyyəti ilə yaxından tanış olmaq üçün fransız dilini öyrənir.1914-cü ildə o, Əbül-Əla əl-Məərriyə həsr olunmuş "Zikra Əbül-Əla" əsərini yazır. Görünür, Taha Hüseyn orta əsrlərin bu kor mütəfəkkiri ilə özü arasında bir bənzərlik gördüyündən, onun ədəbi taleyinə maraq göstərmişdir.

Yaradıcılığı

Orta əsr müəlliflərindən fərqli olaraq, Taha Hüseyn Əbül-Əlanın tərcümeyi-halının və yaradıcılığının mənzərəsini lətifəvari hadisələr yığını üzərində deyil, tarixi aspektdə, şairin dövrü, mühiti ilə sıx əlaqədə araşdırmışdır.Taha Hüseyn burada Orta əsr mənbələrinin araşdırılmasında Avropa şərqşünaslığının metodlarından istifadə etmişdir. Yəni tarixi tədqiq metodundan faydalanmışdır.Bu dövrdə o bir sıra şeirlər və hekayələr də yazmışdır. 1914-cü ildə Qahirə universiteti təhsilini davam etdirmək üçün onu Fransaya göndərir. Bir il Monpelyedə qalıb tarix elmlərini öyrəndikdən sonra, Misirə qayıdır.Qahirə universiteti maliyyə qıtlığı səbəbindən Tahanın təhsil haqqını ödəyə bilmirdi. Lakin 3 ay keçmir ki, Qahirə universiteti imkan tapıb Taha Hüseyni yenidən Fransaya, bu dəfə Parisə göndərir.Taha Hüseyn burada Kollec de Fransda, Sarbonnada, Şərq dilləri məktəbində təhsil alır.O, bir sıra tarixçilərin və ədəbiyyatşünasların mühazirələrini dinləyir, antik tarix, fəlsəfə ilə yaxından tanış olur, qədim yunan və latın dillərini öyrənir, Fransa ədəbiyyatına böyük maraq göstərir.

Fəaliyyəti

1918-ci ildə o, Fransada ikinci doktorluq dissertasiyasını müdafiə edir.Bu dissertasiya Orta Əsrlər ərəb sosioloqu İbn Xəlduna (1332–1406) həsr olunmuşdur.1919-cu ildə o, Qahirəyə qayıdır.Əvvəl universitetin klassik filologiyası kafedrasının professoru, sonra isə, ərəb ədəbiyyatı tarixi kafedrasının müdiri vəzifəsində çalışır. 1922-ci ildən 1928-ci ilədək o, universitetdə fəaliyyət göstərməklə bərabər, həm də “əs-Siyasətu” qəzetinin redaktoru olur.Bazar günləri qəzetin səhifələrində Taha Hüseynin tərcümələri, cümə axşamları isə, ərəb poeziyasına həsr olunmuş tənqidi məqalələri nəşr olunurdu.

Əsərləri

1926-cı ildə Taha Hüseyn “Fiş-Şiril-Cəhiliyyi” adlı əsərini nəşr etdirir. Bu əsər Misirin ictimai-siyasi həyatında böyük əks-səda doğurdu. Taha Hüseyn 1932-ci ildəVəfd partiyasının üzvü olur.1934-cü ildə isə o, "əl-Vadi" qəzetinin əsasını qoyur.O, ərəb ədəbiyyatının tədqiqi sahəsində fəaliyyətini davam etdirir. 1933-cü ildə "Hafiz və Şauqi",1943-cü ildə "əl-Hadisu fi-şiri van-nəsri"(Şer və nəsr barədə söhbət), 1936-cı ildə "məal-Mütənəbbi"(Mütənəbbi ilə birlikdə), 1939-cu ildə "Təcdidu fi zikra Əbil-Əla" (Əbül-Əlanın yenidən xatırlanması) və "Əbul-Əla fi sicnihi" (Əbül-Əla öz məhbəsində), 1939-cu ildə "Sautu Əbil-Əla"(Əbül-Əlanın səsi), daha sonra Fi ədəbinəl-muasiri" (Müasir ədəbiyyatımız haqqında) və başqa əsərlərini nəşr etdirir.

İstinadlar

  1. ↑ Taha Husayn // Encyclopædia Britannica (ing.).
  2. ↑ Tahâ Husayn // Babelio (fr.). 2007.
  3. ↑ Dictionary of African Biography (ing.). / E. K. Akyeampong, Henry Louis Gates, Jr. NYC: OUP, 2012. ISBN 978-0-19-538207-5
  4. ↑ The Fine Art Archive. 2003.
  5. ↑ Хусейн Таха // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохорова 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
  6. ↑ Ərəbcə Vikipediya (ərəb.). 2003.
  7. http://web.archive.org/web/20080419121841/
  8. . 2008-04-19 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-01-07.

Xarici keçidlər

Taha husseyn [1]

May 11, 2022
taha, hüseyn, ərəb, طه, حسين, noyabr, 1889, noyabr, 1889, minya, mühafəzəsi, oktyabr, 1973, qahirə, misir, yazıçısı, ədibi, filosofu, ərəb, طه, حسينdoğum, tarixi, noyabr, 1889, 1889, noyabr, 1889, 1889, doğum, yeri, minya, mühafəzəsi, misir, vəfat, tarixi, okt. Taha Huseyn ereb طه حسين 14 noyabr 1889 1 2 3 ve ya 15 noyabr 1889 4 el Minya muhafezesi d 6 28 oktyabr 1973 5 1 2 Qahire 5 Misir yazicisi edibi ve filosofu Taha Huseynereb طه حسينDogum tarixi 14 noyabr 1889 1889 11 14 1 2 3 ve ya 15 noyabr 1889 1889 11 15 4 Dogum yeri el Minya muhafezesi d Misir 6 Vefat tarixi 28 oktyabr 1973 1973 10 28 5 1 2 83 yasinda Vefat yeri Qahire Misir 5 Vetendasligi Misir 3 Tehsili Monpelye Universiteti Qahire Universiteti d El Ezher UniversitetiFealiyyeti dilci tarixci tercumeci yazici edebiyyat tenqidcisi universitet muellimi d siyasetci edebiyyatsunas roman yazicisi Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Heyati 2 Tehsili 3 Yaradiciligi 4 Fealiyyeti 5 Eserleri 6 Istinadlar 7 Xarici kecidlerHeyati RedakteO 1889 cu ilde Nilin sol sahilinde yerlesen Megage seheri yaxinligindaki kendlerden birinde dunyaya gelmisdir Atasi seker istehsal eden muessisede kicik memur vezifesinde isleyirdi Aile cox boyuk dolanisiqlari agir olmusdur Taha ailenin yeddinci ovladi idi O uc yasinda olarken gorme qabiliyyetini itirmisdir Buna baxmayaraq derin zekaya malik olmasi ozunu erken biruze vermisdir O hele usaq vaxtindan elme edebiyyata boyuk maraq gostermisdir Kor usaq ucun Quran hafizi olmaqdan yaxsi bir senet bilmeyen valideynleri onu kuttebe gonderirler 1902 ci ilde Taha tehsilini davam etdirmek ucun el Ezhere daxil olur Burada o dini elmlerle yanasi ereb dili ve edebiyyatina da boyuk maraq yetirir Ebu Temmamin Hemase si Ebu Eli el Qalinin El Emali eseri onun tez tez mutalie etdiyi eserler idi Onun dunyagorusu ereb maarifciliyinin Mehemmed Ebduh Qasim Emin kimi mutefekkirlerin fikir dunyasinin tesiri altda formalasir Tehsili Redakte1908 ci ilde Qahire universitetinin acilmasi Misirin medeni heyatinda boyuk hadise oldu Burada tehsil alan Taha Huseyn qabaqcil dunyagoruslu muellimlerin Avropali alimlerin muhazirelerini dinleyir Fransa edebiyyat ve medeniyyeti ile yaxindan tanis olmaq ucun fransiz dilini oyrenir 1914 cu ilde o Ebul Ela el Meerriye hesr olunmus Zikra Ebul Ela eserini yazir Gorunur Taha Huseyn orta esrlerin bu kor mutefekkiri ile ozu arasinda bir benzerlik gorduyunden onun edebi taleyine maraq gostermisdir 7 Yaradiciligi RedakteOrta esr muelliflerinden ferqli olaraq Taha Huseyn Ebul Elanin tercumeyi halinin ve yaradiciliginin menzeresini letifevari hadiseler yigini uzerinde deyil tarixi aspektde sairin dovru muhiti ile six elaqede arasdirmisdir Taha Huseyn burada Orta esr menbelerinin arasdirilmasinda Avropa serqsunasliginin metodlarindan istifade etmisdir Yeni tarixi tedqiq metodundan faydalanmisdir Bu dovrde o bir sira seirler ve hekayeler de yazmisdir 1914 cu ilde Qahire universiteti tehsilini davam etdirmek ucun onu Fransaya gonderir 8 Bir il Monpelyede qalib tarix elmlerini oyrendikden sonra Misire qayidir Qahire universiteti maliyye qitligi sebebinden Tahanin tehsil haqqini odeye bilmirdi Lakin 3 ay kecmir ki Qahire universiteti imkan tapib Taha Huseyni yeniden Fransaya bu defe Parise gonderir Taha Huseyn burada Kollec de Fransda Sarbonnada Serq dilleri mektebinde tehsil alir O bir sira tarixcilerin ve edebiyyatsunaslarin muhazirelerini dinleyir antik tarix felsefe ile yaxindan tanis olur qedim yunan ve latin dillerini oyrenir Fransa edebiyyatina boyuk maraq gosterir Fealiyyeti Redakte1918 ci ilde o Fransada ikinci doktorluq dissertasiyasini mudafie edir Bu dissertasiya Orta Esrler ereb sosioloqu Ibn Xelduna 1332 1406 hesr olunmusdur 1919 cu ilde o Qahireye qayidir Evvel universitetin klassik filologiyasi kafedrasinin professoru sonra ise ereb edebiyyati tarixi kafedrasinin mudiri vezifesinde calisir 1922 ci ilden 1928 ci iledek o universitetde fealiyyet gostermekle beraber hem de es Siyasetu qezetinin redaktoru olur Bazar gunleri qezetin sehifelerinde Taha Huseynin tercumeleri cume axsamlari ise ereb poeziyasina hesr olunmus tenqidi meqaleleri nesr olunurdu Eserleri Redakte1926 ci ilde Taha Huseyn Fis Siril Cehiliyyi adli eserini nesr etdirir Bu eser Misirin ictimai siyasi heyatinda boyuk eks seda dogurdu Taha Huseyn 1932 ci ildeVefd partiyasinin uzvu olur 1934 cu ilde ise o el Vadi qezetinin esasini qoyur O ereb edebiyyatinin tedqiqi sahesinde fealiyyetini davam etdirir 1933 cu ilde Hafiz ve Sauqi 1943 cu ilde el Hadisu fi siri van nesri Ser ve nesr barede sohbet 1936 ci ilde meal Mutenebbi Mutenebbi ile birlikde 1939 cu ilde Tecdidu fi zikra Ebil Ela Ebul Elanin yeniden xatirlanmasi ve Ebul Ela fi sicnihi Ebul Ela oz mehbesinde 1939 cu ilde Sautu Ebil Ela Ebul Elanin sesi daha sonra Fi edebinel muasiri Muasir edebiyyatimiz haqqinda ve basqa eserlerini nesr etdirir Istinadlar Redakte 1 2 3 4 Taha Husayn Encyclopaedia Britannica ing 1 2 3 4 Taha Husayn Babelio fr 2007 1 2 3 4 Dictionary of African Biography ing E K Akyeampong Henry Louis Gates Jr NYC OUP 2012 ISBN 978 0 19 538207 5 1 2 The Fine Art Archive 2003 1 2 3 4 Husejn Taha Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorova 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 1 2 Erebce Vikipediya ereb 2003 http web archive org web 20080419121841 Arxivlenmis suret 2008 04 19 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2022 01 07 Xarici kecidler RedakteTaha husseyn 1 Menbe https az wikipedia org w index php title Taha Huseyn amp oldid 6397269, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.