fbpx
Wikipedia

Tadeuş Yan Kovalski

Tadeuş Yan Kovalski(pol. Tadeusz Jan Kowalski; 21 iyun 1889, Şatoru, Fransa — 5 may 1948, Krakov, Polşa) — polyak türkoloqu, şərqşünası.

Tadeuş Yan Kovalski
pol. Tadeusz Jan Kowalski
Doğum tarixi 21 iyun 1889(1889-06-21) və ya 21 iyun 1899(1899-06-21)
Doğum yeri
Vəfat tarixi 5 may 1948(1948-05-05)
Vəfat yeri
Dəfn yeri
  • Rakowicki Cemetery[d]
Vətəndaşlığı
Elm sahəsi türkologiya, şərqşünaslıq, İranşünaslıq
Elmi dərəcəsi elmlər doktoru
İş yeri
Təhsili

Həyatı

Yan Kowalski 1889-cu ildə anadan olmuşdur. Fransada polyak bir ailənin uşağı olan Kowalski, 1894-cü ildə Krakovda liseyi bitirmişdir. Hələ liseydə şagird ikən şərq elmlərinə marağı olan Kowalski, Vyana Universitetinin fəlsəfə fakültəsinə daxil olmuşdur (1907). Vyanada qədim ərəb şeirlərinin məşhur müəllifi R. Geyerin yanında təhsil alan Kowalski 1911-ci ildə fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsinə yiyələnmiş, 1911-1912 - ci tədris ilində Strasburqda Theodor Nöldeke ilə Enno Littmannm, daha sonra isə Kölndə Georg Jacobun yanında işləmişdir. 1919-cu ildə Krakovda Jagiellon Universitetində müsəlman şərq filologiyası şöbəsi yaradılmışdır. Professor olaraq bu şöbəyə gətirilən Kowalski 1919-1948-ci illərdə şöbəni idarə etmişdir. Şərq elmləri, xüsusilə türkologiya sahəsində etdiyi vacib tədqiqatları ilə elm adamlarının diqqətini cəlb etmiş Kowalski 1927-ci ildə Polşa Elm Akademiyasının xəbərləşmə üzvlüyünə seçilmişdir. 1932-ci ildə akademiyanın daimi üzvlüyünü qazanmış, 1931-ci ildə isə burada ümumi sekretarlıq vəzifəsinə təyin edilmişdir. Bundan əlavə, qurulduğu tarixdən (1923) başlayaraq Polşa Şərq Araşdırmaları Dərnəyinin (Polska Towarzystwa Orientalistycznego) çalışmalarında yaxından iştirak etmiş, 1947-ci ildə müdir seçilmişdir. Kowalski «Der DTvän des #ais ibn al-) a + Im» (1914) adlı əsərində ərəb filologiyası sahəsindəki bacarığını ustalıqla göstərmişdir, Bu yazısı ilə şərq alimlərinin diqqətini cəlb edən Kowalski sonralar türkologiya sahəsində işləklə yanaşı bəzən ərəb filologiyasına müraciət etmiş və bu sahədə yeni əsərlər yazmışdır. «Poezja staroarabska» adlı məqaləsini nəşr etdikdən sonra, ElBekrinin «El-memälik ve'l- mesälik» adlı əsərinin Polşa haqqında olan hissəsini nəşr etdirmiş («Monumenta Poloniae Historica»), bundan əlavə Kä'b ibn Zuheyrin divanını tədqiq etmişdir («Le dlwän de Ka'b ibn Zuhair»: Edition critique, 1950). Bu çalışmaları ilə yanaşı fars filologiyası sahəsində məqalələr nəşr etdirmiş, Ömər Xəyyamın rübailəri haqqında bır əsər yazmışdır (1936). Daha sonra Firdovsinin «Şahnamə»si üzərində tədqiqat aparan Kowalski müharibə və ov mərasimləri, din, coğrafiya elmləri, İran, Turan və ərəblər arasında əlaqələr kimi mövzulara müraciət etməyinə baxmayaraq bu sahədə məqalələri çap etdirməmişdir. «Les Turcs aans ie Sän-näme» (1948) adlı məqaləsi 'ou uövrə təsadüf edir. Bu məqalə Kowalskinin 1926-cı ildə nəşr olunan «Die ältesten Erwähnungen der Türken in der arabischen Literatur» (1926) məqaləsini tamamlamışdır. Türklərlə bağlı mövzulara üstünlük verən Kowalski sonralar türkologiya sahəsinə üz tutmuşdur. 1916-cı ildə türk əsgərlərindən topladığı tapmacaları «Zagadki ludowe tureckie» («Enigmes populaires mrques», 1919) adlı məqaləsində nəşr etdirən Kowalski 1922-ci ildə xalq şeiri haqqında dəyərli bir tədqiqat üzə çıxarmışdır: «Ze studiöw ıad form^ poezji ludöw tureckich. Etudes sur la forme de la poesie :es peuples turcs» (1922). Kowalski Balkan və Anadolu türkləri arasında dil, folklor və etnoqrafiya tədqiqi üçün çox sayda səyahət etmişdir. Bu səyahətləri nəticəsində bir çox məqalə nəşr etdirmişdir: «Piosenki ludowe ana- olskie o razböjniku Czakdzym» (1916-1918), «Cinq recits de Günei Vilayet de Smyrne)» (1925), «Osmanisch-türkische Volkslieder aus klazedonien» (1926) və s. «İslam ensiklopediyası»nın I (Avropa) nəşrində dərc olunan Dialectes turcsosmanlis» (və «Osmanisch-turkische Dialekte») hissəsinin də müəllifi Kowalskidir. Bu hissə osmanlı türk dialektləri haqqında yazılmış dəyərli bir tədqiqatdır. Anadolu və Rumeli dialektlərini əhatə edən bu yazı mövzu haqqında ilk çalışmadır. Bundan əlavə İslam ensiklopediyası»nda tapmaca, qoşma və nəğmə hissəsini Kowalski yazmışdır. «Zu den türkischen Monatsnamen» (1930) adlı məqaləsində türk ilində ay adlarını tədqiq etmişdir. Kowalski qıpçaq qrupuna aid dialektlərə də müraciət etmiş, çap etdirdiyi «A propos du Codex Cumanicus» (1929) adlı məqaləsi də bu mövzuya həsr olunmuşdur. O, Polşada yaşayan türklərin dilini də tədqiq etdirmişdir. 1927-ci ildə Hollandiya Şərq Dərnəyi (Oostersch Genootschap in Nederland) Dnqresinə «Über die polnischen Karaimen, ihre Sprache und deren erhältnis zu den anderen kipcakischen Sprachen» adlı məlumatı təqdim etməklə yanaşı Kowalski «Piesni obrzçdowe w narzeczn araimöw z Trok» (1927) adlı bir məqalə dərc etdirmişdir. Bu sahədə ən böyük əsəri «Karaimische Texte im Dialekt von Troki»dir (1929). «Das Avadäna des Dämons Ätavaka» adlı əsəri «Türkische Turfantexte» ədəbi silsiləsində dərc olunmuşdur. Bu əsəri Annemarie von Gabain nəşr etdirmişdir. Kowalski, Sir Aurel Stein'in Eynallu (Cə- nubi İran) dialektini də tədqiq etmişdir («Sir Aurel Stein's Sprachaufzeichnungen im Äas nallu-Dialekt aus Süd-Persien», 1937). Bundan əlavə Kowalski türk dialektləri sahəsində başqa işlər də görmüşdür: «Zur semantischen Funktion des Pluralsuffıxes -lar, -lär in den Türksprachen» (1936), «De ia naıure du causaiif ei du passif dans les langues turques» (1948), «Pröba charakterystyki jçzyköw tureckich» (1946). Kowalski türk elm sahəsindəki yenilikləri də izləmiş, çox sayda məqalə yazmışdır (Əhməd Talat. Xalq şeirlərinin şəkil və nəvi; İshak Refet-Hamit Zübeyr. Anadildən dərləmələr; Əli Rza. Cənubda türkmən oymaqları; Martti Räsänen. Türkische Sprachproben aus Mit- .telanatolien; Gunnar Jarring. Uzbek Texts from Afghan Turkestan). Kowalski slavyan dillərində istifadə olunan türkcə sözlərə də müraciət etmişdir. 1929-cu ildə Praqada toplaşan Slavyanşünaslar konqresinə bu çalışmaların metodologiyası haqqında təqdim etdiyi sənədlə yanaşı, «W sprawie zapozyczen tureckich w jçzyku polskim» («Symbolae grammaticae in honorem Joannis Rozwadowski», 1927) adlı məqaləsində Polşada istifadə olunan türk dilindən alınma sözləri nəzərdən keçirmişdir. Ülkü dilində isə «Türk dilinin qonşu millət dilləri üzərinə təsiri» (1934) adlı məqalə dərc etdirmişdir. «Turcja powojenna» (1925) adlı kitabmda I Dünya müharibəsindən sonra Türkiyədə olan dəyişikliklərə diqqət yetirmişdir.

Yan Kowalski 1948-ci ildə Krakovda vəfat etmişdir.

  1. Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması — 2011.
  2. Tadeusz Kowalski // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.)
  3. Brozović D., Ladan T. Tadeusz Kowalski // Hrvatska enciklopedija (xorv.) — LZMK, 1999. — 9272 səh. — ISBN 978-953-6036-31-8
  4. The Fine Art Archive — 2003.

tadeuş, kovalski, tadeusz, kowalski, iyun, 1889, şatoru, fransa, 1948, krakov, polşa, polyak, türkoloqu, şərqşünası, tadeusz, kowalskidoğum, tarixi, iyun, 1889, 1889, iyun, 1899, 1899, doğum, yeri, châteauroux, üçüncü, fransa, respublikasıvəfat, tarixi, 1948, . Tadeus Yan Kovalski pol Tadeusz Jan Kowalski 21 iyun 1889 Satoru Fransa 5 may 1948 Krakov Polsa polyak turkoloqu serqsunasi Tadeus Yan Kovalskipol Tadeusz Jan KowalskiDogum tarixi 21 iyun 1889 1889 06 21 1 2 3 ve ya 21 iyun 1899 1899 06 21 4 Dogum yeri Chateauroux d Ucuncu Fransa RespublikasiVefat tarixi 5 may 1948 1948 05 05 1 2 4 Vefat yeri Krakov Krakov voevodlugu d Polsa Xalq RespublikasiDefn yeri Rakowicki Cemetery d Vetendasligi PolsaElm sahesi turkologiya serqsunasliq IransunasliqElmi derecesi elmler doktoruIs yeri Yagellon UniversitetiTehsili Vyana Universiteti 1911 Koln Universiteti 1912 Heyati RedakteYan Kowalski 1889 cu ilde anadan olmusdur Fransada polyak bir ailenin usagi olan Kowalski 1894 cu ilde Krakovda liseyi bitirmisdir Hele liseyde sagird iken serq elmlerine maragi olan Kowalski Vyana Universitetinin felsefe fakultesine daxil olmusdur 1907 Vyanada qedim ereb seirlerinin meshur muellifi R Geyerin yaninda tehsil alan Kowalski 1911 ci ilde felsefe doktoru elmi derecesine yiyelenmis 1911 1912 ci tedris ilinde Strasburqda Theodor Noldeke ile Enno Littmannm daha sonra ise Kolnde Georg Jacobun yaninda islemisdir 1919 cu ilde Krakovda Jagiellon Universitetinde muselman serq filologiyasi sobesi yaradilmisdir Professor olaraq bu sobeye getirilen Kowalski 1919 1948 ci illerde sobeni idare etmisdir Serq elmleri xususile turkologiya sahesinde etdiyi vacib tedqiqatlari ile elm adamlarinin diqqetini celb etmis Kowalski 1927 ci ilde Polsa Elm Akademiyasinin xeberlesme uzvluyune secilmisdir 1932 ci ilde akademiyanin daimi uzvluyunu qazanmis 1931 ci ilde ise burada umumi sekretarliq vezifesine teyin edilmisdir Bundan elave quruldugu tarixden 1923 baslayaraq Polsa Serq Arasdirmalari Derneyinin Polska Towarzystwa Orientalistycznego calismalarinda yaxindan istirak etmis 1947 ci ilde mudir secilmisdir Kowalski Der DTvan des ais ibn al a Im 1914 adli eserinde ereb filologiyasi sahesindeki bacarigini ustaliqla gostermisdir Bu yazisi ile serq alimlerinin diqqetini celb eden Kowalski sonralar turkologiya sahesinde islekle yanasi bezen ereb filologiyasina muraciet etmis ve bu sahede yeni eserler yazmisdir Poezja staroarabska adli meqalesini nesr etdikden sonra ElBekrinin El memalik ve l mesalik adli eserinin Polsa haqqinda olan hissesini nesr etdirmis Monumenta Poloniae Historica bundan elave Ka b ibn Zuheyrin divanini tedqiq etmisdir Le dlwan de Ka b ibn Zuhair Edition critique 1950 Bu calismalari ile yanasi fars filologiyasi sahesinde meqaleler nesr etdirmis Omer Xeyyamin rubaileri haqqinda bir eser yazmisdir 1936 Daha sonra Firdovsinin Sahname si uzerinde tedqiqat aparan Kowalski muharibe ve ov merasimleri din cografiya elmleri Iran Turan ve erebler arasinda elaqeler kimi movzulara muraciet etmeyine baxmayaraq bu sahede meqaleleri cap etdirmemisdir Les Turcs aans ie San name 1948 adli meqalesi ou uovre tesaduf edir Bu meqale Kowalskinin 1926 ci ilde nesr olunan Die altesten Erwahnungen der Turken in der arabischen Literatur 1926 meqalesini tamamlamisdir Turklerle bagli movzulara ustunluk veren Kowalski sonralar turkologiya sahesine uz tutmusdur 1916 ci ilde turk esgerlerinden topladigi tapmacalari Zagadki ludowe tureckie Enigmes populaires mrques 1919 adli meqalesinde nesr etdiren Kowalski 1922 ci ilde xalq seiri haqqinda deyerli bir tedqiqat uze cixarmisdir Ze studiow iad form poezji ludow tureckich Etudes sur la forme de la poesie es peuples turcs 1922 Kowalski Balkan ve Anadolu turkleri arasinda dil folklor ve etnoqrafiya tedqiqi ucun cox sayda seyahet etmisdir Bu seyahetleri neticesinde bir cox meqale nesr etdirmisdir Piosenki ludowe ana olskie o razbojniku Czakdzym 1916 1918 Cinq recits de Gunei Vilayet de Smyrne 1925 Osmanisch turkische Volkslieder aus klazedonien 1926 ve s Islam ensiklopediyasi nin I Avropa nesrinde derc olunan Dialectes turcsosmanlis ve Osmanisch turkische Dialekte hissesinin de muellifi Kowalskidir Bu hisse osmanli turk dialektleri haqqinda yazilmis deyerli bir tedqiqatdir Anadolu ve Rumeli dialektlerini ehate eden bu yazi movzu haqqinda ilk calismadir Bundan elave Islam ensiklopediyasi nda tapmaca qosma ve negme hissesini Kowalski yazmisdir Zu den turkischen Monatsnamen 1930 adli meqalesinde turk ilinde ay adlarini tedqiq etmisdir Kowalski qipcaq qrupuna aid dialektlere de muraciet etmis cap etdirdiyi A propos du Codex Cumanicus 1929 adli meqalesi de bu movzuya hesr olunmusdur O Polsada yasayan turklerin dilini de tedqiq etdirmisdir 1927 ci ilde Hollandiya Serq Derneyi Oostersch Genootschap in Nederland Dnqresine Uber die polnischen Karaimen ihre Sprache und deren erhaltnis zu den anderen kipcakischen Sprachen adli melumati teqdim etmekle yanasi Kowalski Piesni obrzcdowe w narzeczn araimow z Trok 1927 adli bir meqale derc etdirmisdir Bu sahede en boyuk eseri Karaimische Texte im Dialekt von Troki dir 1929 Das Avadana des Damons Atavaka adli eseri Turkische Turfantexte edebi silsilesinde derc olunmusdur Bu eseri Annemarie von Gabain nesr etdirmisdir Kowalski Sir Aurel Stein in Eynallu Ce nubi Iran dialektini de tedqiq etmisdir Sir Aurel Stein s Sprachaufzeichnungen im Aas nallu Dialekt aus Sud Persien 1937 Bundan elave Kowalski turk dialektleri sahesinde basqa isler de gormusdur Zur semantischen Funktion des Pluralsuffixes lar lar in den Turksprachen 1936 De ia naiure du causaiif ei du passif dans les langues turques 1948 Proba charakterystyki jczykow tureckich 1946 Kowalski turk elm sahesindeki yenilikleri de izlemis cox sayda meqale yazmisdir Ehmed Talat Xalq seirlerinin sekil ve nevi Ishak Refet Hamit Zubeyr Anadilden derlemeler Eli Rza Cenubda turkmen oymaqlari Martti Rasanen Turkische Sprachproben aus Mit telanatolien Gunnar Jarring Uzbek Texts from Afghan Turkestan Kowalski slavyan dillerinde istifade olunan turkce sozlere de muraciet etmisdir 1929 cu ilde Praqada toplasan Slavyansunaslar konqresine bu calismalarin metodologiyasi haqqinda teqdim etdiyi senedle yanasi W sprawie zapozyczen tureckich w jczyku polskim Symbolae grammaticae in honorem Joannis Rozwadowski 1927 adli meqalesinde Polsada istifade olunan turk dilinden alinma sozleri nezerden kecirmisdir Ulku dilinde ise Turk dilinin qonsu millet dilleri uzerine tesiri 1934 adli meqale derc etdirmisdir Turcja powojenna 1925 adli kitabmda I Dunya muharibesinden sonra Turkiyede olan deyisikliklere diqqet yetirmisdir Yan Kowalski 1948 ci ilde Krakovda vefat etmisdir 1 2 Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 1 2 Tadeusz Kowalski Brockhauz Ensiklopediyasi alm Brozovic D Ladan T Tadeusz Kowalski Hrvatska enciklopedija xorv LZMK 1999 9272 seh ISBN 978 953 6036 31 8 1 2 The Fine Art Archive 2003 Menbe https az wikipedia org w index php title Tadeus Yan Kovalski amp oldid 4700605, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.