Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
T-155 Fırtına Cənubi Koreya tərəfindən istehsal olunmuş K-9 Thunderin əsasında Türkiyədə istehsal olunmuş özüyeriyən artilleriya qurğusudur.
| T-155 Fırtına | |
|---|---|
 | |
| Tipi | Özüyeriyən artilleriya |
| Ölkə | |
| İstismar tarixçəsi | |
| İstismar edənlər |  Türkiyə |
| İstifadə edilən döyüşlər | Fərat Qalxanı Əməliyyatı Aprel döyüşləri Zeytun budağı əməliyyatı Sülh Bulağı əməliyyatı |
| İstehsal tarixçəsi | |
| Konstruksiya tarixi | 1998–2001 |
| İstehsalçı | MKEK |
| İstehsal illəri | 2001–davam edir |
| İstehsal sayı | 350+ |
| Xüsusiyyətləri | |
| Ağırlığı | 47 ton |
| Zireh | 25 mm-lik tökmə polad |
| Sürət | 66 km/s |
| 17.85 ag/ton | |
| Məsafə | 30 km |
| Əsas silah | 155 mm L52 artilleriya topu |
| Köməkçi silah | 12.7 mm M2 “Browning” pulemyotu |
| Uzunluğu | 12 m |
| Eni | 3.5 m |
| Hündürlüyü | 3.43 m |
| Ekipaj | 5 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Cənubi Koreya istehsalı 155/52 mm kalibr top, avtomatik mərmi doldurucu mexanizm və Almaniya istehsalı MTU dizel mühərrik kimi bir çox xüsusiyyətlərinin K-9 ilə oxşar olmasına baxmayaraq, T-155-in qülləsi, şassinin bəzi hissələri, naviqasiya sistemi və atəşi idarəetmə sistemi Türkiyədə istehsal olunmuşdur. Aselsan tərəfindən istehsal olunan daxili naviqasiya sistemi koordinatları 17.5 metr sapma ilə müəyyən etməyə imkan verir. Fırtına 30 saniyə ərzində atəşə hazır vəziyyətə gətirilir.
T-155 Fırtınanın maksimum atəş uzaqlığı mərminin növündən asılı olaraq 40 km-ə çatır.
Bu haubitsalar Türkiyə ordusunun yerləşən 1-ci Ordu Təminat Mərkəzi Komandanlığında istehsal olunur. 2001-ci ildən 2009-cu ilin dekabr ayına qədər Türkiyə Ordusu 150-dən çox Fırtına ilə təchiz olunmuşdur. Ümumilikdə isə 350 ədəd T-155 Fırtına istehsal olunacağı planlaşdırılır.
İnkişafı
1995-ci ildə T-155 Storm Türkiyənin Quru qüvvələrinin artilleriya qoşunlarının taktiki və texniki konsepsiyalarını və gələcəyin döyüş meydanında atışa dəstək olmaq tələbatını nəzərə alaraq müasir haubitsa inkişaf proqramına başladı. Proqram 1995-ci ildə texniki və layihənin idarə olunması quru qüvvələrinin istehsalat işlərinin layihələndirilməsi və prototipləşdirilməsi Departamentinin silah və döyüş sursatlarının idarə edilməsi layihələrinin idarə edilməsi sahəsində başlamışdır. Maksimum 30 km mənzilli 155 millimetr/39 kalibrli ilk prototip 1997-ci ildə yaradılmışdır, lakin daha uzun bir sıra ehtiyac nəticəsində yeni 155/52 kalibrli sistemi üçün qərar verdi. Haubitsanın ikinci prototipinin istehsalına 40 kilometrlik məsafəli, 155 mm/52 kalibrli silah sistemləri ilə quru qüvvələrinin tələblərinə uyğun olaraq 2000-ci ildə başlanılmışdır. Dizaynı və təhlili tamamilə müasir dizayn proqramlarından istifadə edərək kompüter mühitində yerinə yetirilmişdir. Xaricdə təchiz olunan komponentlərin inteqrasiyası 2000-ci ilin dekabr ayında, haubitsanın prototipinin korpuslarının, qüllələrinin və asma sistemlərinin istehsalı isə 2000-ci ilin sentyabrında başa çatdırılmışdır. İstehsal işlərinin prototipləşdirilməsi zamanı Türkiyə yeni haubitsada Almaniyanın pzh 2000 alt sistemindən istifadə etməyi planlaşdırırdı, lakin Alman Federal Təhlükəsizlik Şurası PzH 2000 haubitsa alt sistemlərinin satışı üçün ixrac lisenziyasını təsdiqləmədikdən sonra bu sistemlər Cənubi Koreyada şirkətindən alınmışdır.
ASELSAN şirkəti tərəfindən dizayn edilən yeni nəsil “Fırtına 2” adlı haubitsaların sınaqları 2018-ci ildə həyata keçirilib. Yeni nəsil haubitsalara SARP döyüş modulları, müxtəlif atəş idarəetmə sistemləri inteqrasiya edilib. Türkiyə Quru Qoşunları Komandanlığı üçün ümumilikdə 140 ədəd yeni nəsil “Fırtına 2” özüyeriyən haubitsalarının istehsalı planlaşdırılır. Yeni nəsil “Fırtına” özüyeriyən haubitsa layihəsi çərçivəsində ilk tədarüklər 2021-ci ilin yanvar ayında həyata keçirilib.
Ölçülər və Performans
Lülənin uzunluğu: 8.09 m
Klirens: 0.42 m
Dalış dərinliyi: 1.5 m
Xəndək keçmə: 2.8 m
Maneə keçmə: 0.75 m
Silahlanma
T-155 “Fırtına” haubitsası “Bir top-Bir batareya” konsepsiyasına və “vur-qaç” (shoot and scoot) prinsipinə əsaslanaraq hazırlanıb. Atəş tapşırığının tamamlanmasından 30 saniyə sonra “Fırtına” öz mövqeyini tərk edə bilir. Haubitsa sahib olduğu daxildən idarəedilən avtomatik lülə kilidləmə sistemi vasitəsilə qısa müddətdə mövqeyini dəyişdirərək düşmənin cavab atəşinə məruz qalma riskini minimum səviyyəyə endirə bilir.
ADOP-2000 sisteminə rəqəmsal olaraq inteqrasiya edilən “Fırtına”nın sahib olduğu ASELSAN 9600 sistemi, tezlik sıçrayışlı radiostansiyalar vasitəsilə təhlükəsiz, etibarlı, çevik, sürətli, mobil, davamlı, yüksək radioelektron qorunmaya malik səs və məlumatların ötürülməsinə və atış nəticələrini sürətlə izləməyə imkan verir. Haubitsanın rabitə avadanlıqları atəşi idarəetmə sistemləri (AİS) tərəfindən hesablanan atəş əmrlərini ən qısa zamanda qəbul etməyə və göndərməyə qadirdir. “Fırtına” Ətalətli Naviqasiya Sistemi sayəsində istiqamət bucağını 0.0018 dərəcəyə, hədəf koordinatlarını 0.16 dərəcəyə, öz mövqe koordinatlarını isə 0.56 dərəcəyə qədər düzgünlüklə təsbit edə bilir.
ASELSAN tərəfindən hazırlanan “Fırtına”nın unikal Atəşi İdarəetmə Sistemi dörd əsas hissədən ibarətdir:
- Ətalətli Naviqasiya Sistemi;
- Atəşə nəzarət kompüteri;
- Avtomatik Lülə yönləndirmə Sistemi;
- İlkin sürət ölçmə radarı.
İxracı
Azərbaycan
Türkiyə ilə Azərbaycan hökumətləri arasında 36 ədəd T-155 Fırtınanın satınalma haqqında müqaviləsi 2011-ci ildə imzalanmış, lakin mühərriyin alman istehsalı olması və Almaniyanın da Azərbaycan və Ermənistanın müharibə şəraitində olmasını nəzərə alaraq bu ölkələrə silah satışı ilə bağlı embarqo qoymasına görə bu müqavilənin icrası baş tutmamışdır. Azərbaycana satılan modellərdə güc qurğusu kimi “Fırtına” haubitsalarının ixrac modellərində Ukraynanın T-84 “Oplot” tanklarında istifadə edilən, istehsalı etdiyi 6TD-2 dizel mühərriklərindən istifadə edilir.
Döyüş tarixçəsi
T-155 “Fırtına” haubitsası Türkiyə və Azərbaycan Silahlı Qüvvələri tərəfindən bir neçə dəfə döyüş əməliyyatlarında tətbiq edilib. TSQ bu haubitsadan ilk dəfə 2007-ci ilin sonundan 2008-ci ilin yanvar ayına qədər İraqın şimalında PKK terror qruplaşmasına qarşı həyata keçirilən , 2012-ci ildə Türkiyə ilə Suriya arasında baş verən sərhəd toqquşmalarında, həmçinin 2016-cı ildə keçirilən “Fərat Qalxanı” əməliyyatı zamanı, Azərbaycan Ordusu isə 2016-cı ilin aprel döyüşlərində istifadə edib.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Azərbaycan Türkiyədən T-155 “Fırtına”ların növbəti partiyasını ala bilər – ANALİZ (EKSPERT)[ölü keçid]
- "T-155". Military Factory. 2014-07-01 tarixində . İstifadə tarixi: 14 iyun 2017.
- Enginsoy, Umit. "Turkey hit Syria with S. Korean-designed howitzers". Hurriyet Daily News. 2012-10-09 tarixində . İstifadə tarixi: 14 iyun 2017.
- "Korea seeks to sell tanks to Turkey". Korea Herald. 2009-04-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-06-14.
- "Türkiyə ordusuna yeni nəsil "Fırtına" haubitsaları təhvil verilib". 2021-02-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-01-24.
- . News.az. 2013-07-23 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 iyun 2017.
- "Hürriyet: Hem karadan hem havadan" (Turkish). April 27, 2008. May 22, 2011 tarixində . İstifadə tarixi: June 14, 2017.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
T 155 Firtina Cenubi Koreya terefinden istehsal olunmus K 9 Thunderin esasinda Turkiyede istehsal olunmus ozuyeriyen artilleriya qurgusudur T 155 FirtinaTipi Ozuyeriyen artilleriyaOlke TurkiyeIstismar tarixcesiIstismar edenler TurkiyeIstifade edilen doyusler Ferat Qalxani Emeliyyati Aprel doyusleri Zeytun budagi emeliyyati Sulh Bulagi emeliyyatiIstehsal tarixcesiKonstruksiya tarixi 1998 2001Istehsalci MKEKIstehsal illeri 2001 davam edirIstehsal sayi 350 XususiyyetleriAgirligi 47 tonZireh 25 mm lik tokme poladSuret 66 km s17 85 ag tonMesafe 30 kmEsas silah 155 mm L52 artilleriya topuKomekci silah 12 7 mm M2 Browning pulemyotuUzunlugu 12 mEni 3 5 mHundurluyu 3 43 mEkipaj 5 Vikianbarda elaqeli mediafayllar Cenubi Koreya istehsali 155 52 mm kalibr top avtomatik mermi doldurucu mexanizm ve Almaniya istehsali MTU dizel muherrik kimi bir cox xususiyyetlerinin K 9 ile oxsar olmasina baxmayaraq T 155 in qullesi sassinin bezi hisseleri naviqasiya sistemi ve atesi idareetme sistemi Turkiyede istehsal olunmusdur Aselsan terefinden istehsal olunan daxili naviqasiya sistemi koordinatlari 17 5 metr sapma ile mueyyen etmeye imkan verir Firtina 30 saniye erzinde atese hazir veziyyete getirilir T 155 Firtinanin maksimum ates uzaqligi merminin novunden asili olaraq 40 km e catir Bu haubitsalar Turkiye ordusunun yerlesen 1 ci Ordu Teminat Merkezi Komandanliginda istehsal olunur 2001 ci ilden 2009 cu ilin dekabr ayina qeder Turkiye Ordusu 150 den cox Firtina ile techiz olunmusdur Umumilikde ise 350 eded T 155 Firtina istehsal olunacagi planlasdirilir Inkisafi1995 ci ilde T 155 Storm Turkiyenin Quru quvvelerinin artilleriya qosunlarinin taktiki ve texniki konsepsiyalarini ve geleceyin doyus meydaninda atisa destek olmaq telebatini nezere alaraq muasir haubitsa inkisaf proqramina basladi Proqram 1995 ci ilde texniki ve layihenin idare olunmasi quru quvvelerinin istehsalat islerinin layihelendirilmesi ve prototiplesdirilmesi Departamentinin silah ve doyus sursatlarinin idare edilmesi layihelerinin idare edilmesi sahesinde baslamisdir Maksimum 30 km menzilli 155 millimetr 39 kalibrli ilk prototip 1997 ci ilde yaradilmisdir lakin daha uzun bir sira ehtiyac neticesinde yeni 155 52 kalibrli sistemi ucun qerar verdi Haubitsanin ikinci prototipinin istehsalina 40 kilometrlik mesafeli 155 mm 52 kalibrli silah sistemleri ile quru quvvelerinin teleblerine uygun olaraq 2000 ci ilde baslanilmisdir Dizayni ve tehlili tamamile muasir dizayn proqramlarindan istifade ederek komputer muhitinde yerine yetirilmisdir Xaricde techiz olunan komponentlerin inteqrasiyasi 2000 ci ilin dekabr ayinda haubitsanin prototipinin korpuslarinin qullelerinin ve asma sistemlerinin istehsali ise 2000 ci ilin sentyabrinda basa catdirilmisdir Istehsal islerinin prototiplesdirilmesi zamani Turkiye yeni haubitsada Almaniyanin pzh 2000 alt sisteminden istifade etmeyi planlasdirirdi lakin Alman Federal Tehlukesizlik Surasi PzH 2000 haubitsa alt sistemlerinin satisi ucun ixrac lisenziyasini tesdiqlemedikden sonra bu sistemler Cenubi Koreyada sirketinden alinmisdir ASELSAN sirketi terefinden dizayn edilen yeni nesil Firtina 2 adli haubitsalarin sinaqlari 2018 ci ilde heyata kecirilib Yeni nesil haubitsalara SARP doyus modullari muxtelif ates idareetme sistemleri inteqrasiya edilib Turkiye Quru Qosunlari Komandanligi ucun umumilikde 140 eded yeni nesil Firtina 2 ozuyeriyen haubitsalarinin istehsali planlasdirilir Yeni nesil Firtina ozuyeriyen haubitsa layihesi cercivesinde ilk tedarukler 2021 ci ilin yanvar ayinda heyata kecirilib Olculer ve PerformansLulenin uzunlugu 8 09 m Klirens 0 42 m Dalis derinliyi 1 5 m Xendek kecme 2 8 m Manee kecme 0 75 mSilahlanmaT 155 Firtina haubitsasi Bir top Bir batareya konsepsiyasina ve vur qac shoot and scoot prinsipine esaslanaraq hazirlanib Ates tapsiriginin tamamlanmasindan 30 saniye sonra Firtina oz movqeyini terk ede bilir Haubitsa sahib oldugu daxilden idareedilen avtomatik lule kilidleme sistemi vasitesile qisa muddetde movqeyini deyisdirerek dusmenin cavab atesine meruz qalma riskini minimum seviyyeye endire bilir ADOP 2000 sistemine reqemsal olaraq inteqrasiya edilen Firtina nin sahib oldugu ASELSAN 9600 sistemi tezlik sicrayisli radiostansiyalar vasitesile tehlukesiz etibarli cevik suretli mobil davamli yuksek radioelektron qorunmaya malik ses ve melumatlarin oturulmesine ve atis neticelerini suretle izlemeye imkan verir Haubitsanin rabite avadanliqlari atesi idareetme sistemleri AIS terefinden hesablanan ates emrlerini en qisa zamanda qebul etmeye ve gondermeye qadirdir Firtina Etaletli Naviqasiya Sistemi sayesinde istiqamet bucagini 0 0018 dereceye hedef koordinatlarini 0 16 dereceye oz movqe koordinatlarini ise 0 56 dereceye qeder duzgunlukle tesbit ede bilir ASELSAN terefinden hazirlanan Firtina nin unikal Atesi Idareetme Sistemi dord esas hisseden ibaretdir Etaletli Naviqasiya Sistemi Atese nezaret komputeri Avtomatik Lule yonlendirme Sistemi Ilkin suret olcme radari IxraciAzerbaycan Turkiye ile Azerbaycan hokumetleri arasinda 36 eded T 155 Firtinanin satinalma haqqinda muqavilesi 2011 ci ilde imzalanmis lakin muherriyin alman istehsali olmasi ve Almaniyanin da Azerbaycan ve Ermenistanin muharibe seraitinde olmasini nezere alaraq bu olkelere silah satisi ile bagli embarqo qoymasina gore bu muqavilenin icrasi bas tutmamisdir Azerbaycana satilan modellerde guc qurgusu kimi Firtina haubitsalarinin ixrac modellerinde Ukraynanin T 84 Oplot tanklarinda istifade edilen istehsali etdiyi 6TD 2 dizel muherriklerinden istifade edilir Doyus tarixcesiT 155 Firtina haubitsasi Turkiye ve Azerbaycan Silahli Quvveleri terefinden bir nece defe doyus emeliyyatlarinda tetbiq edilib TSQ bu haubitsadan ilk defe 2007 ci ilin sonundan 2008 ci ilin yanvar ayina qeder Iraqin simalinda PKK terror qruplasmasina qarsi heyata kecirilen 2012 ci ilde Turkiye ile Suriya arasinda bas veren serhed toqqusmalarinda hemcinin 2016 ci ilde kecirilen Ferat Qalxani emeliyyati zamani Azerbaycan Ordusu ise 2016 ci ilin aprel doyuslerinde istifade edib Hemcinin baxK 9 Thunder Turkiye OrdusuIstinadlarAzerbaycan Turkiyeden T 155 Firtina larin novbeti partiyasini ala biler ANALIZ EKSPERT olu kecid T 155 Military Factory 2014 07 01 tarixinde Istifade tarixi 14 iyun 2017 Enginsoy Umit Turkey hit Syria with S Korean designed howitzers Hurriyet Daily News 2012 10 09 tarixinde Istifade tarixi 14 iyun 2017 Korea seeks to sell tanks to Turkey Korea Herald 2009 04 26 tarixinde Istifade tarixi 2017 06 14 Turkiye ordusuna yeni nesil Firtina haubitsalari tehvil verilib 2021 02 26 tarixinde Istifade tarixi 2021 01 24 News az 2013 07 23 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 14 iyun 2017 Hurriyet Hem karadan hem havadan Turkish April 27 2008 May 22 2011 tarixinde Istifade tarixi June 14 2017 Xarici kecidlerVikianbarda T 155 Firtina ile elaqeli mediafayllar var