fbpx
Wikipedia

Səlim Musayev

Avqust 05, 2021

Səlim Musayev — Azərbaycanda biologiya sahəsində tanınmış aqrostoloq, Milli Elmlər Akademiyasının müxbir üzvi, botanik.

Səlim Musayev
Səlim Hüseynpaşa oğlu Musayev
Doğum tarixi
Doğum yeri Yuxarı Oruzman, Dmanisi rayonu, Gürcüstan SSR, SSRİ
Vəfat tarixi (72 yaşında)
Vətəndaşlığı SSRİ→
Azərbaycan
Milliyyəti azərbaycanlı
Elm sahəsi botanika
Elmi dərəcəsi b.e.d.
Tanınmış yetirmələri Gəncə Dövlət Pedaqoji İnstitutu
Mükafatları Fəxri fərmanlar

İnstitutunun laboratoriya müdiri, biologiya elmlər doktoru

Həyatı

Səlim Hüseynpaşa oğlu Musayev 1937-ci ildə may ayının 29-da Gürcüstan Respublikasının Başkeçid (indiki Dmanisi) rayonunun Yuxarı Oruzman kəndində anadan olmuşdur.

1951-ci ildə Yuxarı Oruzman kənd 8-illik məktəbini, 1954-cü ildə isə Hamamlı kənd 11-illik məktəbini bitirmişdir. Üç il təsərrüfatda işlədikdən sonra 1957-1960-cı illərdə Sovet Ordusu sıralarında xidmət etmişdir.

1961-ci ildə Həsənbəy Zərdabi adına Gəncə Dövlət Pedaqoji İnstitutunun biologiya fakültəsinə daxil olmuş, burada institutun ictimai həyatında yaxından iştirak edərək Ali bitkilərin sistematikası sahəsinə xüsusi maraq göstərmiş, institutun tələbə elmi cəmiyyətinin fəal üzvlərindən biri olmuşdur. 1966-cı ildə həmin institutun biologiyaa fakültəsini biologiya və kənd təsərrüfatının əsasları ixtisası üzrə fərqlənmə diplomu ilə bitirmişdir.

Elmi-pedoqoji fəaliyyətləri

1966-cı ilin avqust ayından 1967-ci ilin noyabr ayının 17-nə kimi Azərbaycan Respublikasının Balakən rayonunun Meşəşambul kənd 8-illik məktəbində kimya-biologiya müəllimi işləmişdir.

Ali bitkilərə, xüsusən onların sistematikasına olan marağı S.Musayevi Azərbaycan Elmlər Akademiyasının V.L.Komarov adına Botanika İnstitutunun aspiranturasına gətirib çıxarmışdır. O, çox böyük həvəs və inadkarlıqla bitki sistematikasının sirlərini öyrənməyə başlamış, bu sahədə geniş elmi-tədqiqat işləri aparmışdır. O, 1967-ci ildə biologiya elmləri doktoru Y.M.İsayevin rəhbərliyi ilə “Vələmir cinsinin Qafqaz növləri” mövzusunda vaxtından 6 ay əvvəl namizədlik dissertasiyasını müvəffəqiyyətlə müdafiə etmişdir.

S.Musayevin apardığı tədqiqatlar nəticəsində Qafqaz flaorasının Avena L. Cinsinin növ tərkibi müəyyənləşdirilmiş, keçmiş İttifaq məkanı üçün 3 növ və 8 növmüxtəlifliyi, Qafqaz florası üçün bir növ və Azərbaycan florası üçün 5 növ ilk dəfə olaraq göstərilmişdir. Bununla yanaşı Qafqaz vələmirlərinin əmələ gəlməsi və formalaşmasına dair bir sıra elmi dəyərlər irəli sürmüşdür. Bunlardan biri Vələmir cinsinin filogenetik ağacının verilməsi, iri toxumların (dənlərin) şərqdə, xırda toxumlu növlərin isə qərbdə rast gəlməsi elmi dəlillərlə əsaslandırılmış və bitkilərin şərqdən qərbə miqrasıyası açıqlanmışdır.

1971-ci ildən başlayaraq S.Musayev “Azərbaycan taxılları” mövzusunda doktorluq dissertasiyası üzərində ciddi elmi axtarışlar aparmağa başlamışdır.

Uzun illər ərzində apardığı çöl və kameral tədqiqatların nəticələrinə dair 1990-ci ildə Ukrayna Respublikasının Kiyev Botanika İnstitutunda S.H.Musayev biologiya elmlər doktoru alimlik dərəcəsini almaq üçün “Azərbaycan taxılları” 2016-12-20 at the Wayback Machine mövzusunda müvəffəqiyyətlə dissertasiya müdafiə etmişdir.

S.H.Musayev bir çox illər ərzində apardığı araşdırmalar nəticəsində elm üçün 10 növ təsvir etmişdir ki, bu da dünya botanikləri tərəfindən yüksək qiymətləndirilmiş, qəbul edilmiş və Beynəlxalq Nomenklatur Botanika Kodeksinə daxil edilmişdir. O, elm üçün təsvir edilmiş növlərdən başqa Avrasiya florası üçün 12 növ, Qafqaz florası üçün 7 növ və qeyd edilənlərdən başqa Azərbaycan florası üçün 10 cinsə aid 150 növü ilk dəfə olaraq qeyd etmişdir. Bununla yanaşı, S.H.Musayev respublikanın iri botaniki-coğrafi rayonları üçün də xeyli sayda növlərin ilk dəfə yayılmalarını qeyd etmişdir. S.H.Musayev apardığı tədqiqatlar nəticəsində məlum olmuşdur ki, Azərbaycan florasında Qırtıckimilər (Taxıllar) fəsiləsinin 120 cinsinə aid 454 növü yayılmışdır. Bu da “Azərbaycan florası” (1950) əsərinin birinci cildindən 24 cins və 150 növ çoxdur.

S.H.Musayev hələ 1970-1985-ci illərdə Naxçıvan MR və Azərbaycanın digər bölgələrinə təşkil edilmiş ekspedisiyalara rəhbərlik etmiş, Mərkəzi Herbarium fondunu yeni herbari nüsxələri ilə zənginləşdirmişdir.

S.H.Musayev Ali bitkilərin sistematikası, xüsusən aqrostologiya sahəsində MDB-də çalışan 5 nəfər mütəxəssisdən biri idi. Gərgin əməyi, elmi axtarışları 140-dan çox elmi məqalədə və 5 monoqrafiyada öz əksini tapmışdır. Onlardan “Azərbaycan taxılları” (1991), “Azərbaycan taxıllarının təyinedici” 2016-12-20 at the Wayback Machine (1980), “Azərbaycanın paxlalı bitkiləri”  (1996), “Bromeac dum. tribinin Naxçıva növlərininsistematikası və bioekoloji xüsusiyyətləri” 2016-12-20 at the Wayback Machine (2000) və başqalarını qeyd etmək olar.

S.H.Musayevin elmi tədqiqatları arasında faydalı, nəsli kəsilməkdə olan bitkilərin öyrənilməsində də xidməti böyükdür. Bu baxımdan 1989-cu ildə nəşr edilmiş, kollektiv müəlliflər tərəfindən tərtib edilmiş “Azərbaycanın Qırmızı Kitabı”nda respublikamızın ərazisində rast gələn nadir, relilkt, endemik, təsərrüfat baxımından çoxyaşlı 140 bitki növləri haqqında, onların yayılması, mühafizəsinə dair əməli tədbirlər sisteminin hazırlanmasında yaxından iştirak etmişdir.

Akademik V.Hacıyevlə birlikdə biologiya elmləri doktoru S.H.Musayev 1996-cı ildə nəşr olunmuş, "Azərbaycanın "Qırmızı” və “Yaşıl kitabları"na tövsiyə olunan bitki və bitki formasiyaları" 2016-12-20 at the Wayback Machine adlı əsərdə Azərbaycan ərazisində rast gəlinən 4500-ə qədər ali sporlu, çılpaqtoxumlu və çiçəkli bitkilərdən 416 növ bitkinin arealları, qısalan, nadir, endemik və s. bitkilər haqqında, eyni zamanda otlaq və biçənəklərdə sıradan çıxmış və məhv olmaya məruz qalmış bir neçə bitki formasiyaları haqqında da məlumat verilir.

1978-1987-ci illərdə Səlim Musayev Azərbaycan EA-nın Botanika İnstitutunun Həmkarlar Təşkilatının sədri və institutun partiya bürosunun katibi işləmiş, Botanika İnstitutunun və 1986-cı ildən Azərbaycan Respublikası Ekologiya Dövlət və Təbiətdən İstifadəyə Nəzarət Komitəsinin (hazırda Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi) elmi şuralarının üzvülərindən biri, Botanika İnstitutunun Mərkəzi Herbarium laboratoriyasının müdiri olmuşdur. AMEA-nın “Xəbərlər” (Biologiya elmləri seriyası) jurnalının redaksiya heyətinin üzvü kimi ictimai vəzifəni layiqincə yerinə yetirmişdir. Onun rəhbərliyi altında 4 nəfər elmlər namizədi hazırlanmış və 8 nəfər dissertantın elmi işinin rəhbəri olmuşdur. Bunlardan 6 nəfəri müdafiə etmiş və Respublika yanında AAK-ın qərarı ilə elmlər namizədi alimlik dərəcəsi adı verilmişdir. 

Mükafatlar

Səlim Musayev AMEA-nın Botanika İnstitutunun 50 illiyi ilə əlaqədar gənclərin kommunist tərbiyyəsində roluna görə Azərbaycan LKGİ MK, Böyük Oktyabr Sosialist inqilabının 60 illiyi ilə əlaqədar H.Zərdabi adına GDU-nin rektorluğunun və Böyük Oktyabr Sosialist inqilabının 70 illiyi ilə əlaqədar Sovet İKP MK-nin, SSRİ Nazirlər Sovetinin, ÜİLKGİ MŞ-nın və ÜİHİMŞ-nın “Fəxri fərmanları” ilə təltif edilmişdir.  

S.Musayev 2010-cu il aprelin 7-də vəfat edib.

İstinadlar

  1. Azərbaycanın elm və mədəniyyət xadimləri. Səlim Musayev. Biblioqrafiya. Bakı-"Elm"-2007

Avqust 05, 2021
səlim, musayev, azərbaycanda, biologiya, sahəsində, tanınmış, aqrostoloq, milli, elmlər, akademiyasının, müxbir, üzvi, botanik, səlim, hüseynpaşa, oğlu, musayevdoğum, tarixi, 1937doğum, yeri, yuxarı, oruzman, dmanisi, rayonu, gürcüstan, ssrivəfat, tarixi, apre. Selim Musayev Azerbaycanda biologiya sahesinde taninmis aqrostoloq Milli Elmler Akademiyasinin muxbir uzvi botanik Selim MusayevSelim Huseynpasa oglu MusayevDogum tarixi 29 may 1937Dogum yeri Yuxari Oruzman Dmanisi rayonu Gurcustan SSR SSRIVefat tarixi 7 aprel 2010 72 yasinda Vetendasligi SSRI AzerbaycanMilliyyeti azerbaycanliElm sahesi botanikaElmi derecesi b e d Taninmis yetirmeleri Gence Dovlet Pedaqoji InstitutuMukafatlari Fexri fermanlarInstitutunun laboratoriya mudiri biologiya elmler doktoru Mundericat 1 Heyati 2 Elmi pedoqoji fealiyyetleri 3 Mukafatlar 4 IstinadlarHeyati RedakteSelim Huseynpasa oglu Musayev 1937 ci ilde may ayinin 29 da Gurcustan Respublikasinin Baskecid indiki Dmanisi rayonunun Yuxari Oruzman kendinde anadan olmusdur 1951 ci ilde Yuxari Oruzman kend 8 illik mektebini 1954 cu ilde ise Hamamli kend 11 illik mektebini bitirmisdir Uc il teserrufatda isledikden sonra 1957 1960 ci illerde Sovet Ordusu siralarinda xidmet etmisdir 1961 ci ilde Hesenbey Zerdabi adina Gence Dovlet Pedaqoji Institutunun biologiya fakultesine daxil olmus burada institutun ictimai heyatinda yaxindan istirak ederek Ali bitkilerin sistematikasi sahesine xususi maraq gostermis institutun telebe elmi cemiyyetinin feal uzvlerinden biri olmusdur 1966 ci ilde hemin institutun biologiyaa fakultesini biologiya ve kend teserrufatinin esaslari ixtisasi uzre ferqlenme diplomu ile bitirmisdir Elmi pedoqoji fealiyyetleri Redakte1966 ci ilin avqust ayindan 1967 ci ilin noyabr ayinin 17 ne kimi Azerbaycan Respublikasinin Balaken rayonunun Mesesambul kend 8 illik mektebinde kimya biologiya muellimi islemisdir Ali bitkilere xususen onlarin sistematikasina olan maragi S Musayevi Azerbaycan Elmler Akademiyasinin V L Komarov adina Botanika Institutunun aspiranturasina getirib cixarmisdir O cox boyuk heves ve inadkarliqla bitki sistematikasinin sirlerini oyrenmeye baslamis bu sahede genis elmi tedqiqat isleri aparmisdir O 1967 ci ilde biologiya elmleri doktoru Y M Isayevin rehberliyi ile Velemir cinsinin Qafqaz novleri movzusunda vaxtindan 6 ay evvel namizedlik dissertasiyasini muveffeqiyyetle mudafie etmisdir S Musayevin apardigi tedqiqatlar neticesinde Qafqaz flaorasinin Avena L Cinsinin nov terkibi mueyyenlesdirilmis kecmis Ittifaq mekani ucun 3 nov ve 8 novmuxtelifliyi Qafqaz florasi ucun bir nov ve Azerbaycan florasi ucun 5 nov ilk defe olaraq gosterilmisdir Bununla yanasi Qafqaz velemirlerinin emele gelmesi ve formalasmasina dair bir sira elmi deyerler ireli surmusdur Bunlardan biri Velemir cinsinin filogenetik agacinin verilmesi iri toxumlarin denlerin serqde xirda toxumlu novlerin ise qerbde rast gelmesi elmi delillerle esaslandirilmis ve bitkilerin serqden qerbe miqrasiyasi aciqlanmisdir 1971 ci ilden baslayaraq S Musayev Azerbaycan taxillari movzusunda doktorluq dissertasiyasi uzerinde ciddi elmi axtarislar aparmaga baslamisdir Uzun iller erzinde apardigi col ve kameral tedqiqatlarin neticelerine dair 1990 ci ilde Ukrayna Respublikasinin Kiyev Botanika Institutunda S H Musayev biologiya elmler doktoru alimlik derecesini almaq ucun Azerbaycan taxillari Arxivlesdirilib 2016 12 20 at the Wayback Machine movzusunda muveffeqiyyetle dissertasiya mudafie etmisdir S H Musayev bir cox iller erzinde apardigi arasdirmalar neticesinde elm ucun 10 nov tesvir etmisdir ki bu da dunya botanikleri terefinden yuksek qiymetlendirilmis qebul edilmis ve Beynelxalq Nomenklatur Botanika Kodeksine daxil edilmisdir O elm ucun tesvir edilmis novlerden basqa Avrasiya florasi ucun 12 nov Qafqaz florasi ucun 7 nov ve qeyd edilenlerden basqa Azerbaycan florasi ucun 10 cinse aid 150 novu ilk defe olaraq qeyd etmisdir Bununla yanasi S H Musayev respublikanin iri botaniki cografi rayonlari ucun de xeyli sayda novlerin ilk defe yayilmalarini qeyd etmisdir S H Musayev apardigi tedqiqatlar neticesinde melum olmusdur ki Azerbaycan florasinda Qirtickimiler Taxillar fesilesinin 120 cinsine aid 454 novu yayilmisdir Bu da Azerbaycan florasi 1950 eserinin birinci cildinden 24 cins ve 150 nov coxdur S H Musayev hele 1970 1985 ci illerde Naxcivan MR ve Azerbaycanin diger bolgelerine teskil edilmis ekspedisiyalara rehberlik etmis Merkezi Herbarium fondunu yeni herbari nusxeleri ile zenginlesdirmisdir S H Musayev Ali bitkilerin sistematikasi xususen aqrostologiya sahesinde MDB de calisan 5 nefer mutexessisden biri idi Gergin emeyi elmi axtarislari 140 dan cox elmi meqalede ve 5 monoqrafiyada oz eksini tapmisdir Onlardan Azerbaycan taxillari 1991 Azerbaycan taxillarinin teyinedici Arxivlesdirilib 2016 12 20 at the Wayback Machine 1980 Azerbaycanin paxlali bitkileri 1996 Bromeac dum tribinin Naxciva novlerininsistematikasi ve bioekoloji xususiyyetleri Arxivlesdirilib 2016 12 20 at the Wayback Machine 2000 ve basqalarini qeyd etmek olar S H Musayevin elmi tedqiqatlari arasinda faydali nesli kesilmekde olan bitkilerin oyrenilmesinde de xidmeti boyukdur Bu baximdan 1989 cu ilde nesr edilmis kollektiv muellifler terefinden tertib edilmis Azerbaycanin Qirmizi Kitabi nda respublikamizin erazisinde rast gelen nadir relilkt endemik teserrufat baximindan coxyasli 140 bitki novleri haqqinda onlarin yayilmasi muhafizesine dair emeli tedbirler sisteminin hazirlanmasinda yaxindan istirak etmisdir Akademik V Haciyevle birlikde biologiya elmleri doktoru S H Musayev 1996 ci ilde nesr olunmus Azerbaycanin Qirmizi ve Yasil kitablari na tovsiye olunan bitki ve bitki formasiyalari Arxivlesdirilib 2016 12 20 at the Wayback Machine adli eserde Azerbaycan erazisinde rast gelinen 4500 e qeder ali sporlu cilpaqtoxumlu ve cicekli bitkilerden 416 nov bitkinin areallari qisalan nadir endemik ve s bitkiler haqqinda eyni zamanda otlaq ve biceneklerde siradan cixmis ve mehv olmaya meruz qalmis bir nece bitki formasiyalari haqqinda da melumat verilir 1978 1987 ci illerde Selim Musayev Azerbaycan EA nin Botanika Institutunun Hemkarlar Teskilatinin sedri ve institutun partiya burosunun katibi islemis Botanika Institutunun ve 1986 ci ilden Azerbaycan Respublikasi Ekologiya Dovlet ve Tebietden Istifadeye Nezaret Komitesinin hazirda Ekologiya ve Tebii Servetler Nazirliyi elmi suralarinin uzvulerinden biri Botanika Institutunun Merkezi Herbarium laboratoriyasinin mudiri olmusdur AMEA nin Xeberler Biologiya elmleri seriyasi jurnalinin redaksiya heyetinin uzvu kimi ictimai vezifeni layiqince yerine yetirmisdir Onun rehberliyi altinda 4 nefer elmler namizedi hazirlanmis ve 8 nefer dissertantin elmi isinin rehberi olmusdur Bunlardan 6 neferi mudafie etmis ve Respublika yaninda AAK in qerari ile elmler namizedi alimlik derecesi adi verilmisdir Mukafatlar RedakteSelim Musayev AMEA nin Botanika Institutunun 50 illiyi ile elaqedar genclerin kommunist terbiyyesinde roluna gore Azerbaycan LKGI MK Boyuk Oktyabr Sosialist inqilabinin 60 illiyi ile elaqedar H Zerdabi adina GDU nin rektorlugunun ve Boyuk Oktyabr Sosialist inqilabinin 70 illiyi ile elaqedar Sovet IKP MK nin SSRI Nazirler Sovetinin UILKGI MS nin ve UIHIMS nin Fexri fermanlari ile teltif edilmisdir S Musayev 2010 cu il aprelin 7 de vefat edib 1 Istinadlar Redakte Azerbaycanin elm ve medeniyyet xadimleri Selim Musayev Biblioqrafiya Baki Elm 2007Menbe https az wikipedia org w index php title Selim Musayev amp oldid 5781805, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.