Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sədallah əl-Bərdəi (XIV əsrin sonu—XV əsrin əvvəlləri) - mənşəcə Azərbaycan türklərindən olan tanınmış dilçi alim və şair.
| Sədallah əl-Bərdəi | |
|---|---|
| Sədəddin Sədallah əl-Bərdəi | |
| Doğum tarixi | XIV əsr |
| Doğum yeri | Bərdə şəhəri |
| Vəfat yeri | Bərdə şəhəri |
Həyatı
Orta əsrlər Şərqinin tanınmış dilçi və şairi Sədəddin Sədallah əl-Bərdəi müasir Qarabağ ərazisində yerləşən Bərdə şəhərində anadan olub.
V əsrdən etibarən Qafqaz Albaniyasının paytaxtı olmuş və sonralar da Azərbaycanın mədəni və ticarət mərkəzi kimi öz əhəmiyyətini itirməmiş bu məşhur şəhərdən bütün Yaxın Şərqdə məşhur olmuş bir çox tanınmış alimlər çıxmışdır ki,onlardan da biri Sədallah Bərdəidir.
Bərdəinin həyat tarixçəsi barədə məlumat o qədər kasaddır ki, hətta onun hansı illərdə yaşadığı da indiyəcən müəyyənləşdirilməyib. Dövrümüzə qədər gəlib çatmış nisbətən daha qədim əlyazmalarına əsaslanan alimlər təqribi şəkildə əl-Bərdəinin XIV əsrin sonu - XV əsrin əvvəllərində yaşadığını göstərirlər.
Əl-Bərdəinin iki əsəri məlumdur. Bunlardan biri görkəmli dilçi "Ət-Təsrif" əsərinə, o birisi isə bütün dövrlərin ölməz dilçisi əz- "Əl-Ənmüzəc finnəhv" ("Nümunəvi qrammatika") əsərinə yazılmış şərhdir. Sədallah əl-Bərdəinin əz-Zəməxşərinin adı çəkilən əsərinə verdiyi "hədaiq əddanain fi şərhi risalət əl-lamatəl-hənaiq" adlı şərhi ona şöhrət gətirmişdir.
Bərdəi öz şərhinin əvvəlində yazırdı: " Dünyanın heç bir yerində tayı-bərabərincə əsər yazılmamış və tərifinə dillərin aciz qaldığı "Əl-Ənmüzəc" adlı məşhur risaləni gördükdən sonra mən onun üzündən niqabı qaldırmaq, onun ruhunu və gizli sirlərini açmaq, onun xəzinəsində gizlədilmiş ləl-cəvahiratı nümayiş etdirmək, buradakı incə eyhamlara izah vermək, onun özünə bərabər bir hünər göstərmək fikrinə düşdüm."
Əl-Bərdəinin yaradıcılıqından bəhs edən əsərində dilçi alimlərdən N. Ağayeva yazır: "Onun şərhləri nəzəri səciyyəsinə, prinsipinə və təyinatına görə buna bənzər əsərlər arasında müstəsna əhəmiyyət daşıyır. Belə ki, o, şərh əsnasında məntiq, ədəbiyyatşünaslıq, semantika və leksika kimi elm sahələrinin başlıca ehkamlarına əsaslanmışdır."
Görünür, əl-Bərdəinin şərhlərinin uzun əsrlər boyunca bütün Qafqazda qeyri-adi kütləvilik qazanması da elə bununla bağlıdır.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Berdei Sedallah el Berdei XIV esrin sonu XV esrin evvelleri mensece Azerbaycan turklerinden olan taninmis dilci alim ve sair Sedallah el BerdeiSededdin Sedallah el BerdeiDogum tarixi XIV esrDogum yeri Berde seheriVefat yeri Berde seheriHeyatiOrta esrler Serqinin taninmis dilci ve sairi Sededdin Sedallah el Berdei muasir Qarabag erazisinde yerlesen Berde seherinde anadan olub V esrden etibaren Qafqaz Albaniyasinin paytaxti olmus ve sonralar da Azerbaycanin medeni ve ticaret merkezi kimi oz ehemiyyetini itirmemis bu meshur seherden butun Yaxin Serqde meshur olmus bir cox taninmis alimler cixmisdir ki onlardan da biri Sedallah Berdeidir Berdeinin heyat tarixcesi barede melumat o qeder kasaddir ki hetta onun hansi illerde yasadigi da indiyecen mueyyenlesdirilmeyib Dovrumuze qeder gelib catmis nisbeten daha qedim elyazmalarina esaslanan alimler teqribi sekilde el Berdeinin XIV esrin sonu XV esrin evvellerinde yasadigini gosterirler El Berdeinin iki eseri melumdur Bunlardan biri gorkemli dilci Et Tesrif eserine o birisi ise butun dovrlerin olmez dilcisi ez El Enmuzec finnehv Numunevi qrammatika eserine yazilmis serhdir Sedallah el Berdeinin ez Zemexserinin adi cekilen eserine verdiyi hedaiq eddanain fi serhi risalet el lamatel henaiq adli serhi ona sohret getirmisdir Berdei oz serhinin evvelinde yazirdi Dunyanin hec bir yerinde tayi beraberince eser yazilmamis ve terifine dillerin aciz qaldigi El Enmuzec adli meshur risaleni gordukden sonra men onun uzunden niqabi qaldirmaq onun ruhunu ve gizli sirlerini acmaq onun xezinesinde gizledilmis lel cevahirati numayis etdirmek buradaki ince eyhamlara izah vermek onun ozune beraber bir huner gostermek fikrine dusdum El Berdeinin yaradiciliqindan behs eden eserinde dilci alimlerden N Agayeva yazir Onun serhleri nezeri seciyyesine prinsipine ve teyinatina gore buna benzer eserler arasinda mustesna ehemiyyet dasiyir Bele ki o serh esnasinda mentiq edebiyyatsunasliq semantika ve leksika kimi elm sahelerinin baslica ehkamlarina esaslanmisdir Gorunur el Berdeinin serhlerinin uzun esrler boyunca butun Qafqazda qeyri adi kutlevilik qazanmasi da ele bununla baglidir Hemcinin baxAzerbaycan sairlerinin siyahisi