Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Sübutlara əsaslanan təcrübələr (ing. Evidence-based practice, qısaca EBP) — qərarların qəbul edilməsində və fəaliyyətlərin həyata keçirilməsində mövcud olan , praktik biliklərə və kontekstə əsaslanan metodoloji yanaşmadır. Bu yanaşma ilk olaraq tibbdə formalaşmış və daha sonra psixologiya, təhsil, sosial iş, siyasət və digər sahələrdə geniş tətbiq olunmağa başlamışdır.
Tarixi
Sübutlara əsaslanan təcrübə anlayışı XX əsrin sonlarında xüsusilə tibb sahəsində meydana çıxmışdır. 1990-cı illərdə Kanada və Böyük Britaniya akademik dairələrində bu yanaşmanın əsasları qoyulmuşdur. Tibb üzrə mütəxəssis və həmkarları tərəfindən sübutlara əsaslanan təbabət anlayışı formalaşdırılmış və Kokran əməkdaşlığı (ing. Cochrane Collaboration) vasitəsilə geniş yayılmışdır. Zamanla bu yanaşma digər sahələrə də tətbiq olunmuş və beləliklə "sübutlara əsaslanan təcrübə" ümumi metodoloji çərçivə kimi qəbul edilmişdir.
Sübutlara əsaslanan yanaşmanın ilkin ideyaları XVI əsrdə Frensis Bekon tərəfindən irəli sürülən empirik elmin əsaslarında müşahidə olunur. Bekon elmi biliklərin müşahidə və təcrübəyə əsaslanaraq formalaşmalı olduğunu qeyd edirdi. Onun bu yanaşması sonralar elmi metodun əsaslarını formalaşdırdı.XIX əsrdə tibb sahəsində sübutlara əsaslanan qərarverməyə bənzər yanaşmalardan istifadə olunurdu. Məsələn, xəstəxana şəraitində gigiyenik tədbirlərin effektivliyini statistik sübutlarla əsaslandıraraq sübutlara əsaslanan təcrübənin erkən nümunəsini göstərmişdir. Sübutlara əsaslanan təcrübənin müasir anlamda sistemləşməsi 1970–1990-cı illərə təsadüf edir. Bu dövrdə səhiyyədə praktik qərarların daha obyektiv və elmi sübutlara əsaslanaraq verilməsi ehtiyacı yaranmışdı.
2000-ci illərdən etibarən sübutlara əsaslanan təcrübə yalnız tibb sahəsi ilə məhdudlaşmayaraq digər sahələrə də tətbiq olunmağa başladı:
- Terapiya metodlarının effektivliyini qiymətləndirmək və pasiyentə uyğun yanaşmalar təklif etmək üçün istifadə olunmağa başlandı.
- Təlim metodlarının nəticəliliyini qiymətləndirən və tədris proqramlarının elmi əsaslara söykənməsini təmin edən bir vasitə kimi tətbiq olundu.
- Sosial müdafiə və inteqrasiya proqramlarının effektivliyini ölçmək üçün empirik tədqiqatlardan istifadə olunmağa başlandı.
- Dövlət siyasətlərinin nəticələrini dəyərləndirmək və daha effektiv strategiyalar formalaşdırmaq məqsədilə sübutlara əsaslanan yanaşma genişləndi.
Son illərdə sübutlara əsaslanan təcrübə rəqəmsal texnologiyalar, süni intellekt və böyük məlumat (big data) kimi müasir alətlərdən istifadə etməklə daha da inkişaf etmişdir. Elmi ədəbiyyatın avtomatik təhlili, real vaxtda qərar dəstəyi sistemləri və məlumat bazalarının istifadəsi bu yanaşmanın daha geniş və sürətli tətbiqinə imkan yaradır.
Tətbiq sahələri
Sübutlara əsaslanan təbabət xəstələrin diaqnostika, müalicə və profilaktikasında ən yaxşı elmi sübutlardan istifadəni nəzərdə tutur. və bu yanaşmanın əsas vasitələridir. Sübutlara əsaslanan psixoloji təcrübə müalicə metodlarının effektivliyini elmi araşdırmalara əsaslanaraq müəyyənləşdirir. Bu yanaşma kimi metodların geniş yayılmasına səbəb olmuşdur. Sübutlara əsaslanan təhsildə tədris metodları və proqramları elmi tədqiqatların nəticələrinə əsasən hazırlanır. Məqsəd, təhsil prosesinin effektivliyini artırmaqdır. Sosial proqramların və siyasətlərin formalaşdırılmasında empirik məlumatların və statistik sübutların tətbiqi bu sahələrdə qərarların daha obyektiv və nəticəyönlü olmasına xidmət edir.
Tənqidi
Sübutlara əsaslanan təcrübə (SAƏT) elmi əsaslı qərarvermə və praktika baxımından mühüm nailiyyət hesab olunsa da, onunla bağlı bir sıra nəzəri və praktik tənqidlər də mövcuddur. Bu tənqidlər əsasən metodoloji məhdudiyyətlərə, kontekstual amillərin nəzərə alınmamasına və tətbiq sahələrində yaranan çətinliklərə yönəlmişdir. Sübutlara əsaslanan yanaşma adətən , xüsusilə də (RNT) üstünlük verir. Halbuki bəzi sahələrdə, xüsusilə təhsil və sosial elmlərdə belə tədqiqatların aparılması çətin və ya qeyri-mümkün ola bilər. Bundan başqa, RNT nəticələri çox zaman süni laboratoriya şəraitində əldə olunduğundan, real həyat şəraitində tətbiqi zamanı eyni effekt əldə olunmaya bilər.
Əlavə olaraq, SAƏT çərçivəsində sistemli təhlillər və meta-analizlərə böyük önəm verilir, lakin bu təhlillərin keyfiyyəti onların daxilindəki tədqiqatların metodikasından asılıdır. Zəif keyfiyyətli tədqiqatların birləşdirilməsi yalançı ümumiləşmələrə səbəb ola bilər.
Sübutlara əsaslanan təcrübə, bəzi tənqidçilərə görə, standartlaşdırılmış qərarları təşviq edir və fərdi konteksti – yəni fərdin mədəniyyəti, sosial mühiti, dəyərləri və üstünlüklərini nəzərə almaqda yetərsiz qalır. Xüsusilə psixoterapiya və təhsil kimi sahələrdə qərarların şəxsi münasibətlər və etibar əsasında qurulduğu hallar çox olur. Bu zaman standart sübutlar konkret şəxs və vəziyyət üçün uyğun olmaya bilər.
Nəyi “sübut” hesab etmək məsələsi elmi mübahisələr doğuran sahədir. Bəzi nəzəriyyəçilər hesab edirlər ki, sübutların seçimində və dəyərləndirilməsində mövcud dominant elmi baxışlar və ideoloji yanaşmalar mühüm rol oynayır. Bu baxımdan, sübutlara əsaslanan təcrübə müəyyən dərəcədə elmi obyektivlik adı altında spesifik yanaşmaları legitimləşdirə və alternativ modelləri kənarlaşdıra bilər.
Sübutlara əsaslanan təcrübənin tətbiqi üçün mütəxəssislərin elmi ədəbiyyatı araşdırmaq, qiymətləndirmək və tətbiq etmək bacarıqlarına malik olmaları tələb olunur. Lakin bir çox praktik sahələrdə — xüsusilə sosial iş, məktəblər və yerli səhiyyə xidmətlərində — bunun üçün resurs, zaman və ixtisaslaşma çatışmazlığı mövcuddur. Bu isə SAƏT-in yalnız müəyyən sosial və iqtisadi imkanlara malik mühitlərdə effektiv tətbiqinə imkan verir. Bəzi tənqidçilər hesab edirlər ki, sübutlara əsaslanan yanaşma praktik mütəxəssisin təcrübəsini və instinktiv qərarvermə bacarığını ikinci plana atır. Bu isə sahə mütəxəssislərinin öz işlərinə qarşı inamını azalda, onların yaradıcılıq və çeviklik imkanlarını məhdudlaşdıra bilər.
Elmi sübutlar zamanla dəyişə və bir-birinə zidd ola bilər. Məsələn, əvvəl effektiv hesab olunan bir müalicə metodunun daha sonra zərərli olduğu ortaya çıxa bilər. Bu dəyişkənlik praktikada qeyri-müəyyənlik yaradır və SAƏT-ə əsaslanan qərarların davamlı yenilənməsini tələb edir.
Sübutlara əsaslanan təcrübə qərarvermədə elmi yanaşmanı təşviq etsə də, onun tətbiqində çeviklik, kontekstual yanaşma və praktik müdrikliyin nəzərə alınması vacibdir. Tənqidlər göstərir ki, SAƏT universal həll yolu deyil, lakin onun digər metodlarla inteqrasiyası daha balanslı və effektiv nəticələrə səbəb ola bilər.
İstinadlar
- Leach, Matthew J. "Evidence-based practice: A framework for clinical practice and research design". International Journal of Nursing Practice (ingilis). 12 (5). 2006: 248–251. doi:10.1111/j.1440-172X.2006.00587.x. ISSN 1440-172X. PMID 16942511.
- For example: Trinder, L. and Reynolds, S. (eds) (2000) Evidence-Based Practice: A Critical Appraisal. Oxford, Blackwell Science.
- Li, Rita Yi Man; Chau, Kwong Wing; Zeng, Frankie Fanjie. "Ranking of Risks for Existing and New Building Works". Sustainability. 11 (10). 2019: 2863. doi:10.3390/su11102863.
- Gade, Christian. "When is it justified to claim that a practice or policy is evidence-based? Reflections on evidence and preferences". Evidence & Policy. 20 (2). 2023: 244–253. doi:10.1332/174426421X16905606522863.
- Bourgault, Annette M.; Upvall, Michele J. "De-implementation of tradition-based practices in critical care: A qualitative study". International Journal of Nursing Practice. 25 (2). 2019: e12723. doi:10.1111/ijn.12723. PMID 30656794.
- Cochrane, A.L. Effectiveness and Efficiency. Random Reflections on Health Services. London: Nuffield Provincial Hospitals Trust. 1972. ISBN . OCLC 741462.
- Evidence-Based Medicine Working Group. "Evidence-based medicine. A new approach to teaching the practice of medicine". JAMA. 268 (17). 1992-11-04: 2420–2425. doi:10.1001/jama.1992.03490170092032. ISSN 0098-7484. PMID 1404801.
- Cochrane Collaboration (2003) http://www.cochrane.org/about-us/history/archie-cochrane Arxivləşdirilib 2021-02-24 at the Wayback Machine
- "Development of evidence-based medicine explored in oral history video". American Medical Association (ingilis). 27 January 2014. İstifadə tarixi: 2020-12-23.
- Sackett, D L; Rosenberg, W M. "The need for evidence-based medicine". Journal of the Royal Society of Medicine. 88 (11). November 1995: 620–624. doi:10.1177/014107689508801105. ISSN 0141-0768. PMC 1295384. PMID 8544145.
- Evidence-Based Medicine Working Group. "Evidence-based medicine. A new approach to teaching the practice of medicine". JAMA. 268 (17). November 1992: 2420–25. CiteSeerX 10.1.1.684.3783. doi:10.1001/JAMA.1992.03490170092032. PMID 1404801.
- Vine, Jim, Standard for Producing Evidence – Effectiveness of Interventions – Part 1: Specification (StEv2-1), HACT, 2016, Standards of Evidence, ISBN
- Eddy DM. "Practice Policies – Where Do They Come from?". Journal of the American Medical Association. 263 (9). 1990: 1265, 1269, 1272, 1275. doi:10.1001/jama.263.9.1265. PMID 2304243.
- Rathi, Akshat. "Most science research findings are false. Here's how we can change that". Quartz (ingilis). 22 October 2015. İstifadə tarixi: 13 June 2019.
- Ioannidis, John P. A.; Fanelli, Daniele; Dunne, Debbie Drake; Goodman, Steven N. "Meta-research: Evaluation and Improvement of Research Methods and Practices". PLOS Biology. 13 (10). 2 October 2015: e1002264. doi:10.1371/journal.pbio.1002264. ISSN 1544-9173. PMC 4592065. PMID 26431313.
- Ioannidis, John P. A.; Fanelli, Daniele; Dunne, Debbie Drake; Goodman, Steven N. "Meta-research: Evaluation and Improvement of Research Methods and Practices". PLOS Biology. 13 (10). 2015-10-02: –1002264. doi:10.1371/journal.pbio.1002264. ISSN 1545-7885. PMC 4592065. PMID 26431313.
- Trinder, L. and Reynolds, S. (eds) (2000) Evidence-Based Practice: A critical appraisal, Oxford, Blackwell Science.
- "Teaching Reading" (PDF). Australian Government Department of Education, Science and Training.
- Johnston, Rhona S; Watson, Joyce E, Insight 17 - A seven year study of the effects of synthetic phonics teaching on reading and spelling attainment, IAC:ASU Schools, ISSN 1478-6796, 2017-01-14 tarixində arxivləşdirilib
- "Independent review of the teaching of early reading, 2006" (PDF). 2010-05-12 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-07-31.
- "Building Evidence into Education". gov.uk.
- "The role of research in teacher education: reviewing the evidence-BERA-RSA, January 2014" (PDF).
- "Research and Teacher Education". www.bera.ac.uk.
Xarici keçidlər
- "Development of evidence-based medicine explored in oral history video, AMA, JAN 27, 2014". 27 January 2014.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Subutlara esaslanan tecrubeler ing Evidence based practice qisaca EBP qerarlarin qebul edilmesinde ve fealiyyetlerin heyata kecirilmesinde movcud olan praktik biliklere ve kontekste esaslanan metodoloji yanasmadir Bu yanasma ilk olaraq tibbde formalasmis ve daha sonra psixologiya tehsil sosial is siyaset ve diger sahelerde genis tetbiq olunmaga baslamisdir TarixiSubutlara esaslanan tecrube anlayisi XX esrin sonlarinda xususile tibb sahesinde meydana cixmisdir 1990 ci illerde Kanada ve Boyuk Britaniya akademik dairelerinde bu yanasmanin esaslari qoyulmusdur Tibb uzre mutexessis ve hemkarlari terefinden subutlara esaslanan tebabet anlayisi formalasdirilmis ve Kokran emekdasligi ing Cochrane Collaboration vasitesile genis yayilmisdir Zamanla bu yanasma diger sahelere de tetbiq olunmus ve belelikle subutlara esaslanan tecrube umumi metodoloji cercive kimi qebul edilmisdir Subutlara esaslanan yanasmanin ilkin ideyalari XVI esrde Frensis Bekon terefinden ireli surulen empirik elmin esaslarinda musahide olunur Bekon elmi biliklerin musahide ve tecrubeye esaslanaraq formalasmali oldugunu qeyd edirdi Onun bu yanasmasi sonralar elmi metodun esaslarini formalasdirdi XIX esrde tibb sahesinde subutlara esaslanan qerarvermeye benzer yanasmalardan istifade olunurdu Meselen xestexana seraitinde gigiyenik tedbirlerin effektivliyini statistik subutlarla esaslandiraraq subutlara esaslanan tecrubenin erken numunesini gostermisdir Subutlara esaslanan tecrubenin muasir anlamda sistemlesmesi 1970 1990 ci illere tesaduf edir Bu dovrde sehiyyede praktik qerarlarin daha obyektiv ve elmi subutlara esaslanaraq verilmesi ehtiyaci yaranmisdi 2000 ci illerden etibaren subutlara esaslanan tecrube yalniz tibb sahesi ile mehdudlasmayaraq diger sahelere de tetbiq olunmaga basladi Terapiya metodlarinin effektivliyini qiymetlendirmek ve pasiyente uygun yanasmalar teklif etmek ucun istifade olunmaga baslandi Telim metodlarinin neticeliliyini qiymetlendiren ve tedris proqramlarinin elmi esaslara soykenmesini temin eden bir vasite kimi tetbiq olundu Sosial mudafie ve inteqrasiya proqramlarinin effektivliyini olcmek ucun empirik tedqiqatlardan istifade olunmaga baslandi Dovlet siyasetlerinin neticelerini deyerlendirmek ve daha effektiv strategiyalar formalasdirmaq meqsedile subutlara esaslanan yanasma genislendi Son illerde subutlara esaslanan tecrube reqemsal texnologiyalar suni intellekt ve boyuk melumat big data kimi muasir aletlerden istifade etmekle daha da inkisaf etmisdir Elmi edebiyyatin avtomatik tehlili real vaxtda qerar desteyi sistemleri ve melumat bazalarinin istifadesi bu yanasmanin daha genis ve suretli tetbiqine imkan yaradir Tetbiq saheleriSubutlara esaslanan tebabet xestelerin diaqnostika mualice ve profilaktikasinda en yaxsi elmi subutlardan istifadeni nezerde tutur ve bu yanasmanin esas vasiteleridir Subutlara esaslanan psixoloji tecrube mualice metodlarinin effektivliyini elmi arasdirmalara esaslanaraq mueyyenlesdirir Bu yanasma kimi metodlarin genis yayilmasina sebeb olmusdur Subutlara esaslanan tehsilde tedris metodlari ve proqramlari elmi tedqiqatlarin neticelerine esasen hazirlanir Meqsed tehsil prosesinin effektivliyini artirmaqdir Sosial proqramlarin ve siyasetlerin formalasdirilmasinda empirik melumatlarin ve statistik subutlarin tetbiqi bu sahelerde qerarlarin daha obyektiv ve neticeyonlu olmasina xidmet edir TenqidiSubutlara esaslanan tecrube SAET elmi esasli qerarverme ve praktika baximindan muhum nailiyyet hesab olunsa da onunla bagli bir sira nezeri ve praktik tenqidler de movcuddur Bu tenqidler esasen metodoloji mehdudiyyetlere kontekstual amillerin nezere alinmamasina ve tetbiq sahelerinde yaranan cetinliklere yonelmisdir Subutlara esaslanan yanasma adeten xususile de RNT ustunluk verir Halbuki bezi sahelerde xususile tehsil ve sosial elmlerde bele tedqiqatlarin aparilmasi cetin ve ya qeyri mumkun ola biler Bundan basqa RNT neticeleri cox zaman suni laboratoriya seraitinde elde olundugundan real heyat seraitinde tetbiqi zamani eyni effekt elde olunmaya biler Elave olaraq SAET cercivesinde sistemli tehliller ve meta analizlere boyuk onem verilir lakin bu tehlillerin keyfiyyeti onlarin daxilindeki tedqiqatlarin metodikasindan asilidir Zeif keyfiyyetli tedqiqatlarin birlesdirilmesi yalanci umumilesmelere sebeb ola biler Subutlara esaslanan tecrube bezi tenqidcilere gore standartlasdirilmis qerarlari tesviq edir ve ferdi konteksti yeni ferdin medeniyyeti sosial muhiti deyerleri ve ustunluklerini nezere almaqda yetersiz qalir Xususile psixoterapiya ve tehsil kimi sahelerde qerarlarin sexsi munasibetler ve etibar esasinda quruldugu hallar cox olur Bu zaman standart subutlar konkret sexs ve veziyyet ucun uygun olmaya biler Neyi subut hesab etmek meselesi elmi mubahiseler doguran sahedir Bezi nezeriyyeciler hesab edirler ki subutlarin seciminde ve deyerlendirilmesinde movcud dominant elmi baxislar ve ideoloji yanasmalar muhum rol oynayir Bu baximdan subutlara esaslanan tecrube mueyyen derecede elmi obyektivlik adi altinda spesifik yanasmalari legitimlesdire ve alternativ modelleri kenarlasdira biler Subutlara esaslanan tecrubenin tetbiqi ucun mutexessislerin elmi edebiyyati arasdirmaq qiymetlendirmek ve tetbiq etmek bacariqlarina malik olmalari teleb olunur Lakin bir cox praktik sahelerde xususile sosial is mektebler ve yerli sehiyye xidmetlerinde bunun ucun resurs zaman ve ixtisaslasma catismazligi movcuddur Bu ise SAET in yalniz mueyyen sosial ve iqtisadi imkanlara malik muhitlerde effektiv tetbiqine imkan verir Bezi tenqidciler hesab edirler ki subutlara esaslanan yanasma praktik mutexessisin tecrubesini ve instinktiv qerarverme bacarigini ikinci plana atir Bu ise sahe mutexessislerinin oz islerine qarsi inamini azalda onlarin yaradiciliq ve ceviklik imkanlarini mehdudlasdira biler Elmi subutlar zamanla deyise ve bir birine zidd ola biler Meselen evvel effektiv hesab olunan bir mualice metodunun daha sonra zererli oldugu ortaya cixa biler Bu deyiskenlik praktikada qeyri mueyyenlik yaradir ve SAET e esaslanan qerarlarin davamli yenilenmesini teleb edir Subutlara esaslanan tecrube qerarvermede elmi yanasmani tesviq etse de onun tetbiqinde ceviklik kontekstual yanasma ve praktik mudrikliyin nezere alinmasi vacibdir Tenqidler gosterir ki SAET universal hell yolu deyil lakin onun diger metodlarla inteqrasiyasi daha balansli ve effektiv neticelere sebeb ola biler IstinadlarLeach Matthew J Evidence based practice A framework for clinical practice and research design International Journal of Nursing Practice ingilis 12 5 2006 248 251 doi 10 1111 j 1440 172X 2006 00587 x ISSN 1440 172X PMID 16942511 For example Trinder L and Reynolds S eds 2000 Evidence Based Practice A Critical Appraisal Oxford Blackwell Science Li Rita Yi Man Chau Kwong Wing Zeng Frankie Fanjie Ranking of Risks for Existing and New Building Works Sustainability 11 10 2019 2863 doi 10 3390 su11102863 Gade Christian When is it justified to claim that a practice or policy is evidence based Reflections on evidence and preferences Evidence amp Policy 20 2 2023 244 253 doi 10 1332 174426421X16905606522863 Bourgault Annette M Upvall Michele J De implementation of tradition based practices in critical care A qualitative study International Journal of Nursing Practice 25 2 2019 e12723 doi 10 1111 ijn 12723 PMID 30656794 Cochrane A L Effectiveness and Efficiency Random Reflections on Health Services London Nuffield Provincial Hospitals Trust 1972 ISBN 978 0900574177 OCLC 741462 Evidence Based Medicine Working Group Evidence based medicine A new approach to teaching the practice of medicine JAMA 268 17 1992 11 04 2420 2425 doi 10 1001 jama 1992 03490170092032 ISSN 0098 7484 PMID 1404801 Cochrane Collaboration 2003 http www cochrane org about us history archie cochrane Arxivlesdirilib 2021 02 24 at the Wayback Machine Development of evidence based medicine explored in oral history video American Medical Association ingilis 27 January 2014 Istifade tarixi 2020 12 23 Sackett D L Rosenberg W M The need for evidence based medicine Journal of the Royal Society of Medicine 88 11 November 1995 620 624 doi 10 1177 014107689508801105 ISSN 0141 0768 PMC 1295384 PMID 8544145 Evidence Based Medicine Working Group Evidence based medicine A new approach to teaching the practice of medicine JAMA 268 17 November 1992 2420 25 CiteSeerX 10 1 1 684 3783 doi 10 1001 JAMA 1992 03490170092032 PMID 1404801 Vine Jim Standard for Producing Evidence Effectiveness of Interventions Part 1 Specification StEv2 1 HACT 2016 Standards of Evidence ISBN 978 1 911056 01 0 Eddy DM Practice Policies Where Do They Come from Journal of the American Medical Association 263 9 1990 1265 1269 1272 1275 doi 10 1001 jama 263 9 1265 PMID 2304243 Rathi Akshat Most science research findings are false Here s how we can change that Quartz ingilis 22 October 2015 Istifade tarixi 13 June 2019 Ioannidis John P A Fanelli Daniele Dunne Debbie Drake Goodman Steven N Meta research Evaluation and Improvement of Research Methods and Practices PLOS Biology 13 10 2 October 2015 e1002264 doi 10 1371 journal pbio 1002264 ISSN 1544 9173 PMC 4592065 PMID 26431313 Ioannidis John P A Fanelli Daniele Dunne Debbie Drake Goodman Steven N Meta research Evaluation and Improvement of Research Methods and Practices PLOS Biology 13 10 2015 10 02 1002264 doi 10 1371 journal pbio 1002264 ISSN 1545 7885 PMC 4592065 PMID 26431313 Trinder L and Reynolds S eds 2000 Evidence Based Practice A critical appraisal Oxford Blackwell Science Teaching Reading PDF Australian Government Department of Education Science and Training Johnston Rhona S Watson Joyce E Insight 17 A seven year study of the effects of synthetic phonics teaching on reading and spelling attainment IAC ASU Schools ISSN 1478 6796 2017 01 14 tarixinde arxivlesdirilib Independent review of the teaching of early reading 2006 PDF 2010 05 12 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 07 31 Building Evidence into Education gov uk The role of research in teacher education reviewing the evidence BERA RSA January 2014 PDF Research and Teacher Education www bera ac uk Xarici kecidlerVikianbarda Subutlara esaslanan tecrubeler ile elaqeli mediafayllar var Development of evidence based medicine explored in oral history video AMA JAN 27 2014 27 January 2014